Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
VERGİ BEYANNAMELERİNİN BEYAN ZAMANLARI YENİDEN DÜZENLENMELİ – ÖZELLİKLE GEÇİCİ VERGİ BEYAN DÖNEMLERİ ALTIŞAR AYLIK DÖNEMLER HALİNDE YILDA İKİ DÖNEM OLARAK BEYAN EDİLMELİ
A-Vergi Beyannamelerinin Verilmesine ve Vergilerin Ödenmesine Yönelik Süreler:
Gelir Vergisi Kanunu’nun 92, 98, 119 ve Mükerrer 120’nci maddelerinde 4842 ve 5035 sayılı Kanun’larla yapılan değişiklikler ile vergilerin beyan etme ve ödeme süreleri 01 Ocak 2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeniden düzenlenmiştir.
5035 Sayılı Kanun’un 48. maddesi:
- Katma Değer Vergisi Beyannamesi ve Muhtasar Beyanname takip eden ayın 20. günü akşamına kadar verilecektir. Ödemeler ise, beyanname verme süre içerisinde değil de, beyanname verecekleri ayın 26. günü akşamına kadar yapılabilecektir.
- Çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olanlar Muhtasar Beyannamelerini bağlı bulundukları vergi dairelerine (ilk defa üçer aylık beyanda bulunacaklar) önceden bildirmek şartıyla Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 20. günü akşamına kadar vereceklerdir. Ödemeler ise, aylık muhtasar beyannamelerde olduğu gibi beyan ettikleri ayın 26.günü akşamına kadar yapılabilecektir.
- Geçici Vergi Beyannameleri, üçer aylık dönemleri takip eden ikinci ayın 10. günü akşamına kadar verilecektir. Ödemeleri ise beyanname verecekleri ayın 17. günü akşamına kadar yapılacaktır.
- Kurumlar Vergisi Beyannamesi hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 15. günü akşamına kadar ilgili vergi dairelerine verilecek, ödemesi ise beyanname verecekleri ayın sonuna kadar (4842 sayılı kanun ile yapılan değişiklik uyarınca) bir defada yapılacaktır.
- Yıllık Gelir Vergisi Beyannameleri ise gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançtan ibaret olması halinde izleyen yılın Şubat ayının 15. günü akşamına kadar, diğer hallerde ise Mart ayının 15. günü akşamına kadar ilgili vergi dairelerine verilecektir. Ödemeler ise, sadece basit usulde olanlar için Şubat ve Haziran aylarının sonuna kadar, gerçek usulde ise Mart ve Temmuz ayları sonuna kadar olmak üzere (4842 sayılı kanun ile yapılan değişiklik uyarınca) iki eşit taksitte ödenecektir.
| BAZI VERGİLERİN BEYAN VE ÖDEME TABLOSU |
| Vergi Nev’i | Beyan Tarihi (En Geç) | Ödeme Tarihi (En Geç) |
| Aylık Muhtasar | Takip eden ayın 20. günü akşamına kadar | Takip eden ayın 26. günü akşamına kadar |
| Üç Aylık Muhtasar | Takip eden ayın 20. günü akşamına kadar | Takip eden ayın 26. günü akşamına kadar |
| KDV | Takip eden ayın 20. günü akşamına kadar | Takip eden ayın 26. günü akşamına kadar |
| Geçici Vergi | Dönemi takip eden ikinci ayın 10. günü akşamına kadar | Dönemi takip eden ikinci ayın 17. günü akşamına kadar |
| Yıllık Kurumlar Vergisi | 15 Nisan akşamına kadar | Nisan sonu (Tamamı) |
| Yıllık Gelir Vergisi | 15 Mart akşamına kadar | Mart sonu (1. Taksit)
Temmuz sonu (2. Taksit) |
| Basit Usul Gelir Vergisi | 15 Şubat akşamına kadar | Şubat sonu (1. Taksit)
Haziran Sonu (2. Taksit) |
B.Değerlendirme ve Önerilerimiz:
Mükelleflerin beyan etmek zorunda olduğu yukarıda saymaya çalıştığımız bir kısım vergilerin dışında beyan etmekle yükümlü oldukları vergi ve diğer yasal yükümlülüklerin sayısı az değildir. Bu kadar çok sayıdaki beyan ve bildirimlerin beyan ve ödeme tarihleri her ne kadar farklı ise de sonuçta ayın 5 – 10 günlük zaman dilimi içerisine sığdırılmıştır.
