Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yönetmelik
01 Ekim 2013 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 28782
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretiminin teşvik edilmesi amacıyla; üretim lisansı sahibi tüzel kişilere yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi verilmesi ile 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında işletilecek YEK Destekleme Mekanizmasının kuruluşu ve işleyişini düzenlemek amacıyla kamu tüzel kişilerinin görev ve yetkileri ile ilgili gerçek ve tüzel kişilerin hak ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (Değişik:RG-23/8/2019-30867)
(1) Bu Yönetmelik, 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 5, 6, 6/A, 6/B, 6/C ve 11 inci maddeleri ile 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun (Ek ibare:RG-19/11/2022-32018) 7 nci ve 14 üncü maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)(Değişik:RG-9/5/2021-31479)Biyokütle: İthal edilmemek kaydıyla; belediye atıklarının (çöp gazı dâhil) yanı sıra bitkisel yağ atıkları, gıda ve yem değeri olmayan tarımsal atıkları, endüstriyel odun dışındaki orman ürünleri ile atık lastiklerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan yan ürünlerden elde edilen kaynakları ve sanayi atık çamurları ile arıtma çamurlarını,
b)(Mülga:RG-9/5/2021-31479)
c)(Mülga:RG-9/5/2021-31479)
ç) Fatura dönemi: Dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat ile belirlenen fatura dönemini,
d)(Mülga:RG-11/5/2017-30063)
e)(Değişik:RG-9/5/2021-31479)İlgili mevzuat: Elektrik piyasasına ilişkin kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, Cumhurbaşkanı kararı, yönetmelik, tebliğ, lisans, genelge ve Kurul kararlarını,
f)(Değişik:RG-9/5/2021-31479)Jeotermal kaynak: Yerkabuğundaki doğal ısı nedeniyle sıcaklığı sürekli olarak bölgesel atmosferik ortalama sıcaklığın üzerinde olan, erimiş madde ve gaz içerebilen su, buhar ve gazlar ile kızgın kuru kayaların enerjisini taşıyan su, buhar ve gazları,
g) Kanun: 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununu,
ğ) Kesinleşmiş gün öncesi üretim/tüketim programı (KGÜP): Bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin bağlı olduğu dengeden sorumlu tarafın yükümlülüklerine ve gün öncesi piyasası sonucuna bağlı olarak bir sonraki güne ilişkin gerçekleştirmeyi öngördüğü ve sistem işletmecisine dengeleme güç piyasasının başlangıcında bildirdiği üretim ya da tüketim değerlerini,
h) Kurum: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,
ı) (Değişik:RG-23/8/2019-30867) LÜY: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliğini,
i) Muafiyetli üretim miktarı: Her bir görevli tedarik şirketinin kendi bölgesinde, lisanssız üretim kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak üretilip sisteme verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi miktarını,
j)(Mülga:RG-9/5/2021-31479)
k) Ödeme yükümlülüğü oranı (ÖYO): Tüketicilere elektrik enerjisi satışı yapan tedarikçilerin ödemekle yükümlü olacağı tutarın hesaplanmasında kullanılacak olan, her bir tedarikçinin tüketicilerine sattığı elektrik enerjisi miktarının, bu tedarikçilerin tamamının tüketicilere sattığı toplam elektrik enerjisi miktarına bölünmesi suretiyle hesaplanan oranı,
l) Ödeme yükümlülüğü tutarı (ÖYT): Her bir tedarikçi için ödeme yükümlülüğü oranı (ÖYO) dikkate alınarak Piyasa İşletmecisi tarafından tahsil edilecek tutarı,
m) Piyasa İşletmecisi: Görev ve sorumlulukları Kanun’da ve ilgili mevzuatta belirlenen ve gün öncesi planlama/gün öncesi piyasası ve uzlaştırma iş ve işlemlerini yapmakla görevli ve yetkili birimi,
n) Piyasa takas fiyatı (PTF): Gün öncesi piyasası kapsamında belli bir saat ve belli bir teklif bölgesi için, teklif bölgeleri arasındaki iletim kısıtları dikkate alınarak belirlenen saatlik elektrik enerjisi alış-satış fiyatını,
o) Piyasa yönetim sistemi (PYS): Dengeleme mekanizması ve uzlaştırmaya ilişkin işlemlerin yürütülmesi amacıyla, piyasa işletmecisi, sistem işletmecisi, piyasa katılımcıları ve sayaçların okunmasından sorumlu iletim lisansı sahibi tüzel kişi, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ve OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerin kullanımına sunulan ve küçük istemci yapısında çalışan uygulamaları,
ö) Sistem marjinal fiyatı (SMF): Dengeleme güç piyasası kapsamında, dengeleme amacıyla iletim sistemi kısıtları dikkate alınmaksızın; sistemin enerji açığını gidermek için yük aldırılan dengeleme birimlerine uygulanan, kabul edilen en yüksek saatlik yük alma teklif fiyatını veya sistemin enerji fazlasını gidermek için yük attırılan dengeleme birimlerine uygulanan, kabul edilen en düşük saatlik yük atma teklif fiyatını,
p) Tedarikçi: Elektrik enerjisi ve/veya kapasite sağlayan üretim şirketleri ile tedarik lisansına sahip şirketi,
r) Uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi (UEVÇB): Her bir piyasa katılımcısına ilişkin uzlaştırma hesaplamalarının yapılabilmesi amacıyla, piyasa katılımcıları tarafından tanımlanarak PYS aracılığıyla kaydı yapılan aktif elektrik enerjisi üreten ya da tüketen birimleri,
s) YEK Destekleme Mekanizması (YEKDEM): Bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin bizzat ve LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapan kişilerin bölgelerinde bulundukları görevli tedarik şirketleri aracılığıyla faydalanabileceği fiyatlar, süreler(Ek ibare:RG-9/5/2021-31479), miktarlar ve bunlara yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları içeren destekleme mekanizmasını,
ş) YEK Kanunu: 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunu,
t)(Değişik:RG-9/5/2021-31479)YEK toplam bedeli (YEKTOB): YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olan tüzel kişilere ait lisanslı üretim tesislerinin her birinde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi miktarı ile nihai YEK listesindeki fiyatların çarpılması suretiyle, Türk Lirası olarak veya enerjinin sisteme verildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirası olarak hesaplanan bedeller ile LÜYTOB’un toplamını,
u) YEKBED: YEK Bedelini,
ü) YEKDEM katılımcısı: YEKDEM’e tabi olan her bir lisanslı üretim tesisi veya görevli tedarik şirketlerini,
