Doğal Gaz Piyasası Lisans Yönetmeliği
07 Eylül 2002 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 24869
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar
Amaç
Madde 1 – Bu Yönetmeliğin amacı; doğal gaz piyasasında faaliyet gösteren veya gösterecek tüzel kişilere verilecek lisanslara ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
Kapsam
Madde 2 – Bu Yönetmelik; doğal gaz piyasasında faaliyet gösteren veya gösterecek tüzel kişilere lisans verilmesi, lisans kapsamındaki faaliyetlerin yürütülmesi, lisansların iptali, sona ermesi, yenilenmesi, tadili ile lisans sahiplerinin hak ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Hukuki dayanak
Madde 3 – Bu Yönetmelik, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 – Bu Yönetmelikte geçen;
1) Kanun : 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununu,
2) Kurum : Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,
3) Kurul : Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu,
4) Başkan : Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanını,
5) Atıl kapasite : İletim veya depolama şirketlerinin kapasite satışlarından sonra geriye kalan kullanılabilir kapasiteyi,
6) Bağlantılı sistem : Birbirleriyle karşılıklı bağlanmış ve bütün oluşturan sistemi,
7) Dağıtım : Doğal gazın müşterilere teslim edilmek üzere mahalli gaz boru hattı şebekesi ile naklini ve perakende satışını,
8) Dağıtım şebekesi : Bir dağıtım şirketinin belirlenmiş bölgesinde, işlettiği doğal gaz dağıtım tesislerini ve boru hatlarını,
9) Dağıtım şirketi : Belirlenen bir şehirde doğal gazın dağıtımı ve mahalli gaz boru hattı şebekesi ile nakli faaliyetlerini yapmaya yetkili kılınan tüzel kişiyi,
10) Depolama : Günlük ve mevsimlik değişiklikleri karşılamak ve doğal gaz temininin azalması veya durması ile meydana gelen doğal gaz açığını gidermek amacıyla doğal gazın, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) veya gaz olarak depolanmasını,
11) Depolama şirketi : Doğal gazın depolama faaliyetini gerçekleştirmek üzere yetkilendirilen tüzel kişiyi,
12) Depolama tesisi : Üretimde yararlanılan tesisler hariç olmak üzere, bir tüzel kişinin mülkiyet veya işletmesinde bulunan ve doğal gazı, LNG veya gaz olarak depolamaya mahsus tesisi,
13) Doğal gaz : Yerden çıkarılan veya çıkarılabilen gaz halindeki doğal hidrokarbonlar ile bu gazların piyasaya sunulmak üzere çeşitli yöntemlerle sıvılaştırılmış, basınçlandırılmış veya fiziksel işlemlere tabi tutulmuş (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı -LPG hariç) diğer hallerini,
14) Dolaysız hat : Bir serbest tüketiciyi bağlantılı sistem oluşturacak şekilde besleyen doğal gaz boru hattını, doğal gazın şehirler arasında ve özel vasıtalarla taşınmasını, iletim şebekelerinin ulaşamadığı yerlerde basıncının düşürülerek satılmasını,
15) İhracatçı şirket : Üretim şirketi ve toptan satış şirketlerinden veya ithalatçı şirketlerden satın aldığı gazı yurt dışına pazarlayan tüzel kişiyi,
16) (Değişik:RG-23/9/2022-31962) İletim: Üretime mahsus toplama hatları ve dağıtım şebekeleri haricindeki gaz boru hattı şebekesiyle gerçekleştirilen veya ihracat lisansı kapsamında yapılan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) taşıma faaliyeti haricindeki LNG taşıma vasıtalarıyla gerçekleştirilen doğal gaz naklini,
17) İletim şirketi : İletim faaliyetlerini gerçekleştiren tüzel kişiyi,
18) İlgili mevzuat : Doğal Gaz Piyasasına ilişkin Kanun, yönetmelik, tebliğ, genelge, Kurul kararları ile ilgili tüzel kişinin sahip olduğu lisans veya lisansları,
19) (Değişik:RG-23/9/2022-31962) İthalatçı şirket: Yurt dışından LNG, sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) veya gaz formunda doğal gaz ithal edilmesi faaliyetlerini gerçekleştiren tüzel kişiyi,
20) (Mülga:RG-25/11/2006-26357)
