Bağımsız Denetçiler İçin Sürekli Eğitim Tebliği
04 Kasım 2017 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 30230
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; bağımsız denetçilerin etik kurallara uygun ve yüksek kalitede bağımsız denetim hizmeti sunabilmeleri amacıyla mesleki bilgi ve becerilerinin ihtiyaç duyulan seviyede tutulmasına ve geliştirilmesine yönelik usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ; bağımsız denetçilere yönelik sürekli eğitime ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin 25 inci ve 49 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde kullanılan terimler, Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde tanımlanan anlamları ile kullanılmıştır. Ayrıca, bu Tebliğde yer alan;
a) Akademik çalışmalar: Eğitim konularında yapılmış olan lisansüstü eğitim, kitap yazımı, makale yazımı gibi çalışmaları,
b) Başkanlık: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanlığını,
c) Diğer eğitim faaliyetleri: Eğitim konularında düzenlenen kongre, konferans, panel, seminer, sempozyum, çalıştay gibi faaliyetlere katılımı,
ç) Eğitim: Sürekli eğitimi,
d) Eğitim ve Yetkilendirme Bilgi Sistemi (EYBİS): Kurum tarafından elektronik ortamda oluşturulan, denetçi ve denetim kuruluşlarının yetkilendirme ve resmi sicil işlemlerinin yürütüldüğü, uygulamalı mesleki eğitimlere ilişkin her türlü bilginin alındığı, kayıt, tescil ve ilan edilmesi gereken içeriklerin düzenli bir şekilde depolandığı veri tabanlarından oluşan bilgi işlem sistemini,
e) Etik kurallar: 21/5/2015 tarihli ve 29362 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Bağımsız Denetçiler İçin Etik Kurallar”ı,
f) İşbaşı eğitimi: Denetçiler tarafından fiilen yürütülen bağımsız denetim faaliyetlerini,
g) Komisyon: Kurum Başkanının onayıyla oluşturulan itiraz komisyonunu,
ğ) Kredi: Eğitim faaliyetleri sonucunda elde edilecek ve eğitim yükümlülüğünün tamamlanmasında kullanılacak değerleme ölçütünü,
h) Sicil: Bağımsız Denetçi Resmi Sicilini,
ı) Sürekli eğitim: Bağımsız denetçilerin etik kurallara uygun ve yüksek kalitede hizmet sunabilmeleri için gerekli olan mesleki bilgi ve becerilerinin yeterli seviyede tutulması ve geliştirilmesi amacıyla Kurumca belirlenen esaslar çerçevesinde yürütülen eğitimi,
i) Uzaktan eğitim: Eğitimin veya eğitim materyallerinin iletişim teknolojileri aracılığıyla eğitim alan kişilere ulaştırıldığı, belirli bir program dahilinde yürütülen eğitimleri,
j) Yönetmelik: Bağımsız Denetim Yönetmeliğini,
k) Yüz yüze eğitim: Eğitim alanların, eğitim süresince ders ve uygulamalara devam etme zorunluluğu bulunan, derslik veya bu amaçla kullanılabilecek bir mekanda, belirli bir program dahilinde yürütülen eğitimleri,
l) (Ek:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1)Eğitim açığı: Bu Tebliğde düzenlenen eğitim yükümlülüğünün tamamlanması için elde edilmesi gereken kredilerin eksik kısmını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Eğitim Yükümlülüğü ile Eğitime İlişkin Esaslar
Eğitim yükümlülüğü
MADDE 5 – (1) Denetçiler, 3 yıllık dönem içerisinde; en az 60 kredisi temel mesleki konulardan olmak üzere, 120 kredi karşılığı eğitimi tamamlamak zorundadır.
(2) 3 yıllık dönemde “Etik Kurallar” konusundan en az 5 kredi karşılığı eğitimin tamamlanması gerekir.
(3) Denetçiler, temel mesleki konulardan her yıl en az 20 kredi karşılığı eğitimi tamamlamak zorundadır.
(4) 3 yıllık dönem içerisinde 120 kredinin en çok 60 kredisi destekleyici konulardan elde edilen kredilerle sağlanabilir.