v) Yenilenebilir enerji kaynakları (YEK): Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle,(Mülga ibare:RG-9/5/2021-31479) dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarını,
y)(Değişik:RG-14/11/2020-31304)Yenilenebilir enerji kaynak belgesi (YEK belgesi): Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisinin ulusal piyasada ve uluslararası piyasalarda alım satımında kaynak türünün belirlenmesi için üretim lisansı sahibi tüzel kişiye Kurum tarafından verilen belgeyi,
z)(Ek:RG-9/10/2018-30560)(3)Yarışma Yönetmeliği: 13/5/2017 tarihli ve 30065 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Rüzgâr veya Güneş Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak Üzere Yapılan Önlisans Başvurularına İlişkin Yarışma Yönetmeliğini,
aa)(Ek:RG-23/8/2019-30867)Lisanssız üreticilere ödenecek toplam bedel (LÜYTOB): Lisanssız üretime ilişkin ilgili mevzuat kapsamında; saatlik mahsuplaşma uygulanan tesisler açısından şebekeye verilen ihtiyaç fazlası enerjinin YEK Kanununun EK-I sayılı cetvelinde yer alan fiyatların çarpılması suretiyle enerjinin sisteme verildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden veya EPDK tarafından ilan edilen kendi abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli ile bu kapsamda sisteme verilen enerjinin çarpılması suretiyle Türk Lirası olarak hesaplanan bedelin ya da aylık mahsuplaşma uygulanan tesisler açısından şebekeye verilen enerjinin EPDK tarafından ilan edilen kendi abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli ile çarpılması suretiyle Türk Lirası olarak hesaplanan bedelin toplamını,
bb)(Ek:RG-8/3/2020-31062)(4)Birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisi: Şebekeye aynı bağlantı noktasından bağlanan tamamı yenilenebilir birden fazla enerji kaynağından elektrik üretmek amacı ile kurulan tek bir elektrik üretim tesisini,
cc)(Ek:RG-8/3/2020-31062)(4)Destekleyici kaynaklı elektrik üretim tesisi: Üretim tesislerinde ısıl dönüşüm sürecinde diğer bir enerji kaynağından da yararlanılan tek bir elektrik üretim tesisini,
çç) (Ek:RG-14/11/2020-31304) Yenilenebilir enerji kaynak garanti belgesi (YEK-G belgesi): Tüketiciye tedarik edilen elektrik enerjisinin belirli bir miktarının veya oranının Elektrik Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi Yönetmeliği kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğine dair kanıt sağlayan ve ihraç edilen, her biri 1 MWh elektrik üretimine tekabül eden elektronik belgeyi,
dd)(Ek:RG-9/5/2021-31479)YEK Fiyatı: YEK Kanununun EK-I ve EK-II sayılı cetvellerinde yer alan fiyatlar ile enerjinin sisteme verildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kurunun çarpılması ile elde edilen fiyatı veya 29/1/2021 tarihli ve 3453 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri için uygulanacak fiyatı,
ee)(Ek:RG-19/11/2022-32018)Depolamalı elektrik üretim tesisi: Kanunun 7 nci maddesinin onuncu ve on birinci fıkraları kapsamında kurulan üretim tesisini,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmelikte geçmekle birlikte tanımlanmamış diğer terim ve kavramlar, ilgili mevzuattaki anlam ve kapsama sahiptir.
İKİNCİ BÖLÜM
YEK Destekleme Mekanizmasına Kayıt Esasları
YEK destekleme mekanizması
MADDE 4 – (1) YEK Destekleme Mekanizması;
a) Bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin kayıt olmak suretiyle faydalanabileceği(Değişik ibare:RG-29/4/2016-29698)(1) YEK Kanunu uyarınca belirlenen fiyatları,
b)(Değişik:RG-28/10/2016-29871)LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi yapan kişilerin bölgesinde bulundukları görevli tedarik şirketi aracılığıyla faydalanacakları YEK Kanununa ekli I sayılı Cetvel uyarınca belirlenecek fiyatı,
c) Bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösteren üretim lisansı sahibi tüzel kişiler ile LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi yapan kişilerin yararlanabileceği süreleri,
ç) (a) ve (b) bentleri kapsamındaki kişilere yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları,
kapsayan destekleme mekanizmasıdır.
(2) (Değişik:RG-9/5/2021-31479) YEKDEM, Piyasa İşletmecisi tarafından takvim yılı bazında işletilir. YEKDEM’e bir takvim yılı için tabi olan üretim lisansı sahipleri, uygulamaya dahil oldukları takvim yılı içerisinde YEKDEM’den çıkamaz. LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapan kişiler kısmen veya tamamen işletmeye girdiği tarihten itibaren on yıl boyunca uygulama dışına çıkamaz. YEKA kapsamındaki üretim lisansı sahipleri, Sözleşmenin imza tarihinden itibaren söz konusu Sözleşmede ve/veya ilgili YEKA Şartnamesinde belirtilen koşullar çerçevesinde YEKDEM’den faydalanır.
(3) (Ek:RG-23/2/2017-29988) Kamu kurum ve kuruluşlarının mülkiyetindeki YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olan üretim tesisinin 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde özelleştirilmesi halinde; özelleştirme sonrasında söz konusu üretim tesisine ilişkin YEK Destekleme Mekanizması kapsamındaki hak ve yükümlülükler, özelleştirme yoluyla üretim tesisini devralan tüzel kişinin üretim lisansı alması kaydıyla, devralan ilgili tüzel kişi nam ve hesabına ilgili takvim yılının sonuna kadar devam eder.
(4) (Ek:RG-8/3/2020-31062)(4) Birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisinde üretilerek sisteme verilen net enerji miktarı, üretim tesisinde kullanılan yenilenebilir enerji kaynakları için belirlenen fiyatlardan en düşük olanı üzerinden ve tesisin kalan süresi için YEKDEM kapsamında değerlendirilir.
(5) (Ek:RG-8/3/2020-31062)(4) Destekleyici kaynaklı elektrik üretim tesisinde kullanılan enerji kaynaklarının tamamının yenilenebilir olması halinde, bu tesiste üretilerek sisteme verilen net enerji miktarı üretim tesisinde kullanılan ana enerji kaynağı için belirlenen fiyat üzerinden ana kaynağa dayalı ünitenin kalan süresi üzerinden YEKDEM kapsamında değerlendirilir.
(6) (Ek:RG-9/5/2021-31479) 1/7/2021 tarihinden sonra işletmeye girecek ve farklı YEKDEM fiyatlarına tabi prosesler barındıran biyokütleye dayalı üretim tesislerinde üretilerek sisteme verilen net enerji miktarı, üretim tesisinde kullanılan prosesler için 29/1/2021 tarihli ve 3453 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca belirlenen fiyatlardan en düşük olanı üzerinden YEKDEM kapsamında değerlendirilir.