21) (Değişik:RG-17/4/2018-30394) Lisans: Tüzel kişilere piyasa faaliyetinde bulunabilmeleri için Kanun uyarınca Kurul/Kurum tarafından her bir piyasa faaliyeti için verilen izin belgesini,
22) Mahalli gaz boru hattı : Şehir içi doğal gaz dağıtımı yapacak olan dağıtım şirketinin inşa edip işleteceği tüm dağıtım hatlarını,
23) Piyasa faaliyeti : Doğal gazın iletim, dağıtım, toptan satış, ithalat, ihracat ve LNG tesislerinde sıvı olarak veya yer altı ve yer üstü tesislerinde gaz veya sıkıştırılmış gaz olarak depolanması dahil olmak üzere alımı, satımı veya hizmet ve ticari faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin işlemlerden oluşan faaliyeti,
24) Serbest tüketici : Yurt içinde herhangi bir üretim şirketi, ithalat şirketi, dağıtım şirketi veya toptan satış şirketi ile doğal gaz alım-satım sözleşmesi yapma serbestisine sahip gerçek veya tüzel kişiyi,
25) Serbest olmayan tüketici (abone) : Doğal gazı kendi kullanımı için dağıtım şirketlerinden almak zorunda olan gerçek veya tüzel kişiyi,
26) (Değişik:RG-17/4/2018-30394) Sertifika: Doğal gaz faaliyeti yapan tüzel kişilerin sistemde yer alacak tesislerinin tasarımı, yapımı, revizyonu, bakımı, onarımı, kontrolü, müşavirliği ve benzeri hizmetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yeterliliğini gösteren ve Kurul/Kurum tarafından verilen izni,
27) Sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) : Doğal gazın basınçlandırılmış halini,
28) (Değişik:RG-24/5/2017-30075) Sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) satışı, iletimi ve dağıtımı: Doğal gazın kuyubaşı, ulusal iletim şebekesi veya şehir içi dağıtım sisteminden satın alınıp sıkıştırılması, basınçlı kaplara doldurulması ve satılması; sıkıştırılmış haldeki doğal gazın şehirler arasındaki özel vasıtalarla taşınması, CNG dolum tesisinden temin edilen ve/veya üretim yapan toptan satış şirketlerinden kuyubaşında satın alınarak taşıma vasıtası üzerindeki sıkıştırma ekipmanlarıyla sıkıştırılan ve basınçlı kaplara doldurulan sıkıştırılmış doğal gazın iletim şebekelerinin ulaşamadığı yerlerde basıncının düşürülerek satılması ve taşıtlarda yakıt olarak satışı faaliyetlerini,
29) Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tesisi : Doğal gazın sıvı olarak taşınması ve depolanması amacıyla sıvılaştırılması, boşaltılması, depolanması ve tekrar gaz haline getirilmesi için kullanılan tesisleri,
30) Sistem : Doğal gazın üretimi, iletimi, depolanması ve dağıtımı işlevlerini yerine getirmek üzere kurulan tesis ve teçhizatı,
31) Sistem kullanıcısı : Sistemden gaz alan veya sisteme gaz temin eden veya sistem üzerinden transit gaz geçişi yapan gerçek veya tüzel kişiyi,
32) (Değişik:RG-23/11/2016-29897) Şehir: Belediye veya büyükşehir belediyesine ait belediye sınırları ile mücavir alanların tamamını,
33) Tarife: Doğal gazın iletimi, dağıtımı, LNG veya gaz olarak depolanması ve satışı ile bunlara dair hizmetlere ilişkin fiyat, hüküm ve şartları içeren düzenlemeleri,
34) Taşıma sözleşmesi : Sistem kullanıcıları ile iletim şirketleri arasında doğal gazın taşınması amacıyla yapılan sözleşmeyi,
35) (Değişik: RG-30/5/2008-26891) Tedarikçi: Serbest tüketicilere, toptan satış şirketlerine, ithalatçı şirketlere, ihracatçı şirketlere, dağıtım şirketlerine ve CNG satış şirketlerine doğal gaz satan ithalatçı şirketleri, toptan satış şirketleri ile yukarıdakilere ilaveten kuyubaşından olmak kaydıyla CNG iletim ve dağıtım şirketlerine de doğal gaz satan üretim şirketlerini,
36) Teslim sözleşmesi : Sistem kullanıcıları veya onların adına hareket edenlerle iletim şirketleri arasında veya depolama şirketi ve iletim şirketleri arasında veya iletim şirketlerinin kendi aralarında doğal gazın devir teslimi için yapılan sözleşmeyi,
37) Toptan satış : Doğal gazın dağıtım şirketlerine ve serbest tüketicilere yapılan satışını,
