Tecil Edilecek ÖTV Tutarları
Süleyman TURAN
E.Vergi Denetmeni-YMM
suleymanturan41@hotmail.com
I-GİRİŞ:
Bilindiği gibi, 4760 sayılı ÖTV Kanunun “Verginin Tecili” başlıklı 8/1.maddesinde;
Bu Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere, mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen özel tüketim vergisinin, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmı, teminat alınmak suretiyle tecil olunacağı, söz konusu malların tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içinde (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan verginin terkin edileceği, bu hükümlere uyulmaması halinde, bu malların tecil-terkin işlemi dışındaki amaçlarla tesliminde tarh edilmesi gereken vergi tutarından, daha önce tahsil edilen verginin mahsubundan sonra kalan tutarın, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun 51.maddesinde belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tahsil edileceği, ancak, tecil edilen verginin 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler dolayısıyla terkin edilememesi halinde bu verginin, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı AATUH Kanunun 48.maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edileceği hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun 12. maddesinin 2/a bendinde; Bakanlar Kurulu’nun; (I) sayılı listedeki mallar için uygulanan maktu vergi tutarlarını, her bir mal itibariyle en yüksek vergi tutarının yarısına kadar arttırmaya, sıfıra kadar indirmeye, bu sınırlar içinde mal cinsleri, özellikleri, kullanım yerleri veya ithalatın şekline göre farklı tutarlar tespit etmeye yetkili olduğu, aynı maddenin 4. fıkrasında, (I) sayılı listedeki mallar için uygulanan maktu vergi tutarlarının, mezkur Kanunun 12/2-a bent hükmü uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından farklı tespit edilmesi halinde, Maliye Bakanlığı vergi farklılaştırmasını, verginin mükellefe veya vergiye tabi işlemlere taraf olanlara iadesi yöntemi ile uygulamaya, teminat istemeye, teminatın türü, tutarı ve çözümüne ilişkin usul ve esasları ile verginin iadesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.
Anılan Kanunun 10/2. maddesinde, Maliye Bakanlığının, bu Kanunda yer alan istisna ve muafiyetlerin uygulanması ile verginin tecilinde alınacak teminatların türü ve miktarları ile tecil edilen verginin terkinine, 16/4. maddesinde de, (I) sayılı listedeki malların ithalinde, ödenecek özel tüketim vergisine karşılık olmak üzere türü, tutarı ve çözümüne ilişkin usul ve esasları belirlemek suretiyle teminat alınması konusunda yetkili olduğu belirlenmiştir.
Özel tüketim vergisinde tecil-terkin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar, 1 seri no.lu ÖTV Genel Tebliğinin; muhtelif tarihlerde yayımlanan Genel Tebliğleri ile değişik (9). bölümünde düzenlenmiştir.
Tecil-terkin uygulamasında tecil ve tahsil edilecek ÖTV tutarları, yukarıda açıklanan Kanun maddesi hükmü gereğince, Bakanlar Kurulu Kararları ile belirlenmektedir. Bu kapsamda en son 25.07.2010 tarihinde yayımlanan 2010/668 sayılı Bakanlar Kurulu Karar ile, ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların aynı Kanunun 8. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca tesliminde tecil ve tahsil edilecek özel tüketim vergisi tutarları, yüzde olarak yeniden belirlenmiştir.
Bu yazımızda, anılan Bakanlar Kurulu Kararı ve Gelir İdaresi Başkanlığı’nca yayımlanan 27.07.2010 tarih ve ÖTV-I/2010-4/13 sayılı ÖTV Sirküleri ile yapılan düzenlemeler çerçevesinde, 25.07.2010 tarihinden geçerli olacak tecil ve tahsil edilecek özel tüketim vergisi tutarları, önceki uygulama da dikkate alınarak açıklanmaya çalışılacaktır.
