Yatırım İndiriminde Özellik Arz Eden Durumlar

Yatırım İndiriminde Özellik Arz Eden Durumlar

Levent GENÇYÜREK

Maliye Başmüfettişi

9 Eylül Üniversitesi İşletme Fak.Öğretim Görevlisi

 

I-GİRİŞ

4842 Sayılı Kanun ile 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun(GVK) 19 uncu maddesi 24.04.2003 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere “Ticari ve Zirai Kazançlarda Yatırım İndirimi İstisnası” başlığı altında yeniden düzenlenmiştir. Yapılan düzenleme ile yatırım indirimi istisnası daha basit,anlaşılır ve kolay uygulanabilir bir şekil almıştır.Yeni uygulamada yatırım indiriminden yararlanmak için teşvik belgesi zorunluluğu kaldırılırken yatırım yapılan yörelere ve yatırımın türüne göre yatırım indirimi oranının değişmesi esasından da vazgeçilerek,mükelleflerin satın aldıkları veya imal ettikleri amortismana tabi iktisadi kıymetlerin maliyet bedellerinin % 40’nın vergi matrahının tespitinde kazançtan indirilebilmesi olanağı sağlanmıştır. Ayrıca, 4842 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/6. maddesinde yapılan değişiklik sonucunda yatırım indirimine konu olan tutarlar  üzerinden stopaj yapılması uygulaması da sona ermiştir.

GVK’nun yeniden düzenlenen 19 uncu maddesi uyarınca 24 Nisan 2003  tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan yatırım indirimi istisnası ile ilgili olarak, yatırımcılar açısından tereddüt edilen bir çok husus bulunmakta olup bunların bir kısmı sirküler veya verilen özelgeler ile açıklığa kavuşmuştur. Değişik yapı ve özelliğe sahip yatırımların, yatırım istisnasından yararlanıp yararlanmayacakları ve yararlanma koşulları yazımızın konusunu oluşturmaktadır.

II-YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI

GVK’nun 4842 sayılı Kanun ile yeniden düzenlenen ve 24.04.2003 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 19 uncu maddesinde, dar mükellefiyete tâbi olanlar dahil, ticarî veya ziraî kazançları bilanço esasına göre tespit edilen vergiye tâbi mükelleflerin, faaliyetlerinde kullanmak üzere satın aldıkları veya imal ettikleri amortismana tâbi iktisadî kıymetlerin maliyet bedellerinin % 40’ını vergi matrahlarının tespitinde ilgili kazançlarından yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapabilecekleri hüküm altına alınmıştır. Kanuna göre adi ortaklıklar, kollektif ve adi komandit şirketler ile kurumlar vergisi mükellefleri de bu imkandan yararlanabileceklerdir.

GVK’nun 19 uncu maddesinde, mükellefler tarafından iktisap edilse de üzerinden yatırım indirimi hesaplanmayacak iktisadi kıymetler sayılmış olup bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

– Bedeli 5 milyar liradan (2003/6578 sayılı BKK ile 1.1.2004’ten itibaren 6 milyar liradan) (2004/8295 sayılı BKK ile 1.1.2005’ten itibaren 10.000 YTL’den) az olan iktisadî kıymetler (iktisadî ve teknik bakımdan bütünlük arz eden iktisadî kıymetler haddin aşılıp aşılmadığının tespitinde bir bütün olarak dikkate alınır.)

– Yurt içinde veya dışında daha önce kullanılmış olan iktisadî kıymetler (yüzer havuzlar ile oniki yaşından küçük gemiler hariç).

– Gayri maddî haklar ile ekonomik ömrü 5 yıldan daha kısa olan özel maliyet bedelleri (yatırım indiriminden yararlanan iktisadî kıymetlerin kullanılabilmesi için gerekli olan bilgisayar programları hariç).

– Mal ve hizmet üretimi ile doğrudan ilgili olmayan; alet, edevat, mefruşat ve büro demirbaşları.

– Bedelsiz olarak iktisap edilen iktisadî kıymetler.

