Döviz Borcu Vergi
İsmail KÖKBULUT
Yeminli Mali Müşavir
ismail@kokbulut.com
30.06.2018 tarihi ikinci üç aylık geçici vergi hesabının son günü. Beyanı daha sonra yapılmakla birlikte envanter, değerleme gibi hesap ve değerlemelerin dikkate alınacağı gün 30.06.2018 tarihidir.
Geçici vergi dönemlerinin son günlerinin özelliği işletme varlık ve borçlarında yer alan tutarların bu tarih itibariyle Vergi Usul Kanunu’nda belirlenen usullerde değerleme yapılacağı gün olması.
Bir çok işletmenin borçları, alacakları, banka kredi borçları döviz mevduatları gibi aktif ve pasifte döviz cinsinden yer alan bir çok kalemin değerlemesi son günde Merkez Bankası döviz alış kurları üzerinden yapılmakta.
En son aktif ve pasiflerinde yer alan bu tür kıymetlerin değerlemesi 31.03. 2018 tarihinde yapılmıştı. Bu kıymetlerden halen aktif ve pasifte yer almaya devam eden borç ve alacaklar varsa, bu değerleme 30.06.2018 tarihinde geçerli Merkez Bankası Döviz alış kurları üzerinden yapılacak.
Borcu olan daha az vergi ödeyecek.
İşletmelerin döviz cinsinden borçları mal ve hizmet alımı yaptığı işletmelere olabileceği gibi banka gibi kredi kuruluşlarına da olabilir. Döviz kurlarındaki artışlar vadesi gelmediği halde işletmenin yabancı para cinsinden görünen borç tutarlarını TL cinsinden artırmakta. İşletmeler tarafından bu artış sonucu oluşan kur farklarının gider hesaplarına kaydedilmesi neticesinde üzerinden geçici vergi hesaplanacak dönem kârı azalacak ve daha az geçici vergi ödeyecekler.
Bir milyon dolar borcu olan 134.596.-TL daha az vergi ödeyecek
Örneğin; 31.03.2016 tarihinde 1 milyon ABD Doları borcu olan bir işletmenin bu borcu halen ödenmemiş olsun. Bu borç için en son değerleme yapıldığı gün olan;
– 31.03.2018 tarihinde geçerli kura göre TL karşılığı borcu (1.000.000 $ x 3,9489=) 3.948.900.-TL iken,
– 30.06.2018 tarihinde geçerli kura göre TL karşılığı borcu (1.000.000 $ x 4,5607=) 4.560.700.-TL olmakta.
Bu iki tarihli değerlemeden kaynaklı olan kur farkı tutarı olan (4.560.700 – 3.948.900=) 611.800.-TL’lik tutar geçici vergi hesaplarında gider olarak dikkate alınacak ve (611.800 x % 22=) 134.596.-TL daha az geçici vergi ödenecek.
Ancak geçici vergi dönem sonlarında bu kurlar sonucu hesaplanan vergi nihai vergi değil. Borcun ödendiği tarih veya bir sonraki geçici vergi dönem sonundaki kurların durumuna göre bu kazanç kayba da dönüşebilecektir.