II-ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNDE TECİL VE TAHSİL EDİLECEK ÖTV:
A-Tecil-Terkin Uygulaması İle İlgili Bakanlar Kurulu Kararları:
Özel tüketim vergisinin uygulamaya girdiği 01.08.2002 tarihinden itibaren, ÖTV Kanunun 8/1. maddesi kapsamında tecil-terkin uygulaması ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu tarafından alınan Kararlar aşağıdaki gibidir.
- 30.07.2002 tarihinde yayımlanan 2002/4481 sayılı Kararı ile, ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların, (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere ithalatçıları veya imalatçıları tarafından tesliminde, her bir kilogram için belirlenen özel tüketim vergisinin 0.0150 Türk Lirasını aşan kısmının tecil edilmesi öngörülmüş, aynı tarih ve 2002/4482 sayılı Kararı ile de, (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların, ÖTV Kanunun 8/1. maddesi uyarınca, tecil-terkin uygulaması kapsamında teslim edilmesinde uygulanacak özel tüketim vergisi tutarı 0.0500 TL/Kg. olarak belirlenmiştir.
- 02.07.2008 tarihinde yayımlanan 2008/13835 sayılı Kararın 2. maddesi ile, ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların, aynı Kanunun 8. maddenin (1) numaralı fıkrası uyarınca tesliminde, birimi itibariyle bu mallar için yürürlükte olan özel tüketim vergisi tutarının uygulanacağı ve bu tutarın aynı Kararda GTİP numaraları belirtilen mallarda (yağlama ve diğer yağlar) (2008/14061 sayılı Kararın 2. maddesi ile, 05.09.2008 tarihinden geçerli olmak üzere değişik) 0.3000 Türk Lirasını aşan kısmı, diğer mallarda ise, 0.0150 Türk Lirasını aşan kısmının tecil edilmesi öngörülmüştür. (02.07.2008-04.09.2008 tarihleri arasında bu tutar, 0,7500 TL uygulanmıştır)
- En son 25.07.2010 tarihinde yayımlanan 2010/668 sayılı Karar ile, 4760 sayılı ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların aynı Kanunun 8. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca tesliminde, birimi itibariyle bu mallar için yürürlükte olan özel tüketim vergisi tutarı uygulanacağı ve bu tutarın Karar ekinde GTİP numaraları yazılı mallar itibariyle karşılarında gösterilen orana göre hesaplanacak vergi tutarının tecil edileceği, oranların uygulanması sonucunda ortaya çıkan tecil edilecek vergi tutarlarında, virgülden sonraki 4 hanenin dikkate alınacağı 5. hanedeki rakamların 5′ ten küçükse dikkate alınmayacağı, 5 veya 5‘ ten büyük olması halinde ise 4.hanedeki rakamın bir üst rakama tamamlanacağı karar altına alınmıştır.
Söz konusu Karar öncesinde, (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların (I) sayılı Listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere tesliminde uygulanacak ÖTV tutarı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmekte ve bu tutar ile malın normalde tabi olduğu ÖTV tutarı arasındaki fark ise tecil terkin uygulamasına konu edilmekteydi. Yukarıda açıklanan 2008/13835 sayılı Kararın 2. maddesine göre, Kararda belirtilen malların tesliminde 0,3000 TL’yi, diğer mallarda ise 0,0150 TL’yi aşan ÖTV tutarları tecil edilmekteydi.
Son olarak alınan 2010/668 sayılı Kararla, belirtilen uygulamadan vazgeçilerek (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların (I) sayılı Listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere tesliminde tecil edilecek ÖTV tutarının, bu malların normalde tesliminde uygulanan ÖTV tutarlarının yüzde olarak belirlenmesi uygulamasına geçilmiştir. Bu uygulama ile (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların, (I) sayılı liste dışında bir malın imalinde kullanılmak üzere tesliminde bu mallar için yürürlükte olan özel tüketim vergisi tutarı uygulanacak ve anılan Bakanlar Kurulu Kararında her bir GTİP numarasına tabi mal için belirlenen orandaki kısmı tecil edilecektir. Söz konusu bu Karar ile, (I) sayılı listenin (B) cetvelinde GTİP numaraları itibariyle yer alan her bir mal için farklı tecil oranı belirlenmiştir.
