Talha APAK
Yeminli mali Müşavir
İŞYERİ KAPATMA CEZASI 31.07.2004 TARİHİNDEN İTİBAREN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDI
GİRİŞ
31/07/2004 tarih, 25539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5228 sayılı Kanun ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun bazı maddelerinde düzenlemeler, bir kısım maddelerinde ibare değişiklikleri yapılmış, bazı maddeleri de yürürlükten kaldırılmıştır. (5228 sayılı yasa ile getirilen bazı önemli düzenlemelere 08.08.2004 tarihli alomaliye.com sitesindeki yazımızda yer verilmiş idi. )
5228 sayılı Kanunla, VUK’nun mükerrer 354 üncü maddesinde düzenlenen ve VUK’nun 353 üncü maddesinin 1 ve 2 numaralı bentlerinde yazılı belgelerin bir takvim yılı içinde üç defa kullanılmadığının veya bulundurulmadığının tespiti halinde uygulanan “işyeri kapatma cezası” yürürlükten kaldırılmıştır.
Ayrıca 13.08.2004 tarih, 25552 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan VUK Genel Tebliğ Seri No: 337 ile bazı konulara açıklık getirilmiş bulunmaktadır. Bu düzenlemelerin bir tanesi de “ işyeri kapatma cezası” nın yürürlükten kaldırılmasıdır.
1. 31.07.2004 Tarihinden Önceki İşyeri Kapatma Cezası:
İşyeri kapatma cezası para cezasına çevrilmiş olup da 5228 sayılı Kanunun yayımından önce para cezası tahsil edilmiş ise 31/7/2004 tarihine kadar işyeri kapatma cezasına ilişkin söz konusu kanun hükmü yürürlükte olduğu için tahsil edilmiş olan bu para cezaları iade edilmeyecektir.
İdari işlemlerin sebep ve konu unsurunu teşkil eden mevzuat hükümlerinin yürürlükten kaldırılması halinde, söz konusu işlemlere karşı açılan davaların hukuki dayanağı ortadan kalktığından davalar konusuz kalmaktadır. Bu nedenle, kapatma kararına karşı yargı organlarında açılıp henüz sonuçlanmamış olan davaların konusu kalmadığından, davaların ortadan kaldırılmasına ilişkin olarak ilgili yargı organlarına gereken duyurunun yapılması gerekmektedir.
2. 31.07.2004 Tarihinden Sonraki İşyeri Kapatma Cezası:
5228 sayılı Kanunla yapılan yeni düzenlemeyle Vergi Usul Kanununun mükerrer 354 üncü maddesinde yer alan işyeri kapatma cezası kaldırıldığından maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce belge düzenine uyulmadığına ilişkin olarak yapılan tespitlere dayanılarak uygulanması gereken ancak henüz uygulanmamış olan işyeri kapatma cezaları uygulanmayacak ve para cezasına çevrilmiş olup ödeme süresi geçmemiş olanlar tahsil edilmeyecektir.
5228 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin 1 numaralı fıkrasının (b) bendiyle (işyerleri için kapatma kararı verilenlere uygulanacak özel usulsüzlük cezasına ilişkin) Vergi Usul Kanununun 353 üncü maddesinin 5 numaralı bendi; (c) bendiyle de (işyeri kapatma cezasına ilişkin) Vergi Usul Kanununun mükerrer 354 üncü maddesi, 5228 sayılı Kanunun yayımı tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu konuda 31/7/2004 tarihinden itibaren işyeri kapatma cezasına yönelik her hangi bir müeyyide yaptırılmayacaktır.
SONUÇ
Bilindiği üzere; Türk Ceza Kanununun 2 nci maddesinde “ İşlendiği zamanın kanununa göre cürüm veya kabahat sayılmayan fiilden dolayı kimseye ceza verilemez. İşlendikten sonra yapılan kanuna göre cürüm ve kabahat sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz”. Bu hükme göre; suç öngören bir normun yürürlükten kaldırılması halinde, yürürlükten kaldırılan normun öngördüğü fiilin failleri artık cezalandırılamayacakları gibi bunlar hakkında daha önce verilmiş olan hükümler de gerek asli cezalar gerekse cezai nitelikteki sonuçları yönünden yerine getirilmeyecektir.
5228 sayılı yasa ile; VUK’nun 354’üncü maddesiyle daha önce, işyeri kapatma ve yüksek miktarlarda para cezası ödenmesi uygulanmasına 31/7/2004 tarihinden itibaren son verilmiş ve buna bağlı olarak VUK’nun 353’üncü maddesinin (5) numaralı bendi ile uygulanan “özel usulsüzlük ve cezası “ da ortadan kalkmış bulunmaktadır. Ancak VUK’ nun 353 üncü maddesinin diğer bentlerinde düzenlenen özel usulsüzlük cezalarının uygulanması devam etmektedir.