– Satın alma suretiyle iktisap edilen veya inşa edilen binalar (mal ve hizmet üretim yeri olarak kullanılmak üzere inşa edilenler hariç).

– Arazi veya arsalar.

– Binek otomobili ve benzeri kara taşıtları, yat, kotra, tekne ve benzeri motorlu deniz araçları ile uçak ve helikopter gibi hava taşıtları (işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olanlar hariç).

– Yurt dışındaki yatırımlarda kullanılmak üzere alınan iktisadî kıymetler.

III-YATIRIM İNDİRİMİNDE ÖZEL DURUMLAR

Yatırım indirimi istisnası ile ilgili olarak yapılan yatırımın cinsi ve yatırımda bulunan mükellefle göre farklı durumlar ve istisnadan yararlanma koşullarını şu şekilde özetleyebiliriz:

1-      Tıbbi Makine ve Cihaz Alımları

22 Seri No.lu Gelir Vergisi Sirkülerinde; Alet, edevat, mefruşat ve büro demirbaşlarının mal ve hizmet üretimi ile doğrudan ilgili olup olmadığının işletmelerin faaliyetlerine göre ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. İşletmede sürekli olarak kullanılmasına rağmen üretim sürecine doğrudan katılmayan masa, sandalye, televizyon, daktilo, mutfak ve temizlik aletleri, telefon, faks vb. alet ve araçlar yatırım indirimine konu olmayacaktır. Ancak bazı işletmeler için söz konusu alet ve araçlar, mal veya hizmet üretimi ile doğrudan ilişkili olabilir. Örneğin, otel işletmeciliğinde kullanılan televizyon, masa, sandalye vb. demirbaşlar hizmet üretimi ile doğrudan ilişkili bulunduğundan yatırım indirimi istisnasından yararlanacaktır.

Buna göre; Hastane, poliklinik, tıp merkezi v.b  kullanılmak üzere Tıbbi Makine ve Cihaz alımları için yapılan harcamalar, söz konusu iktisadi kıymetlerin işletmede sürekli olarak kullanılmaları ve hizmet üretim sürecine doğrudan katılmaları ve yurt içinde veya yurt dışında daha önce kullanılmamış olmaları şartıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinde yer alan yatırım indirimi istisnasından yararlanabilecektir. Ayrıca, bu iktisadi kıymetlerle ilgili olarak yatırım indiriminden yararlanmak için Maliye Bakanlığından veya vergi dairesinden izin alınmasına gerek bulunmamaktadır.

2-Tahta Palet ve Mangal Kömürü İmal Eden Firmanın Üretilen Malın Taşınması ve Pazarlanması İçin Aldığı Kamyon ve Dört Çeker Kamyonet

GVK’nun 19 uncu maddesinde düzenlenmiş olan “Yatırım İndirimi” istisnasının uygulanmasında, binek otomobili ve benzeri kara taşıtları, yat, kotra, tekne ve benzeri motorlu deniz araçları ile uçak ve helikopter gibi hava taşıtlarına ilişkin iktisap bedelleri kapsam dışında tutulmuştur. Ancak, işletmenin esas faaliyet konusunun sayılan taşıtların kısmen veya tamamen işletilmesi olması halinde yatırım indirimi istisnası uygulanabilecektir.

Bir taşıtın binek otomobili benzeri taşıt olup olmadığı aracın niteliğine göre belirlenecektir. Nitelikleri itibariyle binek otomobili olarak kullanılabilecek yapıda olan panel van, kaptıkaçtı (Carry-all, Travel-all, Jeep -station) gibi taşıtlar, binek otomobili benzeri taşıtlar olarak değerlendirilecektir. Ancak, bu araçların nitelikleri itibariyle binek otomobili olarak değil de, sadece yük taşımak amacıyla kullanılabilecek bir yapı arz etmesi durumunda, binek otomobili ve benzeri araçlar kapsamında değerlendirilmeyecektir. Örneğin; bir panel van’ın sadece ön koltuklarının bulunması ve aracın arkasında koltuk ve cam bulunmaması durumunda, bu aracın binek otomobiline benzediğinden söz edilemez.

