T.C.
Yargıtay 8. Hukuk dairesi
Esas No: 2017/10212
Karar No: 2017/9579
Tarih: 22/06/2017
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Dernek (Genel Kurul Kararlarının İptali İstemli)
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
KARAR
Dava dilekçesinde, davalı derneğin 22.04.2012 tarihinde yapılan genel kurulunda alınan kararların bu genel kurula katılan üyelerin üyeliklerinin … 14.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/488 E-2012/265 K sayılı kararı ile düşürüldüğünden iptali ile 09.04.2011 tarihli genel kurulda alınan yönetim kurulunun yılda 5 kişiden fazla üye yapamaz kararına rağmen beş kişiden fazla yapılan üyelerin üyeliklerinin iptali istenmiş; mahkemece, davanın kabulü ile davalı derneğin 22.04.2012 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararın iptaline karar verilmiştir.
Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 83. maddesi kapsamında dernek genel kurul kararlarının iptali istemine ilişkindir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 83. maddesinde, toplantıda hazır bulunan ve kanuna veya tüzüğe aykırı olarak alınan genel kurul kararlarına katılmayan her üyenin, karar tarihinden başlayarak bir ay içinde; toplantıda hazır bulunmayan her üyenin ise kararı öğrenmesinden başlayarak bir ay içinde ve her halde karar tarihinden başlayarak üç ay içinde mahkemeye başvurmak suretiyle kararın iptalini isteyebileceği diğer organların kararlarına karşı dernek içi denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamayacağı, genel kurul kararlarının yok veya mutlak butlanla hükümsüz sayıldığı durumların saklı olduğu hükme bağlanmıştır.
Bir kararının yokluğu başlangıçtan itibaren mevcut olmadığını ifade eder. Bir işlemin ve bu arada yönetim kurulu kararının kurucu unsurlarının mevcut olmaması halinde, hukukî işlemin veya yönetim kurulu kararının yokluğu, eski deyimle “keenlemyekûn” veya mutlak butlan ile malûl olduğundan bahsedilmektedir. Örneğin bir yönetim kurulu kararının alınabilmesi için, mutlaka genel kurulda yönetim kurulu üyesi seçilen kişilerin katılımıyla kanun ve tüzükte öngörülen asgari toplantı ve karar yetersayıda üyenin toplantıda hazır bulunması şarttır; genel kurulda yönetim kuruluna üye seçilmeyen kişilerin katılımı ile yapılan toplantı ve alınan kararlar bu yönetim kurulu kararı kurucu ve şeklî noksanlıklar nedeniyle hukukî anlamda hiçbir etki ve sonuç doğurmaz ve dolayısıyla “yok” sayılır. Bir irade açıklamasının hukuki işlem sayılabilmesi için olmazsa olmaz koşullardan herhangi biri yoksa o bir hukuki işlem değildir. Ortada hukuki bir işlem yoktur.
Yönetim kurulunun dernek tüzüğünde bir yılda en fazla kırk kişinin üye yapılabileceğine dair karara rağmen, belirtilen sayının üzerinde derneğe üye kaydı yapılması, seçilmiş ve yetersayıda üyenin katılımı ile yapıldığından yok hükmünde kabul edilemeyeceği, yönetimin kurulunun bu kararının tüzüğe aykırılığı iddiası ile dernek iç denetim yolu ile genel kurul gündemine alınarak denetlebilir ve iptal edilebilir niteliktedir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacının davasına dayanak yaptığı, iptalini istediği genel kurula katılan üyelerin üyeliklerinin iptal edildiğine dair … 14.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/488 E-2012/265 K sayılı kararı (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince, dernek genel kurulu tarafından yönetim kuruluna davayı kabul yetkisi verilmediği sürece davayı kabulün sonuç doğurmayacağı gerekçesi ile bozulmasından sonra dosya 2013/395 esas sayısını alarak … 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/338 esas sayılı dosyası ile birleştirilmiş olup dava halen derdesttir. Diğer yandan 09.04.2011 tarihli genel kurulda alınan yönetimin kurulunun yılda 5 kişiden fazla üye alınamaz kararı (Kapatılan) …2. AHM’nin kararı ile iptal edilmiştir. (… 11.AHM) Karar temyiz edilmiş ve Yargıtay 7. Hukuk Dairesi tarafından süresinden sonra yapılan temyiz istemi reddedilerek karar kesinleşmiştir. Daha sonra kanun yararına temyiz üzerine de kısa karar ile gerekçeli kararın çelişkili olması sebebi ile sonuca etkili olmamak üzere (Kapatılan)…. Hukuk Dairesi tarafından bozulmuştur.
Davacı kararların iptalini istediği genel kurula katılmamış ise de aynı genel kurulda yönetim kurulu üyesi seçilen …..’ın yönetim kurulu üyeliğinin iptali için … 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/334 esas sayısı ile görülen davayı açtığı, dava harcını yatırdığı 04/06/2012 tarihinde genel kurul kararından haberdar olduğunun kabulü gerekeceği ve buna göre de 83.madde de öngörülen öğrenmeden itibaren bir ay geçtikten sonra eldeki davayı 09.07.2012 davayı açtığı anlaşıldığından; davanın hak düşürücü sürenin geçmesi sebebiyle yerine, yönetim kurulunun tüzükte bir yılda kaydı yapılacak üye sayısının sınırlandırılmasına riayet etmeksizin sınırlı sayı dışında üye yazımı yapmasının yok hükmünde olduğu ve davanın 83. maddeki sürelere tabi olmadığı gerekçesiyle işin esasının incelenerek davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK’nun 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 22.06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.