Vergi ve Sigorta Primi Affı

Mustafa Bahadır ALTAŞ

10 yıl önce

Vergi ve Sigorta Primi Affı

Mustafa Bahadır ALTAŞ
SM.Mali Müşavir
mba444@mynet.com

I.Bölüm

VERGİ BORÇLARI VE CEZALARINA İLİŞKİN DÜZENLEME

3 Haziran 2014 tarihinde TBMM sunulan kanun teklifi ile vergi ve sigorta primi gibi bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması öngörülmektedir. Yasa Plan ve Bütçe komisyonu başta olmak üzere ilgili diğer komisyonlarda da görüşüldükten sonra TBMM genel kurulda yapılacak görüşmelerin sonunda kabul edilmesi ve resmi gazetede yayınlanması ile birlikte yürürlüğe girecektir. Aşağıda özetlenen bilgiler yasa teklifinin ham haline göre hazırlanmıştır. Şimdiden ilgili komisyonlarda ve TBMM genel kurulundaki görüşmelerde yasa teklifi üzerinde verilecek önergelerle değişiklikler olacağı bilgileri basında yer almaktadır. Bu nedenle ilgililerin bu bilgiler ile birlikte meclisten çıkacak yasayı takip etmeleri ve son halini, uygulaması içinde Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanacak tebliğler ile SGK tarafından yayınlanacak genelgeleri dikkate almalarında fayda görmekteyiz.

Kapsam ve Dönem

Yasa teklifinin 1. maddesinde yer alan düzenlemeye göre; Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilen kesinleşmiş amme alacakları ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren;

Vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları,
Gecikme faizleri,
Gecikme zamları
Vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalar

30/4/2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önceki dönemlere ait,

Beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamlarından,
İhtirazı kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk etmiş olan vergiler,
Beyan dayalı olmayan tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezalan, gecikme faizleri, gecikme zamları,
Yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları.

Diğer kanunlarda yer alan cezalar

1111 sayılı Askerlik Kanunu,

5539 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun,

2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu,

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu,

2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun,

3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun,

4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu,

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu,

6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunu gereğince

30/4/2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen idari para cezaları,

Ayrıca Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu halde bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş bulunan;

Adli ve idari para cezaları

Yürürlükten kaldırılan;

Mülga, 6326 sayılı Petrol Kanununa istinaden alman Devlet hissesi ve Devlet hakkı,
Mülga, 6747 sayılı Şeker Kanununa istinaden alman şeker fiyat farkı,
Mülga,79 sayılı Milli Korunma Suçlarının Affına,
Mülga, 491 sayılı Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun

ile,

6491 sayılı Türk Petrol Kanununa istinaden alman Devlet hissesi,
Milli Korunma Teşkilat,
Sermaye ve Fon Hesaplarının Tasfiyesine ve Bazı Hükümler İhdasına Dair Kanuna istinaden alman akaryakıt fiyat istikrar payı ve akaryakıt fiyat farkı,
3213 sayılı Maden Kanununa istinaden alman Devlet hakkı ve özel idare payı ile madencilik fonu,
655 sayılı Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Kanunu,

Kapsamında asli ve fer’i amme alacaklarından kesinleşmiş olup bu kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan alacaklar.

Gecikme zammı TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak.

ödenmemiş kısmına uygulanmakta olan faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı yerine bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak. Ödenmeyen borcun sadece faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacaktan ibaret olması” halinde hesaplama TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak yeniden yapılacak,

Yasada yer alan, süre ve şekilde, borcun tamamen ödenmesi halinde, alacak asıllarına bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları ve aslı bu kanunun yayımlandığı tarihten önce ödenmiş olanlar dâhil olmak üzere asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçiliyor.

Vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezaları ile iştirak, teşvik ve yardım fiilleri nedeniyle kesilmiş olan vergi cezaları

Vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezaları ile iştirak, teşvik ve yardım fiilleri nedeniyle kesilmiş olan vergi cezalar
% 50’si ve bu tutara gecikme zammı yerine, bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın;
ödenmemiş alacağın sadece gecikme zammından ibaret olması halinde gecikme zammı yerine TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın,
bu maddede belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan % 50’sinin ve bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.

Varsa açılmış davalardan vazgeçilecek.

Bu madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gerekiyor.

Cari dönem vergileri aksatılmadan ödenecek.

Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilmekte olan amme alacaklarından yıllık gelir veya kurumlar vergilerini, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi için bu madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan mükellefler, taksit ödeme süresince bu vergi türleri ile ilgili verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden bu vergileri çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibarıyla bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri halinde belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybederler.

Taksitle Ödenebilecek.

Bu madde hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların madde öngörülen şartların yanı sıra bu kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar başvuruda bulunmaları ve madde kapsamında ödenecek tutarları, ilk taksiti bu kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami onsekiz eşit taksitte ödemesi gerekiyor.

