Kısa Çalışma Ödeneği Ücret Garanti Fonu
Cumhur Sinan ÖZDEMİR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İş Müfettişi
csnozdemir@gmail.com
Kısa çalışma; en az dört hafta en fazla üç ay süreyle işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılarak uygulanmasıdır
Genel Ekonomik Kriz; ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumlardır. Dolayısıyla, ülke çapındaki bir ekonomik kriz nedeniyle, işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması kısa çalışma olarak nitelenecektir.
Ücret Garanti Fonu; İşçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan üç aylık ödenmeyen ücret alacaklarını karşılamak amacı ile İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında oluşturulan ayrı bir fondur.
Kısa Çalışma Talebinde Bulunma:
İşverenler; Genel ekonomik kriz nedeniyle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması halinde, durumu derhal gerekçeleri ile birlikte Türkiye İş Kurumuna bir yazı ile bildirir.
Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanma Koşulları:
- İşyerinde geçici olarak en az dört hafta işin durması veya kısa çalışma hallerinde işçilere çalıştırılmadıkları süre için işsizlik sigortasından kısa çalışma ödeneği ödenir.
- Kısa çalışma süresi, zorlayıcı sebebin devamı süresini ve herhalde üç ayı aşamaz.
- İşçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanma şartlarını yerine getirmesi (4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 50.maddesine göre,kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan son üç yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olanlar) gerekir.
Kısa Çalışma Ödeneği Miktarı:
- Günlük kısa çalışma ödeneğinin miktarı, işsizlik ödeneği miktarı kadardır.
- Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülür.
Ücret Garanti Fonu:
- Sigortalı sayılan kişileri hizmet akdine tabi olarak çalıştıran işverenin;
a) Konkordato ilan etmesi,
b) İşveren için aciz vesikası alınması,
c) İflası veya iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde geçerli olmak üzere, işçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan üç aylık ödenmeyen ücret alacaklarını karşılamak amacı ile İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında ayrı bir Ücret Garanti Fonu oluşturulur.
- İşçinin, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son bir yıl içinde aynı işyerinde çalışmış olması koşulu esas alınarak temel ücret üzerinden ödeme yapılır.
- Ücret Garanti Fonu, işverenlerce işsizlik sigortası primi olarak yapılan ödemelerin yıllık toplamının yüzde biridir.
Sonuç:
5763 [1] sayılı “İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile Ücret Garanti Fonu [2] ile Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği [3] İş Kanunu kapsamından çıkarılmış, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenmiştir.
Kısa Çalışma Ödeneği ve Ücret Garanti Fonu uygulamasına ilişkin her türlü bilgi için Türkiye İş Kurumu İl ve İlçe (Şube)Müdürlüklerine müracaat edilmesi gerekir.
Dip Notlar:
[1] 26.05.2008 tarih, 26887 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
[2] 4857/33.madde
[3] 4857/65.madde