Hepimiz biliyoruz ki iş sadece beyanname vermekten ibaret değildir. Mükellefler veya meslek mensupları beyan öncesi belge temin etmek, bunları kaydetmek, tablolar, çizelgeler, bordrolar düzenlemek özellikle geçici vergi beyan dönemlerinde üç aylık kayıtlarını gözden geçirmek, değerleme yapmak, amortisman hesaplamak, maliyet hesapları yapmak, stoklarını tespit etmek, kısacası dönem sonlarında yapılması gereken bütün işlemleri yapmak için yoğun bir çaba sarfetmektedirler. Konuya meslek mensupları açısından bakıldığında, çok yoğun muhasebeleştirme işlemleri dışında aylık, üç aylık ve yıllık beyannamelerin düzenlenmesi, denetlenmesi ve bunların beyanları ilgili olan kişileri neredeyse bloke etmiş durumdadır.
- Aylık olarak verilmesi gereken beyannameler (Muhtasar, KDV, ÖTV, Damga Vergisi gibi) tek beyannamede birleştirilerek aylık olarak en geç bir sonraki ayın 20‘sine kadar verilmeli, ödemelerin ise en geç ayın son günü yapılmalıdır.
- Üçer aylık dönemler halinde düzenlenen Gelir/Kurum Geçici Vergi beyannameleri altı ayda bir olmak üzere en geç takip eden ikinci ayın 15’inci günü akşamına kadar verilmeli, ödemelerin ise en geç ayın son günü yapılmalıdır.
- Yıllık Gelir Vergisi beyannameleri takvim yılını takip eden sonraki yılın en geç üçüncü ayının 15’ine kadar verilmeli, ödemelerin ise ayın son günü yapılmalıdır.
- Yıllık Kurumlar Vergisi beyannameleri takvim yılını takip eden sonraki yılın en geç dördüncü ayının 15’ine kadar verilmeli, ödemelerin ise ayın son günü yapılmalıdır.
C.Sonuç:
Maliye idaresi zaman zaman her ne kadar mükellef guruplarının ve meslek kuruluşlarının çağrılarını dikkate alarak beyan sürelerini uzatıyor olsa da bu kalıcı bir çözüm değildir. Çünkü, enflasyon düzeltmesi Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, aylık üç aylık muhtasar, KDV, beyanlarının yorgunluğu halen devam etmekte iken mükellefin ve meslek mensuplarının Geçici Vergi çalışmalarına ayıracak zamanı kalmamıştır.
Aylık beyan edilmesi gerekli olan beyanname çeşitlerinde değişiklik yapmak, beyanlarını birleştirmek vb. hususlar kısa vadede mümkün olamayabilir. Ancak, gelişen teknolojik ve elektronik ortam sonucu e-beyan dönemini başlatmış bulunan idarenin hiç değilse Geçici Vergi Beyannamelerini üçer aylık dönemler yerine altışar aylık dönemler halinde verilmesi için gerekli yasal düzenlemeleri yaparak daha sağlıklı beyanların yapılmasını sağlayacaktır.
Bu itibarla mevcut uygulama kapsamında; kısa vadede çözüm olmamakla beraber geçici vergi beyanlarının sağlıklı verilere dayalı olarak hazırlanabilmesi için gereken zamanın sağlanması, dolayısı ile 2005/I. dönem geçici vergi beyan süresinin uzatılmasında hem mükellefler hem de idare açısından büyük fayda görülmektedir.