26 Haziran 2004 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25504
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:
Karar Tarihi : 23/06/2004
Karar No : 2004/1
22/05/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 39 uncu maddesi gereğince, iş sözleşmesi ile çalışan ve bu Kanunun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin asgari ücretini tespit etmekle görevli Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 28/05/2004 tarihinde başladığı çalışmalarını 23/06/2004 tarihine kadar sürdürmüş ve yaptığı üç toplantı sonucunda;
1-Milli seviyede tek asgari ücret tespitine, işçi temsilcilerinin oylamaya katılmamalarına karşılık oyçokluğuyla,
2-16 yaşını doldurmuş işçilerin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin 01/07/2004-31/12/2004 tarihleri arasında 14.805.000.- (ondörtmilyon sekizyüzbeşbin)TL. olarak tespitine, işçi temsilcilerinin oylamaya katılmamalarına karşılık oyçokluğuyla,
3-16 yaşını doldurmamış işçilerin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin 01/07/2004-31/12/2004 tarihleri arasında 12.600.000.- (onikimilyonaltıyüzbin)TL. olarak tespitine, işçi temsilcilerinin oylamaya katılmamalarına karşılık oyçokluğuyla,
4-İş bu Kararın, 4857 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi gereğince halen yürürlükte bulunan, mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun 33 üncü maddesine göre hazırlanan Asgari Ücret Yönetmeliği gereğince Resmi Gazete’de yayımlanmasına, işçi temsilcilerinin oylamaya katılmamalarına karşılık oyçokluğuyla,
karar verilmiştir.
GEREKÇE
Asgari ücret, bilindiği gibi ödenmesi zorunlu olan en az ücrettir.
Asgari ücretin belirlenmesini düzenleyen Asgari Ücret Yönetmeliği uyarınca, asgari ücret, pazarlık ücreti değildir.
Asgari ücretin belirlenmesi sırasında, Komisyonumuz, bu çerçevede bir karar alınması için çalışmış, geçmiş yıllar kayıpları, işçilerin geçim şartları ve 2004 yılı enflasyon hedefi gibi faktörler değerlendirmiştir.
İşte bu çerçevede hareket eden Komisyonumuz: 16 yaşını doldurmuş işçiler için, 01/07/2004-31/12/2004 tarihleri arasında uygulanmak üzere aylık asgari ücreti 444.150.000.-TL. olarak belirlemiştir.
16 yaşını doldurmamış işçiler için, 01/07/2004-31/12/2004 tarihleri arasında uygulanmak üzere aylık asgari ücretin 378.000.000.-TL. olarak belirlenmesi Komisyonca kabul edilmiştir.
Bu hesaplamalara göre; 16 yaşını doldurmuş işçinin asgari ücreti 01/07/2004-31/12/2004 tarihleri arasında aylık 444.150.000.-TL., günlük 14.805.000.-TL ve saat ücreti 1.974.000.-TL.dır.
16 yaşını doldurmamış işçinin asgari ücreti 01/07/2004-31/12/2004 tarihleri arasında aylık 378.000.000.-TL., günlük 12.600.000.-TL. ve saat ücreti 1.680.000.-TL.dır.
İŞÇİ KESİMİ KARŞI OY YAZISI
İşçi temsilcileri, asgari ücretin sağlıklı bir şekilde belirlenmesi için karşı oy yazısında görüşlerini şu şekilde ifade etmiştir.
“Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun bağımsız çalışması gerekirken dışardan yapılan yönlendirilmeler sonucu, hükümet ve işveren kesimlerinin oylarıyla asgari ücret belirlenmiştir.
Ülkemizde geçim koşulları giderek ağırlaşmaktadır. Bu gerçeğe rağmen, yoksulluk içinde yaşamlarını sürdüren milyonlarca çalışanı hayal kırıklığı içinde bırakan bir artış öngörülmüştür.
Bu karar, sosyal diyaloga ve Komisyon ilkelerine uymayan bir yöntemle verilmiştir.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücretin tanımına ve amacına uygun bir ücreti belirleyememiştir. İşçi kesiminin, asgari ücretin belirlenmesinde, işçinin geçim koşullarının ve geçindirmekle yükümlü olduğu aile bireylerinin dikkate alınması yönündeki çabaları sonuçsuz kalmış, hesaplamalarda hiçbir bilimsel kriter değerlendirilmeden, dışardan yapılan yönlendirmeler ile sonuca gidilmiştir.
Anayasadaki “asgari ücretin tespitinde çalışanların geçim şartları ile ülkenin ekonomik durumu da gözönünde bulundurulur” hükmü, Avrupa Sosyal Şartı ve İnsan Hakları Bildirgesindeki çalışanların insanca yaşamasına yetecek bir ücret ödenir gibi temel ölçüler dikkate alınmamıştır.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararında işçinin tek başına yaşadığı varsayılmış, açıklanan asgari ücretin ileriye dönük olarak fiyat artışlarına karşı korunması dikkate alınmamış, rakamlar brüt ilan edilmiştir.
Son üç yıldaki asgari ücretlerin belirlenmesinde öne sürülen koşullar inandırıcı olmamıştır. Son üç yılda işçi verimliliği artarken, ücretlerdeki artış verimlilik artışının çok gerisinde kalmıştır.
İşçi kesimi, bugüne kadar yapılan çalışmaların ve alınan kararların, ilkelerin çiğnenmesine ve asgari ücretin pazarlık konusu yapılmasına karşı çıkmış, bilimsel ve objektif kriterlere göre bir asgari ücretin tespit edilmesinin engellenmesi sonucu, karar aşamasında toplantıdan ayrılmıştır.
Gerçek durumu yansıtmayan kriterlerle işveren-Hükümet oylarıyla belirlenen asgari ücret, genel ücret yapısını da olumsuz yönde etkileyecek, gelir dağılımındaki eşitsizliğin daha da artmasını getirecektir.
Sonuçta, belirlenen asgari ücret günün ekonomik ve sosyal koşulları karşısında yetersiz kalmıştır.
Bu gerekçelerle, işçi temsilcileri karara katılmamıştır.”