Böylece 01.08.2002 tarihinden itibaren uygulanmakta olan tecil edilecek özel tüketim vergisinde, maktu esastan nispi esasa geçilmiş bulunmaktadır. Ancak, tecil-terkin uygulamasında maktu esastan nispi esas geçilmekle beraber, eski ve yeni uygulamaya göre yürürlükte bulunan ÖTV tutarları üzerinden hesaplanan tecil edilecek ÖTV tutarları arasında bir fark yaratılmamıştır. Aslında tecil-terkin uygulamasına ilişkin bu tutarlar, halen uygulanmakta olan maktu vergi tutarlarının oransal olarak ifade edilmesidir. Buna göre, sanayicilerin (I) sayılı liste dışındaki malları imalinde girdi olarak kullandıkları bu malları kilogramda 1,5 kuruş ile 30 kuruş arasında vergi ödeyerek satın almalarına yönelik uygulamanın devam etmesi sağlanmıştır.
Yeni uygulamaya göre, yürürlükte olan ÖTV tutarlarının Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilmesi halinde tahsil edilecek ÖTV tutarı ile tecil edilecek ÖTV tutarı otomatik olarak kendiliğinden değişecektir. Önceki uygulamada malların tesliminde uygulanacak ÖTV tutarının Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilesi halinde, tecil edilecek vergi tutarı değişmekte iken, tahsil edilecek ÖTV tutarı aynı kalmakta idi. Bu durum, zaman içinde vergi kaybına neden olmaktaydı.
Ayrıca, tecil-terkin uygulaması kapsamında teslim edilen mallara ilişkin KDV uygulamasında bir değişiklik yaratmayacak, katma değer vergisi, önceden olduğu gibi yürürlükte olan ÖTV tutarı dikkate alınarak hesaplanmaya devam edilecektir.
Bilindiği gibi, ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde, genelde sanayide imalat girdisi olarak kullanılan ürünler yer almaktadır. 2010/668 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan ve 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre, 31.12.2009 tarihinden itibaren ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların ÖTV tutarları, Benzol, Toluol, Solvent, White spirit, Petrol eteri, Hekzan ve hafif mineral yağlarda 2.0135TL/Kg, yağlama yağlarında 1,0560 TL/Kg. gazyağında 0.7605 TL/Lt yağlama müstahzarlarında 0,3000 TL/Kg ve çözücü ve incelticilerde 0,0650 TL/Kg olarak uygulanmaktadır.
B-Tecil ve Tahsil Edilecek ÖTV Tutarları:
Gelir İdaresi Başkanlığı’nca yayımlanan 27.07.2010 tarih ve ÖTV-I/2010-4/13 sayılı ÖTV Sirküleri ile, yukarıda bahsedilen Kararname kapsamında yapılan hesaplamalar sonucu, (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan mallar için GTİP numaraları itibariyle uygulanacak yürürlükteki özel tüketim vergisi ile tecil edilecek ve tahsil edilecek tutarları liste halinde gösterilmiştir.
Söz konusu sirküler ile belirlenen ve 25.7.2010 tarihinden önce ve sonra uygulanacak tecil ve tahsil edilecek ÖTV tutarları aşağıdaki listede yer almaktadır. Listede “ÖTV Tutarı” sütununda gösterilen tutarlar mükellefler tarafından beyan edilecek, bunun “Tecil” sütununda gösterilen kısmı vergi dairesince tecil edilecek, “Tahsil” sütununda gösterilen kısmı ise vergi dairesine ödenecektir. Tecil edilecek vergi tutarlarının oran olarak ifade edilmesi sonucunda, çok küçük de olsa bir farklılık oluşmuştur. Tecil-terkin kapsamında işlemi bulunan ÖTV mükelleflerinin, yeniden belirlenen tecil ve tahsil edilecek vergi tutarlarına göre özel tüketim vergisini beyan edip ödemeleri gerekmektedir.
(I) SAYILI LİSTE (B) CETVELİ