YEKDEM’e kayıt başvuruları
MADDE 5 – (Değişik:RG-21/4/2018-30398)
(1) (Değişik:RG-23/8/2019-30867) Bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim lisansı sahibi tüzel kişiler, lisans bazında, bir sonraki takvim yılında YEKDEM’e kayıt olmak istemeleri halinde (Değişik ibare:RG-19/8/2021-31573) 30 Kasım tarihine kadar Kuruma başvuru yapar. Bu başvuru, Kurum tarafından belirlenen format çerçevesinde ve Kurum internet sayfasında ilan edilen bilgi ve belgeler ile başvuru sahibi tüzel kişinin yetkilendirdiği kişi veya kişilerce elektronik ortamda elektronik veya mobil imza ile yapılır. 8 inci maddenin birinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, başvuru, lisans kapsamındaki üretim miktarının tamamını kapsar.
(2) Bu madde kapsamında bir sonraki takvim yılında YEKDEM’e kayıt olmak üzere başvuruda bulunacak üretim lisansı sahibi tüzel kişiler YEKDEM başvurusu yapmadan önce (Değişik ibare:RG-19/8/2021-31573) 30 Kasım tarihine kadar YEKDEM başvurusunu yapmaya yetkili kıldığı kişiye veya kişilere ait yetki belgelerinin aslını ya da noter onaylı bir nüshasını Kuruma sunar. Yetkili kılınan kişi veya kişilerde bir değişiklik olması durumunda yetki belgeleri güncellenerek Kuruma sunulur. Yetki belgelerinin usulüne ve gerçeğe uygun bir şekilde Kuruma sunulmasından üretim lisansı sahibi tüzel kişiler sorumludur.
(3) Görevli tedarik şirketleri; kendi bölgesinde lisanssız üretim kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak üretim tesisi kuran gerçek veya tüzel kişilerin sisteme verdikleri ihtiyaç fazlası elektrik enerjisini satın almakla yükümlüdür. Görevli tedarik şirketlerinin, lisans süreleri boyunca, herhangi bir başvuruya gerek olmaksızın YEKDEM kayıtları yapılır.
(4) Bu madde kapsamında YEKDEM’den yararlanmak üzere başvuruda bulunan üretim lisansı sahibi tüzel kişiler, söz konusu başvurularından vazgeçmek istemeleri halinde, bu taleplerini en geç (Değişik ibare:RG-19/8/2021-31573) 30 Kasım tarihine kadar Kuruma yazılı olarak bildirmek zorundadırlar.
YEKDEM kayıt başvurularına itirazlar ve itirazların sonuçlandırılması
MADDE 6 – (1) (Değişik:RG-21/4/2018-30398) 5 inci maddeye göre yapılan başvurulardan eksiksiz ve usulüne uygun olduğu tespit edilenler değerlendirmeye alınır ve bu Yönetmelikte öngörülen bilgileri içeren ön YEK listesi, (Değişik ibare:RG-19/8/2021-31573) Aralık ayının ilk on günü içerisinde Kurum internet sayfasında ilan edilir.
(2) (Değişik:RG-28/10/2016-29871) İlan edilen ön YEK listesindeki başvurulara ve/veya bilgilere;
a) Üçüncü şahıslar tarafından sadece kişisel hak ihlali nedeniyle,
b) İlgili üretim lisansı sahipleri tarafından ilana konu bilgilerin düzeltilmesi amacıyla,
yazılı olarak beş gün içerisinde gerekçeleriyle birlikte itirazda bulunulabilir.
(3) (Mülga:RG-23/2/2017-29988)
YEK destekleme mekanizması başvurularının sonuçlandırılması
MADDE 7 – (1) 5 inci madde kapsamındaki başvurusu değerlendirmeye alınan tüzel kişilerden bir sonraki takvim yılında YEKDEM’den yararlanabilecek olanları içeren nihai YEK listesi, 6 ncı ve 8 inci madde hükümleri dikkate alınarak (Değişik ibare:RG-19/8/2021-31573) 31 Aralık tarihine kadar sonuçlandırılır. Nihai YEK listesi, Kurul kararı ile belirlenecek örneğe uygun olarak düzenlenerek Kurum internet sayfasında duyurulur ve Piyasa İşletmecisine bildirilir.
(2) (Değişik:RG-23/8/2019-30867) Birinci fıkra kapsamında hazırlanacak nihai YEK listesinde kaynak türlerine göre YEKDEM’e tabi olan üretim lisansı sahiplerine ait tesislerin işletmeye giriş tarihleri, yıllık elektrik enerjisi üretim kapasiteleri ve yıllık üretim programına ilişkin bilgileri yer alır. 28/2/2019 tarihi ve sonrasında kapasite artış talepleri uygun bulunan ve bu kapsamda tadilleri gerçekleştirilen üretim tesislerinde 28/2/2019 tarihinden önce lisansına dercedilen yıllık elektrik enerjisi üretim kapasiteleri ve yıllık üretim programı bilgilerine nihai YEK listesinde yer verilir.
(3) YEKDEM’e esas üretim dönemi, her takvim yılının birinci günü başlar ve son günü itibarıyla nihayet bulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YEK Destekleme Mekanizmasının İşleyişine İlişkin Hükümler
YEKDEM’den yararlanabilecekler
MADDE 8 – (1) (Değişik:RG-19/11/2022-32018) Bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olup 18/11/2013 tarihli ve 2013/5625 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiş tarihe kadar kısmen veya tamamen işletmeye girmiş veya girecek olan üretim tesisleri ile Kanunun 7 nci maddesinin onuncu fıkrası kapsamında kurulan üretim tesislerine ilişkin üretim lisansı sahibi tüzel kişiler, lisansına dercedilen ilk kurulu gücün;
a) Tamamının işletmeye giriş tarihinden,
b) Tamamı işletmeye girmeden YEKDEM’e katılması halinde, YEKDEM’e ilk katıldığı tarihten itibaren on yıl süreyle YEKDEM’den yararlanabilir. 17/9/2020 tarihli ve 2949 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında 1/1/2021 tarihinden 30/6/2021 tarihine kadar kısmen veya tamamen işletmeye girecek olan üretim tesisleri 31/12/2030 tarihine kadar YEKDEM’den faydalanabilir. Kanunun 7 nci maddesinin on birinci fıkrası kapsamında yapılan kapasite artışları hariç olmak üzere, 28/2/2019 tarihi itibarıyla kurulu güç artış talepleri Kurum tarafından uygun bulunan ve bu kapsamda lisans tadilleri gerçekleştirilen tüzel kişiler, söz konusu kurulu güç artışı için YEKDEM’den yararlanamaz. Ancak Kanunun 7 nci maddesinin on birinci fıkrası kapsamındaki kapasite artışları, söz konusu üretim tesisinin kalan YEKDEM süresi boyunca YEKDEM’den yararlanır.
