Eylül 2018 Fiyat Gelişmeleri
Özet
Eylül ayında tüketici fiyatları yüzde 6,30 oranında artmış ve yıllık enflasyon 6,62 puan yükselerek yüzde 24,52 olmuştur. Fiyat artışları alt gruplar geneline yayılmış, enflasyondaki yükselişin ana sürükleyicisi temel mal, gıda ve enerji grupları olmuştur. Yakın dönemdeki döviz kuru gelişmelerinin yansımaları birçok kalem üzerinde belirgin ölçüde hissedilirken, özellikle temel mallarda yıllık enflasyon dayanıklı tüketim malları öncülüğünde kayda değer bir artış sergilemiştir. Bu dönemde başta hizmetler olmak üzere döviz kuru geçişkenliği görece düşük olan kalemlerde dahi yüksek fiyat artışları kaydedilmesi dikkat çekmiştir. Üretici fiyat gelişmeleri bilhassa enerji ve ara malları kanalıyla maliyet baskılarının oldukça güçlendiğine işaret etmiştir. Bu görünüm altında çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu ve ana eğilimi sert bir yükseliş göstermiştir.
Değerlendirmeler
Eylül ayında tüketici fiyatları yüzde 6,30 oranında artmış ve yıllık enflasyon 6,62 puan yükselerek yüzde 24,52 olmuştur (Grafik 1). Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları 6,8 puan artarak sırasıyla yüzde 23,71 ve yüzde 24,05 olarak gerçekleşmiştir (Grafik 2).
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, gıda, enerji, hizmet ve altın gruplarının katkılarında sırasıyla 3,31, 1,77, 0,77, 0,64 ve 0,13 puan artış gözlenmiştir. Alkol-tütün grubunun katkısında ise değişim olmamıştır.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde, enflasyonun ana eğiliminde oldukça sert bir bozulma gözlenmiştir. Bu gelişmede temel mal grubu belirleyici olurken, ana eğilim hizmet grubunda da önemli oranda artmıştır.
Eylül ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 2,96 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 2,13 puan artarak yüzde 13,97 olmuştur. Yıllık enflasyon haberleşme hizmetlerinde bir miktar gerilerken, lokanta-otel, ulaştırma ve diğer hizmetler gruplarında belirgin bir yükseliş kaydetmiş, kira grubunda ise görece yatay seyretmiştir. Lokanta-otel ve ulaştırma gruplarında turizm kaynaklı talep yönlü etkilerin yanında gıda ve akaryakıt fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak maliyet yönlü etkiler de izlenmiştir. Diğer hizmetler grubu enflasyonundaki yükselişte ise eğitim ile bakım-onarım fiyatları belirleyici olmuştur.