Levent GENÇYÜREK
Maliye Başmüfettişi
9 Eylül Üniversitesi İşletme Fak.Öğretim Görevlisi
Otoyolda Adalet!
Her gün otoyolu kullanarak Güzelbahçe, Seferihisar veya Urla’da bulunan ev veya işyerlerine gidip gelen insanlar, gişelere yaklaşıp para ödemeye hazırlandıkları her seferinde duyarlı bir vatandaş olarak aynı aldatılmışlık ve adaletsizlik duygusunu yaşıyorlar. Zamanı kendisi ve çevresindekiler için daha iyi kullanmak adına mesafe kısa da olsa otoyolu kullanan kişiler, bu mesafeler arasındaki trafiği rahatlatmaları yanında çevreye ve ulusal ekonomiye katkılarından dolayı teşvik edilmek yerine haksız bir ücret politikası ile cezalandırılıyor.
| Yer | Mesafe(km) | Ücret(TL) | Km başına Ücret(TL) |
| İzmir-Seferihisar | 12 | 1.000.000 | 84.000 |
| İzmir-Urla | 21 | 1.500.000 | 72.000 |
| İzmir-Karaburun | 30 | 1.500.000 | 50.000 |
| İzmir-Alaçatı | 59 | 1.500.000 | 26.000 |
| İzmir-Çeşme | 80 | 1.500.000 | 19.000 |
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün uyguladığı “Otoyol Ücret Tarifesi”, otoyol kullanan vatandaşların bir kısmının yaşadığı haksız ve mantıksız uygulamayı açıkça göstermektedir. Kolay ve güvenli bir ulaşımı seçenlerin, yapılan büyük yatırımın finansmanına katılma paylarının belirlenmesinde, tek unsur olmamakla birlikte hizmetten yararlanmanın esas alınmasından daha doğal bir şey olamaz. Güzelbahçe’ye gitmek için otoyolu kullanan bir kişi km başına 84.000 TL, Urla’ya giden bir tüccar km başına 72.000 TL ücret öderken, Çeşme’ye giden bir kişinin km başına 19.000 TL ücret ödemesini, adalet ve hizmetten yararlanmaya göre ücret alınması ilkesi ile bağdaştırmak mümkün değil. Mesafe uzadıkça ücretin ortalama olarak azalması kabul edilebilir bir şeydir, ancak 21 km yol için 80 km yol için aldığınız ücretin talep edilmesi mantıklı olarak açıklanacak bir durum değildir.
İzmir-Çeşme otoyolunda sadece Seferihisar çıkışı için 1.000.000 TL diğer tüm mesafeler için (Seferihisar-Urla, Seferihisar-Çeşme, Alaçatı-Çeşme, Urla-Karaburun ) 1.500.000 TL ücret alındığına göre “ne gerek var” optik okuyuculu sisteme, OGS veya KGS’ye. Vapura biner gibi atalım jetonu kutuya bariyer açılsın geçelim. Hem otoyola girişte fiş alacağız diye beklemeyiz,hem de personelden tasarruf sağlanır.
Akla, mantığa ve yaşamın gereklerine uygun belirlenmeyen otoyol geçiş ücretlerinin, vatandaşlar arasında yarattığı eşitsizlik yanında ulusal ekonomiye ve şehirlerin planlı olarak gelişmesine olan etkilerini de göz önüne almak gerekir. Gelişmiş ülkeler, çevre ve ses kirliliğini önlemek, trafik ve güvenlik gibi sorunları çözmek için iş ve ikamet alanlarının şehir merkezleri dışına doğru genişlemesi için özendirici önlemler alırken, İzmir’in yanı başında bulunan Güzelbahçe hatta Urla ilçesine gitmek için otoyolu kullananlardan ücret alınmasını, ille de ücret alınacak ise Çeşme’ye giden insanlara göre km başına 4 kat fazla ücret alınmasını anlamak zor!
Çağdaşlık ve vatandaşlık bilinci, hakkını arama ve koruma ile anlam kazanır. Temel vatandaşlık görevlerini yerine getiren ve benzer koşullarda bulunan insanlara, kamu hizmetleri farklı fiyatlarla sunulursa bu toplumsal barışı ve adalet duygusunu zedelediği gibi devlete olan güveni de sarsar. Seferihisar ayrımına kadar ücretsiz, İzmir-Urla 500.000.,TL, İzmir-Karaburun 750.000.,TL ,İzmir-Alaçatı 1.250.000.,TL ve İzmir-Çeşme 1.500.000.,TL otoyol ücreti daha adaletli ve mantıklı olmaz mı?