Geçici Vergi Dönemlerinde İhtiyarilik Enflasyon Düzeltmesi
Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
t.apak@apakymm.com
05 Ocak 2005 tarihli www.alomaliye.com sitesinde yayımlanan “Enflasyon Düzeltmesi Yapılacak-mı?”
başlıklı yazımızın SONUÇ bölümünde;
- 31.12.2003 tarihli bilançoların her halükarda enflasyon düzeltmesine tabi tutulacağı,
- 31.12.2004 yılı için;
a) İhtiyarilik hakkını kullanmayıp, 2004 yılı içindeki geçici vergi matrahlarının tespitinde enflasyon düzeltmesi yapmış olanların, gerek son dönem geçici vergi ve gerekse yıllık beyanname ile beyan edilecek vergi matrahlarını tespit ederken enflasyon düzeltmesi yapacakları,
b) İhtiyarilik hakkını kullanıp, 2004 yılı içindeki geçici vergi matrahlarının tespitinde enflasyon düzeltmesi yapmamış olanların, yıl içinde şartlar oluştuğu için (Bakanlar Kurulu veya Maliye Bakanlığı insiyatif kullanmaz ise) gerek son geçici vergi döneminde ve gerekse yıllık beyanname ile beyan edilecek vergi matrahlarını tespit ederken enflasyon düzeltmesi yapacakları Hususu belirtilmiş. Yine aynı yazımızın son paragrafında ise;
Kamuoyunun sürekli baskısı nedeniyle uygulaması belirli şartlar dahilinde uzatılan enflasyon düzeltmesinin, mükelleflerin çoğu tarafından henüz yeterince anlaşılmamış ve hükümlerine yeterince nüfuz edilememiş olduğu, bundan hareketle 2005 yılı sonuna kadar uygulamanın geçici bazı kriterlere bağlanarak belli mükellef guruplarını kapsaması, çoğu (küçük ve orta ölçekli) mükelleflerin de kapsam dışında tutulması yönünde uygulamanın yasal zeminin yaratılması gerektiği vurgulanmıştır.
Oysa gelinen noktada en önemli sorunun; 2004 yılı geçici vergi dönemlerinde ihtiyarilik hakkından yararlanarak enflasyon düzeltmesi yapmamış olan mükelleflerin, son geçici vergi dönemine ve yıllık beyanların beyan edileceği (nihai) döneme ilişkin enflasyon düzeltmesinin nasıl yapılacağıdır.
Bakanlık, belirsizliği ortadan kaldırmaya yönelik çalışma başlatmıştır. (5024 sayılı yasanın Geçici 1. maddesi hükümleri esas alınarak sirküler hazırlanmaktadır.) Buna göre; aşağıda yazılı düzenlemelerin getirileceği beklenmektedir. (Bize göre de beklenen düzenleme yerinde olacaktır.)
- İhtiyarilik hakkını kullanıp, 2004 yılı içindeki geçici vergi matrahlarının tespitinde enflasyon düzeltmesi yapmamış olanların, beyan edecekleri son geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi yapmayacakları,
- İhtiyarilik hakkını kullanıp, 2004 yılı içindeki geçici vergi matrahlarının tespitinde enflasyon düzeltmesi yapmamış olanlar düzeltme işlemlerini, yıllık gelir/kurumlar vergisi beyanlarının yapılacağı tarihe kadar yapabilecekleri, beyannamelerin ekinde düzeltilmiş bilanço ve gelir tablolarını verecekleri,
- İhtiyarilik hakkını kullanıp, 2004 yılı içindeki geçici vergi matrahlarının tespitinde enflasyon düzeltmesi yapmamış olanların, son geçici vergi döneminde verecekleri gelir tablosu ile yıllık gelir/kurumlar vergisi beyannamesi ekinde verecekleri düzeltilmiş gelir tablosu arasında enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan % 10 dan fazla farkın olması halinde bu farkın incelemeye konu edilmeyeceği.