Levent Gençyürek
Maliye Başmüfettişi
İzmir Defterdar Yardımcısı
Emlak Vergisi Kanununun 8.inci maddesi uyarınca Türkiye sınırları içersinde 200 m2 yi geçmeyen tek konutu bulunan, herhangi bir yerde ücretli olarak çalışmayan ve hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlere ait konutlara ait emlak vergisi Bakanlar Kurulunca 2004 yılı için sıfır olarak belirlenmiştir. Yapılan düzenlemeye göre; ticari, zirai, serbest meslek kazancı, banka faizi, kira, hisse senedi kar payı v.b dolaysıyla herhangi bir geliri bulunmadığı gibi herhangi bir yerde de ücretli olarak çalışmayan (işsiz) kişiler sahip oldukları tek konutun büyüklüğü 200 m2 yi aşmıyor ise bu konut için 2004 yılında emlak vergisi ödemeyeceklerdir.
Birden fazla meskeni olanlar veya birden fazla meskende hisseye sahip olanlar ile sahip oldukları tek konutun büyüklüğü 200 m2 yi geçenler bu imkandan yararlanamazlar ve sahip oldukları konutların tamamı için emlak vergisi öderler. Muayyen zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler (yazlık) kapsam dışı olup bunlar emlak vergisine tabidir. Hiçbir geliri olmayanların tek konut yanında gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip olmaları durumunda yine sahip oldukları tek konut için emlak vergisi ödemezler.
Hiçbir geliri olmadığını beyan eden mükelleflerin, 150 m 2 yi geçmeyen tek konut için emlak vergisi ödememeleri için, hizmet karşılığı elde edilen ücret geliri, ticari, sınai ve mesleki faaliyet geliri, tarımsal faaliyet geliri, menkul ve gayrimenkul geliri, faiz ve temettü geliri veya benzeri türde bir gelirinin olmaması gerekmektedir. Bu nedenle mükelleflerin; ikametgahlarının bulunduğu yer vergi dairesinden gelir vergisi mükellefi olmadıklarına, T.C. Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüklerinin ilgili birimlerinden aktif sigortalı bulunmadIklarına dair alacakları belgeleri, belediye gelir müdürlüklerinden temin edecekleri form ekinde 2004 yılı Ocak ayı içerisinde ilgili belediyeye vermeleri gerekmekteydi. Maliye Bakanlığı süresinde form ve eki belgeleri vermeyen mükelleflerin mağduriyetlerinin giderilmesi için bu süreyi uzatmıştır. 26 Mart 2004 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 39 Numaralı Genel Tebliğ ile hiçbir geliri bulunmayanların sahip oldukları tek konut için 2004 yılında emlak vergisi ödemekten muaf olmaları için ikametgahlarının bulunduğu yer vergi dairesinden gelir vergisi mükellefi olmadıklarına ve T.C. Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüklerinin ilgili birimlerinden aktif sigortalı bulunmadıklarına dair alacakları belgeleri ilgili belediyelerden temin edilebilecek form ekinde 31.05.2004 tarihi mesai saati bitimine kadar ilgili belediyelere vermeleri gerekmektedir.
Hiçbir geliri olmadığını beyan eden “Yeşil Kart” a sahip olanların yukarıda sayılan sosyal güvenlik kurumlarından alacakları aktif sigortalı olmadıklarına dair alacakları belge yerine, sahip oldukları “Yeşil Kart”ın bir örneğini ilgili belediyelere vermeleri yeterli bulunmaktadır.
Hiçbir geliri olmadığını beyan etmek suretiyle yukarıda belirtilen belgeleri en geç 31 Mayıs 2004 tarihine kadar ilgili belediyeye veren mükelleflerin bu beyanları ve verdikleri belgeler belediyelerce kabul edilecek ve mükelleflerin 200 m2’yi aşmayan tek konutları için 2004 yılında emlak vergisi alınmayacaktır. Mükellefler, daha sonra yukarıda belirtilen türden bir gelir elde etmeleri veya ikinci bir konuta sahip olmaları halinde, bu durumu mükellefiyetlerinin bulunduğu belediyeye bildirmek zorundadırlar.
İndirimli vergi oranından yararlanma şartlarını taşımadığı halde, gerçek dışı beyan ve gerçek dışı belge ibraz etmek suretiyle indirimli vergi oranından yararlanan mükellefler ile durumunda meydana gelen değişikliği bildirmeyen mükelleflerden alınması gereken vergi, kendilerinden cezalı olarak alınacaktır.