Kat Karşılığı Verilen Arsanın Maliyet Bedeli Tespiti
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
İstanbul Defterdarlığı
Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü
Sayı : B.07.4.DEF.0.34.11. GVK-Geç/56
Konu : Kat karşılığı verilen arsanın maliyet bedeli tespiti hk.
……………… ……………
İLGİ: Tarihsiz dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçede, 12.07.1994 tarihinde satın aldığınız İstanbul, Tuzla, Merkez 235/EG/3/B pafta 5879 ada 1 parsel arsanın ½’sinin sahibi olduğunuz. Bu yer için 28.09.1998’de Emlak Beyannamesi ile 90.000.000.000 TL değer bildirdiğiniz ayrıca ara beyan olarak (Tapu kadastro ve Belediye emlak değerlemesi açısından) 70.000.000.000 TL beyanda bulunduğunuz, söz konusu arsanızı 11.04.1996 tarihinde noterden kat karşılığı sözleşmesi ile kooperatife verdiğiniz, sözleşme gereği size ait olan arsa payının % 56’sını inşaatı yapan kooperatife inşaatı yapması karşılığında verileceği üzerinizde % 44 arsa payı kalacağı belirtilerek, size verilecek dairelerin satılması durumunda maliyet bedelinizin nasıl hesaplanacağı hususunda görüşümüz sorulmaktadır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na 4444 sayılı Kanun’la eklenen Geçici 56. maddede 1999-2002 yılları gelirlerinin vergilendirilmesinde Gelir Vergisi Kanunu’nun 1, 2, 80, 81, 82, Geçici 47. maddeleri yerine bu maddede yer alan hükümlerin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 56. maddesinin “Değer Artış Kazançları” başlıklı D bendinde “Aşağıdaki mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazançlarıdır.
…
6. İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70. maddenin birinci fıkrasının 1, 2, 4 ve 7 numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların iktisap tarihinden başlayarak dört yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar (Kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkuller tahsis tarihinde elde edilmiş sayılır.)
Yukarıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan değer artış kazançlarının her birinin 3.500.000.000 lirayı aşan kısmı vergiye tabidir.” hükmü yer almıştır.
Öte yandan aynı kanunun “Safi Değer Artışı” başlıklı F bendinde değer artış kazançlarının safi tutarının tespitine ilişkin hükümlere yer verilmiş ayrıca, konuya açıklık getirmek üzere yayımlanan Gelir Vergisi Kanunu 227 Seri No’lu Genel Tebliği’nin 7.3. bölümünde,
“Değer artışı kazançlarında, safi kazanç esas itibariyle elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunacaktır.
Mal ve hakların elden çıkarılmasından enflasyondan kaynaklanan kazançların vergi dışı tutulması amacıyla mal ve hakların iktisap bedelinin elden çıkarılan gayrimenkulün, elden çıkarılan ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilmesine imkan tanımıştır.
Buna göre, gayrimenkullerin elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan gayrimenkulün, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki (TEFE) artış oranında artırılabilecektir.
1998 takvim yılı Emlak Vergisi genel beyanname verme süresinin bitmesinden önce iktisap edilen gayrimenkullerin elden çıkarılması halinde, bunların maliyet bedeli olarak 1998 yılı genel beyan döneminde beyan edilen Emlak Vergisi değeri esas alınacaktır. Bu durumda, 1998 yılı Emlak Vergisi beyanname verme süresinin sonuna kadar yeniden endeksleme yapılmayacaktır…………………..” denilmiştir.
Bu hükümlere göre, kat karşılığı inşaat sözleşmesine istinaden devrettiğiniz arsa karşılığında edindiğiniz gayrimenkullerin iktisap tarihinden itibaren 4 yıl içinde “topluca” elden çıkarılması halinde gelirinizin “değer artış kazancı” olarak değerlendirilmesi ve kazancınızın tespitinde iktisap bedeli olarak 1998 genel beyan döneminde arsanız için beyan ettiğiniz tutara (90.000.000.000) kat karşılığı edindiğiniz gayrimenkullerin elden çıkarıldığı (elden çıkarıldığı ay hariç) tarihe kadar Devlet İstatistik Enstitüsün’ce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki (TEFE) artış oranının uygulanması ile bulunacak artırılmış maliyet bedelinin dikkate alınması gerekmektedir.
Ancak bu şekilde iktisap edilen gayrimenkullerin aynı kişiye farklı tarihlerde veya farklı kişilere aynı tarihte satılması veya birbirini izleyen yıllarda satılması durumunda yapılan satışlar devamlı olarak gayrimenkul alım-satım işiyle uğraşıldığına karine teşkil edeceğinden, elde edilecek gelirin Gelir Vergisi Kanunu’nun 37. maddesi hükmü doğrultusunda “ticari kazanç” olarak vergiye tabi tutulması gerekecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.