Belediye ve Halk Otobüslerine Ödenen Ücretler
SAYI : B 07.4.DEF.0.06.11/GVK-11068-33
KONU : Dilekçeniz
Tarih : 14.07.04 06839
Sn;……………………………
Ulus/ANKARA
İLGİ : 01.04.2004 Tarihli dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçenizde: …………………….. Vergi Dairesi Müdürlüğünün …………………. vergi numarasında serbest muhasebecilik faaliyetinden dolayı kayıtlı mükellefi bulunduğunuzu, işinizle ilgili olarak şehir içi ulaşımda kullandığınız belediye ve halk otobüslerine ödediğiniz ücretlerin Katma Değer Vergisi ve Gelir Vergisi Kanununa göre indirim konusu yapılıp, yapılmayacağı ile tarafınıza ait İaşe temizlik ve ikram giderlerinin Gelir Vergisi Kanununun 68’inci maddesinde yer alan mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alımı bedeli olarak indirim konusu yapılıp yapılmayacağı hususlarında Defterdarlığımızdan görüş talep etmektesiniz.
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65’inci maddesinde; ” Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiyeveya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.” hükmü yer almıştır.
Aynı Kanunun ” Mesleki Giderler ” başlıklı 68’inci maddesinde, (5035 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) serbest meslek kazancının tesbitinde hasılattan indirilebilecek giderler 10 bent halinde sayılmış olup 10’uncu bendinde (4369 sayılı Kanunun 37’ci maddesiyle değişen bent) (1.1.1999 tarihinden geçerli olmak üzere ) ”işle ilgili olarak şehir içi ulaşım, posta, telgraf ve odabaşı ücretleri gibi müteferrik giderler ile envantere dahil olan binek otomobillerinin giderleri ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanları ”, 6 numaralı bendinde de mesleğin ifasına lüzumlu aletlerin, eczaların ve sair maddelerin tedariki için yapılan giderler”in serbest meslek kazancının tesbitinde hasılattan gider olarak indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan sözkonusu madde hükmü, 5035 sayılı Kanunun 13’üncü maddesiyle değiştirilmiş olup 1.1.2004 tarihinden geçerli olmak üzere 2.1.2004 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Gelir Vergisi Kanununun 68’inci maddesinin 1’inci fıkrasının bir numaralı bendinde: mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderlerin, 2 numaralı bendinde, hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatında iaşe ve ibate giderlerinin tedavi ilaç giderlerinin sigorta primleri ve emekli aidatının, 7’nci bendinde ise mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedellerinin serbest meslek kazancının tesbitinde hasılattan gider olarak indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan; Vergi Usul Kanununun ”Tevsiki zaruri olmayan kayıtlar ” başlıklı 228’inci maddesinde Aşağıdaki giderler için isbat edici kağıt aranmaz.
1. Örf ve teamüle göre bir vesikaya istinat ettirilmesi mutat olmayan müteferrik giderler;
2. Vesikanın teminine imkan olmayan giderler;
3l Vergi kanunlarına göre götürü olarak tesbit edilen giderler
1 ve 2 numaralı fıkralarda yazılı giderlerin gerçek miktarları üzerinden kayıtlara geçirilmesi ve miktarlarının işin genişliğine ve mahiyetine uygun bulunması şarttır.” hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29/1’inci maddesinde; mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden faaliyetlerine uygun olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirim konusu yapabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Aynı kanunun 30’uncu maddesinin 1’inci fıkrasının (d) bendine göre, Gelir ve Kurumlar vergisi Kanunlarına göre kazancın tesbitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi indirim konusu yapılmayacaktır.
Öte yandan aynı kanunun 34’üncü maddesinde; yurt içinde sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait Katma Değer Vergisinin alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmesi ve bu vesikaların kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla indirileceği katma değer vergsinin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gönderilmesine gerek görülmeyen işlemlerde vergi indiriminin nasıl belgelendirileceğinin Bakanlığımızca tesbit edileceği hükme bağlanmış olup, 53’üncü maddesinde ise: ”Bu Kanunda geçen fatura ve benzeri vesikalar tabiri Vergi Usul Kanununda düzenlenen vesikaları ifade eder.” denilmektedir.
Bu durumda, şehir içi ulaşımı için belediye ve özel halk otobüslerine ödenen bedellere ilişkin fatura ve benzeri herhangi bir tevsik edici belge bulunmadığından yüklenilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılması söz konusu olmamakla birlikte muhasebecilik faaliyetiniz ile ilgili olması kaydıyla şehir içi ulaşımı için belediye ve özel halk otobüslerine ödediğiniz bedellerin KDV dahil tutarlarını Gelir Vergisi Kanunu’nun 68’inci maddesinin 1’inci bendine göre serbest meslek kazancınızın tespitinde gider olarak indirebileceğiniz tabiidir.
Öte yandan serbest meslek faaliyeti ile ilgili ve iş hacmi ile mütenasip temizlik ve ikram giderlerinin tevsik edici belgelere dayandırılması şartı ile serbest meslek kazancının tespitinde 5035 sayılı Kanunla değiştirilen 68’inci maddenin 1 numaralı bendine göre indirim konusu yapılacağından, tevsik edici belgelerde yer alan KDV’nin de indirim konusu yapılacağı tabiidir.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 68’inci maddesinin 1’inci fıkrasının 2’nci bendinde sadece hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki iaşe giderlerinin serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılacağı hüküm altına alınmış olup bu nedenle tarafınıza ait iaşe giderlerinin serbest meslek kazancınızın tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmadığından iaşe giderlerine ilişkin belgelerdeki KDV’nin de indirim konusu yapılması söz konusu değildir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
CEMAL BOYALI
Defterdar V.