14 Nisan 2009 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 27200
Sermaye Piyasası Kurulundan:
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, bu Tebliğde belirtilen esaslar çerçevesinde Kurul adına verilen teminatların yatırılmasına ve serbest bırakılmasına ilişkin esasları düzenlemektir.
(2) Aracı kurumların sermaye piyasası faaliyetlerine ilişkin olarak üyesi oldukları borsalar tarafından talep edilen teminatlar ile 26/6/1998 tarih ve 23384 sayılı Mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan Seri:V, No:34 sayılı Tebliği kapsamında alınan teminatlar bu Tebliğdeki esaslara tabi değildir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 34 üncü maddesinin beşinci fıkrasına ve 7/9/2000 tarihli ve 24163 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Seri:V, No:46 sayılı Aracılık Faaliyetleri ve Aracı Kuruluşlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ’in 14 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Borsa: Sermaye Piyasası araçlarının işlem göreceği borsalar ve teşkilatlanmış diğer piyasaları,
b) Fon:Yatırımcıları Koruma Fonunu,
c) Kanun: 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nu,
ç) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
d) MKK: Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş.’ni,
e) Özsermaye: Kurul’un aracı kurumların sermayelerine ve sermaye yeterliliğine ilişkin düzenlemeleri uyarınca hesaplanan özsermayeyi,
f) Seri: V, No: 34 Sayılı Tebliğ : 26/6/1998 tarih ve 23384 sayılı mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan Seri: V, No: 34 sayılı “Aracı Kurumların Sermayelerine ve Sermaye Yeterliliğine İlişkin Esaslar Tebliği,”
g) Seri: V, No: 46 Sayılı Tebliğ : 7/9/2000 tarihli ve 24163 Resmî Gazete’de yayımlanan Seri: V, No: 46 sayılı “Aracılık Faaliyetleri ve Aracı Kuruluşlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliği,”
ğ) Sermaye yeterliliği tabanı: Kurul’un aracı kurumların sermayelerine ve sermaye yeterliliği düzenlemelerinde yer alan sermaye yeterliliği tabanını,
h) Takasbank: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’ni,
ı) TSPAKB: Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği’ni,
ifade eder.
Aracı kurumların yatıracakları teminatlara ilişkin esaslar
MADDE 4 – (1) Kurul Seri:V, No:46 sayılı Tebliğ kapsamında faaliyet göstermekte olan aracı kurumlardan bu Tebliğde belirlenen esaslar dahilinde belirlenen teminatları Kanun’un 34 üncü maddesinin beşinci fıkrası çerçevesinde yatırmalarını isteyebilir. Ayrıca aracı kurumların sermaye artırımı kararı alması durumunda, sermaye artırımı için belirlenen tutar sermaye artırımı işlemleri sonuçlanana kadar Takasbank nezdinde bloke edilebilir.
Teminatların şekli
MADDE 5 – (1) Aracı kurumların bu Tebliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca yatıracakları teminatlar nakit, kamu borçlanma senedi, Türkiye’de kurulu bir bankadan alınmış teminat mektubu veya aracı kurumların kendi kurucusu olmadıkları yatırım fonu katılma belgeleri şeklinde olabilir.
(2) Aracı kurumların sermaye artırımı işlemleri için Takasbank nezdinde bloke edecekleri tutarlar için teminat mektubu kullanılamaz.
Teminatların miktarı
MADDE 6 – (1) Bu Tebliğ’in 4 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca aracı kurumlar, Seri: V, No: 34 sayılı Tebliğ’e göre her yıl sonunda hesaplanan özsermayelerinin %1’ine eşit değerde teminat yatırır, bu teminatla birlikte ayrıca Seri:V, No:34 sayılı Tebliğ’de yer alan sermaye yeterliliği tabanının özsermayelerine bölünmesi sonucunda bulunan oranın %15’den az olması durumunda söz konusu oranı %20’ye tamamlayacak şekilde teminat bloke ederler.
(2) Sermaye artırımı işlemlerine mahsuben Takasbank’a bloke edilecek tutar, sermaye artırım tutarından az olamaz.
Teminatların kullanım alanı
MADDE 7 – (1) Teminatlar rehnedilemez, haczedilemez, üçüncü kişilere devredilemez ve amacı dışında kullanılamaz.
(2) Kanun’un 46 ncı maddesinin (h) bendine yönelik olarak Kurul tarafından yapılacak mali durum değerlendirmesinde bu Tebliğ kapsamında yatırılan teminatlar dikkate alınmaz.
