2017 Yılını Kapatırken Meslek Mensuplarına Hatırlatmalar
İsmail KÖKBULUT
Yeminli Mali Müşavir
ismail@kokbulut.com
İşletmelerce dönem sonu işlemlerinin gerçekleştirilmesi aşamasında dikkate alınması gereken bazı hususları hatırlatmakta fayda var.
Muhasebe İçi ve Muhasebe Dışı Envanter Çalışması
Tacirlerce öncelikle dönem sonunda muhasebe kayıtları esas alınarak genel geçici mizan düzenlenmesi gerekir. Daha sonra ise muhasebe dışı envanter işlemleri yapılarak iktisadi kıymetlerin gerçek durumu tespit edilmelidir. Örneğin; muhasebedeki bankalar hesabında 100 bin TL varken, gerçekte hesabınızda 80 bin TL bulunabilir. Muhasebe dışı envanter sonuçları ile genel geçici mizan bakiyeleri arasında farklılıklar ortaya çıkabilir. Bu gibi durumlarda, (örneğin aradaki fark ortağın kredi kartı ödemesi için kullanıldıysa söz konusu tutarın ortaklar cariye kaydı) fiili durumla, kaydî durumun uyumlu hale getirilmesi en doğru olanıdır.
Şüpheli Alacak Karşılığı İlgili Yılda Ayrılmalı
Vergi Usul Kanunu‘nun 323. maddesine göre; ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla, dava veya icra safhasında bulunan alacaklar için karşılık ayrılması yani söz konusu alacakların gider yazılması mümkündür. Ancak bunun için söz konusu karşılığın davanın açıldığı veya icra takibine başlanıldığı yılda ayrılması gerekiyor. Örneğin, 2017 yılı içerisinde tahsili için icra takibine başladığınız bir alacağınıza karşılık ayırmak, yani söz konusu tutarı gider yazmak 2017 yılı için geçerli olacaktır (aksi yönde yargı kararları da mevcut). Yoksa hakkınızı yitiriyorsunuz.
KDV İndirimi İçin de Son Gün!
İndirim müessesesi, KDV Kanunu‘nun “Vergi İndirimi” başlıklı 29. maddesinde düzenlenme altına alınmış vaziyette. Mükelleflerin yaptıkları teslimler veya ifa ettikleri hizmetler üzerinden hesaplayacakları vergiden, kendilerine yapılan teslimler veya ifa olunan hizmetlere ait vergiyi indirebilecekleri öngörülmüş durumda. Ancak indirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla kullanılabilir. Bir başka deyişle vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı içerisinde kanuni defterlere kaydedilmeyen fatura ve benzeri belgelerde yer alan KDV tutarlarının indirimi ve iade hesabına dahil edilmesi mümkün değildir. KDV indirim hakkının kullanılması için son beyan dönemi Aralık 2017 olup bu döneme ilişkin beyanname verme son gününe kadar 2017 yılı belgelerinde yer alan KDV’lerin indirim konusu yapılması gerekir.
Ortaklar Cari Hesabı İçin Yapılması Gerekenler
Şirketle ilişkili konumda olan kişilerin (örneğin ortakların) işle ilgili olmayan şahsi ihtiyaçlarını karşılamak için şirketten para çekme işlemleri olabilir. Böyle bir durumda, muhtemel bir vergi incelemesinde zor durumda kalmamak için, söz konusu borçlara emsal faiz oranı üzerinden faiz tahakkuk ettirilmesi ve KDV hesaplanması gerekmektedir. Bu konuda hem idare hem de yargı aynı görüşte. Risk almamak gerekiyor.
Amortisman Ayırırken Dikkat!
İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan kıymetler için amortisman ayrılması mümkündür. Ancak idare amortisman ayrılacak olan kıymetlerin kullanıma hazır halde olması gerektiğini düşünüyor. Buna göre yılın son günlerinde satın aldığınız; ancak montaj, tescil gibi nedenlerle kullanıma hazır hale getiremediğiniz kıymetler için amortisman ayırmanız bir nebze riskli.
Vadesi 2018’e Sarkan Kredi ve Mevduat Faizleri
Mevduat ya da kredi sözleşmesi ile düzenlenmiş borç ve alacakların yıl sonuna kadar işleyen faizleri ile birlikte dikkate alınması gerekiyor. Örneğin; 1 Aralık tarihinde 1 yıl vadeli olarak mevduat hesabına para yatıran bir işletmenin, her ne kadar vade 2018 yılında dolacak olsa da 2017 yılına isabet eden bir aylık faiz tutarını bu yılın kurum kazancının tespitinde dikkate almalı. Aynı şey krediler için de geçerli. Yani faizin tahsil edilmemesi veya kredinin taksitinin henüz ödenmemesinin bir önemi bulunmamaktadır.
Götürü Gider Mutlaka Defterlere Kaydedilmeli!
İhracat gerçekleştiren mükelleflerin; döviz olarak elde ettikleri hâsılatın binde beşini aşmamak şartıyla, belgelendiremedikleri giderlerine karşılık olmak üzere, götürü olarak hesapladıkları bazı giderleri de dönem kazançlarından indirim konusu yapmaları mümkündür.
Bazı mükellefler söz konusu götürü giderlerini yasal defterlere hiç kaydetmeksizin doğrudan beyanname üzerinden indiriyor. Ancak idare bunu kabul etmiyor ve mutlaka muhasebe kayıtlarının yapılmış olmasını arıyor. Bu nedenle ihtilaf yaşamamak için, götürü giderlere ilişkin yevmiye kayıtlarının yapılması gerekmektedir.
