İhraç Kayıtlı Satış
Serhat ERDEN
Vergi Dairesi Müdür Yardımcısı
Yazar Hakkında
I- GİRİŞ
İhracat; bir ülkede üretilen malın, başka bir ülkeye döviz karşılığı satılarak, ilgili ülkenin gümrük sahasının dışına çıkarılması veya serbest bölgelere intikali şeklinde tanımlanabilir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11, 13, 14 ve 15 inci maddeleri ile 17/4-s bendinde vergiden istisna edilmiş bulunan işlemler belirtilmekte olup, 11 inci maddenin (1) numaralı fıkrasının (c) bendinde bahsi geçen ihracat kaydıyla teslim edilen mallarda KDV istisnasını ele alacağız.
II- İHRAÇ KAYDIYLA TESLİM
KDV Genel Uygulama Tebliğinin II/A-8.1. bölümünde; “3065 sayılı Kanunun (11/1-c) maddesi gereğince; ihraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait KDV, ihracatçılar tarafından ödenmez.” denilmektedir.
Dışsatım olarak da adlandırılan ihracat;
√ İmalatçı vasfına haiz satıcılar tarafından yapılması,
√ İhracat yapan firmaya bizzat imal edilen malın teslimi (piyasadan hazır olarak alınıp satılan malların teslimi hariç),
√ İmalatçı tarafından imal edilen mallar üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmaması,
√ İhracatçı tarafından malın teslim alındığı haliyle gümrük bölgesi dışına çıkarılması,
durumlarının varlığı halinde 11/1-c maddesi kapsamında ihracat istisnası olarak değerlendirilecektir.
İMALATÇI VASFINA HAİZ SATICI KİMDİR?
Üretim yapacak firmanın;
√ İmalatçı belgesinin bulunması (Sanayi Sicil Belgesi/ Çiftçi Kayıt Belgesi/ Gıda İşletmesi Kayıt Belgesi/ İşletme Onay Belgesinden herhangi biri),
√ İlgili meslek odasına kaydolunması,
√ Üretimin yapıldığı dönemde yürürlükte bulunan Sanayi Sicil Tebliğlerinde öngörülen sayıda işçi çalıştırması ve gerekli araç parkına sahip olması veya kapasite raporundaki üretim altyapısına sahip olması,
hallerinde imalatçı vasfına haiz olduğu kabul edilir.
Ayrıca imalatçı firma tarafından İmalatçı Belgesi ve ilgili meslek odasına üyelik belgesinin birer örneği;
- İhracatçı firmaya malı teslim ettiği dönemde,
- Bir defaya mahsus olmak üzere,
- İlgili dönem KDV beyannamesinin verilme süresine kadar,
- Bağlı olunan vergi dairesine,
bir dilekçe ekinde verilecektir.
İmalatçı firma, malları kendi bünyesinde üretebileceği gibi malları fason[1] olarak da imal ettirebilecektir ki imalatçı belgesindeki üretim konusu malların tamamının fason üretim şeklinde imal ettirilebileceği tabiidir. Fason olarak alınan hizmet, ihraç kaydıyla teslime engel teşkil etmeyecek olup, tecil-terkin uygulamasından yararlanılabilecektir.
III- FATURA NİZAMI, KAYDI VE BEYANI
İhraç Kayıtlı Satışlarda İMALATÇI FİRMA
Örnek Olay -1: (Tecil Edilebilir KDV > Ödenmesi Gereken KDV → İade Edilecek KDV)
Beşiktaş Vergi Dairesi Müdürlüğünün mükellefi Siyah Bilgisayar İmalat firmasının 800.000.-TL tutarındaki imal ettiği bilgisayarları, ihracatçı firma olan Beyaz Dış Ticaret firmasına 19.03.2020 tarihinde ihraç kaydıyla teslim etmiş olup, Mart/2020 dönemi Yurtiçi Satışları 200.000, İndirilecek KDV Toplamı 80.000.-TL’ dir.
İhracatçı firma ürünleri 17.04.2020 tarihinde ihraç etmiştir. Şöyle ki; Mart/2020 döneminde ihraç kayıtlı teslim edilen mallar nedeniyle beyan edilen KDV tutarı, Gümrük Çıkış Beyannamesinin kapanma (intaç) tarihi olan 17.04.2020 tarihi itibariyle terkin veya iade edilebilir hale gelmiş olacaktır.
