Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
Galatasaray Üniversitesi Öğretim Görevlisi
YAPIM İŞLERİNDE TEVKİFAT UYGULAMASI SONUCU İADESİ GEREKEN KDV’NIN NAKDEN İADESİ YMM RAPORU İLE ALINABİLMEKTEDİR
I.GİRİŞ
KDVK ‘nun 9’uncu maddesinde; gerekli görülen hallerde vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma konusunda Maliye Bakanlığı’na yetki verilmiştir. Bakanlık, bu yetkiye istinaden bu güne kadar değişik mal ve hizmet gurupları için bir dizi düzenleme yapmış bulunmaktadır. [1]
Bazı kamu kurum ve kuruluşlarına verilen bazı hizmetler karşılığı KDV tevkifatı uygulamasına ilişkin olmak üzere sırasıyle; 89 Seri No.lu, 91 Seri No.lu, 95 Seri No.lu ve 96 Seri No.lu KDV Genel Tebliğleri ile getirilen düzenlemelerin uygulanması ve uygulama sırasında oluşan bir kısım belirsizliklerin ve tereddütlerin giderilmesi amaçlanmış bulunmaktadır.
Bu yazımızda, yapım işleri ile bu işlere ilişkin mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri karşılığında KDV tevkifat uygulaması sonucu iadesi gereken KDV ‘nin YMM raporu ile nakden iadesi konusu ele alınacaktır.
- İADENİN YMM RAPORU KARŞILIĞINDA YERİNE GETİRİLMESİ
03.07.2005 tarih, 25864 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 95 seri no.lu KDV Genel Tebliği ile teminatsız ve incelemesiz mahsuben iade sınırı 1.000 YTL olarak belirlenmiş olup, sadece yapım işlerine ait Katma Değer Vergisi tevkifatından doğan mahsuben iade taleplerinin bu tebliğin Resmi Gazete’de yayımını izleyen ay başından (01.08.2005) geçerli olmak üzere Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu karşılığında yerine getirilmesi uygun görülmüştür. [2]
Yeminli mali müşavir tasdik raporu ile mahsuben iadenin, 86 seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin (B/3) numaralı bölümünde belirtilen vergi ve SSK prim borçları (mükellefin kendisinin, ortaklarının, mal yada hizmet satın aldığı kişilerin vergi borçlarına, ithalat sırasında uygulanan vergilere, sosyal sigortalar kurumu prim borçlarına) için geçerli olacağı, Mükellefin kendi vergi borçları için mahsup talep etmiş olması halinde (1.000 YTL ‘ye kadar kısım için) teminat ve inceleme raporu yanında yeminli mali müşavir tasdik raporu da aranılmayacağı açıklanmıştır. [3]
Genel bütçeli idareler dışında kalan ve tevkifat yapmak zorunda olan diğer kuruluşların tamamı ise tevkif ettikleri vergiyi vergi sorumlularına ait 2 numaralı KDV beyannamesi ile beyan ederek kanuni süresi içinde vergi dairesine yatıracaklardır. Bu kuruluşlardan KDV mükellefiyeti olmayanlar mükellefiyetlerini tesis ettirecekleridir. Sorumlu sıfatıyla beyanname sadece işlemin yapıldığı dönemde verilecek bu kuruluşlardan her ay beyanname istenmeyecektir.
Daha sonra; 18.11.2005 tarih, 25997 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 96 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde (5.2.) ; yapım işlerinden dolayı nakden iade taleplerinin de yeminli mali müşavir raporu ibraz edilmek suretiyle yerine getirilmesi uygun görülmüştür. Buna göre, bu Tebliğin yayımını içine alan vergilendirme döneminde (2005/11) gerçekleşenler de dâhil olmak üzere yapım işlerinde Tevkifat uygulamasından doğan nakden iade talepleri ihracat istisnası için öngörülen limitler dahilinde YMM tasdik raporu ile yerine getirilecektir. Öte yandan bu Tebliğin yayımı tarihinden önceki dönemlere (2005/09 ve öncesi) ait olup henüz sonuçlandırılmamış nakden iade talepleri için 95 seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (5.3.2) bölümünün son paragrafındaki açıklamalara (YMM raporu sadece mahsuben iadeyi kapsamakta) göre işlem yapılacaktır.
Özetle, yeminli mali müşavir tasdik raporu ile iade; mükellefin ortaklarının, mal ya da hizmet satın aldığı kişilerin vergi borçlarına, ithalat sırasında uygulanan vergilere, Sosyal Sigortalar Kurumu prim borçlarına sınırsız mahsup edilecek, mükellefin kendi borçları için ise 1.000 YTL ye (1.000 YTL dahil) kadar olan kısmı için teminat ve inceleme raporu ile YMM tasdik raporu aranılmayacak, 1.000 YTL üstündeki mahsuben iade talepleri yanında, nakden iade talepleri de YMM tasdik raporu karşılığında yerine getirilecektir.
III.SONUÇ
89 ve 91 seri no.lu KDVK Genel Tebliğleri ile tevkifat kapsamına alınan işlemlerle ilgili olarak doğan KDV ’nin nakden veya mahsuben iadesi; “tutarına bakılmaksızın sadece banka teminat mektubu veya inceleme raporu karşılığında yerine getirilecektir” düzenlemesinden sonra 95 seri no.lu KDV Genel Tebliği ile tevkifat yapacak kuruluşların kapsamı genişletilmiş, tevkifat oranlarında değişiklik yapılmış, teminatsız ve incelemesiz mahsuben iade sınırı 1.000 YTL olarak belirlenmiş olup, yalnızca “yapım işlerinden” doğan mahsuben iade talepleri banka teminat mektubu ve inceleme raporu yanında yeminli mali müşavir tasdik raporu karşılığında da yerine getirileceği hüküm altına alınmış bulunmaktadır.
91 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile, tevkifat kapsamına alınan yapım işlerinden doğan nakden iade talepleri, teminat veya vergi inceleme raporu karşılığında yerine getirilmekte, teminat vergi inceleme raporu ile çözüleceği düzenlenmekte idi. Maliye Bakanlığı, bazı talepleri dikkate alarak 96 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile, yapım işlerindeki tevkifat uygulamasından doğan nakden iade taleplerinin de yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz edilmek suretiyle yerine getirilmesini uygun görmüş bulunmaktadır.
Ancak, mükellef grupları arasında haksızlığa yol açmaması açısından, kısmi tevkifat uygulaması sonucu doğan KDV iadesinden sadece “yapım işlerindeki” tevkifat iadesinin yeminli mali müşavir raporuna bağlanması yerine, tüm “kısmi tevkifat işlemleri” sonucu doğan mahsuben KDV iadelerinin yeminli mali müşavir tasdik raporu ile de alınması sağlanmalıdır.
Sonuç ve Değerlendirme;
Vergi sistemimizdeki KDV uygulamaları, genel olarak piyasalarda kabul görmüş ve kapsama alanı her geçen gün genişlemeye devam etmektedir. KDV’nin iadesi uygulamasında arzu edilen sonuca henüz ulaşılamamış ancak, 95 ve 96 Seri No.lu KDV genel tebliğleri ile kısa vadede konulara açıklık getirilmiş ve sorunlar kısmen giderilmiş bulunmaktadır. Bize göre, KDV’nin nakden veya mahsuben iadesi arasında fark bulunmamaktadır. Katı kuralların uygulandığı nakden iadelerde rapor aranılması, mahsuben iadelerde ise (çoğunlukla) rapor aranılmaması, sistemi sağlıksız hale getirmektedir. Asıl olan, uzun vadede KDV iade sistemine köklü ve sağlıklı çözüm bulunmasıdır.
DİPNOT VE KAYNAKLAR
[1] www.alomaliye.com, Talha APAK-YMM, Bazı Kurum ve Kuruluşlarına Yapılan Hizmetlerde KDV
Tevkifat Uygulaması ve Bunun Sonucu Olarak KDV Beyanı İle KDV İade İşlemleri, 14 Aralık 2004
[2] www.alomaliye.com, Talha APAK-YMM, KDV 95 Seri Nolu Tebliğ İle, Özellikle Mahsuben KDV
İadelerinde Usul ve Esaslar Yeniden Belirlendi, 01 Ağustos 2005
[3] www.alomaliye.com, Talha APAK-YMM, Yapım İşlerinde Tevkifat Uygulaması Sonucu KDV
Beyanı İadesi ve YMM Raporu, 08 Ekim 2005