Emrah AYGÜL
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
emrahaygul@yahoo.com
- Giriş
Vergi Usul Kanununun[1] “Bilgi Verme” başlığını taşıyan 148. maddesinde “Kamu idare ve müesseseleri, mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzel kişiler, Maliye Bakanlığının veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların isteyecekleri bilgileri vermeye mecburdurlar.” hükmüne yer verilmiştir. Aynı Kanunun 149. maddesinde ise “Kamu idare ve müesseseleri (Kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek ve tüzel kişiler vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye ve Gümrük Bakanlığı ve vergi dairesince kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermeye mecburdurlar.” hükmüne yer verilmiştir.
Yine söz konusu Kanunun mükerrer 257. maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendine göre Maliye Bakanlığı bu Kanunun 149. maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile vergi beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle İnternet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya yetkilidir.
Maliye Bakanlığı yukarıda belirtilen yetkilerini kullanarak zaman zaman elektronik ortamda bildirim yükümlülüğü getirmekte, bu yükümlülükleri değiştirmekte ya da kaldırmaktadır.
Yine en son 19.01.2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 20 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ile 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliğinde belirtilen ÖTV bildirimlerinde kimi değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler, yazının konusunu oluşturmaktadır.
- Yükümlü Kapsamındaki Değişiklikler –İthalatçıların Bildirim Yükümlülüğü
Özel tüketim vergisi, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli 4 ayrı listede sayılan ve aşağıda belirtilen mal çeşitleri için uygulanmaktadır.
– Petrol ürünleri ve türevleri (I Sayılı Liste),
– Taşıt araçları (II Sayılı Liste),
– Kolalı gazozlar, alkollü içecekler ve tütün mamulleri (III Sayılı Liste),
– Genel olarak lüks mal kategorisinde kabul edilen mallar (IV Sayılı Liste).
Özel tüketim vergisinin mükellefi ise;
– Kanuna ekli (I), (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanları imal, inşa veya ithal edenler ile bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler,
– (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlar için; motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerdir.
Hatırlanacağı üzere 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği uyarınca ÖTV mükellefleri [(II) sayılı listedeki malların ithali, teslimi veya ilk iktisabıyla ilgili mükellefler hariç] vergiye tabi işlemleri bulunsun bulunmasın, bir ay içindeki faaliyetleriyle ilgili olarak Tebliğ ekinde yer alan bildirim formlarını (EK:1, EK:5 ve EK:6 hariç) takip eden ayın 20. günü akşamına kadar Gelirler Genel Müdürlüğünün www.gib.gov.tr adresinde hizmet veren İnternet Vergi Dairesi/ Kurumlar-Gelir Vergi Dairesine göndermekteydiler.
Ancak 20 Seri No.lu Tebliğ ile söz konusu hüküm değiştirilerek ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (III) ve (IV) sayılı listelerdeki malların ithalini yapanlardan KDV mükellefi olanların, bir ay içinde ithal ettikleri ÖTV’ye tabi mallarla ilgili (EK: 6, EK: 7, EK: 8, EK: 9 ve EK: 10) bildirim formlarını, takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar Gelir İdaresi Başkanlığının “www.gib.gov.tr” adresinde hizmet veren İnternet Vergi Dairesi/Kurumlar-Gelir Vergi Dairesine gönderecekleri hüküm altına alınmıştır.
Buna göre ithalatçı KDV mükelleflerinin vermeleri gereken bildirimler aşağıda belirtilmiştir.
EK:6 (II) Sayılı Listedeki Kayıt ve Tescile Tabi Olmayan Araçların İthaline İlişkin ÖTV Bildirimi
EK:7 (III) Sayılı Listenin (A) Cetvelinde Yer Alan Kolalı Gazoz İthaline İlişkin ÖTV Bildirimi
EK:8 (III) Sayılı Listenin (A) Cetvelinde Yer Alan Alkollü İçkilerin İthaline İlişkin ÖTV Bildirimi
EK:9 (III) Sayılı Listenin (B) Cetvelinde Yer Alan Tütün Mamullerinin İthaline İlişkin ÖTV Bildirimi
EK:10 (IV) Sayılı Listedeki Malların İthaline İlişkin ÖTV Bildirimi
Dolayısı ile yükümlülük kapsamı daraltılmıştır. Şöyle ki önceki düzenlemede bildirimleri ÖTV mükellefleri [(II) sayılı listedeki malların ithali, teslimi veya ilk iktisabıyla ilgili mükellefler hariç] vermekteyken, yeni düzenlemede ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (III) ve (IV) sayılı listedeki malların ithalini yapanlardan KDV mükellefi olanlar vereceklerdir.