FATURA NİZAMI:
İmalatçı tarafından ihracatçı adına düzenlenecek olan satış faturasında; Vergi Usul Kanununun 230 uncu maddesinde belirtilen şekil şartlarına uyulmasının yanı sıra ihraç kayıtlı faturaya, “3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla teslim edildiğinden, KDV tahsil edilmemiştir.” ibaresi eklenecektir. Ayrıca faturada, imal edilen mala ait hesaplanan KDV tutarı (800.000 x %18 = 144.000.-TL) yazılarak beyannameye eklenecek olup, ihracatçı tarafından satın alınan malın KDV tutarı imalatçıya ödenmeyecektir.
MUHASEBE KAYDI:
————————————- 19/03/2020 —————————————
120 Alıcılar 1.036.000.-
(Mahiyete göre 101,102,103,121)
192 Diğer KDV 144.000.-
192.01 Tecil Edilebilir KDV
600 Yurtiçi Satışlar 1.000.000.-
600.01 Yurt İçi Teslim (200.000)
600.02 İhraç Kayıtlı Teslim (800.000)
391 Hesaplanan KDV 180.000
İhraç Kayıtlı Satış (Teslim)
————————————- 31.03.2020 —————————————
391 Hesaplanan KDV 180.000.-
191 İndirilecek KDV 80.000.-
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 100.000.-
Örnek verilerine istinaden ay sonu tahakkuk kaydı
————————————- 31/03/2020 —————————————
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 100.000.-
392 Diğer KDV 100.000.-
392.01 Terkin Edilecek KDV
Terkin Kaydı
————————————- 17/04/2020 —————————————
136 Diğer Çeşitli Alacaklar 44.000.-
136.01 İade Talep Edilebilir KDV
392 Diğer KDV 100.000.-
392.01 Terkin Edilecek KDV
192 Diğer KDV 144.000.-
192.01 Tecil Edilebilir KDV
İhracatın Gerçekleşmesi
——————————————- / ———————————————–
KDV BEYANI:
| 1 NOLU KDV BEYANNAMESİ (MART/2020) | |
|---|---|
| Hesaplanan KDV [ (800.000+200.000) x %18 ] | 180.000 |
| Toplam Vergi İndirimi | 80.000 |
| Ödenmesi Gereken KDV (Fark) | 100.000 |
| Tecil Edilebilir KDV (800.000 x %18) | 144.000 |
| Tecil Edilecek KDV | 100.000 |
| İhracatın Gerçekleştiği Dönemde İade Edilecek KDV | 44.000 |
| Ödenecek KDV | 0.- |
Farkındalık Notu:
İhraç kayıtlı satışlar, 1 No.lu KDV beyannamesinde “İhraç Kaydıyla Yapılan Teslimler” bölümünde beyan edilmektedir. Ayrıca ihraç kaydıyla yapılan satışlar beyannamede “Matrah ve Vergi Bildirimi / Tevkifat Uygulanmayan İşlemler” bölümünde beyan edilen matrahın içerisinde yer almakta olup, beyannameyi analiz ederken bu hususu gözden kaçırmamak gerekir.
ÖRNEK OLAY- 2 -: (Tecil Edilebilir KDV < Ödenmesi Gereken KDV → Ödenecek KDV)
Bursa V.D.B. – İnegöl Vergi Dairesi Müdürlüğünün mükellefi Yeşil Koltuk İmalat firmasının 500.000.-TL tutarındaki ürettiği koltukları, ihracatçı firma olan Beyaz Dış Ticaret firmasına 16.07.2020 tarihinde ihraç kaydıyla teslim etmiştir. Mükellefin Temmuz/2020 dönemi Yurtiçi Satışları 1.000.000.-TL, İndirilecek KDV Toplamı 50.000.-TL’ dir.
İhracatçı firma ürünleri 16.10.2020 tarihinde ihraç etmiştir. Şöyle ki; Temmuz/2020 döneminde ihraç kayıtlı teslim edilen mallar nedeniyle yüklenilen KDV tutarı, Gümrük Çıkış Beyannamesinin kapanma (intaç) tarihi olan 16.10.2020 tarihi itibariyle terkin veya iade edilebilir hale gelmiş olacaktır.
FATURA NİZAMI:
İmalatçı tarafından ihracatçı adına düzenlenecek olan satış faturasında; Vergi Usul Kanununun 230 uncu maddesinde belirtilen şekil şartlarına uyulmasının yanı sıra ihraç kayıtlı faturaya, “3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla teslim edildiğinden, KDV tahsil edilmemiştir.” ibaresi eklenecektir. Ayrıca faturada, imal edilen mala ait hesaplanan KDV tutarı (500.000 x %8 = 40.000.-TL) yazılarak beyannameye eklenecek olup, ihracatçı tarafından satın alınan malın KDV tutarı imalatçıya ödenmeyecektir.