(2) Birinci fıkra kapsamında başvuru yapan tüzel kişilerin üretim tesislerinin, başvuru tarihi itibariyle kısmen veya tamamen işletmeye girmiş olması ve YEKDEM’e kayıt amacıyla Kuruma yapacakları başvurunun bu Yönetmelik hükümlerine göre kabul edilmesi gerekir.
(3) LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından ürettiği elektrik enerjisi muafiyetli üretim miktarı kapsamında olan gerçek veya tüzel kişiler, üretim tesislerinin tamamen veya kısmen işletmeye girdiği tarihten itibaren on yıl süreyle, bölgesinde bulundukları görevli tedarik şirketleri aracılığıyla YEKDEM’den yararlanır.
(4) (Ek:RG-8/3/2020-31062)(4) YEKDEM kapsamındaki üretim tesislerinin, tamamı yenilenebilir olmak üzere destekleyici kaynaklı elektrik üretim tesisi ile birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisine dönüştürülmesi durumunda, söz konusu tesisin YEKDEM yararlanma süresinde değişiklik yapılmaz.
(5) (Ek:RG-9/5/2021-31479) (Mülga:RG-19/11/2022-32018)
(6) (Ek:RG-9/5/2021-31479) YEKDEM’den faydalanmış ve faydalanmakta olan üretim tesislerinde kullanılan ve daha önce kabule konu edilen bir üretim tesisinde kullanılan ana ekipmanlara bu Yönetmelik kapsamında kurulan bir üretim tesisinde yer verilmiş olması halinde söz konusu yeni üretim tesisi için YEK bedeli uygulanmaz.
(7) (Ek:RG-19/11/2022-32018) Depolamalı elektrik üretim tesisi bünyesinde kurulan elektrik depolama ünitesi ile YEKDEM kapsamındaki üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesinin uzlaştırmaya esas veriş miktarına ilişkin olarak;
a) Üretim tesisinde üretilerek depolandıktan sonra şebekeye verilen enerjinin YEKDEM kapsamında olduğu,
b) Depolamalı elektrik üretim tesisi bünyesinde kurulan elektrik depolama ünitesi ile YEKDEM kapsamındaki üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesine herhangi bir uzlaştırma döneminde enerji çekilmesi halinde, söz konusu enerjinin öncelikle şebekeden çekildiği ve şebekeden çekilen miktar kadar enerjinin YEKDEM’e tabi olmaksızın elektrik depolama ünitesinden verildiği,
c) (b) bendi kapsamında şebekeden çekilen miktarın üzerinde elektrik depolama ünitesinden şebekeye verilen enerjinin YEKDEM kapsamında olduğu,
kabul edilir.
(8) (Ek:RG-19/11/2022-32018) Depolamalı elektrik üretim tesisi ile YEKDEM kapsamındaki üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesinin bulunduğu üretim tesislerinde; şebekeye üretim tesisinin elektriksel kurulu gücü ile üretebileceği enerjiden fazla enerji verilmesi halinde, söz konusu enerji öncelikle ilgili üretim tesisinin uzlaştırmaya esas veriş miktarından düşülür.
(9) (Ek:RG-19/11/2022-32018) 2/11/2013 tarihli ve 28809 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 27 nci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamındaki depolamalı elektrik üretim tesislerinden sisteme verilen enerji uzlaştırma hesaplamalarında dikkate alınmaz.
YEKDEM kapsamındaki kayıtlar
MADDE 9 – (1) (Mülga:RG-29/4/2016-29698) (1)
(2) (Mülga:RG-29/4/2016-29698) (1)
(3) LÜY hükümleri uyarınca dağıtım sistemine verilecek muafiyetli üretim miktarı için görevli tedarik şirketleri adına, LÜY’de belirlenen şekilde (Değişik ibare:RG-29/4/2016-29698) (1) ve dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat hükümleri uyarınca UEVÇB ve sayaç kayıtları yapılır.
YEKDEM kapsamındaki enerji üretim tahminleri
MADDE 10 – (Mülga:RG-29/4/2016-29698) (1)
YEKDEM kapsamında enerjinin satın alınması ve uzlaştırılması
MADDE 11 – (Mülga:RG-29/4/2016-29698) (1)
YEK toplam bedelinin hesaplanması
MADDE 12 – (Değişik:RG-29/4/2016-29698) (1)
(1) (Değişik:RG-9/5/2021-31479) YEKDEM katılımcılarına her bir fatura dönemi için ödenecek YEK toplam bedeli (YEKTOB) aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(1)
Bu formülde geçen;
YEKTOB :Her bir fatura dönemi için hesaplanan YEK toplam bedelini (TL),
LÜYTOBj :Her bir fatura dönemi için “j” görevli tedarik şirketi tarafından bölgesindeki muafiyetli üretime ilişkin olarak hesaplanan ve bölgesindeki gerçek ve/veya tüzel kişilere ödenecek toplam bedeli (TL),
UEVMi,b,t,u :i YEKDEM katılımcısının YEKDEM kapsamındaki b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, u uzlaştırma dönemine ait (Ek ibare:RG-19/11/2022-32018) YEKDEM kapsamındaki uzlaştırmaya esas veriş miktarını (MWh),
YEKFi,b :i YEKDEM katılımcısına b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin bağlı olduğu üretim tesisi için uygulanacak YEK Fiyatını,
yi,b,t,u :i YEKDEM katılımcısının YEKDEM kapsamındaki b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, t teklif bölgesindeki u uzlaştırma dönemine ait YEK Kanununun 6/C maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yapılan kurulu güç artışı nedeniyle hesaplanan katsayıyı,
a :Lisanslı üretim tesisi olan YEKDEM katılımcı sayısını,
n :Lisanslı üretim tesisi olan her bir YEKDEM katılımcısına ait uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
l :Teklif bölgesi sayısını,
k :İlgili fatura dönemine ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
m :YEKDEM katılımcısı olan görevli tedarik şirketlerinin sayısını,
ifade eder.
(2) Her bir YEKDEM katılımcısına uygulanacak fiyat, YEK Kanunu ve Bakanlıkça YEK Kanununun 6/B maddesi uyarınca çıkarılan yönetmeliğe göre hesaplanır. Bu fiyat nihai YEK listesinde her bir YEKDEM katılımcısı için ayrı ayrı gösterilir.