38) Toptan satış şirketi : Sistem içinde veya dışında, iletim veya dağıtım faaliyeti yapmaksızın, doğal gazın toptan satış faaliyeti ile iştigal eden tüzel kişiyi,
39) Transit hat : Yurt dışından gelen doğal gazı yurt dışına iletmek üzere tesis edilmiş boru hattını,
40) Tüzel kişi (şirket) : Kanun hükümleri uyarınca doğal gazın üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan satışı, ithali, ihracı, ticareti ve depolanması fonksiyonlarını yürütmek üzere kurulmuş özel veya kamu hukuku tüzel kişisini,
41) Ulusal iletim şebekesi : Ulusal iletim sisteminin bir parçası olan yüksek basınçlı boru hatlarını,
42) Ulusal iletim sistemi : Doğal gazın ülke çapında iletimini sağlayan ulusal iletim şebekesi ile dağıtım, depolama, sıvılaştırma, sıvılaştırılmış gazın gazlaştırılması ve benzeri diğer iletim tesislerinden oluşan sistemi,
43) (Değişik:RG-23/9/2022-31962) Üretim: Doğal gazın 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu kapsamında Türkiye’de yer altında bulunan yataklarından yer üstüne çıkarılmasını, temizlenmesini ve arıtılmasını, toplama hatlarıyla iletim hatlarına ve/veya dağıtım şebekesine kadar taşınmasını
44) Üretim şirketi (işletmeci) : Türkiye’de üretim faaliyetini gerçekleştiren tüzel kişiyi,
45) (Ek:RG-31/1/2013-28545) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
46)(Ek:RG-26/12/2014-29217) Kurumsal Bilişim Sistemi: Kuruluş çalışanları tarafından kullanılan bilgisayarlar, bunlara hizmet veren dosya, uygulama, veri tabanı ve e-posta sunucusu ve ağ altyapısının tamamını,
47) (Ek:RG-26/12/2014-29217) Endüstriyel Kontrol Sistemleri: Enerjinin üretilmesi, enerji sağlayan ham petrol, taş kömürü ve benzeri hammaddelerin işlenip tüketime hazır hale getirilmesi, enerjinin iletim veya dağıtım katmanları aracılığı ile aktarılması gibi süreçlerin bir veya birden fazla merkezden izlenmesini, bazen de yönetilmesini sağlayan bilgi ve iletişim sistemlerini,
48) (Ek:RG-24/5/2017-30075) (Değişik:RG-31/10/2017- 30226) Sıkıştırılmış doğal gaz dolum tesisi: Doğal gazın kuyubaşı, ulusal iletim şebekesi veya şehir içi dağıtım sisteminden, tedarikçilerden ve/veya dağıtım şirketlerinden satın ve/veya teslim alınıp sıkıştırıldığı ve mülkiyeti/zilliyeti lisans sahibinde veya diğer bir CNG satış veya CNG iletim ve dağıtım lisansı sahibinde olan basınçlı kaplara doldurulduğu tesisleri,
49) (Ek:RG-24/5/2017-30075) OtoCNG dolum tesisi: Karayolu taşıtlarında yakıt olarak kullanılmak üzere sıkıştırılmış doğal gaz satışı yapılması için verilen OtoCNG lisansına konu tesisleri,
50) (Ek:RG-24/5/2017-30075) OtoCNG faaliyeti: Karayolu taşıtlarında yakıt olarak kullanılmak üzere CNG satışını,
51) (Ek:RG-24/5/2017-30075) OtoLNG dolum tesisi: Karayolu taşıtlarında yakıt olarak kullanılmak üzere sıvılaştırılmış doğal gaz satışı yapılması için verilen Toptan satış (OtoLNG) lisansına konu tesisleri,
52) (Ek:RG-23/9/2022-31962) Organize toptan doğal gaz satış piyasası (OTSP): Doğal gaz sisteminden yararlanan lisans sahiplerince doğal gazın alım-satımının ve dengeleme işlemlerinin yapıldığı piyasalar, ileri tarihli fiziksel teslimat gerektiren doğal gaz piyasaları ve Kurul tarafından belirlenen diğer doğal gaz piyasası işlemlerinin gerçekleştirildiği, Kurul tarafından düzenlenen piyasayı,
53) (Ek:RG-23/9/2022-31962) Son kaynak tedariki: Tüketicilere sözleşme süresi içerisinde doğal gazı tedarik etmekte olan şirketlerin iflası, lisanslarının iptal edilmesi ve/veya organize toptan doğal gaz satış piyasası çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucunda temerrüde düşmesi gibi nedenlerle doğal gaz tedarik edilemeyen veya serbest tüketici olma hakkına sahip olduğu halde gaz tedariki sağlanamayan tüketicilere Kurul tarafından belirlenen yöntem çerçevesinde yetkilendirilen lisans sahiplerince gaz arzı sağlanmasını,
ifade eder.
Tamamı İçin Tıklayınız – Güncelleme 02/12/2023