(5) (Ek:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1)(2) Yönetmeliğin 25 inci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca yukarıdaki yükümlülüklere ilave olarak;
a) 19/10/2005tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tabi şirketlerin bağımsız denetiminde görev alacak denetçilerin bankacılık konusunda,
b) 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ve 47 sayılı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tabi olan sigorta, reasüransve emeklilik şirketlerinin bağımsız denetiminde görev alacak denetçilerin sigortacılık ve özel emeklilik konularında,
en az 7 kredi karşılığı eğitimi, denetim sözleşmesinin imzalandığı yılın sonuna kadar tamamlamaları gerekir.
(6) (Değişik:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1) 120 kredinin sağlanıp sağlanmadığına ilişkin değerlendirme, eğitime tabi olunan önceki 3 yıl dikkate alınarak yapılır. Bu maddenin beşinci fıkrasındaki yükümlülükler, sürekli eğitim yükümlülüğünden bağımsız olarak ayrıca değerlendirilir.
(7) (Değişik:RG-18/5/2019-30778) Faaliyet izninin askıya alınması halinde de sürekli eğitim yükümlülüğü devam eder.
Eğitim yükümlülüğünün başlangıcı
MADDE 6 – (Değişik:RG-18/5/2019-30778)
(1) Eğitim yükümlülüğü denetçinin sicile tescil edildiği tarihi izleyen ikinci takvim yılının başından itibaren başlar.
Eğitim konuları
MADDE 7 – (1) Eğitim konuları, temel mesleki konular ve destekleyici konulardan teşekkül eder.
(2) (Değişik cümle:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1) Temel mesleki konular; Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Denetim Standartları, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları, bilgi sistemleri denetimi, etik kurallar, finans ve kurumsal yönetim konularını kapsar. Finans; sermaye piyasası, bankacılık, sigortacılık, özel emeklilik ve finansal yönetim konularından oluşur.
(3) Destekleyici konular; mesleki gelişime katkı sağlayacak diğer konular ile (Değişik ibare:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1) mesleki faaliyetlerde kullanılabilecek kişisel gelişime katkı sağlayacak konuları kapsar. Başkanlık destekleyici konuları belirlemeye yetkilidir.
Eğitim yöntemleri
MADDE 8 – (Değişik:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1)
(1) Eğitim yöntemleri; yüz yüze eğitim, uzaktan eğitim, işbaşı eğitimi, akademik çalışmalar ve diğer eğitim faaliyetlerinden oluşur.
(2) Yüz yüze eğitim veya uzaktan eğitim Kurum tarafından doğrudan yürütülebileceği gibi üniversiteler, eğitim kuruluşları, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşları tarafından da yürütülebilir. Ancak bu kurum ve kuruluşlar tarafından temel mesleki konularda yürütülen eğitimlerden, eğitim kredisi elde edilebilmesi için, eğitim programının eğitim gerçekleştirilmeden önce Kurum tarafından onaylanmış olması ve gerekli görüldüğünde uygulamanın gözetimi şarttır.
(3) Temel mesleki konulardan, uzaktan eğitim yöntemi ile bir yıl içinde en fazla 7 kredi karşılığı eğitim alınabilir. Alınan eğitimin 7 krediden fazlası, destekleyici konulardan alınan eğitim yerine geçer. Uzaktan eğitim yöntemi ile temel mesleki konulardan bir yıl içinde alınabilecek eğitim miktarı, Kurum tarafından 20 krediyi geçmeyecek şekilde artırılabilir.
(4) Diğer eğitim faaliyetleri kapsamında değerlendirilecek kongre, konferans, panel, seminer, sempozyum, çalıştay gibi etkinlikler için en az 15 gün önceden onay alınması ve katılımcıların elektronik ortamda Kuruma bildirilmesi zorunludur. Diğer eğitim faaliyetlerinin onay ve bildirimine ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.
(5) İşbaşı eğitiminde, mevzuatı uyarınca denetim öngörülen alanlarda en az denetçi unvanı ile katılım sağlanan bağımsız denetim faaliyetleri dikkate alınır.
(6) Eğitim yöntemleri arasında sayılmamış olmakla birlikte mesleki gelişime doğrudan katkı sağladığı ileri sürülen faaliyetler, yapılacak başvuru sonucunda Başkanlık tarafından değerlendirilerek eğitim faaliyeti olarak kabul edilebilir.