Bu madde hükümlerine göre hesaplanan tutarın, İlk taksit ödeme süresi içerisinde tamamen ödenmesi halinde, bu tutara bu Kanunun yayımlandığı tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmaz.

Taksitle ödenmek istenmesi halinde borçluların başvuru sırasında altı, dokuz, oniki veya onsekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamaz.

Taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili madde hükmüne göre hesaplanan tutar;

Altı eşit taksit için         % 1,05
Dokuz eşit taksit için     % 1,07
Oniki eşit taksit için       % 1,10
Onsekiz eşit taksit için   % 1,15

katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır. Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme takvimi çıkartılacak. Tercih edilen taksitlendirme süresinden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltme yapılacak.

Bu maddeye göre ödenmesi gereken taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu madde hükümlerinden yararlanılır.

Bir takvim yılında ikiden fazla taksit aksatılmayacak

Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde bu madde hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir. Bu hüküm alacaklı tahsil daireleri açısından taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı uygulanır.

Kredi kartı ile ödeme imkanı da sağlanıyor.

Bu madde kapsamında ödenecek olan alacakların 6183 sayılı Kanunun 41. maddesine göre kredi kartı kullanılmak suretiyle ödenmesi idarece uygun görüldüğü takdirde, ödemeye aracılık yapan bankalarca, kart kullanıcılarına kredi kartı işlemine konu borç tutarının, taksitler halinde ödenmesine sağlanacak.

Vergi iade alacağı bulunanlar borçlarına mahsup talep edebilecek

Vergi mevzuatı gereği iade alacağı bulunan ve bu alacaklarını kendi borçlarına mahsuben ödemek isteyen borçluların, bu taleplerinin yerine getirilebilmesi için başvuru ve/veya taksit süresi içinde ilgili mevzuatın öngördüğü bilgi ve belgeleri tam ve eksiksiz olarak ibraz etmeleri şarttır.

6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılan borçlar

Bu kanunun yayımlandığı tarihten önce 6183 sayılı Kanun ve diğer kanunlar uyarınca tecil edilip de tecil şartlarına uygun olarak ödenmekte olanlarından, kalan taksit tutarları için borçlular, talep etmeleri halinde bu madde hükümlerinden yararlanabilirler.

Hacizler Ödeme ile kalkacak

Bu maddeye göre ödenecek alacaklarla ilgili olarak, daha önceden tatbik edilen hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılıyor ve borca isabet eden teminatlar iade ediliyor.

Vazgeçilen Alacaklar

(4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrası ile 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 39 uncu maddesine göre verilen idari para cezaları hariç olmak üzere)

31/12/2013 tarihinden (bu tarih dâhil) önce idari yaptırım kararı verildiği halde bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ilgilisine tebliğ edilmemiş olan her bir kabahat için 120 Türk Lirasının (bu tutar dâhil) altında kalan idari para cezaları af ediliyor.
Mülga 5539 sayılı Kanun ile 6001 sayılı Kanun gereğince verilen idari para cezası ile birlikte ilgilisine tebliği gereken ve tutarı 12 Türk Lirası ve altında kalan geçiş ücretlerinin de tahsilinden vazgeçiliyor.
6183 sayılı Kanun kapsamına giren her bir alacağın türü, dönemi, asılları ayrı ayrı dikkate alınmak suretiyle Ayrıca aslı 50 TL aşmayan alacak ile aslı ödenmiş fer’i alacaklardan tutarı 100 Türk Lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçiliyor.

Kayıt dışı Paraya Af Geliyor

Kasa mevcutları ve işletmenin ödünç verme ve benzer işlemleri

Yasa teklifinin 2 maddesinde, bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerinin, 31.12.2013 tarihi itibarıyla bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilmelerine imkân sağlanmaktadır. Bu kapsamda beyan edilen tutarlar üzerinden % 3 oranında vergi hesaplanarak beyanname verme süresi içinde ödenmesi öngörülmektedir.

Bu kapsamında beyan edilen tutarlar üzerinden % 3 oranında hesaplanan verginin, beyanname verme süresi içinde ödenmesi gerekiyor.

Bu madde kapsamında ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmez; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez.

II.Bölüm
SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU BORÇLARI VE CEZALARINA İLİŞKİN DÜZENLEME

Kapsam ve Dönem

Yasa teklifinin 3 maddesinde 2014 yılı Nisan ve önceki aylara ait olup bu kanunun yayınlandığı tarihten önce tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan; 5510 sayılı sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu 4. maddesinde yer alan;

Sigorta primi,
Emeklilik keseneği ve kurum karşılığı,
İşsizlik sigortası primi,
Sosyal güvenlik destek primi,
İsteğe bağlı sigorta primi,
Topluluk sigortası primi,

Ayrıca;

Özel nitelikteki inşaatlar ve ihale konusu işlere ait eksik işçilik üzerinden hesaplan sigorta primleri,
5510 sayılı kanunun 60.maddesinde yer alan genel sağlık sigortası primleri

ve ilgili kanunları gereğince SGK tarafından takip ve tahsil edilen,

Damga Vergisi,
Özel İşlem Vergisi
Eğitime Katkı Payı

30/4/2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önceki dönemlere ait, Aslı ve ödenmemiş kısmına uygulanmakta olan gecikme cezası ve gecikme zammı.

Bilgi Notu ; Yasa teklifinde 5510 sayılı kanunun 60.maddesinde yer alan genel sağlık sigortası (GSS) prim borcu bulunanlar için “borç faizinin silinmesi” öngörülüyor. Ancak kulislerde GSS prim alacaklarından ana para dahil olmak üzere tamamen vazgeçilebileceği konuşuluyor.

Gecikme zammı TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak

Bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak tutarın, yasada yer alan, süre ve şekilde, borcun tamamen ödenmesi halinde, alacak asıllarına bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları ve aslı bu kanunun yayımlandığı tarihten önce ödenmiş olanlar dâhil olmak üzere gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçiliyor.

İdari para cezaları

30.05.2014 tarihine kadar (bu tarih dahil) işlenen fiillere ilişkin olup kanunun yayınladığı tarih itibari ile henüz ödenmemiş bulunan idari para cezalarının %50’si ile bu tutara ödeme süresinin bittiği tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak tutarın yasada yer alan, süre ve şekilde ödenmesi halinde, idari para cezasının asıllarının kalan %50’sinden ve alacak asıllarına bağlı, gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları tamamının tahsilinden vazgeçiliyor.

Borçlar Taksitle Ödenebilecek.

Bu madde hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların madde öngörülen şartların yanı sıra bu kanunun yayımlandığı tarihi izleyen aybaşından itibaren genel sağlık sigortası primi borçluları dört ay içinde diğer borçluların üç ay içinde kuruma başvuruda bulunmaları ve madde kapsamında ödenecek tutarları, ilk taksiti genel sağlık sigortası primi borçluları kanunun yayımlandığı tarihi izleyen beşinci aydan başlamak diğer borçlular ise dördüncü aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami on sekiz eşit taksitte ödemeleri şarttır.

Bu madde hükümlerine göre hesaplanan tutarın; İlk taksit ödeme süresi içerisinde tamamen ödenmesi halinde, bu tutara bu Kanunun yayımlandığı tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmaz. Taksitle ödenmek istenmesi halinde borçluların başvuru sırasında altı, dokuz, oniki veya onsekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamaz.

Taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar;

Altı eşit taksit için          % 1,05
Dokuz eşit taksit için     % 1,07
Oniki eşit taksit için       % 1,10
Onsekiz eşit taksit için   % 1,15

katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır. Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilir.

Cari dönem primleri aksatılmadan ödenecek.

Bu madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve borçları yapılandırılan sigortalılar ve işverenler, yapılandırılan borçları dışında altmış günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının olmaması gerekiyor.

Bir takvim yılında ikiden fazla taksit aksatılmayacak

Varsa açılmış davalardan vazgeçilecek.

Hacizler Ödeme ile kalkacak

Bu maddeye göre ödenecek alacaklarla ilgili olarak, tatbik edilen hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılır ve buna isabet eden teminatlar iade edilir. Üçüncü şahıslar nezdindeki hak ve alacaklar ile ilgili hacizler ilk taksitin ödenmesi ile tümüyle kaldırılıyor.

6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılan borçlar

6385 sayılı Kanun kapsamında yeniden yapılandırılan borçlar

6385 sayılı kanun kapsamında borçları yeniden yapılandırılan ve yapılandırma işlemi halen devam eden borçlular ödenmiş tutarların SGK mevzuatına göre mahsubunu talep ederek kalan borçları için bu yasa hükümlerinden yararlanabilirler.

Dondurulan sigortalılık süresi için geriye yönelik borçlanma imkanı

Yürürlükten kalkan (Mülga) Bağ-kur olarak 1479 sayılı kanun ve 2926 sayılı Tarım sigortası kanunu kapsamında sigortalıklı süresi dondurulanlar sigortalılar veya onların hak sahipleri yasanın yürürlük tarihinden itibaren dört ay içinde kuruma müracaat etmeleri ve dondurulan dönemlere ait sigortalılık primleri bu yasa kapsamında yeniden hesaplanması talep ederek yasada belirlen sürede ödemeleri halinde bu süreler sigortalılık sürelerinde dikkate alınması imkanı getirilmektedir..