Gayrimenkul Ticareti İle Uğraşanlarda KDV
Vergide Kısa Kısa – 15
Levent GENÇYÜREK
Yeminli Mali Müşavir
levent.gencyurek@atlasymm.com.tr
Gayrimenkul Ticareti İle Uğraşanlarda KDV İstisnasından Yararlanabilir.
Bilindiği üzere KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesi ile, kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimleri katma değer vergisinden istisna tutulmuş; aynı maddede istisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak hisseleri teslimlerinin istisna kapsamı dışında olduğu belirtilmiştir.
Uygulamada, KDV Kanunu’nun 17.inci madde hükmü dar bir şekilde yorumlanarak ana sözleşmesinde, arsa ve diğer gayrimenkullerin alım satımı ile uğraşmak, her türlü gayrimenkulün alım satımı konusunda aracılık komisyonculuk ve emlakçılık işleri yapmak üzere işyerleri kurmak ve işletmek v.b faaliyet konuları bulunan şirketlerin bu isitisnadan yararlanamayacağına ilişkin değerlendirmeler yapılmaktadır.
Taşınmaz satışına ilişkin istisnada bakılması gereken esaslı unsur, satışa konu edilecek taşınmazın şirket faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis edilmiş bir taşınmaz olup olmamasıdır. Taşınmazın şirket faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis edilmiş bir taşınmaz olmaması halinde faaliyet konuları arasında taşınmaz ticareti yer alan şirketler için taşınmaz satışında KDV söz konusu olacaktır. Aksi durumda şirketin amaç ve konuları arasında inşaat işi olsa da KDV istisnası geçerli olacaktır. (Gelir İdaresi Başkanlığı Erzurum Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 08.10.2013 tarih ve 36 sayılı Özelgesi)
Mali Müşavirlerin Giyim Harcamaları Gider Yazılamaz.
Sanatçıların dış giyim harcamalarını işle ilgili görüp gider olarak yazılmasına müsaade eden Gelir İdaresi aynı esnekliği mali müşavir, doktor, avukat gibi meslek mensupları için göstermiyor.
Gelir İdaresine göre, Gelir Vergisi Kanununun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının 1 numaralı bendinde yer alan genel giderlerin serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirilebilmesi için kazancın elde edilmesi ve idamesi ile açık ve doğrudan bir bağının bulunması, yapılan işin mahiyetine uygun olması ve iş hacmi ile mütenasip olması gerekmekte. Başkanlık, 2 numaralı bendinde yer alan giyim giderlerinin ise işyerinde çalıştırılan hizmetli ve işçilere verilen giyim eşyalarıyla sınırlı olduğu, bu giyim eşyalarının işçilerce kullanımının işin gereği olması, bunların giyime hazır şekilde ve ayın olarak verilmesi, ticari teamüllere göre bu eşyanın işverence temininin alışılagelmiş olması ve hizmetli ve işçilerin işten ayrılmaları durumunda bunların geri teslim edilmesi gerektiği görüşünde.
Sonuç olarak, Gelir İdaresi Başkanlığı, mali müşavir, doktor ve avukat gibi meslek mensuplarının kullandığı dış giyim eşyalarının (pantolon, kaban, etek, ceket ve gömlek v.b) münhasıran faaliyetin yürütülmesine mahsus olmaması, söz konusu dış giyim eşyalarının iş dışında özel hayatta da kullanılmaya elverişli olması nedenleriyle söz konusu giderler ile kazancın elde edilmesi veya idamesi arasında doğrudan bir bağ olduğundan söz edilemeyeceği savından yola çıkarak bu tür giderleri kabul etmemektedir. (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 23.10.2013 tarih ve 1692 sayılı Özelgesi)
Bitmeyen Konut İnşaatının Devrinde Genel Oranda KDV Uygulanır.
Kat Karşılığı olarak yapılan inşaatın bitirilmeden devredilmesi durumunda artık yapılmakta olan konutların m2 büyüklükleri v.b hususların bir önemi kalmamaktadır.
KDV oranları, KDV Kanununun 28 inci maddesinin verdiği yetki uyarınca yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi (BKK) ile BKK eki I sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.
Tamamlanmadan devredilen inşaatın devir işlemi KDV Kanununun 1/1 nci maddesi uyarınca KDV ye tabi olup, 2007/13033 sayılı BKK eki listelerde yer almayan bu işlem bedeli üzerinden genel oranda (%18) KDV hesaplanması gerekecektir. (Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 18.09.2013 tarih ve 1033 Nolu Özelgesi)
Cayma Bedeli Üzerinden KDV Hesaplanmaz…..
Uygulamada özellikle işyeri sahibinin teklifi ile işyerinin boşaltılması karşılığında alınan bedellerin KDV ne tabi olup olmadığı merak edilmektedir.
Herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olarak ortaya çıkmayan tazminat ve benzeri ödemeler prensip olarak KDV’nin konusuna girmez. Bu kapsamda, işin sözleşme şartlarına uygun yapılmaması, işin verilen süre içerisinde tamamlanmaması, sözleşmenin feshedilmesi gibi nedenlerle tazminat, cayma bedeli vb. adlarla yapılan cezai şart mahiyetindeki ödemelerin, herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden, KDV ye tabi tutulmaz. Bu kapsamda, kira sözleşmesi devam etmekte iken, işyeri sahibinin talebi üzerine işyerinin boşaltılması karşılığında alınan bedelin herhangi bir mal teslimi veya hizmet ifası karşılığında alınmış bir bedel olmayıp bir nevi cayma bedeli olması nedeniyle söz konusu bedel üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır. (Aydın Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 03.09.2013 tarih ve 9 sayılı Özelgesi)