(7) Kurum içi veya katılımı belirli denetim kuruluşlarının çalışanları ile sınırlandırılan dışa kapalı eğitimler, bu Tebliğ kapsamında eğitim faaliyeti olarak değerlendirilmez.
(8) 5 inci maddenin beşinci fıkrası kapsamındaki eğitimleri düzenleyebilecek kurum ve/veya kuruluşlar ile eğitim yöntemi Kurum tarafından belirlenir.
Eğitim kredileri
MADDE 9 – (1) Destekleyici konulardan elde edilen krediler, temel mesleki konular için zorunlu tutulan asgari kredi hesabında dikkate alınmaz.
(2) Mesleki konulardan herhangi birinde önemli değişiklik yapılmış olması halinde, Kurum yıllık zorunlu kredi miktarının belirli bir kısmının bu konulardan elde edilmesini zorunlu tutabilir. Bu durumda zorunlu tutulacak konular ve kredileri Şubat ayı sonuna kadar uygun vasıtalarla ilan edilir.
(3) (Değişik:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1) Yüz yüze ve uzaktan eğitimde her 50 dakikalık ders, bir kredi olarak kabul edilir. Temel mesleki konularda lisans, lisansüstü veya sürekli eğitim kapsamında ders verenler, bu faaliyetlerinden yıllık en fazla 30 kredi elde edebilirler.
(4) (Değişik:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1) Eğitim kredisi elde etmek amacıyla “muhasebe standartları”, “denetim”, “sermaye piyasası mevzuatı”, “bankacılık mevzuatı”, “sigortacılık ve özel emeklilik mevzuatı” ile “kurumsal yönetim ilkeleri ve finansal yönetim” konularında Kurum tarafından düzenlenen bağımsız denetçilik sınavlarına katılmak mümkün olup, başarılı olunan her bir sınav konusu için 20 kredi elde edilir. Her bir sınav konusundan 3 yıllık dönem içerisinde bir kez kredi elde edilebilir.
(5) İşbaşı eğitimi kapsamında, kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar nezdinde yürütülen her bir denetim için 3 kredi, diğer şirketler nezdinde yürütülen her bir denetim için 2 kredi elde edilir. Bu şekilde edinilen krediler destekleyici konulardan edinilmiş kredi olarak dikkate alınır. İşbaşı eğitimi ile elde edilen kredi 3 yıllık dönemde (Değişik ibare:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1) 30 krediyi geçemez.
(6) Akademik çalışmalar sonucunda elde edilecek krediler ile ilgili olarak;
a) Başarı ile tamamlanmış olması kaydıyla, eğitim konularında yapılan yüksek lisans eğitimi için 40 kredi, doktora eğitimi için 90 kredi elde edilir.
b) İçeriği Kurum tarafında uygun görülmesi kaydıyla; eğitim konularında yayımlanan her bir kitap için 60 krediye kadar kredi elde edilebilir. Çok yazarlı kitaplar için yazarlarının elde edeceği kredi miktarı o kitaptan elde edilecek toplam kredinin yazar sayısına bölünmesi suretiyle hesap edilir. Ancak çok yazarlı kitaplarda bölümlerin yazarları belirli ise bu kitaptan elde edilecek kredi yazdıkları bölümlerin kitap içindeki payına göre yazarlara bölüştürülür. Kitabın varsa editörü kitaptan elde edilen kredinin %15’ini müstahak olup kalan kredi yazarlara bölüştürülür.
c) Eğitim konularından; uluslararası indekslerde veya TÜBİTAK-ULAKBİM tarafından taranan hakemli dergilerde yayımlanan her bir makale için 5 kredi, diğer hakemli dergilerde yayımlanan her bir makale için 2 kredi, hakemsiz dergilerde yayımlanan her bir makale için bir kredi elde edilir. Çok yazarlı makalelerde yazarların elde edeceği kredi, makalenin müstahak olduğu kredinin yazar sayısına bölünmesi suretiyle hesap edilir.
