Meskenin İşyerine Dönüştürülmesi
Cumhur Sinan ÖZDEMİR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İş Müfettişi
csnozdemir@gmail.com
Okuyucular “Kapıcıya Ödenecek Kıdem Tazminatından Kiracı Sorumlu Olur mu?”başlıklı yazım üzerine gönderdikleri e-maillerde apartman yönetimine ilişkin çok sayıda soru yöneltmişlerdir.
Kat Mülkiyeti-Kat Maliki
Kat mülkiyetine konu olan gayrimenkulün bütününe ana gayrimenkul; yalnız esas yapı kısmına ana yapı; ana gayrimenkulün ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olup, bağımsız mülkiyete konu olan bölümlerine bağımsız bölüm; bir bağımsız bölümün dışında olup, doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş olan yerlere eklenti; bağımsız bölümler üzerinde kurulan mülkiyet hakkına kat mülkiyeti ve bu hakka sahip olanlara kat maliki denir.
Kullanma Hakkı-Kat İrtifakı
Kat maliklerinin ortak malik sıfatıyla paydaşı bulundukları bu yerler üzerindeki faydalanma haklarına kullanma hakkı; bir arsa üzerinde ileride kat mülkiyetine konu olmak üzere yapılacak veya yapılmakta olan bir veya birden çok yapının bağımsız bölümleri için o arsanın maliki veya ortak malikleri tarafından kurulan irtifak hakkına kat irtifakı, bu hakka sahip olanlara da kat irtifak sahibi denir.
Arsa Payı-Sözleşme
Arsanın bağımsız bölümlere tahsis edilen ortak mülkiyet paylarına arsa payı; kat mülkiyetinin veya irtifakının kurulmasına ait resmi senede sözleşme denir.
Ortak Yerler
Ana gayrimenkulün bağımsız bölümleri dışında kalıp, korunma ve ortaklaşa kullanma veya faydalanmaya yarayan yerlerine ortak yerler denir.
a) Temeller ve ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, tavan ve tabanlar, avlular, genel giriş kapıları, antreler, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar ve buralardaki genel tuvalet ve lavabolar, kapıcı daire veya odaları, genel çamaşırlık ve çamaşır kurutma yerleri, genel kömürlük ve ortak garajlar, elektrik, su ve havagazı saatlerinin korunmasına mahsus olup bağımsız bölüm dışında bulunan yuvalar ve kapalı kısımlar, kalorifer daireleri, kuyu ve sarnıçlar, yapının genel su depoları, sığınaklar,
b) Her kat malikinin kendi bölümü dışındaki kanalizasyon tesisleri ve çöp kanalları ile kalorifer, su, havagazı ve elektrik tesisleri, telefon, radyo ve televizyon için ortak şebeke ve antenler sıcak ve soğuk hava tesisleri
c) Çatılar, bacalar, genel dam terasları, yağmur olukları, yangın emniyet merdivenleri. Sayılanların dışında kalıp da, yine ortaklaşa kullanma, korunma veya, faydalanma için zaruri olan diğer yerler ve şeyler de ortak yer konusuna girer.
Meskenin İşyerine Dönüştürülmesi
Kat Mülkiyeti Kanunu 24.maddesi “…Anagayrimenkulün, kütükte mesken olarak gösterilen bağımsız bir bölümünde sinema, tiyatro, kahvehane, gazino, pavyon, bar, kulüp, dans salonu ve emsali gibi eğlence ve toplantı yerleri ve fırın, lokanta, pastahane, süthane gibi gıda ve beslenme yerleri ve imalathane, boyahane, basımevi, dükkan, galeri ve çarşı gibi yerler, ancak kat malikleri kurulunun oybirliği ile vereceği kararla açılabilir…” hükmünü içermektedir. Yasa hükmü gereği tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen apartman dairesinin işyeri haline getirilmesi ancak kat malikleri kurulunun oybirliğiyle verecekleri kararla mümkündür.
Meskenin İşyerine Dönüştürülmesi Yargıtay Kararı
Davacı vekili dava dilekçesinde, davalıların, anataşınmazın tapuda mesken olarak kayıtlı bulunan 1 nolu bağımsız bölümünü üç ayrı dükkan haline dönüştürmek suretiyle kullandıklarını ileri sürerek, sözü edilen bağımsız bölümde yapılan değişikliklerin onaylı mimari projesine uygun eski hale getirilmesini istemiş, mahkemece bilirkişi raporunda belirtilen projeye aykırı imalatların yıkılarak kaldırılmasına, ortak alanlara davalılarca yapılan müdahalelerin önlenmesine, dükkanların meskene dönüştürülmesi konusundaki istemin reddine karar verilmiştir. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Yasasının 24.maddesine göre, anataşınmazın kütükte mesken olarak gösterilen bağımsız bir bölümünün dükkan (işyeri) haline getirilmesi, kat malikleri kurulunun oybirliğiyle verecekleri kararla mümkündür. Dosyadaki bilgi ve belgelerden, dava konusu edilen 1 nolu bağımsız bölümün tapudaki kaydına göre mesken bulunduğu ve davalılar adına kayıtlı olduğu,… Belediye Başkanlığına hitaben verilen dilekçede, her ne kadar 1 numaralı bağımsız bölümün tüm kat maliklerince dükkana çevrilmesine izin verildiği belirtilmekte ise de, bu belgenin yukarıda değinilen yasa maddesine uygun bir kat malikleri kurulu kararı niteliği taşımadığı anlaşılmıştır. Mahkemece anataşınmazın kat malikleri kurulu karar defteri ilgili yönetimden getirtilip incelenerek 634 sayılı Yasanın 24.maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen şekilde meskenin işyerine dönüştürülmesine ilişkin oybirliğiyle alınmış bir karar bulunup bulunmadığı araştırılarak, oluşacak sonuç doğrultusunda karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmemiştir. Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan, kabulü ile hükmün Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu 428.maddesi gereğince bozulmasına… oybirliğiyle karar verildi [1].
Sonuç
Tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen apartman dairesinin işyeri/dükkan haline getirilmesi ancak kat malikleri kurulunun oybirliğiyle verecekleri kararla mümkündür.
Yasal düzenleme gereği oybirliği şartı arandığından tüm kat maliklerinin apartman dairesinin işyeri/dükkan haline getirilmesine evet demesi gerekir. Örneğin 12 daireden oluşan bir apartmanda 1 daire sahibi hayır derse oybirliği oluşmadığından apartman dairesi işyeri/dükkan haline getirilemez.
[1] Yargıtay 18.HD-E:2008/10771-K:2009/01364-T:19.02.2009