Uygulama İç Genelgesi 2019/3
TC.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
Sayı : 29537098-010.06.01[62]-E.92765
Tarih: 30.06.2019
Konu : 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğle (Tebliğ No:2018-32/48) İlgili Yapılacak İş ve İşlemler
UYGULAMA İÇ GENELGESİ SERİ NO: 2019/3
Bilindiği üzere, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 29/8/2018 tarihli ve 52 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı 31/8/2018 tarihli ve 30521 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
52 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 32 sayılı Karara geçici 1 inci maddesinden önce gelmek üzere eklenen ek maddede; “Ek Madde 1-Vergi Dairesi Başkanlıkları ve Vergi Dairesi Müdürlükleri bu Kararın uygulanması kapsamında Bakanlıkça belirlenecek görevleri yerine getirmekle yükümlüdür.” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan 4/9/2018 tarihli ve 30525 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğin (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No:2018-32/48) “Hesap kapatma, ihbar ve ek süre” başlıklı 8 inci maddesinde;
“(1) Ticari amaçla mal ihracında, bedelleri yurda getirilme süresi içinde gelen ihracat ile ilgili hesaplar aracı bankalarca kapatılır.
(2) Süresi içinde kapatılmayan ihracat hesapları aracı bankalarca 5 iş günü içinde muamelenin safhalarını belirtecek şekilde yazılı olarak ilgili Vergi Dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilir.
(3) İlgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, ihbarı müteakip 10 iş günü içinde ilgililere hesapların kapatılmasını teminen 90 gün süreli ihtarname gönderilir. Bu süre içinde hesapların kapatılması veya 9 uncu maddede belirtilen mücbir sebep hallerinin ya da haklı durumun belgelenmesi gereklidir.
(4) Mücbir sebeplerin varlığı halinde, mücbir sebebin devamı müddetince altışar aylık dönemler itibarıyla ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce ek süre verilir.
(5) Mücbir sebep halleri dışında kalan haklı durumların varlığı halinde, hesapların kapatılmasına ilişkin altı aya kadar olan ek süre talepleri, firmaların haklı durumu belirten yazılı beyanına istinaden üçer aylık devreler halinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce, altı aylık süreden sonraki ek süre talepleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenip sonuçlandırılır. ”
açıklamaları yer almaktadır.
Ayrıca, 6/11/2018 tarihli Merkez Bankası İhracat Genelgesinin “Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi Dairesi Müdürlüklerine bildirim” başlıklı 29 uncu maddesinde;
“(1) İhracat hesabının, ek süreler de dâhil olmak üzere, süresi içerisinde kapatılamaması halinde açık hesap tutarı aracı bankaca 5 iş günü içinde Ek:1’deki forma uygun olarak ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilir. Söz konusu formun açıklama kısmına ilgili ihracat bedelinin ne kadarının yurda getirildiği ve ne kadarının DAB’a bağlandığı ayrıntılı olarak yazılır.
(2) İhracat bedelinin faktoring şirketlerince yurt içi kaynaklardan ödendiği faktoring işlemlerinde ise kapatılmayan ihracat hesaplarıyla ilgili olarak sadece faktoring şirketleri ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne ihbar edilir.
(3) Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi Dairesi Müdürlüklerince ihracat hesabının kapatılması için ilgililere ihbardan itibaren 10 iş günü içinde 90 gün süreli ihtarname gönderilir. İhracatçılarca bu ihtar süresi içinde ihracat hesabının kapatılması veya mücbir sebep halinin ya da haklı durumun ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne belgelenmesi gerekir.
(4) Bu Genelgenin 28 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki işlemlerden 90 günlük ihtar süresi sonunda kapatılmayanlar için Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi Dairesi Müdürlüklerince Cumhuriyet Savcılıklarına 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun uyarınca yasal işlem başlatılmasını teminen bildirimde bulunulur ve Bakanlığa ihbara ilişkin bilgi verilir. ”
açıklamaları yer almaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda ihracat hesabının, süresi içinde kapatılmaması halinde açık hesap tutarının aracı bankalar tarafından bu İç Genelgenin ekinde yer alan “32 Sayılı Karara İlişkin İş ve İşlemleri Yürütecek Vergi Dairesi Başkanlığı/Vergi Dairesi Müdürlükleri Listesi”nde (Ek-1) belirtilen Vergi Dairesi Başkanlığına/Vergi Dairesi Müdürlüklerine ihbar edilmesi üzerine, ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından yapılacak iş ve işlemler bu İç Genelgenin konusunu oluşturmaktadır.