Teminatların yatırılacağı yer ve zaman
MADDE 8 – (1) Aracı kurumların bu Tebliğ kapsamında yatıracakları teminatlar aracı kurumlarca Kurul adına Takasbank’a tevdi edilir. Teminatın aracı kurum adına üçüncü bir kişi tarafından tevdi edilmesi durumunda, üçüncü kişi teminata ilişkin haklarını aracı kuruma devrettiğine ilişkin bir temlikname verir. Teminat ile ilgili hususlarda Kurul nezdindeki işlemleri aracı kurum yürütür. Teminatın serbest bırakılmasına yönelik işlemlerde de muhatap aracı kurumdur.
(2) Aracı kurumlar kendilerine Kurul veya Takasbank tarafından bildirim yapılmasını takip eden 5 iş günü içerisinde teminatları Takasbank’a tevdi etmekle yükümlüdürler. Bu süre teminat tamamlanması gereken haller için de geçerlidir.
Teminatların değerlemesi ve takibi
MADDE 9 – (1) Aracı kurumların bu Tebliğ kapsamında yatıracakları teminat varlıkların değerlemesinde Seri: V, No: 34 Sayılı Tebliğin 5 inci maddesinde yer alan değerleme ilkeleri dikkate alınır.
(2) Teminat yükümlülüklerinde eksilme olması halinde eksik kısmın tamamlatılmasına ilişkin işlemler Takasbank tarafından yerine getirilir. Takasbank teminatlara ilişkin değer takibini haftalık olarak yerine getirir. Takasbank teminatların durumuna ilişkin rapor hazırlayarak yılsonunu takip eden 15 işgünü içerisinde Kurul’a gönderir.
Teminatların serbest bırakılması
MADDE 10 – (1) Bu Tebliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca teminat yatıran aracı kurumların, yatırdıkları teminat tutarı hariç sermaye yeterliliği tabanının özsermayelerine bölünmesi sonucunda bulunan oranın %20’ye ulaşması durumunda faaliyetleri devam eden aracı kurumun sermaye yeterliliği tabanının özsermayeye bölünmesi sonucunda bulunan oranının %15’in altına düşmesi nedeni ile alınan teminatları Takasbank tarafından serbest bırakılır. Teminat yükümlülüklerinde eksik olan aracı kurumların teminatları iade edilmez.
(2) Sermaye artırımı işlemlerine mahsuben Takasbank’a bloke edilecek tutarlar için sermaye artırımı işlemlerinin tamamlanarak sermaye artışının ticaret siciline tescil edilmesine ilişkin evrakın Kurul’a iletilmesini takiben teminatlar Takasbank tarafından serbest bırakılır.
(3) Faaliyetleri Kurulca Kanun’un 46 ncı maddesinin (h) bendi uyarınca geçici veya sürekli olarak durdurulan aracı kurumlar kapsamında olmayan aracı kurumların müşterilerine karşı sermaye piyasası faaliyetinden kaynaklanan ve yargıya yansımış ihtilaflı borçları için Takasbank nezdinde bloke edilmiş olan teminatları, davanın aracı kurum lehine sonuçlanması durumunda mahkeme kararının kesinleşmesini müteakip serbest bırakılır. Davanın aracı kurum aleyhine sonuçlanması durumunda ise ödeme mahkeme kararının kesinleşmesini takiben Takasbank tarafından söz konusu dava için bloke edilen teminatlardan yapılır, ödeme sırasında yatırımcıdan noter onaylı ibraname alınır. Bloke edilen teminatlardan yapılan ödeme sonucunda kalan bakiye davacıdan alınacak noter onaylı ibraname örneğinin Kurul’a ibraz edilmesinden sonra veya dava zamanaşımı süresi sonunda serbest bırakılır.
Sermaye artırımına mahsuben tevdi edilen teminatlar
MADDE 11 – (1) Aracı kurumlar tarafından sermaye artırımına mahsuben Takasbank nezdinde Kurul adına bloke tutulan değerler, rehnedilemez, haczedilemez ve yatırılma amaçları dışında kullanılamaz. Ancak Takasbank nezdinde sermaye artırımı amacıyla bloke tutulan teminatlar aracı kurumların elektrik, su, telefon, vergi, ücret, sigorta primi ve Yatırımcıları Koruma Fonu ödentileri gibi zaruri faaliyet giderlerinin veya müşteri alacaklarının ödenmesi amacıyla aracı kurumların gerekçeli yazılı talebi ile serbest bırakılabilir. Bu işlemlerde teminatlar ile teminatların nemalandırılması sonucunda elde edilen faiz ve benzeri gelirler kullanılabilir. Bu ödemelerde aracı kurum ortaklarının yazılı onaylarının bulunması, aracı kurum yönetim kurulu kararı, yapılan ödemenin tevsik edilmesi ve bu Tebliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) ve (h) bentlerinde yer alan taahhütnamelerin Kurul’a verilmiş olması şarttır. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından yapılan başvurularda taahhütname aranmaz.
