SGK Genelgesi 2009/114
T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü
Sigortalı Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı
Tarih: 11/09/2009
Konu: Tahsis işlemlerinde tereddütlü konular.
GENELGE
2009/114
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun uygulanmaya başlanmasından sonra tahsis mevzuatı işlemlerinde karşılaşılan sorunlar ile tereddüt edilen hususlar tespit edilmiş olup, gerek Kanunun uygulamasına ilişkin karşılaşılan sorunlarla ilgili olarak yapılacak işlemler gerekse 5838 sayılı Kanunla getirilen değişiklikler, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar yönünden aşağıda açıklanmıştır.
I. YAŞLILIK VE MALULLÜK AYLIĞI İŞLEMLERİ
A. YAŞLILIK SİGORTASINDA ÖZEL HÜKÜMLERE GÖRE AYLIĞA HAK KAZANMA KOŞULLARI
5510 sayılı Kanunun yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanma koşullarının düzenlendiği 28 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları genel koşulları, dört ila yedinci fıkraları ise özel koşulları belirlemektedir. Maddenin dört ila yedinci fıkralarında belirtilen ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul olanlar, çalışma gücü kaybı % 60 ın altında olanlar, maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar ve erken yaşlananlar hakkındaki özel koşullar 4 (b) sigortalıları açısından 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra tahsis talebinde bulunanlara hemen uygulanacaktır. Ancak, 4 (a) sigortalıları için bunlardan erken yaşlanma durumu dışındaki diğer özel durumlar için Kanunun geçici maddelerinde düzenlemeler yapılmış olup, Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlar için geçici maddelerdeki düzenlemelere göre işlem yapılacaktır.
1-Maden İşyerlerinin Yer Altı İşlerinde Çalışanlar
Maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar için 5510 sayılı Kanunun geçici 9 uncu maddesinin beş ve altıncı fıkralarında düzenleme yapılmış olup, buna göre Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlardan;
– Kanunun yürürlük tarihinden önce maden işyerlerinin yer altı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak çalışmaya başlayanların aylığa hak kazanma koşulları bu maddenin beşinci fıkrasına göre tespit edilecek ve bunların söz konusu işlerde Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra geçen çalışmalarının en az 1800 gün olması koşuluyla çalışmalarının 1/4 ü eskiden olduğu gibi sadece prim ödeme gün sayılarına ilave edilecektir.
– Anılan işlerde Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa çalışmaya başlayanlar için aylığa hak kazanma koşulları 5510 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin altıncı fıkrasına göre belirlenerek 55 yaş, 20 yıllık sigortalılık süresi en az 7200 prim gün sayısı koşulları aranacak ayrıca, bu işyerlerinde geçen çalışmalarının her yılı için 180 gün, prim ödeme gün sayılarına ilave edilecek ve yine bu işyerlerinde en az 1800 gün çalışmak koşuluyla emeklilik yaş hadlerinden indirim yapılacaktır.
2- Çalışma Gücü Kaybı % 60 ın Altında Olanlar İle Sakatlığı Nedeniyle Vergi İndiriminden Yararlananlar
Kanunun yürürlük tarihinden sonra tahsis talebinde bulunan 4 (b) sigortalılarından çalışma gücü kaybı % 60 ın altında olanlara, çalışma gücü kayıp oranlarına göre gerekli sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını yerine getirmeleri halinde, Kanunun 28 inci maddesinin beşinci fıkrasına göre yaşlılık aylığı bağlanabilecektir.
4 (a) sigortalılarından çalışma gücü kaybı % 60 ın altında olanların Kanunun 28 inci maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen şartlara göre aylığa hak kazanma şartları Kanunun geçici 6 ncı maddesinde kademelendirilmiş olup, bu haktan yararlanma ilk defa 2008/Ekim ayı başından itibaren sigortalı olanlara tanınmıştır.
3- Sakatlığı Nedeniyle Vergi İndiriminden Yararlananlar
5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olup, sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlandığını gerek Kanunun yürürlük tarihinden önce gerekse Kanunun yürürlük tarihinden sonra tespit ettiren 4 (a) sigortalılarının sakatlık derecelerine göre aylığa hak kazanma koşulları 506 sayılı Kanunda olduğu şekliyle korunmuş olup, bunların sevk işlemleri 30/04/2009 tarihli ve 2009/67 sayılı Genelge ile talimatlandırıldığı üzere, Maliye Bakanlığının ilgili birimi (vergi daireleri, defterdarlıklar) tarafından yapılacak ve sağlık kurulu raporları Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Merkez Sağlık Kurulu tarafından 16/07/2006 tarihli ve 26230 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre değerlendirilecektir. Bunların kontrol muayenelerine gönderilmeleri Kurumumuz tarafından yapılacak ancak, sağlık kurulu raporları değerlendirilmek üzere yine Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kuruluna gönderilecektir. Sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlananların sağlık kurulu raporları Kurum sağlık kurullarına gönderilmeyecektir.