Cari işlemler açığı, 2015 yılı dördüncü çeyreğinde daralma eğilimini devam ettirmiştir. Dış ticaret dengesinde iyileşme, cari açıktaki iyileşmenin temel nedenini oluşturmuştur. Hizmetler dengesi ise net seyahat gelirlerinde ortaya çıkan düşüşün etkisiyle cari açığın azalma eğilimine yaptığı olumlu katkıyı azaltmıştır.
Altın hariç ihracat yılın son çeyreğinde azalış eğiliminde olmuştur. Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracat artarken, jeopolitik ve ekonomik gelişmeler nedeniyle Irak’a ve Rusya’ya yapılan ihracatın yüksek oranda gerilemesi, ihracatın bu çeyrekte azalmasına neden olmuştur. Diğer taraftan, bavul ticareti gelirleri, bu ticarette en önemli paya sahip Rusya ile ortaya çıkan gerilimin de etkisi ile son çeyrekte, geçen yılın aynı çeyreğine göre, azalışını devam ettirmiştir. Altın ihracatı ise geçen senenin aynı dönemine göre artış göstermiştir.
Altın hariç tutulduğunda, ithalat geçen yılın üçüncü çeyreğinde başlayan azalış eğilimine bu yılın dördüncü çeyreğinde de devam etmiştir. Düşen enerji fiyatlarının enerji ithalat faturasını düşürmesi, ithalattaki gerilemenin temel nedenini oluşturmuştur. Altın ithalatı ise, bu çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre azalmıştır.
Cari işlemler hesabının dış ticaretten sonra en önemli belirleyicisi olan hizmetler kalemi, yılın dördüncü çeyreğinde, net seyahat gelirlerindeki gerilemeye bağlı olarak azalma eğiliminde olmuştur. Cari işlemler dengesinin diğer bir belirleyeni olan ve ücret ödemeleri ile yatırım geliri toplamından oluşan birincil gelir dengesi açık yönünde hareketini dördüncü çeyrekte artırarak sürdürmüştür. Yurt dışına yapılan kar transferlerinin kaydedildiği doğrudan yatırım giderinin, bir önceki yılın aynı dönemine göre yükselmesi, birincil gelir açığının bu çeyrekteki artışının en önemli nedenini oluşturmuştur. Öte yandan, Aralık ayı ödemeler dengesi yayımı ile birlikte, birincil gelir dengesi altında yer alan ücret ödemeleri gelir kalemine Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü’nden elde edilen verilere dayanarak hesaplanan Türkiye’den yurt dışına giden çalışanların/işçilerin elde ettikleri ücretler 2005 yılından günümüze kayıt edilmeye başlanmıştır.
Cari İşlemler Hesabının Finansmanı
2015 yılının dördüncü çeyreğinde, küresel iktisadi faaliyetteki zayıf seyrin ve ayrışmanın devam etmesinin yanı sıra, para politikalarındaki belirsizliklerin yol açtığı finansal oynaklık, küresel risk iştahının olumsuz seyretmesine neden olmuştur. Diğer taraftan, Suriye’de süregelen olumsuz jeopolitik siyasi gelişmelerin bu dönemde de yoğun olarak devam etmesi, finans hareketlerine etki eden ülkemize özgü bir unsur olarak öne çıkmıştır.
Ödemeler dengesi finans hesabına ana başlıklar itibarıyla bakıldığında, doğrudan yatırım girişlerinde 2015 yılının üçüncü çeyreğinde başlayan artış eğilimi, yılın son çeyreğinde de devam etmiştir. Portföy yatırımları ise, küresel risk iştahındaki kötüleşmeye paralel, çıkış yönlü hareket etmeye devam etmiştir. Diğer yatırım girişlerinde ise bankacılık sektörüne girişler bir miktar gerilerken, diğer sektörlerin yurt dışı borçlanmaları artarak devam etmiştir.