- Bildirimlerin Verileceği Dönem ve Durumlar
Tebliğde yer alan açıklamalar uyarınca Kanununa ekli (III) sayılı listedeki alkollü içkiler ve tütün mamulleri ithalatı yapanların, herhangi bir vergilendirme döneminde ithalatları olmasa dahi bildirim vermeleri zorunludur. Ancak (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (III) sayılı listedeki kolalı gazoz ve (IV) sayılı listedeki malların ithalatçılarının, ithalatları bulunmadığı aylar için bildirim vermeleri gerekmemektedir.
Yine ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (III) ve (IV) sayılı listedeki malların ithalini yapanların aynı zamanda söz konusu malların imalatçısı olarak ÖTV mükellefiyeti bulunması ve bu mükellefiyet kapsamında ÖTV beyannamesi vermesi, ithal ettiği mallar itibariyle ilgili ÖTV bildirimlerini vermesine engel teşkil etmemektedir.
- Kaldırılan Bildirimler
Yükümlülüğün kapsamının değiştirilmesi sebebiyle aşağıdaki bildirimler yürürlükten kaldırılmıştır.
– 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği ekinde yer alan (EK: 6, EK: 7, EK: 8, EK: 9 ve EK: 10) numaralı kağıt ortamındaki bildirim formu örnekleri,
| EK : 6 | (II) Sayılı Listedeki Motorlu Taşıtlardan Kayıt ve Tescile Tabi Olmayanlar İçin Bildirim Formu |
| EK : 7 | (III) Sayılı Listede Yer Alan Kolalı Gazozlar İçin Bildirim Formu |
| EK : 8 | (III) Sayılı Listede Yer Alan Alkollü İçkiler İçin Bildirim Formu |
| EK : 9 | (III) Sayılı Listede Yer Alan Tütün Mamulleri İçin Bildirim Formu |
| EK : 10 | (IV) Sayılı Listedeki Mallar İçin Bildirim Formu |
– 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği ekinde yer alan (EK: 4 ve EK: 5) numaralı bildirim formları.
| EK : 4 | (I) Sayılı Listedeki Petrol Ürünleri ve Doğalgaz ile Diğer Mallar İçin Bildirim Formu |
| EK : 5 | (II) Sayılı Listedeki Motorlu Taşıtlardan Kayıt ve Tescile Tabi Olanlar İçin Bildirim Formu |
- Değişikliklerin Yürürlük Tarihi
İnternet Vergi Dairesinde yapılan Duyuruda, “20 Seri No’lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği doğrultusunda, ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (III) ve (IV) sayılı listedeki malların ithalini yapanlardan KDV mükellefi olanlar, Ocak 2011 döneminden başlamak üzere bir ay içinde ithal ettikleri bu mallarla ilgili EK:6, EK:7, EK:8, EK:9 ve EK:10 bildirim formlarını düzenleyerek 01.02.2011 tarihinden itibaren İnternet Vergi Dairesi, Bilgi Girişi/ÖTV Bildirimleri bölümünden göndereceklerdir.” açıklaması yapılmıştır.
- Ceza Uygulaması
Vergi Usul Kanununun Mükerrer 355. Maddesinde bu Kanunun 86, 148, 149, 150, 256 ve 257 nci maddelerinde yer alan zorunluluklar ile mükerrer 257 nci madde uyarınca getirilen zorunluluklara uymayan (Kamu idare ve müesseselerinde bilgi verme görevini yerine getirmeyen yöneticiler dahil);
- Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 1.070 Türk Lirası,
- İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basıt usulde tespit edilenler hakkında 530 Türk Lirası,
- Yukarıdaki bentlerde yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 260 Türk Lirası,
Özel usulsüzlük cezası kesileceği belirtilmiştir.
Yine söz konusu maddeye göre elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim veya formlara ilişkin olarak süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirim ve formların, belirlenen sürelerin sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek, takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 1/5 oranında uygulanacaktır.
- Sonuç
Vergi yasalarında belirtilen bildirimlerin, verilmemesi halinde uygulanan cezalar oldukça yüksektir. Bu durum, bildirim mükellefiyetlerinin takibini önemli hale getirmiştir. Bu yazımızda 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliğinde belirtilen ÖTV bildirimlerindeki kimi değişiklikler açıklanmıştır. Bu tebliğe göre bildirim vermesi gereken yükümlü kapsamı daraltılmıştır.
10.01.1961 Tarih ve 10703-10705 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Yapılan değişiklikler 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği ile ilgilidir. Dolayısı ile diğer tebliğler ile ayrıca ihdas edilen bildirimler devam etmektedir. Örnek olarak, 14 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği ile ihdas edilen “ÖTV Kanununun 8/1 inci Maddesi Kapsamında Teslim Alınan/İthal Edilen Mallara İlişkin Bildirim Formu”.
12.06.2002 Tarih ve 24783 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Ancak aynı ek numaraları kullanılarak önceki bölümde açıklanan bildirimler ihdas edilmiştir.