(7) Diğer eğitim faaliyetleri ile elde edilecek krediler için;
a) Temel mesleki konularda düzenlenen kongre, konferans, panel, seminer, sempozyum, çalıştay gibi faaliyetlerin Kurum tarafından veya Kurum ile birlikte düzenlenmesi halinde bu faaliyetlerde konuşmacı olanlar 5 kredi, katılımcılar katıldıkları her bir gün için 2 kredi elde eder. Diğer kurum ve kuruluşların düzenlemiş oldukları bu faaliyetlerde konuşmacı olanlar 4 kredi, katılımcılar katıldıkları her bir gün için bir kredi elde ederler.
b) Destekleyici konularda düzenlenen kongre, konferans, panel, seminer, sempozyum, çalıştay gibi faaliyetlerde konuşmacı olanlar 4 kredi, katılımcılar katıldıkları her bir gün için bir kredi elde ederler.
c) Kurum tarafından oluşturulan “çalışma ve danışma komisyonlarına” katılım sağlanan her gün için komisyon temel mesleki konularda oluşturulmuş ise 5 kredi, destekleyici konularda oluşturulmuş ise 4 kredi elde edilir.
(8) Eğitim konuları ile ilgili olmak kaydıyla bir mesleğin veya faaliyetin icra edilmesi için ilgili mevzuatında lisans, sertifika, yetki belgesi gibi belge alma zorunluluğu bulunan ve bir eğitim ve/veya sınav sonucunda verilen her bir belge için 5 kredi elde edilir. Bu şekilde elde edilen krediler temel mesleki konulardan olması halinde yılda 10 krediyi geçemez.
(9) Yüz yüze ve uzaktan eğitimlerde her bir gün için en fazla 7 kredi elde edilebilir.
Eğitimin belgelendirilmesi ve bildirimi
MADDE 10 – (1) Eğitim faaliyetleri sonucunda kredi elde edilebilmesi için bildirim süresi içerisinde tevsik edici belge sunulması zorunludur.
(2) (Değişik:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1) Destekleyici eğitim konularından “diğer eğitim faaliyetleri” kapsamındaki faaliyetlerin Kurum tarafından belirlenen yöntemlerle elektronik ortamda beyan edilmesi yeterlidir. Ancak, Kurum tarafından talep edilmesi halinde tevsik edici bilgi ve belgelerin sunulması gerekir. İstenilmesine rağmen belge sunulamayan faaliyetlerden kredi elde edilemez.
(3) Eğitim faaliyetlerinden bir takvim yılı içerisinde elde edilen krediler o takvim yılının kredi hesabında dikkate alınır. Ancak yüksek lisans ve doktora eğitimi ile kitap yazımından elde edilen krediler bölünerek edinildiği yılda ve takip eden iki yıl içinde kullanılabilir.
(4) Eğitim faaliyetine katılımı gösteren bilgi ve belgeler üçer aylık dönemler halinde üç aylık dönemi takip eden ayın 15’ine kadar EYBİS üzerinden Kuruma bildirilir.
(5) Verilen ek süreden sonra bildirimi yapılan faaliyetler için kredi elde edilemez.
Eğitimin değerlendirilmesi
MADDE 11 – (1) Eğitime ilişkin bildirimler, Eğitim ve Yetkilendirme Daire Başkanlığı tarafından değerlendirilir.
(2) (Değişik cümle:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1) Eğitim açığı bulunanların, eğitim yükümlülüğünü geçerli bir sebebe bağlı olarak tamamlayamadığını tevsik eden belgelerle birlikte Kuruma başvuruda bulunmaları durumunda, eksik kredilerin tamamlanması için üç aydan fazla olmamak üzere ek süre verilebilir. Eğitim açığı olanlara ek süre verilmesi, cari yıla ait eğitim yükümlülüğünün süresini uzatmaz.
(3) (Değişik:RG-18/5/2019-30778) Eğitim bildirimlerine ilişkin değerlendirme sonuçları Kurum tarafından EYBİS aracılığıyla ilgililere bildirilir. Bu bildirime karşı, bildirim tarihinden itibaren on beş gün içinde Kuruma itiraz edilebilir.
İtiraz komisyonu
MADDE 12 – (1) İtiraz komisyonu, Kurum Başkanı tarafından görevlendirilen, bir başkan yardımcısının başkanlığında toplam üç üyeden oluşur. Başkan ayrıca, üç yedek üye belirler. Asıl üyelerin herhangi bir nedenle komisyona katılamamaları halinde yedek üyeler komisyona katılır.
(2) Komisyon, eğitim kapsamında yapılacak itirazları inceleyerek karara bağlar.
(3) Komisyon gerekli oldukça üye tam sayısı ile toplanır ve oy çokluğu ile karar alır.