İşletmenin esas faaliyet konusunun, belirtilen taşıtların kısmen veya tamamen işletilmesi olması halinde, yatırım indirimi istisnası uygulanabilecektir.Buna göre;

– Taşıt kiralama konusunda faaliyet gösteren şirketlerin kiralanmak üzere aktifine aldığı binek otomobilleri,

– Yük veya yolcu taşımacılığı faaliyetinde yada ilaçlama faaliyetinde bulunan firmaların kullandığı uçaklar,

– Yat turizmi faaliyetinde bulunan firmaların aktifine kayıtlı yatları,

yatırım indirimi istisnası kapsamında değerlendirilecektir.

Esas faaliyet konusu, yukarıda belirtilen taşıtların kısmen veya tamamen işletilmesi olmayıp, başka alanlarda faaliyet göstermekte olan işletmelerin satın aldığı bu taşıtlar yatırım indirimi istisnasından yararlanamazlar.

Binek otomobili ve benzeri kara taşıtları dışında kalan kamyon, kamyonet, otobüs, minibüs, tır, tanker gibi araçlar, işletmenin faaliyetlerinde kullanılmak üzere satın alınmış olması halinde, yukarıdaki kısıtlamalara tabi olmaksızın, yatırım indirimi istisnası kapsamında değerlendirilecektir.

Yukarıda yapılan açıklamalara göre, ürettiği tahta palet ve mangal kömürünü taşımak ve pazarlamak amacıyla  kamyon ve dört çeker kamyonet satın alan mükellef, bu araçların yeni olması ve mal ve hizmet üretimi ile ilgili olarak işletmede sürekli olarak kullanılması durumunda yatırım indiriminden yararlanabilecektir. Diğer taraftan, söz konusu araçlara  ilişkin ÖTV’nin aracın maliyet bedelini oluşturan bir unsur olduğundan yatırım indirimi istisnasında dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.  

Şirketin aldığı kamyon ve dört çeker kamyonetlerle ilgili  damper v.b ilave kıymetler (damper) için yapmış olduğunuz harcamalar da bu araçların maliyet bedeline ekleneceğinden maliyet harcamalarının tamamının yatırım indirimine konu harcama olarak kabul edilecektir.

3- Reklamcılık ve Tanıtım Hizmetleri Faaliyetinde Bulunan Şirketin Satın Aldığı Laser Printer, Santral, Yedekleme Cihazı ve Güç Kaynağı

Reklamcılık ve Tanıtım faaliyetlerinin sürdürülebilmesi için gerekli olan laser printer, santral, yedekleme cihazı ve güç kaynağı cihazları için yapılan harcamalar için ; söz konusu iktisadi kıymetlerin işletmede sürekli olarak kullanılmaları, reklamcılık faaliyetinin sürecine doğrudan katılmaları ve yurt içinde veya yurt dışında daha önce kullanılmamış olmaları şartıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun 19.maddesinde yer alan yatırım indirimi istisnası hükmünden yararlanılması mümkündür.

4-Banka Şubesinde Kullanılan Demirbaşlar

GVK’nun 19.uncu maddesinde yatırım indiriminde yararlanamayacak iktisadi kıymetler arasında mal ve hizmet üretimi ile doğrudan ilgili olmayan; alet, edevat, mefruşat ve büro demirbaşları gösterilmiştir.

Alet, edevat, mefruşat ve büro demirbaşlarının mal ve hizmet üretimi ile doğrudan ilgili olup olmadığının işletmelerin faaliyetlerine göre ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. İşletmede sürekli olarak kullanılmasına rağmen üretim sürecine doğrudan katılmayan masa, sandalye, televizyon, daktilo, mutfak ve temizlik aletleri, telefon, faks vb. alet ve araçlar bu kapsamdaki iktisadi kıymetlere örnek olarak sayılabilir. Ancak bazı işletmeler için söz konusu alet ve araçlar, mal veya hizmet üretimi ile doğrudan ilişkili olabilir. Örneğin, otel işletmeciliğinde kullanılan televizyon, masa, sandalye vb. demirbaşlar hizmet üretimi ile doğrudan ilişkili bulunduğundan yatırım indirimi istisnasından yararlanacaktır.

