Asgari Ücret Artışı Zam
Cumhur Sinan ÖZDEMİR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İş Müfettişi
csnozdemir@gmail.com
İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücret İş Kanununda “Asgari Ücret” olarak tanımlanır. Hesaplama işçinin kendisi için yapılır. Diğer bir ifadeyle bakmak zorunda olduğu kişiler hesaplamada dikkate alınmaz.
Asgari ücret ödenmesi zorunlu olan en az ücrettir. Asgari ücret, pazarlık ücreti değildir. İş sözleşmelerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler konulamaz. İşverenler tarafından, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz.
Asgari ücretin belirlenmesinde; Ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durum,ücretliler geçinme indeksleri, fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel durumu ve geçim şartları göz önünde bulundurulur.
2008 yılı için asgari ücret miktarı, İş Kanunu’nun,39.maddesine göre belirlenmiş ve asgari ücret tespit kararı resmi gazetede yayımlanmıştır.
İşçilerin geçim şartları ve 2008 yılı enflasyon hedefi gibi faktörler değerlendirilerek aşağıdaki ücret tespit edilmiştir.
16 Yaşını Doldurmuş İşçilerin Bir Günlük Normal Çalışma Karşılığı Asgari Ücretleri;
a-) 01/01/2008-30/06/2008 tarihleri arasında 20,28 YTL,
b-) 01/07/2008-31/12/2008 tarihleri arasında ise 21,29 YTL olarak tespit edilmiştir.
16 Yaşını Doldurmamış İşçilerin Bir Günlük Normal Çalışma Karşılığı Asgari Ücretleri;
a-) 01/01/2008-30/06/2008 tarihleri arasında 17,18 YTL,
b-) 01/07/2008-31/12/2008 tarihleri arasında ise 18,02 YTL olarak tespit edilmiştir.
01.01.2008-30.06.2008 tarihleri arasında uygulanacak asgari ücret ve kesintileri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Asgari Geçim İndirimi dikkate alınmamıştır.
| 16 Yaşından | ||
| Büyükler | Küçükler | |
| Brüt Ücret | 608,40 | 515,40 |
| SSK İşçi payı (%14) | 85,18 | 72,16 |
| İşsizlik Sig.İşçi Payı (%1) | 6,08 | 5.15 |
| Gelir Vergisi Matrahı | 517,14 | 438,09 |
| Gelir Vergisi (%15) | 77,57 | 65,71 |
| Damga Vergisi(%06) | 3,65 | 3,09 |
| Kesintiler Toplamı | 172,48 | 146,11 |
| Net | 435,92 | 369,29 |
Yeni Asgari Ücret Hesaplamaları İçin Tıklayınız
2007 yılı Aralık ayında net 419 YTL maaş alan 16 yaşından büyük işçi, 2008 Ocak-Haziran ayları arasında net: 435 YTL alacaktır. İlk altı ay için 16 YTL bir artış olmuştur. (Asgari Geçim İndirimi dikkate alınmamıştır)
Uygulamada görüldüğü/görüleceği üzere işçiler asgari ücret artışı kadar zam aldıkları, işverenlerde asgari ücret artışı kadar zam yaptıkları ifadesini sık kullanmaktadırlar. Asgari ücret artışı zam değildir. Yasal düzenleme gereği ödenmesi zorunlu olan en az ücrettir. Asgari ücretin ödenmemesi ve eksik ödenmesini İş Kanunu cezai yaptırıma bağlamıştır.
2008 yılının ilk altı ayı için aylık 16 YTL’lik artışı ödemeyen veya eksik ödeyen işverene 2008 yılında her işçi ve her ay için 179 YTL para cezası uygulanacaktır.
2008 yılı ilk altı aylık dönemi için asgari ücret 2007 yılına göre %4 artış göstermiştir. İşveren bu %4’ün üzerinde örneğin %2’lik bir artış daha yaparsa artan miktar kadar, yani %2 oranında zam yapmış olur.
Sonuç:
Asgari ücret artışı işçi açısından zam değildir. İşveren bu artışa uymak zorundadır.
Anayasamızın 55.maddesi “Ücret emeğin karşılığıdır. Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alır…” hükmü gereği asgari ücretin adil olmayan gelir dağılımını düzeltmek için bir araç olarak kullanılması kanaatimce çalışma barışına katkı sağlayacaktır.
(1) 29.12.2007 tarih,26741 sayılı Resmi Gazete