1- Bankalar Tarafından Yapılan İhbarlar Üzerine Yapılacak İşlemler
Bankalar tarafından gönderilen “Açık İhracat Hesabı İhbar Formu”nun ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından sisteme bilgi girişi yapıldıktan sonra ihracat hesabının kapatılması için 10 iş günü içinde 90 gün süreli “İhtarname” (Ek-2) düzenlenir. Düzenlenen ihtarname sisteme bilgi girişi yapıldıktan sonra ihracatçılara posta ile alma haberli olarak gönderilir.
İhracatçılar tarafından bu ihtar süresinin sonuna kadar ilgili belgeler ibraz edilerek ihracat hesabının kapatılması veya mücbir sebep halinin ya da haklı durumun ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne belgelenmesi gerekmektedir.
2- İhracat Hesabının Kapatılmasına İlişkin İşlemler
İhtarname ile verilen 90 günlük sürenin sonuna kadar veya mücbir sebep halleri ya da haklı durumun uygun görülmesi nedeniyle verilen ek süreler içinde ihracatçılar tarafından; Gümrük Beyannamesi (GB) örneği ve ilgili Döviz Alım Belgesi (DAB) ibraz edilerek süresi içinde yurda getirilmeyen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin yurda getirildiğinin beyan edilmesi üzerine Vergi Dairesi Başkanlığınca/Vergi Dairesi Müdürlüğünce yapılan tetkik sonucunda ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin yurda getirildiğinin tespit edilmesi halinde ihracat hesabı sisteme bilgi girişi yapılarak müdür yardımcısı/müdür/vergi dairesi müdürünce onaylanmak suretiyle kapatılacaktır.
Diğer taraftan, ihracatçılarca 90 günlük ihtarname süresi içinde Gümrük Beyannamesi örneği ve ilgili Döviz Alım Belgesi ibraz edilerek süresi içinde yurda getirilmeyen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin yurda getirildiğinin beyan edilmesi üzerine Vergi Dairesi Başkanlığınca/Vergi Dairesi Müdürlüğünce yapılan tetkik sonucunda 100.000 ABD doları veya eşitini aşmamak üzere, mücbir sebeplerin varlığı dikkate alınmaksızın beyanname veya formda yer alan bedelin %10’una kadar noksanlığı olduğu tespit edilen (sigorta bedellerinden kaynaklanan noksanlıklar dâhil) ihracat hesabı ödeme şekline bakılmaksızın sisteme bilgi girişi yapılarak müdür yardımcısı/müdür/vergi dairesi müdürünce onaylanmak suretiyle kapatılacaktır.
3- 2018-32/48 Sayılı Tebliğe Göre Mücbir Sebep Halleri Nedeniyle Ek Süre Talepleri Üzerine Yapılacak İşlemler
2018-32/48 sayılı Tebliğe göre mücbir sebep kabul edilebilecek haller aşağıda belirtilmiştir:
a) İthalatçı veya ihracatçı firmanın infisahı, iflası, konkordato ilan etmesi veya faaliyetlerini daimi olarak tatil etmesi, firma hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmesi, şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü,
b) Grev, lokavt ve avarya hali,
c) İhracatçı veya ithalatçı memleket resmi makamlarının karar ve işlemleri ya da muhabir bankaların muameleleri dolayısıyla hesapların kapatılmasının imkânsız hale gelmesi,
ç) Tabii afet, harp ve abluka hali,
d) Malların kaybı, hasara uğraması veya imha edilmesi,
e) İhtilaf nedeniyle dava açılması veya tahkime başvurulması.
Mücbir sebep hallerinden; (a) ve (e) halinin yetkili mercilerden, (b) ve (ç) halinin, ithalatçının bulunduğu memleketin resmi makamlarından veya mahalli odaca tasdik edilmiş olmak kaydıyla alıcı veya ithalatçı firmadan (harp ve abluka hali hariç), (c) halinin resmi makamlarımızdan, ithalatçının bulunduğu memleketin resmi makamlarından veya muhabir bankalardan, (d) halinin ise sigorta şirketlerinden, uluslararası gözetim şirketlerinden veya ilgili ülke resmi makamlarından alınmış belgelerle tevsik edilmesi şarttır.
Mücbir sebep halleri ile ilgili olarak yurtdışından temin edilecek belgelerin dış temsilciliklerimizce veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış olması gerekir.
Bu kapsamda, ihracatçılar tarafından 2018-32/48 sayılı Tebliğin 9 uncu maddesinde belirtilen mücbir sebep hallerinin belgelerle ibraz edilerek ek süre talep edilmesi ve söz konusu talebin Vergi Dairesi Başkanlığınca/Vergi Dairesi Müdürlüğünce uygun görülmesi halinde mücbir sebebin devamı müddetince altışar aylık dönemler itibarıyla ek süre verilecektir. Ek süre talepleri en geç 15 gün içinde sonuçlandırılacak olup uygun görülen talebin sisteme bilgi girişi yapıldıktan sonra ihracatçıya talebinin uygun görüldüğüne ilişkin yazı (Ek-3) posta ile alma haberli olarak gönderilecektir.