Banka Şubesinin müşterilerine sunduğu telefonla hisse senedi alım-satımı hizmeti için, alım-satım emirlerini kayıt etmek suretiyle kullandığı ses kayıt sistemi ve para çekme makinalarıyla ilgili olan kioks (para çekme makinalarının içine monte edildiği çerçeve) için yaptığı harcamalar ile şubelerinin güvenlik sistemi nedeniyle aldığı kamera, monitör, video, kayıt cihazı için yaptığı harcamalar, söz konusu iktisadi kıymetlerin işletmede sürekli olarak kullanılmalarından ve üretim sürecine doğrudan katılmalarından dolayı yatırım indirimi istisnasına konu harcamalar olarak kabul edilebilecektir.

Ayrıca; müşterilerine (mudi, kredi, müşterisi vb.) doğrudan doğruya hizmet üretmiş olduğu birimlerde kullanılan alet, edevat, mefruşat ve büro demirbaşı alımlarının yatırım indirimi istisnasından yararlanması mümkündür. Ancak, doğrudan müşterine yönelik hizmet üretimiyle ilgili olmayan birimlere yönelik hizmet üreten destek unsuru niteliğindeki birimler için yapılan alet, edevat ve mefruşat niteliğindeki harcamaları yatırım indirimine konu edilmesi mümkün değildir.

5-Leasing Yoluyla Kiralanan İktisadi Kıymetler

Finansal Kiralama Kanunu’nun 28. maddesi hükmü uyarınca yatırımların tamamının veya bir bölümünün finansal kiralama yoluyla gerçekleştirilmesi halinde kiralayan, finansal kiralamaya konu iktisadi kıymetlerle ilgili olarak, satın alma halinde kiracı tarafından yararlanılabilecek teşviklerden yararlanabilmektedir.Bu açıklamaya göre, Finansal  Kiralama sistemiyle kiralanmış olan amortismana tabi iktisadi kıymet için kiracı tarafından yapılan ödemelerin yatırım indirimi istisnası kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Ancak, söz konusu iktisadi kıymetler dolayısıyla kiracının gerekli şartları taşıması durumunda kiralayan firma (kiraya veren) yatırım indiriminden yararlanabilecektir.

3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 28. maddesi kapsamı dışında kalan, ancak Vergi Usul Kanununun mükerrer 290. maddesi uyarınca finansal kiralama sayılan hallerde de kiralayan, Gelir Vergisi Kanununun 19. maddesindeki şartları taşımak kaydıyla yatırım indirimi istisnasından yararlanabilecektir

6-Özel Maliyet Bedelleri

5228 sayılı Kanun ile GVK’nun 19 uncu maddesinin 4 numaralı fıkrasının üçüncü bendi değiştirilerek yatırım indirimi hesaplanacak iktisadi kıymetler arasına ekonomik ömrü 5 yıldan daha fazla olan özel maliyet bedelleri eklenmiştir. Yapılan bu düzenleme ile 31 Temmuz 2004 tarihinden  itibaren geçerli olmak üzere, iktisadi bir faaliyetin icrası için kiralanan taşınmaz mallarda kiracı tarafından taşınmazı genişletmek ve iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak için yapılan özel maliyet bedeli kapsamındaki iktisadi kıymetlerin ekonomik ömrü 5 yıldan fazla ise bunların maliyet bedelleri yatırım indirimine konu olabilecektir. Buna göre, 5228 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 31.07.2004 tarihinden sonra ekonomik ömrü 5 yıldan daha kısa olan özel maliyet bedeli niteliğindeki harcamalarla ilgili olarak yatırım indirimi istisnasından yararlanma imkanı bulunmamaktadır.