MUHASEBE KAYDI:
————————————- 16/07/2020 —————————————
120 Alıcılar 1.580.000.-
(Mahiyete göre 101, 102, 103, 121)
192 Diğer KDV 40.000.-
192.01 Tecil Edilebilir KDV
600 Yurtiçi Satışlar 1.500.000.-
600.01 Yurt İçi Teslim (1.000.000)
600.02 İhraç Kayıtlı Teslim (500.000)
391 Hesaplanan KDV 120.000.-
İhraç Kayıtlı Satış (Teslim)
————————————- 31.07.2020 —————————————
391 Hesaplanan KDV 120.000.-
191 İndirilecek KDV 50.000.-
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar 30.000.-
392 Diğer KDV 40.000.-
392.01 Terkin Edilecek KDV
Örnek verilerine istinaden ay sonu tahakkuk kaydı
————————————- 16/10/2020 —————————————
392 Diğer KDV 40.000.-
392.01 Terkin Edilecek KDV
192 Diğer KDV 40.000.-
192.01 Tecil Edilebilir KDV
İhracatın Gerçekleşmesi
——————————————- / ———————————————–
KDV BEYANI:
| 1 NOLU KDV BEYANNAMESİ (TEMMUZ/2020) | |
|---|---|
| Hesaplanan KDV [ (1.000.000+500.000) x %8 ] | 120.000 |
| Toplam Vergi İndirimi | 50.000 |
| Ödenmesi Gereken KDV (Fark) | 70.000 |
| Tecil Edilebilir KDV (500.000 x %8) | 40.000 |
| Tecil Edilecek KDV | 40.000 |
| İhracatın Gerçekleştiği Dönemde İade Edilecek KDV | 0.- |
| Ödenecek KDV | 30.000 |
ÖRNEK OLAY- 3 -: (Sonraki Döneme Devreden KDV çıkıyorsa → İade Edilecek KDV)
Burdur Defterdarlığı – Bucak Vergi Dairesi Müdürlüğünün mükellefi Gülsuyu Kolonya Üretim firmasının 200.000.-TL tutarındaki ürettiği kolonyaları, ihracatçı firma olan Kutlu Dış Ticaret firmasına 15.09.2020 tarihinde ihraç kaydıyla teslim etmiştir. Mükellefin Eylül/2020 dönemi Yurtiçi Satışları 300.000.-TL, İndirilecek KDV Toplamı 100.000.-TL’dir.
İhracatçı firma ürünleri 18.10.2020 tarihinde ihraç etmiştir. Şöyle ki; Eylül/2020 döneminde ihraç kayıtlı teslim edilen mallar nedeniyle yüklenilen KDV tutarı, Gümrük Çıkış Beyannamesinin kapanma (intaç) tarihi olan 18.10.2020 tarihi itibariyle terkin veya iade edilebilir hale gelmiş olacaktır.
FATURA NİZAMI:
İmalatçı tarafından ihracatçı adına düzenlenecek olan satış faturasında; Vergi Usul Kanununun 230 uncu maddesinde belirtilen şekil şartlarına uyulmasının yanı sıra ihraç kayıtlı faturaya, “3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla teslim edildiğinden, KDV tahsil edilmemiştir.” ibaresi eklenecektir. Ayrıca faturada, imal edilen mala ait hesaplanan KDV tutarı (200.000 x %18 = 36.000.-TL) yazılarak beyannameye eklenecek olup, ihracatçı tarafından satın alınan malın KDV tutarı imalatçıya ödenmeyecektir.