Mücbir sebep halleri nedeniyle yapılan ek süre talepleri uygun görülmeyen ihracatçıya da ek süre taleplerinin uygun görülmediğine ilişkin yazı posta ile alma haberli olarak gönderilecektir.
4- 2018-32/48 Sayılı Tebliğe Göre Mücbir Sebep Halleri Dışında Kalan Haklı Durumların Varlığı Nedeniyle Ek Süre Talepleri Üzerine Yapılacak İşlemler
Mücbir sebep halleri dışında kalan haklı durumların varlığı nedeniyle hesapların kapatılmasına ilişkin altı aya kadar olan ek süre talepleri, ihracatçıların haklı durumu belirten yazılı beyanlarına istinaden ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca/Vergi Dairesi Müdürlüğünce değerlendirilecek ve uygun görülmesi durumunda üçer aylık devreler halinde ihracatçılara ek süre verilecektir. Ek süre talepleri en geç 15 gün içinde sonuçlandırılacak olup uygun görülen talebin sisteme bilgi girişi yapıldıktan sonra ihracatçıya talebinin uygun görüldüğüne ilişkin yazı (Ek-4) posta ile alma haberli olarak gönderilecektir.
Haklı durumun varlığı nedeniyle yapılan ek süre talepleri uygun görülmeyen ihracatçıya da ek süre taleplerinin uygun görülmediğine ilişkin yazı posta ile alma haberli olarak gönderilecektir.
İhracatçıların haklı durumu belirten yazılı beyanına istinaden altı aylık süreden sonraki ek süre talepleri ise Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenip sonuçlandırılacağından bu taleplerin Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlıklar tarafından 10 iş günü içinde Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğüne (Mülga Mali Sektörle İlişkiler ve Kambiyo Genel Müdürlüğü) yazı ile bildirilmesi gerekmektedir.
5- Terkin Talebi Üzerine Açık Hesabın Kapatılması İşlemleri
İhracatçılara gönderilen ihtarnamenin tebliğinden sonra ihracatçılar tarafından 90 günlük ihtar süresi içinde terkin talebinde bulunulması halinde her bir gümrük beyannamesi itibarıyla aşağıdaki işlemler yapılır.
a) 200.000 ABD doları veya eşitini aşmayan terkin taleplerinde; mücbir sebep halleri göz önünde bulundurulmak suretiyle beyanname veya formda yer alan bedelin %10’una kadar noksanlığı olduğu tespit edilen açık hesaplar sisteme bilgi girişi yapılarak müdür yardımcısı/müdür/vergi dairesi müdürünce onaylanmak suretiyle kapatılacaktır.
b) 200.000 ABD doları veya eşitini aşan terkin talepleri ise Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından mücbir sebepler ile haklı durumlar göz önünde bulundurulmak suretiyle incelenip sonuçlandırılacağından bu taleplerin Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlıklar tarafından Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğüne (Mülga Mali Sektörle İlişkiler ve Kambiyo Genel Müdürlüğü) yazı ile bildirilmesi gerekmektedir.
6- İhracat Hesabının Kapatılmaması Durumunda Cumhuriyet Savcılıklarına Bildirim
İhracatçılara ihtarname ile verilen 90 günlük süre içinde ihracat hesabının kapatılmaması, mücbir sebep halleri veya haklı durumun uygun görülmesi nedeniyle verilen ek sürelere rağmen ihracat hesabının kapatılmaması ya da mücbir sebep halleri/haklı durum nedeniyle yapılan ek süre taleplerinin kabul edilmemesi durumlarında, ihracat hesabını kapatmayanlar hakkında 10 iş günü içinde Cumhuriyet Savcılıklarına 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun uyarınca yasal işlem başlatılmasını teminen durumlarına uyan yazı (Ek-5 veya Ek-6) ile bildirimde bulunulacaktır.
Cumhuriyet Savcılıklarına yapılan bildirime ilişkin sisteme bilgi girişi yapılarak, bildirim hakkında 10 iş günü içinde Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü ile Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğüne (Mülga Mali Sektörle İlişkiler ve Kambiyo Genel Müdürlüğü) bilgi verilecektir.
7. Diğer Hususlar
İhracat hesabına ilişkin program çalışmaları sürdürülmekte olup uygulamaya geçiş tarihi ve konu ile ilgili olarak yapılacak diğer iş ve işlemler daha sonra EVDB ekranlarından duyurulacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Abdullah KİRAZ
Başkan a.
Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı V.
Ekler ve Dağıtım Yerleri Alınmamıştır