Özel maliyet bedeline ilişkin ekonomik ömrün hesabında süre, yatırımın tamamlanıp aktife alınması ve kullanılmaya hazır hale getirilmesinden itibaren başlatılacaktır. İşletmenin tamamladığı ve özel maliyet bedeli olarak aktifleştirdiği yatırıma ilişkin harcamalar için yatırımın tamamlanmasından sonraki kullanım süresinin 5 yıldan fazla olması şartıyla, yatırım indirimi istisnası uygulanabilecektir. Özel maliyet bedeli niteliğindeki harcamaların bina inşasına ilişkin olması halinde, söz konusu harcamalarla ilgili yatırım indirimi istisnasından yararlanılabilmesi için anılan binanın mal ve hizmet üretim yeri olarak kullanılmak üzere inşa edilmesi gerekmektedir. Mevcut bir bina için yapılan ve özel maliyet bedeli niteliğini taşıyan harcamaların yatırım indirimine konu olması mümkün değildir.

7-Araç Kiralama İşi İle Uğraşan Firmaların Satın Aldığı Araçlar

GVK’nun 19 uncu maddesinin 4.üncü bendinde, maliyet bedelleri üzerinden yatırım indirimi hesaplanmayacak iktisadi kıymetler sayılırken, işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olanlar hariç, binek otomobili ve benzeri kara taşıtları, yat, kotra ve benzeri motorlu deniz araçları ile uçak ve helikopterler gibi hava taşıtları ile ilgili olarak yatırım indirimi hesaplanmayacağı hüküm altına alınmıştır.

İşletmenin esas faaliyet konusunun yukarıda belirttiğimiz kara, deniz veya hava taşıtlarının kısmen veya tamamen işletilmesi ile ilgili olması halinde, bu taşıtların maliyet bedelleri yatırım indirimi istisnasına konu olabilecektir. Taşıt kiralama konusunda faaliyet gösteren şirketlerin kiralanmak üzere aktifine aldığı binek otomobilleri bu kapsamdadır.

Esas faaliyet konusu, yukarıda belirtilen taşıtların kısmen veya tamamen işletilmesi olmayıp, başka alanlarda faaliyet göstermekte olan işletmelerin satın aldığı bu taşıtlar yatırım indirimi istisnasından yararlanamayacaktır. Sigara veya ilaç satış, dağıtım ve pazarlaması veya dayanıklı tüketim malları ticareti ile uğraşan mükellefin işletmesinde kayıtlı olan binek otomobili, otel işletmesinin aktifinde kayıtlı olan ve müşterilerini gezdirmek amacıyla satın aldığı yatı, işçilerinin servisi için satın alınan panel van veya otomobil alım-satımı faaliyetinde bulunan şirketin, satış öncesi test sürüşü yaptırmak amacıyla satın aldığı binek otomobili yatırım indirimine konu olamayacaktır.

Binek otomobili ve benzeri kara taşıtları dışında kalan kamyon, kamyonet, otobüs, minibüs, tır, tanker gibi araçlar, işletmenin faaliyetlerinde kullanılmak üzere satın alınmış olması halinde (meşrubat dağıtım ve pazarlama işi ile uğraşan firmanın ürünlerinin dağıtımı amacıyla satın aldığı kamyon veya kamyonet gibi) belirttiğimiz kısıtlamalara tabi olmaksızın, yatırım indirimi istisnası kapsamında değerlendirilecektir.

8-Yazılım Programları

GVK’nun 19 uncu maddesi uyarınca, Gayri maddi haklardan sadece, yatırım indiriminden yararlanan iktisadi kıymetlerin kullanılabilmesi için gerekli olan bilgisayar programları yatırım indirimine konu olabilmektedir. Bilgisayar programlarının yatırım indiriminden yararlanabilmesi için, programın yatırım indiriminden yararlanan iktisadi kıymetlerle ilgili olması yanında, iktisadi kıymetlerin kullanılabilmesi için programın gerekli olması koşulu da sağlanmalıdır.