(3) (Ek:RG-23/8/2019-30867) YEK Kanununun 6/C maddesinin ikinci fıkrası kapsamında kapasite artışı yapılan tesisler için belirlenecek katsayı aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(4) (Ek:RG-23/8/2019-30867) Bu formüllerde geçen;
yi,b,t,u :i YEKDEM katılımcısının YEKDEM kapsamındaki b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, t teklif bölgesindeki u uzlaştırma dönemine ait YEK Kanununun 6/C maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yapılan kapasite artışı nedeniyle hesaplanan katsayıyı,
kgi,b,u :i YEKDEM katılımcısının YEKDEM kapsamındaki b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, u uzlaştırma dönemine ait 8 inci maddenin birinci fıkrasında bahsedilen kurulu güç artışı öncesindeki elektriksel kurulu gücü,
igi,b,u :i YEKDEM katılımcısının YEKDEM kapsamındaki b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, u uzlaştırma dönemine ait işletmedeki elektriksel kurulu gücü,
ifade eder.
(5) (Ek:RG-10/2/2022-31746) 18 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında hesaplanan bedeller bu maddenin birinci fıkrası uyarınca hesaplanan YEK toplam bedeline ilave edilir.
Ödeme yükümlülüğü oranının hesaplanması
MADDE 13 – (1) Bir fatura döneminde, i tedarikçisinin YEKDEM kapsamındaki ödeme yükümlülüğü oranı (ÖYOi) aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
(2)
Bu formülde geçen;
ÖYOi :Bir fatura döneminde i tedarikçisinin YEKDEM uyarınca ödeme yükümlülüğü oranını (%),
UEÇMi,b,u :Dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuatın ilgili maddesi uyarınca hesaplanan, i tedarikçisi adına kayıtlı b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, u uzlaştırma dönemi için, tedarik yükümlülüğü kapsamındaki uzlaştırmaya esas çekiş miktarını (MWh),
UEÇMb,u :Dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuatın ilgili maddesi uyarınca hesaplanan, b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, u uzlaştırma dönemi için, tedarik yükümlülüğü kapsamındaki uzlaştırmaya esas çekiş miktarını (MWh),
n :Bir fatura dönemine ilişkin i tedarikçisi adına kayıtlı uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
m :Bir fatura dönemine ilişkin toplam uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
k :Bir fatura dönemine ilişkin uzlaştırma dönemi sayısını,
ifade eder.
(2) (Ek:RG-9/10/2018-30560)(3) Bir üretim tesisinin ve varsa barasına bağlı tüketim tesislerinin gerçekleştirmiş olduğu elektrik enerjisi tüketimine ilişkin olarak, ilgili ölçüm noktalarından yapılan çekişlerin herhangi bir tedarikçinin portföyünde yer almaması halinde, ilgili fatura dönemindeki bu üretim tesisine ait uzlaştırmaya ilişkin aylık toplam üretim miktarı düşüldükten sonraki aylık net çekiş miktarı da birinci fıkrada belirtilen ödeme yükümlülüğü oranı hesabında dikkate alınır.
(3) (Ek:RG-9/10/2018-30560)(3) Kanunun geçici 7 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca otoprodüktör lisansı üretim lisansına dönüştürülen lisans sahibi tüzel kişilerin, söz konusu lisansları kapsamındaki üretim tesislerinin barasına bağlı olmaksızın nakil yoluyla beslenen kendilerine ait tüketim tesislerine sağladıkları elektrik enerjisi de ikinci fıkradaki esaslara göre ödeme yükümlülüğü oranı hesabında dikkate alınır.
(4) (Ek:RG-01/3/2022-31765) Bir fatura döneminde YEKDEM gelirinin YEK toplam bedelinden fazla olması durumunda, birinci fıkrada yer alan ödeme yükümlülüğü oranı (ÖYOi), tarifesi düzenlenmeye tabi tüketiciler için uygulanmak üzere, ilgili tedarikçilerin uzlaştırmaya esas çekiş miktarları dikkate alınarak hesaplanır.
Ödeme yükümlülüğü tutarının hesaplanması
MADDE 14 – (1) Her bir tedarikçiden Piyasa İşletmecisi tarafından aylık bazda tahsil edilecek ödeme yükümlülüğü tutarı (ÖYT), YEKDEM kapsamında hesaplanan ödeme yükümlülüğü oranı dikkate alınarak aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(3)
Bu formülde geçen;
ÖYTi :Her bir fatura dönemi için i tedarikçisi tarafından ödenecek tutarı (TL),
YEKTOB :Her bir fatura dönemi için hesaplanan YEK toplam bedelini (TL),
ÖYOi :Her bir fatura dönemi için i tedarikçisinin ödeme yükümlülüğü oranını (%),
ifade eder.
(2) (Ek:RG-11/5/2017-30063) Tedarik yükümlülüğü kapsamındaki birim uzlaştırmaya esas çekiş miktarı için öngörülen YEKDEM maliyeti, her yıl Aralık ayı sonuna kadar bir sonraki takvim yılının her bir fatura dönemi için Kurul Kararı ile belirlenir ve Kurumun internet sayfasında yayımlanır. Kurul gerekli görmesi halinde ilan edilen maliyetleri güncelleyebilir.
YEKDEM gelirinin hesaplanması ve paylaştırılması
MADDE 15 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-29/4/2016-29698) (1)
(1) (Değişik:RG-28/10/2016-29871) YEKDEM katılımcıları üretmiş oldukları enerjinin serbest piyasaya arzını gerçekleştirir.
(2) (Değişik:RG-7/8/2020-31206)(5) YEKDEM geliri aşağıda yer alan formüle göre hesaplanır:
(4)
Bu formülde geçen;
YG :Bir fatura dönemi için YEKDEM gelirini (TL),
PTFt,u :t teklif bölgesi ve u uzlaştırma dönemine ait Piyasa Takas Fiyatını (TL/MWh),
UEVMi,b,t,u :Lisanslı üretim tesisleri için, i YEKDEM katılımcısının YEKDEM kapsamındaki b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, t teklif bölgesindeki u uzlaştırma dönemine ait (Ek ibare:RG-19/11/2022-32018) YEKDEM kapsamındaki uzlaştırmaya esas veriş miktarını (MWh),
yi,b,t,u :i YEKDEM katılımcısının YEKDEM kapsamındaki b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, t teklif bölgesindeki u uzlaştırma dönemine ait YEK Kanununun 6/C maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yapılan kurulu güç artışı nedeniyle hesaplanan katsayıyı,
LÜNETm,t,u :m YEKDEM katılımcısı görevli tedarik şirketinin t teklif bölgesindeki u uzlaştırma dönemi için YEKDEM kapsamındaki lisanssız üretim tesisleri için LÜY’ün ilgili hükümleri uyarınca Piyasa İşletmecisine bildirilen net üretim değerini (MWh),
KBc :c piyasa katılımcısının Yarışma Yönetmeliği uyarınca ödemekle yükümlü olduğu, dördüncü fıkra uyarınca hesaplanan katılım bedelini (TL),
FBm :Kanunun 17 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi amacıyla belirlenen tarifeler ile tüm tüketiciler için geçerli olmak üzere aynı bağlantı şekli ve tüketici grubuna göre belirlenen perakende satış tarifesi arasındaki farkın tüketim miktarı esas alınarak m görevli tedarik şirketi bazında ilgili fatura dönemi için hesaplanan fark bedelini (TL),
a :Lisanslı üretim tesisi olan YEKDEM katılımcı sayısını,
d :YEKDEM katılımcısı görevli tedarik şirketi sayısını,
ni :i YEKDEM katılımcısının YEKDEM kapsamındaki uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
l :t teklif bölgesi sayısını,
k :Bir fatura dönemine ilişkin uzlaştırma dönemi sayısını,
j :Kurul tarafından lisanslı üretim tesisleri için belirlenen tolerans katsayısını,
p :Kurul tarafından muafiyetli üretim için belirlenen tolerans katsayısını,
g :Yarışma Yönetmeliği uyarınca ödeme yükümlülüğü bulunan katılımcı sayısını,
h :Kanunun 17 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi amacıyla belirlenen tarifeler kapsamında portföyünde tüketici bulunan görevli tedarik şirketi sayısını
ifade eder.
(3) Her bir tedarikçiye Piyasa İşletmecisi tarafından ödenecek YEKDEM geliri tutarı (YGT), YEKDEM kapsamında hesaplanan ödeme yükümlülüğü oranı dikkate alınarak aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(5)
Bu formülde geçen;
YGTi :Bir fatura dönemi için i tedarikçisine ödenecek YEKDEM geliri tutarını, (TL),
YG :Bir fatura dönemi için hesaplanan YEKDEM gelirini (TL),
ÖYOi :Bir fatura dönemi için i tedarikçisinin ödeme yükümlülüğü oranını, (%),
ifade eder.
(4) (Ek:RG-9/10/2018-30560)(3) Bir piyasa katılımcısının Yarışma Yönetmeliği uyarınca ödemekle yükümlü olduğu katılım bedeli aşağıda yer alan formüle göre hesaplanır:
(4.1)
Bu formülde geçen;
KBc :c piyasa katılımcısının Yarışma Yönetmeliği uyarınca ödemekle yükümlü olduğu katılım bedelini (TL),
UEVMc,b,t,u :Yarışma Yönetmeliği uyarınca ödeme yükümlülüğü bulunan c piyasa katılımcısının, b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, t teklif bölgesindeki u uzlaştırma dönemine ait (Ek ibare:RG-19/11/2022-32018) YEKDEM kapsamındaki uzlaştırmaya esas veriş miktarını (MWh),
TFc,b :c piyasa katılımcısının Yarışma Yönetmeliği uyarınca katılım bedeli ödemekle yükümlü olduğu b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi için bağlantı hakkı kazandığı teklif fiyatını,
nkb :c piyasa katılımcısının Yarışma Yönetmeliği uyarınca katılım bedeli ödemekle yükümlü olduğu uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
l :t teklif bölgesi sayısını,
k :Bir fatura dönemine ilişkin uzlaştırma dönemi sayısını,
ifade eder.
YEKDEM portföyü enerji dengesizlik miktarının hesaplanması
MADDE 16 – (Mülga:RG-29/4/2016-29698) (1)
YEKDEM portföyü enerji dengesizlik tutarının hesaplanması ve paylaştırılması
MADDE 17 – (Mülga:RG-29/4/2016-29698) (1)
YEK bedellerinin hesaplanması
MADDE 18 – (Değişik:RG-23/8/2019-30867)
(1) (Değişik:RG-9/5/2021-31479) YEKDEM katılımcısı olan her bir lisanslı üretim tesisi için lisans sahibine ödenecek ya da lisans sahibi tarafından piyasa işletmecisine ödenecek YEK bedeli (YEKBED) YEKDEM gelirini de içerecek şekilde aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(9)
Bu formülde geçen;
YEKBEDi :Bir fatura dönemi için i YEKDEM katılımcısına ödenecek ya da katılımcı tarafından piyasa işletmecisine ödenecek YEK bedelini (TL),
UEVMi,b,t,u :i YEKDEM katılımcısının YEKDEM kapsamındaki b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, u uzlaştırma dönemine ait (Ek ibare:RG-19/11/2022-32018) YEKDEM kapsamındaki uzlaştırmaya esas veriş miktarını (MWh),
yi,b,t,u :i YEKDEM katılımcısının YEKDEM kapsamındaki b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin, t teklif bölgesindeki u uzlaştırma dönemine ait YEK Kanununun 6/C maddesinin ikinci fıkrası kapsamında yapılan kurulu güç artışı nedeniyle hesaplanan katsayıyı,
YEKFi,b :i YEKDEM katılımcısına b uzlaştırmaya esas veriş-çekiş biriminin bağlı olduğu üretim tesisi için uygulanacak YEK Fiyatını,
PTFt,u :t teklif bölgesi ve u uzlaştırma dönemine ait Piyasa Takas Fiyatını (TL/MWh),
k :İlgili fatura dönemine ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
l :t teklif bölgesi sayısını,
j :Kurul tarafından lisanslı üretim tesisleri için belirlenen tolerans katsayısını,
n :i YEKDEM katılımcısına ait YEKDEM kapsamındaki uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi sayısını,
ifade eder.
(2) LÜY kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi yapan kişiler nam ve hesabına YEKDEM katılımcısı olan her bir görevli tedarik şirketine ödenecek ya da görevli tedarik şirketi tarafından piyasa işletmecisine ödenecek YEK bedeli (YEKBED) aşağıdaki formül uyarınca hesaplanır:
(10)
Bu formülde geçen;
YEKBEDm :Bir fatura dönemi için m YEKDEM katılımcısı görevli tedarik şirketine ödenecek ya da katılımcı tarafından piyasa işletmecisine ödenecek YEK bedelini (TL),
LÜYTOBm :Her bir fatura dönemi için m YEKDEM katılımcısı görevli tedarik şirketi tarafından bölgesindeki muafiyetli üretime ilişkin olarak hesaplanan ve bölgesindeki gerçek ve/veya tüzel kişilere ödenecek toplam bedeli (TL),
LÜNETm,t,u :m YEKDEM katılımcısı görevli tedarik şirketinin t teklif bölgesindeki u uzlaştırma dönemi için YEKDEM kapsamındaki lisanssız üretim tesisleri için LÜY’ün ilgili hükümleri uyarınca Piyasa İşletmecisine bildirilen üretim değeri (MWh),
PTFt,u :t teklif bölgesi ve u uzlaştırma dönemine ait Piyasa Takas Fiyatını (TL/MWh),
k :İlgili fatura dönemine ilişkin uzlaştırma dönemlerinin sayısını,
l :t teklif bölgesi sayısını,
p :Kurul tarafından muafiyetli üretim kapsamında şebekeye verilmiş ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için belirlenen tolerans katsayısını,
ifade eder.