(2) Yapılan ödemelerin muvazaalı veya gerçek hak sahiplerine yapılmamış olması durumunda, yapılan ödemeler nedeniyle aracı kurum yönetim kurulu sorumludur.
(3) Sermaye artırımının herhangi bir nedenle gerçekleşmemesi durumunda, Kurulca teminat istemine neden olan durum ortadan kalkana kadar teminat serbest bırakılmaz.
Yetki belgeleri kendi talepleri doğrultusunda iptal edilen aracı kurumların teminatlarının serbest bırakılması
MADDE 12 – (1) Aracı kurumların bu Tebliğ kapsamında yatırdıkları teminatlar ile bu Tebliğ yürürlüğe girmeden önce yatırmış oldukları teminatların, kendi talepleri doğrultusunda faaliyetlerinin sona ermesi nedeniyle Kurulca serbest bırakılması hususunda Kurul’a yapacakları başvuruların değerlendirilmeye alınabilmesi için;
a) Aracı kurumun alım satım aracılığı yetki belgesinin aracı kurumun kendi isteği ile iptal edilmiş olması,
b) Aracı kurum nezdinde Kurulca yürütülen ve teminatların serbest bırakılmasına engel olacak herhangi bir denetim, şikayet, uyuşmazlık bulunmaması,
c) Aracı kurumca yazılı mutabakat sağlanamayan müşterilerinin hesaplarında yer alan nakit ve/veya diğer kıymetlerin müşteri adına Takasbank nezdinde bloke edilmesi,
ç) Aracı kurumun taraf olduğu yatırımcı ihtilaflarına ilişkin olarak aracı kurum tarafından dava tutarları ve/veya icra takibine konu nakit ve/veya diğer kıymetlerin Kurul tarafından belirlenecek saklamacı kuruluş nezdinde müşteri adına açılacak bir hesapta ihtilaf konusu tutarın bloke gününe kadar işlemiş faizlerini de içerecek şekilde bloke edilmesi,
d) Ek/1’de yer alan ilan metninin aracı kurum tarafından Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, ülke çapında günlük olarak yayım yapan en az 2 gazetede ve en az 1 hafta süreyle Borsa Bülteninde ilan edilerek söz konusu ilanların birer örneğinin Kurul’a gönderilmesi,
e) İlanda yer alan süre sonunda, dava açan veya hak talebinde bulunan müşteri olması halinde aracı kurum tarafından söz konusu davalara ve hak taleplerine ilişkin detaylı bilgileri içerecek şekilde Kurul’a bildirimde bulunulması,
f) İlan sonunda dava açan veya hak talebinde bulunan müşterilerin dava tutarları ve/veya icra takibine konu nakit ve/veya diğer kıymetlerin bloke gününe kadar işlemiş faizlerini de içerecek şekilde Kurul tarafından belirlenecek saklamacı kuruluş nezdinde müşteri adına ihtilaf konusu tutarın bloke edilmesi,
g) Aracı kurumun ortaklık yapısında %10’un üzerinde paya sahip tüm ortaklarından, aracı kurumun ortaklık yapısında %10’un altında paya sahip ortakların olması halinde ise pay oranları toplamı mevcut sermayenin asgaride %90’ını teşkil edecek şekilde diğer ortaklarından alınacak EK/2’de yer alan noter onaylı taahhütnamenin Kurul’a iletilmesi,
ğ) Aracı kurumun Borsa, MKK, Takasbank, TSPAKB veya Kurul’a karşı herhangi bir yükümlülüğünün bulunmaması,
h) Aracı kurum yönetim kurulu üyeleri tarafından EK/2’de yer alan noter onaylı taahhütnamenin verilmesi
ı) Aracı kurum unvanının ve faaliyet konusunun sermaye piyasası faaliyetlerini içermeyecek şekilde değiştirilmesi
şartlarının yerine getirilmesi gerekmektedir.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasında yer alan şartları yerine getirmiş olan aracı kurumların teminatları Kurul’un bildirimi ile Takasbank tarafından serbest bırakılır.
(3) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından yapılan başvurularda bu maddenin birinci fıkrasının (g) ve (h) bentleri uygulanmaz.