Bilgisayar programları, işletim sistemleri ve uygulama programları olarak ikiye ayrılabilir. İşletim sistemleri, bilgisayarın kullanılması için mutlaka bulunması gereken programlardır. Uygulama programları ise bilgisayarın kullanımına bağlı olarak çeşitli fonksiyonları yapabilecek programlar olup, bilgisayarların kullanılabilmesi için zorunlu olmamakla birlikte, bazı uygulama programlarının kullanılması, bilgisayar yatırımı yapılarak hedeflenen sonucun elde edilmesi için gerekli olabilir.

Örneğin; bir özel sağlık işletmesinin hasta giriş ve çıkışları ile tıbbi malzeme kayıtlarının izlenmesi amacıyla satın aldığı bilgisayar programları, bilgisayar sisteminin yatırım indirimine konu olması halinde istisna kapsamında değerlendirilecektir. Çünkü işletmenin söz konusu yatırımı yapma amacının gerçekleştirebilmesi için bu programın alınması gerekmektedir. Ancak, aynı işletmenin satın aldığı grafik tasarımı programı veya oyun programları ise sistemi oluşturan bilgisayarların kullanılması için gerekli olmadığından yatırım indirimi kapsamı dışında kalacaktır.

Bu hükümlere göre, bankacılık faaliyeti ile iştigal eden firmanın faaliyet konusu gereği müşterilerine sunduğu hizmetler nedeniyle kullanmak durumunda olduğu muhtelif yazılım programları veya  sağlık sigortacılığı çözümü isimli bilgi-işlem yazılım programına ilişkin harcamalar, yatırım indiriminden yararlanan iktisadi kıymetlerinin kullanılabilmesi için gerekli olan bilgisayar programları kapsamında olmaları durumunda yatırım indirimine konu olabileceklerdir.

9-Mal ve Hizmet Üretim Yeri Olarak Kullanılan Bölümlere Yapılan İlaveler

GVK’nun 19 uncu maddesine göre, bina harcamalarının yatırım indirimine konu edilebilmesi için mal ve hizmet üretim yeri olarak kullanılmak üzere inşa edilmiş olması şartı aranmaktadır. Arazi veya arsalar her ne kadar binanın maliyet unsuru içerisinde yer alsa da, 19 uncu maddenin 4/7 nci bendinde yatırım indiriminden yararlanamayacak iktisadi kıymetler arasında sayıldığından, binalar için yatırım indirimi uygulanırken arsa bedeli hariç değerleri dikkate alınacaktır.

Mal üretim yeri, 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanunundan hareketle bir maddenin vasıf, şekil, hassa ve terkibini, makine, cihaz, tezgah, alet veya diğer vasıta ve kuvvetlerin yardımı ile veya sadece el emeği ile kısmen veya tamamen değiştirmek veya bu maddeleri işlemek suretiyle devamlı ve seri halinde imal veya istihsal edilen yerler ile maddelerin çıkarılıp işlendiği yerler olarak tanımlanabilir. Mal üretim yeri olarak kullanılmak üzere inşa edilen binalara yönelik harcamalar yatırım indirimi istisnasına konu edilebilecektir. Ayrıca, üretim faaliyetine katkıda bulunan unsurlar arasında sayılan idari bölümler, depo, yemekhane, laboratuar ve benzerleri, inşa edilen fabrika binası ve müştemilatında yer alması halinde, mal üretim yeri olarak değerlendirilecektir.

Hizmet, mal üretimi faaliyeti dışında kalan işlemler olarak tanımlanabilir. Bu işlemler; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebilir. Bu işlemlerin gerçekleştirildiği yerler hizmet üretim yerleridir. Hizmet üretimini gerçekleştirmek üzere inşa edilen ve hizmet üretimi için gerekli olan binalar yatırım indirimi istisnasına konu edilebilecektir. Örneğin eğitim, sağlık, kültür, spor, turizm, haberleşme, reklamcılık, fuarcılık, mal alım-satımı, depolama v.b. faaliyetlerin yapıldığı yerler yatırım indirimi uygulaması açısından hizmet üretim yerleridir.