(4) Komisyonun sekretarya hizmetleri, Eğitim ve Yetkilendirme Daire Başkanlığı tarafından yürütülür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İdari Tedbirler ve Çeşitli Hükümler
İdari tedbirler
MADDE 13 – (1) (Değişik:RG-18/5/2019-30778) (Değişik ibare:RG-31/12/2023-32416 5.Mükerrer)(1) Eğitim açığı bulunan veya verilen ek süre içerisinde eğitim açığını tamamlamayan denetçiler sicilde gayri faal olarak gösterilir.
(2) (Değişik:RG-18/5/2019-30778) Gayri faal durumda olan denetçiler, bağımsız denetim faaliyeti ile bağımsız denetçilik unvanına bağlı diğer faaliyetlerde bulunamazlar. Gayri faal durumları devam ettiği sürece bunların refakatinde uygulamalı mesleki eğitim yapılamaz.
(3) (Değişik:RG-18/5/2019-30778) Gayri faal durumda olan denetçiler faal duruma gelebilmek için eğitim açığını tamamladığını gösteren belgelerle Kuruma başvurur. 120 krediyi aşan eğitim açığı 120 kredi olarak dikkate alınır.
(4) (Mülga:RG-18/5/2019-30778)
(5) (Mülga:RG-18/5/2019-30778)
(6) Yönetmeliğin 25 inci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca eğitim yükümlülüğü getirilen kişilerin bu eğitim faaliyetlerinden elde ettikleri krediler, sürekli eğitim kredisi hesabında dikkate alınmaz.
Mücbir sebepler
MADDE 14 – (1) Yönetmeliğin 45 inci maddesinde belirtilen haller mücbir sebep sayılır.
(2) Mücbir sebepler nedeniyle eğitim yükümlülüklerini yerine getiremeyen denetçilere eğitim yükümlülüklerini yerine getirmeleri için Kurum tarafından, mücbir sebebin mahiyeti dikkate alınarak uygun bir süre verilir. Bu süre içerisinde eğitim yükümlülüklerini tamamlayan denetçiler için idari tedbir uygulanmaz.
(3) Mücbir sebep, meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde Kuruma bildirilir. Bildirimin yapılmasının imkânsız olduğu hallerde bu süre imkânsızlığın fiilen ortadan kalktığı tarihten itibaren işlemeye başlar.
Denetimi üstlenenlerin yükümlülüğü
MADDE 15 – (1) Denetimi üstlenenler denetim kadrosunda yer alan denetçilerin eğitim yükümlülüğünü yerine getirip getirmediklerini takip etmekle yükümlüdür. Denetim faaliyeti durdurulan denetçilerin denetim ekiplerinde yer almasından denetçi ile birlikte denetimi üstlenenler de sorumludur.
Müracaat, bildirim ve itirazda usul
MADDE 16 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yapılacak müracaat, bildirim ve itirazlar elektronik ortamda ve 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde tanımlanan “Güvenli Elektronik İmza” kullanılarak yapılır.
(2) Haklı bir sebeple elektronik ortamda yapılamayan müracaat, bildirim ve itirazlar daha sonra elektronik ortama aktarılmak kaydıyla kâğıt ortamında yazılı olarak yapılabilir.
Tebliğde hüküm bulunmayan haller
MADDE 17 – (1) Bu Tebliğde hüküm bulunmayan hallerde Başkanlık görüşüne itibar edilir.
Mevcut denetçiler için eğitim yükümlülüğünün başlangıcı
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 1/1/2017 tarihinden önce sicile kaydedilmiş olan denetçilerin eğitim yükümlülüğü 1/1/2018 tarihinde başlar.
Yürürlük
MADDE 18 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanı yürütür.
______
(1) Bu değişiklik 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girer.
(2) 31/12/2023 tarihli ve 32416 5.Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan değişiklik ile Yönetmeliğin 5 inci maddesine dördüncü fıkradan sonra gelmek üzere beşinci fıkra eklenmiş, diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
| Tebliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | ||
| Tarihi | Sayısı | |
| 4/11/2017 | 30230 | |
| Tebliğde Değişiklik Yapan Tebliğlerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin | ||
| Tarihi | Sayısı | |
| 1. | 18/5/2019 | 30778 |
| 2. | 31/12/2023 | 32416 5.Mükerrer |