GİRİŞ
Genel anlamda Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) “bir sözleşmeye dayalı olarak, yatırım ve hizmetlerin, projeye yönelik maliyet, risk ve getirilerinin, kamu ve özel sektör arasında dengeli bir şekilde paylaşılması yoluyla gerçekleştirilmesini” ifade etmektedir.
Bu yöntemi klasik yöntemlerden ayıran en önemli özellik, özel sektör ile işbirliğinin sadece inşaat aşamasında değil işletme aşamasında da devam etmesi ve özel sektörün inşaat ve işletme yeteneğinden azami derecede faydalanılmasıdır.
Geleneksel anlayışta kamu hizmetlerinin ve bazı malların kamu tarafından üretilmesi anlayışı hakim iken, bu faaliyetlere özel sektörün katılımı son yıllarda artan bir hız kazanmaktadır. Özel sektör bu faaliyetlere çeşitli şekillerde katılabilmektedir.
Özel sektörün çeşitli başlıklar altında kamunun mal ve hizmet üretimine destek olduğu bu uygulamalar Kamu-Özel İşbirliği olarak adlandırılmaktadır. Ülkemizde uygulanmakta olan Yap-İşlet-Devret (YİD), Yap-İşlet (Yİ), İşletme Hakkı Devri (İHD) ve Yap-Kirala (YK) gibi modeller KÖİ uygulamalarının birer örneğidir.
KÖİ modeli başlangıçta, ülkelerin altyapı yatırımlarının karşılanması için ihtiyaç duyulan finansmanı sağlamak üzere başvurulan bir yol olarak görülürken, günümüzde özel sektörün verimli yatırım ve işletmecilik becerilerinden yararlanılacağı, kamunun ise yatırımların koordinasyonu, genel planlama, denetleme ve politika belirleme gibi alanlarda yoğunlaşmasının sağlanacağı bir model olarak kabul edilmektedir.
Günümüzde altyapı yatırımları, yatırımlara ayrılan geleneksel kamu fonlarının büyük bir kısmını tüketmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin altyapı yatırımlarını gerçekleştirmek için artan finansman ihtiyacı, son yıllarda kullanımı yaygınlaşan KÖİ’ye olan ilgiyi artırmaktadır.
Bununla beraber yatırım ve hizmetlerin başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için temel ilkelerin doğru şekilde uygulanması ve KÖİ uygulamalarının ilgili taraflara en iyi şekilde tanıtılması gerekmektedir. Bu amaçla ülkemizdeki KÖİ projelerine ilişkin gelişmeleri açıklayan ilk yayın olan ‘Kamu Özel İşbirliğine İlişkin Gelişmeler’ isimli Rapor Kasım 2012’de çıkarılmıştır. O günden bu yana hem ülkemizde hem de dünyada KÖİ alanında önemli gelişmeler yaşanmış ve yayının güncellenmesine ihtiyaç duyulmuştur.
Söz konusu yayının kullanıcılara faydalı olmasını dileriz.