Bu açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda;

– Mal ve hizmet üretim yeri olarak kullanılsalar dahi satın alma suretiyle iktisap edilen binalar için yapılan harcamalar,

– Mal ve hizmet üretim yeri olarak kullanılmayan binaların inşası için yapılan harcamalar,

– Mal ve hizmet üretim yeri olarak kullanılmakta olan veya başka amaçla inşa edilmiş olmasına karşılık mal veya hizmet üretim yerine dönüştürülen binalar için yapılan tadilat, tamirat harcamaları,

– Fabrika binası ve müştemilatının bulunduğu alan dışında ayrı bir yerde inşa edilen lojman ve idari binalarla, üretime katkısı bulunmayan spor salonu ve sosyal alanlara ilişkin harcamalar

yatırım indirimi istisnasına konu edilemeyecektir.

Buna göre; faaliyet konusu ticari ve hususi oto alım, satımı, yedek parça alımı, satımı ve araçlara bakım onarım servis hizmetlerinden oluşan bir firmanın sahip olduğu binaya kat ilavesi şeklinde yapılan ve hizmet üretim yeri olarak kullanılacak bölümler için yaptığı inşaat harcamaları yatırım indiriminden yararlanabilecektir.

Diğer taraftan, İşletmenin aktifine kayıtlı bulunan ve üretime yönelik kullanılmakta olan fabrika binasına ilişkin güçlendirme projesi kapsamında yapılan harcamaların Gelir Vergisi Kanunu’nun 19.maddesi kapsamında yatırım indirimine konu edilmesi mümkündür.

10-Akaryakıt İstasyonlarında Bayilik İlişkisi İçersinde Kullanılan İktisadi Kıymetler

Akaryakıt satış, dağıtım ve depolama faaliyetinin yürütülebilmesi için gerekli olması nedeniyle akaryakıt firmalarınca satın alınarak aktife kaydedilen iktisadi kıymetler, her ne kadar bayilik sözleşmesi dahilinde akaryakıt satışı yapan istasyonların kullanımına tahsis etmiş olsa da söz konusu değerler için yapılan harcamalar GVK.19.maddesinde yer alan diğer şartları da taşımaları durumunda yatırım indirimine konu olacaktır.

IV- SONUÇ

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun(GVK) 19 uncu maddesi, 24.04.2003 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 4842 Sayılı Kanun ile “Ticari ve Zirai Kazançlarda Yatırım İndirimi İstisnası” başlığı altında  yeniden düzenlenmiştir. Yatırım yapan bir çok mükellefi yakından ilgilendiren  ve yatırımlar için önemli bir teşvik olan Yatırım İndirimi İstisnasının bu son hali eskiye göre daha basit ve kolay uygulanır bir özellik taşımaktadır. Yazımızda yatırım indirimi istisnası ile ilgili olarak uygulamada karşılaşılan değişik durumlara ve çözüm yollarına yer verilmiştir.

(*) SURYAY DİYALOG DERGİSİ MAYIS 2005 SAYISINDA YAYIMLANAN YAZI

24.04.2003 tarih ve 25088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

İstanbul Defterdarlığının 23.08.2004 tarih ve 11572 sayılı Özelgesi

[3] İstanbul Defterdarlığının 10.10.2004 tarih ve 14534 sayılı Özelgesi

[4] İstanbul Defterdarlığının 24.05.2004 tarih ve 7120 sayılı Özelgesi

İstanbul Defterdarlığının 04.02.2005 tarih ve 1871 sayılı özelgesi

İstanbul Defterdarlığının 13.02.2004 tarih ve 4716 sayılı Özelgesi

İstanbul Defterdarlığının 24.05.2004 tarih ve 7112 sayılı Özelgesi

İstanbul Defterdarlığının 26.07.2004 tarih ve 10224 sayılı Özelgesi

İstanbul Defterdarlığının 20.10.2003 tarih ve 14098 sayılı Özelgesi

İstanbul Defterdarlığının 26.04.2004 tarih ve 5922 sayılı Özelgesi