(4) Yetki belgeleri kendi talepleri doğrultusunda iptal edilen aracı kurumların elektrik, su, telefon, vergi, ücret, sigorta primi ve Yatırımcıları Koruma Fonu ödentileri gibi zaruri faaliyet giderlerinin aracı kurumun teminatlarından ödenmesi mümkündür. Ancak ödemeler aracı kurum teminatlarının müşterilerin nakit ve menkul kıymet alacakları ile ihtilaflı alacaklara ilişkin tutulan tutar dışında kalan teminatlardan yapılabilir. Söz konusu ödemeler aracı kurum ortaklarının yazılı onaylarının bulunması ve aracı kurum tarafından yapılan ödemenin tevsik edilmesi şartıyla mümkündür. Yapılan ödemelerin muvazaalı veya gerçek hak sahiplerine yapılmamış olması durumunda, yapılan ödemeler nedeniyle aracı kurum yönetim kurulu sorumludur. Söz konusu ödemelerin yapılabilmesi için, ödemelerin yapılmasına ilişkin ilgili ortakların yazılı onayı ile aracı kurum yönetim kurulu kararı ve bu maddenin birinci fıkrasının (g) ve (h) bentlerinde yer alan taahhütnamelerin Kurula verilmiş olması şarttır. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından yapılan başvurularda taahhütname aranmaz.
Faaliyetleri Kurulca durdurulan aracı kurumlara ilişkin teminatların serbest bırakılması
MADDE 13 – (1) Bu maddenin yürürlüğe girmesinden sonra Kurulca Kanun’un 46 ncı maddesinin (h) bendi uyarınca yetki belgeleri iptal edilen aracı kurumların teminatları tedrici tasfiye veya iflas süreci sonuçlanıncaya kadar serbest bırakılmaz.
(2) Aracı kurumların faaliyetlerinin Kanun’un 46 ncı maddesinin (g) bendi uyarınca yetki belgelerinin iptal edilmesi durumunda, bu Tebliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve devamı bentlerinde yer alan prosedürün tamamlanması durumunda teminatlar serbest bırakılır.
(3) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından yapılan başvurularda bu Tebliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) ve (h) bentleri uygulanmaz.
Faaliyette olan aracı kurumlara ilişkin teminatların serbest bırakılması
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Seri:V, No:46 sayılı Tebliğ’in 6 ncı maddesindeki teminat miktarları bu Tebliğ’in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 ay içerisinde aracı kurumlarca tamamlanmak zorundadır.
(2) Bu Tebliğ’in 6 ncı maddesi uyarınca bu Tebliğ ile gerçekleşen hesaplama yöntemi değişikliği nedeni ile teminat fazlası olan aracı kurumların teminatları Tebliğ’in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren;
a) Aracı kurumun faaliyetlerinin geçici/sürekli olarak durdurulmuş, hakkında tedrici tasfiye veya iflasının istenmesine karar verilmiş olmaması,
b) Aracı kurum nezdinde Kurulca yürütülen ve teminatların serbest bırakılmasına engel olacak herhangi bir denetim, şikayet veya ihtilaf bulunmaması,
c) Aracı kurum yöneticilerinden ihtilaflı alacaklar ve tutarları ile ilgili beyan alınması,
ç) Aracı kurumun müşterilerine olan alacaklarının tespiti bakımından mahkemeler ve icra müdürlükleri nezdinde devam eden ihtilafların müşteriler tarafından bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren 2 ay içerisinde Kurul’a bildirilmesi ve aracı kurum tarafından en az 1 hafta süreyle Borsa bülteninde ilan yapılarak ilanda yer alan süre sonunda, dava açan ve icra takibinde bulunan müşteri olması halinde aracı kurum tarafından söz konusu davalara ve hak taleplerine ilişkin bilgileri içerecek şekilde beyan alınması, dava açan veya hak talebinde bulunan müşterilerin alacak tutarlarının, faizi ile birlikte Takasbank nezdinde müşteri adına bloke edilmesi,
d) Borsa’dan borsa uyuşmazlıkları dahil aracı kurumdan olan hak ve alacağa ilişkin bir yatırımcı şikayetinin bulunup bulunmadığı konusunda bilgi alınması, ihtilaflı alacak tutarlarının faizleri ile birlikte Takasbank nezdinde müşteri adına bloke edilmek suretiyle teminatların serbest bırakılma işleminin gerçekleştirilmesi,
e) Aracı kurumun Borsa, MKK, Takasbank, TSPAKB veya Kurul’a karşı herhangi bir yükümlülüğünün bulunmaması,
f) EK/2’de yer alan şekilde, aracı kurum yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile aracı kurumun ortaklık yapısında %10’un üzerinde paya sahip tüm ortaklarından, sonradan ortaya çıkabilecek olanlar da dahil sermaye piyasası faaliyetlerinden kaynaklanan ve aracı kurum kayıtlarına yansıtılan veya yansıtılmayan borçlarını kayıtsız ve şartsız ödeyeceklerine; sorumluluklarının şahsen, müteselsilen ve tüm malvarlıkları ile olduğuna dair ifadelerin yer aldığı taahhütname alınması
şartlarıyla Takasbank tarafından serbest bırakılır.
(3) Teminatların serbest bırakılması sırasında Takasbank tarafından, Kurul işlemlerine yönelik itirazlar ile teminatlara ilişkin olarak yargı veya icra mercileri tarafından yapılan işlemlerin eş zamanlı olarak derhal Kurul’a bildirilmesi gerekmektedir.
(4) Bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce Kanunun 46 ncı maddesinin (h) bendi uyarınca yetki belgeleri iptal edilen veya faaliyetleri durdurulan ancak tedrici tasfiyelerine veya iflaslarına karar verilmeyen aracı kurumların, kapatılma tarihleri itibariyle kayıtlarında yer alan müşteri nakit ve menkul kıymet alacaklarını Takasbank’ta bloke etmeleri ve bu Tebliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve devamı bentlerinde yer alan prosedürü tamamlamaları durumunda teminatlar serbest bırakılır.
(5) Bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce Kanunun 46 ncı maddesinin (h) bendi kapsamı dışında yetki belgeleri iptal edilen veya faaliyetleri durdurulan aracı kurumların teminatları bu Tebliğin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ödenir.
(6) Bu Tebliğin yayımı tarihinden önce ihtilaflı alacak tutarları için bloke edilmiş olan teminatlar bu Tebliğin 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında ödenir.
MADDE 14 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 15 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür.
EK/1
İLAN METNİ
…………………. MENKUL DEĞERLER A.Ş.’YE İLİŞKİN SERMAYE
PİYASASI KURULU BAŞKANLIĞI’NDAN YAPILAN DUYURU
……… Menkul Değerler A.Ş.’nin (Şirket) …/…/….. tarih ve ….. sayılı alım satım aracılığı yetki belgesi Kurulun …/…/…. tarih ve …. Sayılı toplantısında iptal edilmiş ve Şirket tarafından …/…/….. tarihinde Kurul’a sermaye blokajı amacı ile yatırılan teminatların serbest bırakılması için başvuruda bulunulmuştur.
Bu nedenle, Şirket’ten sermaye piyasası faaliyetleri ile ilgili olarak herhangi bir hak veya alacağı bulunduğu iddiasında olan ya da hesabı ile mutabık olmayan, işbu ilan tarihinden itibaren 2 ay içinde hak talebinde bulunan veya dava açarak dava açıldığına ilişkin mahkemeden derkenar alan yatırımcıların, ilgili bilgi ve belgeleri Şirkete, Kurul’a ve İMKB-Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’ye bildirmeleri gerekmekte olup, söz konusu süre içerisinde herhangi bir bildirim yapılmaması halinde Şirketin teminatları serbest bırakılacaktır.
Kamuoyuna önemle duyurulur.
İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş.
Abide-i Hürriyet Caddesi Mecidiyeköy Yolu Sokak No:286 80260 Şişli/İSTANBUL
Tel: 0 212 315 25 25
Şirket adı adresi telefonu
……..
EK/2
TAAHHÜTNAME
Sermaye Piyasası Kurulu adına İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. nezdinde açılmış olan hesaba yatırılmış olan …………. tutarındaki sermaye blokajının (teminatın) serbest bırakılması nedeniyle; yönetim kurulu üyesi/ %10’dan fazla pay ile ortağı olduğumuz ……………A.Ş.’nin ekte yer alan sermeye yeterliliği tabloları ve mizanının işbu taahhütname tarihi itibariyle gerçek durumu yansıttığını, herhangi bir hata ve eksiklik olmadığını, kayıtlara yansıtılan veya yansıtılmayan, sermaye piyasası faaliyetlerinden kaynaklanan yargı kararı ile kesinleşen borçlarının kayıtsız şartsız ödeneceğini, bu durumun tarafımıza bildirilmesini müteakip başkaca hiçbir şarta gerek kalmaksızın müşteri alacağının derhal ödeneceğini; müşterinin doğrudan doğruya hakkımızda kovuşturma yapabileceğini; yasal zamanaşımı süreleri içerisinde bu borçlardan tarafımıza ödenen tutar ile sınırlı olarak şahsen, müteselsilen ve tüm malvarlığımızla sorumlu olduğumuzu kabul, beyan ve taahhüt ederiz. TARİH
İMZALAR
(YÖNETİM KURULU BAŞKAN-ÜYELER- ORTAK)