MUHASEBE KAYDI:
————————————- 15/09/2020 —————————————
120 Alıcılar 554.000.-
(Mahiyete göre 101,102,103,121)
192 Diğer KDV 36.000.-
192.01 Tecil Edilebilir KDV
600 Yurtiçi Satışlar 500.000.-
600.01 Yurt İçi Teslim (200.000)
600.02 İhraç Kayıtlı Teslim (300.000)
391 Hesaplanan KDV 90.000.-
İhraç Kayıtlı Satış (Teslim)
————————————- 30.09.2020 —————————————
391 Hesaplanan KDV 90.000.-
190 Devreden KDV 10.000.-
191 İndirilecek KDV 100.000.-
Örnek verilerine istinaden ay sonu tahakkuk kaydı
————————————- 18/10/2020 —————————————
136 Diğer Çeşitli Alacaklar 36.000.-
136.01 İade Talep Edilebilir KDV
192 Diğer KDV 36.000.-
192.01 Tecil Edilebilir KDV
İhracatın Gerçekleşmesi
——————————————- / ———————————————–
KDV BEYANI:
| 1 NOLU KDV BEYANNAMESİ (EYLÜL/2020) | |
|---|---|
| Hesaplanan KDV [ (300.000+200.000) x %18 ] | 90.000 |
| Toplam Vergi İndirimi | 100.000 |
| Sonraki Döneme Devreden KDV | 10.000 |
| Tecil Edilebilir KDV (200.000 x %18) | 36.000 |
| Tecil Edilecek KDV | 0.- |
| İhracatın Gerçekleştiği Dönemde İade Edilecek KDV | 36.000 |
| Ödenecek KDV | 0.- |
Farkındalık Notu:
İhraç kayıtlı satışlar, 1 No.lu KDV beyannamesinde “Matrah ve Vergi Bildirimi / Tevkifat Uygulanmayan İşlemler” bölümünde beyan edilen “Matrah ve Hesaplanan KDV” tutarının içerisinde yer almaktadır. Şöyle ki, hesaplanan KDV ile indirilecek KDV kıyasında hesaplamaya dahildir. Bu sebepten İndirilecek KDV ≥ Hesaplanan KDV olduğu durumlarda “Sonraki Döneme Devreden KDV” satırında 0 (sıfır) dahil olmak üzere herhangi bir değerin varlığı halinde bahse konu mükellefin iade alacağı tabiidir.
İhraç Kayıtlı Satışlarda İHRACATÇI FİRMA
FATURA NİZAMI:
İhracatçı tarafından yurtdışındaki müşteri adına düzenlenecek olan satış faturasında KDV tutarı hesaplanmayacak olup, hesaplanan KDV satırına 0 (sıfır) olarak yazılacaktır.
MUHASEBE KAYDI:
“3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla teslim edildiğinden, KDV tahsil edilmemiştir.” ibaresinin yer aldığı faturada gösterilen ve ihracatçı tarafından ödenmeyen KDV tutarı için ihracatçı firma tarafından herhangi bir yevmiye kaydı yapılmayacaktır.
KDV BEYANI:
İmalatçı firmadan alım yapan ihracatçı firmanın, yevmiye kaydı yapılmayan bir işleme ait olan KDV tutarını ilgili dönem KDV beyannamesinde indirime konu edemeyeceği tabiidir. Şu kadar ki; imalatçı firma nezdinde tecil veya terkin edilen vergiler hakkında ihracatçılar bakımından 3065 sayılı Kanunun 32 nci maddesi[2] hükmü uygulanmaz.
IV- SONUÇ
√ İmalatçı tarafından tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan KDV, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil edilecektir.
√ Söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi halinde tecil edilen vergi terkin olunacaktır.
√ İhracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilecek Katma Değer Vergisi, ihraç edilen mala ilişkin imalatçı satış bedeline göre hesaplanan vergiden imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin düşülmesinden sonra kalan tutardan fazla olamaz.
√ İhracatçılara mal teslim eden imalatçılara iade edilmesi gereken Katma Değer Vergisi, ihracat işlemlerinin tamamlanmasından sonra yapılır. İade veya tecil olunacak vergi miktarı, mükellefin ilgili dönem beyannamesinde yer alan bilgiler mukayese edilmek suretiyle hesaplanır.
√ İhracatın mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde gerçekleştirilememesi halinde, en geç üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren on beş gün içinde başvuran ihracatçılara, Maliye Bakanlığınca veya Bakanlığın uygun görmesi halinde vergi dairelerince üç aya kadar ek süre verilebilir.
√ İhracatın yukarıdaki şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, tecil olunan vergi tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammıyla birlikte tahsil olunur. Ancak, ihraç edilmek şartıyla teslim edilen malların Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç edilmemesi halinde, tecil edilen vergi tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilir.
Her hasadın bir zekâtı vardır. İlmin zekâtı ise öğretmektir. İlim, paylaştıkça çoğalan bir hazinedir.
Kaynaklar
- Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği.
- gumrukleme.com.tr
Dipnotlar
[1] Fason hizmet, bir malın mülkiyet ve tasarruf hakkının devralınmaksızın ücreti karşılığı belirli işlemlere tabi tutularak/işlemlerden geçirilerek, tasarruf veya mülkiyet hakkı sahibine iade edilmesidir.
[2] Bu Kanunun 11, 13, 14 ve 15 inci maddeleri ile 17 nci maddenin (4) numaralı fıkrasının (s) bendi uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak Katma Değer Vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen Katma Değer Vergisi, işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur.