Küresel İş Anayasası
Cumhur Sinan ÖZDEMİR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İş Müfettişi
csnozdemir@gmail.com
Küreselleşme, globalleşme, yeni dünya düzeni, post-modernizm, yerelleşme, neo-liberalizm gibi kavramlar birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. İngilizce karşılığı globalisation (küreselleşme-globalleşme) olup, kökünde “globe” sözcüğü üç boyutlu yuvarlak ve bir fiziksel şekli, ikinci anlamıyla da dünyayı ya da diğer bir ifadeyle yer küreyi ifade etmektedir. Meydan Larousse’nin tarifine göre global “tümüyle ele alınmış olan” manasındadır.
Küreselleşme, kapitalizmin kendisini devam ettirebilmesi için daha çok üretmek daha çok mal satmak ihtiyacını karşılamak amacıyla dünya pazarında serbestleşme ve sınırların kaldırılması süreci olarak da ifade edilmektedir.
Küresel İş Birliği Anlaşması diğer bir ifadeyle Küresel İş Anayasası küreselleşmenin sermaye kesiminin sınırları aşan gücünün etik kurallarla denetimine imkân veren ilkeler içermektedir.
Küresel İşbirliği Anlaşması girişimi, şirketlerin, BM teşkilatlarının, çalışma ve sivil toplum örgütlerinin bir araya gelerek, ortak vizyon, amaç ve değerler doğrultusunda çalışmalar yapmasını hedeflemektedir.
Küresel İşbirliği Anlaşması Temel İlkeleri:
A-İnsan Hakları:
- Etki alanları içinde evrensel insan haklarının korunmasına destek veya saygı gösterilmesi.
- Kendi kuruluşlarının insan hakları ihlaline karışmamış olmalarının sağlanması.
B-Çalışma:
- Örgütlenme özgürlüğü ve toplu sözleşme haklarının etkin bir şekilde tanınması.
- Her türlü zorlayıcı ve baskı altında çalıştırmanın engellenmesi.
- Çocuk işçiliğinin etkin bir şekilde önüne geçilmesi.
- İşe alma ve çalışma süreçlerinde ayrımcılığın önlenmesi.
- Çevre ile ilgili konularda, zarar oluşmadan önleyici yaklaşımın desteklenmesi.
- Daha etkin bir çevre sorumluluğunun yaygınlaştırılması için girişimde bulunulması.
- Çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için girişimde bulunulması.
- Tehdit ve rüşvet dahil tüm ahlak dışı davranışlara karşı çalışılması.
Küresel İşbirliği Anlaşmasının temel ilkeleri başta sendikalar olmak üzere insan merkezli ve yaşadığı ülkeden, çevreden sorumlu bir anlayışı savunan çok sayıda sivil toplum örgütünün yıllardır savunduğu temel doğruları içermektedir.
Sermayenin küreselleştiği, uluslar ötesi sermayenin birçok devletin bütçesinden daha büyük bir sermayeye sahip olduğu bir ortamda, emeğin, çevrenin, örgütlenmenin ve özgürlüklerin korunması anlamında bağlayıcı ilkeler getirilmektedir.
Küresel İşbirliği Anlaşması, kolektif hareketin gücünden yararlanarak, şirketlerin, küreselleşmenin zorluklarını ortadan kaldırmaya destek olmaları için sorumlu vatandaşlık kavramını yaygınlaştırma amacını da taşımaktadır.
Sonuç:
Küreselleşme; dünyanın sıkışması, küçülmesi ve ulusal olan her şeyin anlamını yitirmesi, dünyanın tek bir mekan olarak algılanma bilincinin doğmasıdır.
Modern insan, modern toplum olmanın temel gereklerinden biri de sosyal sorumluluk sahibi olmak, çevresel sorunlara duyarlı olmaktır.
Temel amacı; ekonomi, ticaret ve teknoloji ile birbirine daha bağımlı hale gelen ülke, kültür ve insanların, yaşanan sorunlar karşısında ortak bir mücadele alanı yaratmak olan ve ilkelerini 10 ana başlıkta toplayan Küresel İşbirliği Anlaşması yaklaşık 3 bin şirket tarafından imzalanmıştır.
Kaynak:
1- www.iscikonseyi.org
2- www.aksam.com.tr/01.04.2006
3- www.dream.gen.tr