(3) (Ek:RG-10/2/2022-31746) YEK Kanununun 6/B maddesinin birinci fıkrası kapsamında 30/6/2021 tarihinden sonra işletmeye giren ve YEKDEM’e kayıt olmayan üretim tesislerinde yerli aksam kullanılması halinde 29/1/2021 tarihli ve 3453 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca belirlenen ve söz konusu tesisin ilgili uzlaştırma dönemine ait uzlaştırmaya esas veriş miktarı dikkate alınarak hesaplanan yerli aksam destek fiyatı YEK Bedeli olarak ilgili kişiye ödenir.
YEKDEM’e ilişkin aylık süreç
MADDE 19 – (Mülga:RG-29/4/2016-29698) (1)
Teminatlar
MADDE 20 – (1) Piyasa İşletmecisi, tedarikçilerin bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesi uyarınca hesaplanan ödeme yükümlülüğü tutarlarına ilişkin mükellefiyetlerini yerine getirmek amacıyla, gerektiğinde dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat hükümlerine göre tahsil edilen teminatlarını kullanabilir.
(2) Birinci fıkra uyarınca tedarikçilerin nakit teminatlarının kullanılması veya diğer teminatlarının nakde çevrilerek kullanılması halinde ilgililer, kullanılan teminatlarını ilgili dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat hükümlerinde öngörülen miktarlara tamamlamak ve/veya güncellemekle yükümlüdür.
İtirazlar, faturalama ve ödemelere ilişkin süreç
MADDE 21 – (Değişik:RG-9/5/2021-31479)
(1) Faturalama, ödemeler, ödemelerin yapılmaması, uzlaştırma bildirimlerine ve faturalara yapılan itirazlar ve düzeltmelere ilişkin süreçler için uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
(2) Uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat kapsamında yapılan düzeltmeler hariç olmak üzere;
a) Bu Yönetmelik kapsamında yapılmış olan ödemelerin geri alınması halinde tahsil edilen tutar, cari fatura dönemi YEKDEM geliri kalemine ilave edilir.
b) Bu Yönetmelik kapsamında geçmiş dönemlere ilişkin destekleme ödemesi yapılmasının gerektiği hâllerde, ödenecek olan tutar cari fatura dönemi YEKTOB hesabında dikkate alınır.
c) Bu Yönetmelikte belirlenen tutarlar haricinde, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Kullanım Hakkı Sözleşmesi uyarınca YEKDEM kapsamında yapılan kesintiler için (a) bendi, ilave edilen bedeller için (b) bendi hükümlerine göre işlem tesis edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
YEKDEM Kapsamında Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
Piyasa İşletmecisinin görev ve yükümlülükleri
MADDE 22 – (1) Piyasa İşletmecisi, bu Yönetmelikte öngörülen iş ve işlemleri tarafsızlık ve titizlik esaslarına göre yapmakla yükümlüdür.
(2) Piyasa İşletmecisi, tedarikçilerin ve YEKDEM katılımcılarının bu Yönetmelik kapsamındaki hak ve yükümlülüklerini ayrı hesaplarda tutar ve izler.
YEKDEM katılımcılarının yükümlülükleri
MADDE 23 – (1) (Değişik:RG-29/4/2016-29698) (1) Her bir YEKDEM katılımcısı lisansı kapsamındaki tesiste gerçekleşen tüm üretimini serbest piyasaya satar ve bu satışa karşılık piyasa işletmecisine referans fiyat olan PTF’nın tolerans katsayısı ile çarpılması ile belirlenen fiyat üzerinden hesaplanan YEKDEM gelirini öder.
(2) YEKDEM katılımcısı lisans sahibi basiretli tacir olan tüzel kişiler ile üretimleri muafiyetli üretim miktarı kapsamındaki lisanssız üreticiler, YEKDEM’e tabi olduğu sürece, bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümlerine uymak ve iyi niyet esaslarına göre faaliyet yürütmekle yükümlüdür.
(3) (Değişik:RG-9/5/2021-31479) YEKDEM katılımcısı üretim lisansı sahibi tüzel kişiler TEİAŞ’ın sistem işletmecisi sıfatıyla verdiği talimatlara uymak ve gerekli gördüğü her türlü tedbiri uygulamakla yükümlüdür.
(4) (Mülga:RG-29/4/2016-29698) (1)
(5) (Mülga:RG-29/4/2016-29698) (1)
(6) (Ek:RG-9/5/2021-31479) Sistem İşletmecisi tarafından verilen acil durum ve/veya dengeleme güç piyasası yük atma talimatlarına uymayan YEKDEM katılımcısı üretim lisansı sahibi tüzel kişilere, ilgili uzlaştırma döneminde verilen talimatın yerine getirilmeyen kısmına tekabül eden üretim miktarı YEKDEM hesaplamalarına dâhil edilmez ve ilgili piyasa katılımcısına YEK bedeli ödemesi yapılmaz. Bu fıkra kapsamında yapılan hesaplamalarda, piyasa katılımcıları tarafından ilgili mevzuatta belirtilen talimat mutabakat süresi içerisinde bildirilen yerine getirilmeyen enerji miktarı, verilen talimat miktarlarından düşülmez.
BEŞİNCİ BÖLÜM
YEK Belgesi, YEK-G Belgesi ve Çeşitli Hükümler
(Değişik başlık:RG-14/11/2020-31304)
YEK belgesi
MADDE 24 – (1) YEK belgesi;
a)(Değişik:RG-14/11/2020-31304)Lisansı kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynağından üretilebilir elektrik enerjisinin ulusal ve/veya uluslararası piyasalarda satışında kaynak türünün belirlenmesi,
b) Lisansı kapsamındaki üretim tesisinde bu Yönetmelik kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisi için YEKDEM kapsamındaki uygulamalardan yararlanılması,
c)(Mülga:RG-14/11/2020-31304)
amaçlarıyla verilir.
(2) (Değişik:RG-14/11/2020-31304) Üretim lisansı sahibi tüzel kişilere verilen lisans belgesi, lisansı kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynağından üretilebilir elektrik enerjisinin, ulusal ve/veya uluslararası piyasalarda satışında kaynak türünün belirlenmesi ve YEKDEM kapsamındaki uygulamalardan yararlanmak amacıyla Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi olarak lisans süresince geçerlidir.
YEK-G belgesi
MADDE 24/A – (Ek:RG-14/11/2020-31304)
(1) Tüketicilere tedarik edilen elektrik enerjisinin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğinin takibi, ispat ve ifşa edilmesi ile tüketicilerin yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik enerjisini belgelendirerek tedarik etmesine imkân sağlamak amacıyla Kurumca yetkilendirilen lisans sahibi tüzel kişi tarafından Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi (YEK-G belgesi) ihraç edilir. YEK-G belgesine ilişkin hususlar Elektrik Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi Yönetmeliğinde düzenlenir.
Yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretim miktarı
MADDE 25 – (Mülga:RG-29/4/2016-29698) (1)
Hibrit tesisler
MADDE 26 – (Mülga:RG-11/5/2017-30063)
Haksız ve yersiz ödemelerin iadesi
MADDE 27 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-9/5/2021-31479)
(1) Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca Kuruma ve ilgili kurum ve kuruluşlara yapılan başvurularda başvuru sahibinin yanıltıcı bilgi ve/veya belge verdiğinin ve/veya düzenlediğinin tespiti halinde üretim lisansı sahibi tüzel kişi bu Yönetmelik kapsamındaki haklardan yararlandırılmaz ve üretilen elektrik enerjisi miktarlarının YEK Fiyatıyla çarpılması sonucu hesaplanan tutar, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranı ile güncellenerek Piyasa İşletmecisi tarafından ilgili tüzel kişiye fatura edilir. Söz konusu üretim lisansı sahibi tüzel kişi hakkında ayrıca Kanunun 16 ncı maddesi hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilir.
(2) YEKDEM’e katılma hakkını haiz olmadığı hâlde YEKDEM’den faydalandığı tespit edilen üretim lisansı sahibi tüzel kişi, ilgili yılın nihai YEK listesinden çıkarılır. Bu kişiye, geçmişe dönük olarak YEKDEM kapsamında bulunduğu her bir uzlaştırma dönemi için 18 inci madde uyarınca ödenen YEK bedelleri Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranı ile güncellenerek Piyasa İşletmecisi tarafından fatura edilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu Yönetmelik kapsamında fazla ödeme yapıldığı tespit edilen tutarlar ile yargı kararına göre ödemesi yapılıp yine yargı kararı gereğince tahsili gereken tutarlara ilişkin olarak, YEKDEM katılımcısından tahsil edilecek tutar Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranı ile güncellenerek Piyasa İşletmecisi tarafından fatura edilir.
(4) Bu Yönetmelik kapsamında fazla ödeme aldığı veya gerekli şartları taşımadığı halde YEKDEM’den faydalandırıldığı tespit edilen lisanssız üretim tesislerine ilişkin olarak, ilgili üretim tesisi sahibi kişiye geçmişe dönük olarak her bir uzlaştırma dönemi için yapılan ödeme tutarları, ilgili görevli tedarik şirketi tarafından Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranı ile güncellenerek üretim tesisi sahibi kişiden tahsil edilir. Görevli tedarik şirketi tarafından tahsil edilen tutar, cari fatura dönemi LÜTYOB hesabına dahil edilmek üzere piyasa işletmecisine bildirilir.
Bildirimler ve tebligat
MADDE 28 – (1) YEKDEM katılımcıları ve tedarikçiler (Mülga ibare:RG-29/4/2016-29698) (1) (…) PYS’ye erişim sağlayabilmek için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Bu Yönetmeliğin Üçüncü Bölümünde düzenlenen iş ve işlemlerle ilgili bildirim ve tebligatlar için PYS kullanılır. Ancak PYS’nin işler halde olmaması durumunda bildirim ve tebligatlar sırasıyla faks, e-posta ve telefon aracılığıyla gerçekleştirilir. Faks, e-posta veya telefon aracılığıyla yapılan bildirimler en kısa sürede PYS’ye aktarılır.
(2) Bu Yönetmelikte düzenlendiği halde birinci fıkra kapsamı dışında kalan iş ve işlemlerle ilgili bildirim ve tebligatlar 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine uygun olarak yapılır.
ALTINCI BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Atıflar
MADDE 29 – (1) 21/7/2011 tarihli ve 28001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmeliğe yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 30 – (1) 21/7/2011 tarihli ve 28001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
YEKDEM’e ilişkin geçmiş yıllara yönelik uygulamalar
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 21/7/2011 tarihli ve 28001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik çerçevesinde 2013 yılında YEKDEM’e katılan tüzel kişiler, bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, 2013 yılı sonuna kadar YEKDEM’den yararlanmaya devam ederler.
Tolerans katsayısı
GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek:RG-29/4/2016-29698)(1)
(1) (Ek ibare:RG-11/5/2017-30063) Lisanslı üretim tesisleri ve muafiyetli üretim için Tolerans katsayısı başlangıç değeri 0,98’dir.
2017 yılı için öngörülen maliyetlerin belirlenmesi
GEÇİCİ MADDE 3 – (Ek:RG-11/5/2017-30063)
(1) 2017 yılı için ilan edilecek olan tedarik yükümlülüğü kapsamındaki birim uzlaştırmaya esas çekiş miktarı için öngörülen YEKDEM maliyeti, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde yılsonuna kadar olan fatura dönemlerini kapsayacak şekilde belirlenir.
Yürürlük
MADDE 31 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 32 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.
___________________
(1) Bu değişiklik 1/5/2016 tarihinde yürürlüğe girer.
(2) Bu değişiklik 1/6/2017 tarihinde yürürlüğe girer.
(3) Bu değişiklik 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girer.
(4) Bu değişiklik 1/7/2020 tarihinde yürürlüğe girer.
(5) Bu değişiklik 1/8/2020 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
| Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | ||
| Tarihi | Sayısı | |
| 1/10/2013 | 28782 | |
| Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin | ||
| Tarihi | Sayısı | |
| 1 | 29/4/2016 | 29698 |
| 2 | 28/10/2016 | 29871 |
| 3 | 23/2/2017 | 29988 |
| 4 | 11/5/2017 | 30063 |
| 5 | 21/4/2018 | 30398 |
| 6 | 9/10/2018 | 30560 |
| 7 | 23/8/2019 | 30867 |
| 8 | 8/3/2020 | 31062 |
| 9 | 28/7/2020 | 31199 |
| 10 | 7/8/2020 | 31206 |
| 11 | 14/11/2020 | 31304 |
| 12 | 9/5/2021 | 31479 |
| 13 | 19/8/2021 | 31573 |
| 14 | 10/2/2022 | 31746 |
| 15 | 1/3/2022 | 31765 |
| 16 | 19/11/2022 | 32018 |
Ek-1
(Mülga:RG-21/4/2018-30398)