Yapılandırılan Borcun İade Alacağından Mahsubu
Hamza ERTEKİN
E.Vergi Dairesi Müdür Yrd.
hamzaertekin@bbdas.com.tr
Yazar Hakkında
1- Mükelleflerin Kapsama Giren Kendi Vergi Borçlarına Mahsup Taleplerinden Vaz Geçerek Bu Borçlarını Yapılandırmaları Mümkün müdür?
Mükelleflerin bir veya birden fazla vergi dairesine mahsup talepli borçları olması hâlinde, her birine ayrı ayrı Kanundan yararlanmak için belirlenen başvuru süresi içinde Tebliğ ekinde bir örneği yer alan (Ek:2/F) dilekçeyle bildirimde bulunarak, mahsup taleplerinden vaz geçmek suretiyle, bu borçlarını yapılandırabilmeleri mümkündür. (7256 sayılı Kanun Tebliği II/F-5 Bölümü)
2- Üçüncü Kişilerin Vergi Borçlarına Mahsup Talepli Borçlar İçin Mahsup Talebinden Vaz Geçilerek Yapılandırılması Mümkün müdür?
Vergi borcuna başka bir mükellefin alacağından mahsup talep edilen borçlu mükellefin, 31.12.2020 tarihine kadar hiçbir şarta bağlı olmadan yapılandırma talep etmeleri mümkündür.
Ancak, üçüncü şahsın vergi borcuna mahsup talebinde bulunan mükellefin, bu talebinden vazgeçebilmesi için, borcuna mahsup istenen üçüncü şahsın da bu konuya yönelik irade beyanında bulunması gerekmektedir. (7256 sayılı Kanun Tebliği II/F-5 Bölümü)
3- Mahsup Talep Edilen Ancak Talepten Vaz Geçilerek Yapılandırılan Borç Taksitlerine Aynı Alacağın Mahsubu Mümkün müdür?
Mahsup talebinden vazgeçen mükelleflerin, mahsup talebine konu iade alacaklarını Kanun kapsamındaki taksitlerine Kanunun 3’üncü maddesinin beşinci fıkrası hükmüne göre veya Kanun kapsamında yapılandırılmayan vergi borçlarına ilgili mevzuat uyarınca mahsubunu talep etmeleri mümkündür. (7256 sayılı Kanun Tebliği II/F-5 Bölümü)
4- Mahsuben İade Talep Edilen Alacaklar, Bu Talepten Vaz Geçilerek Yapılandırılan Borçlar Ödenmeden, Nakden İade Alınabilir mi?
İade alacağının vergi borcuna mahsubunu talep eden ve vergi borcunu Kanuna göre ödemek üzere bu mahsup talebinden vazgeçen mükelleflere iade alacaklarının, mahsubundan vazgeçilen borcun söz konusu Kanun kapsamında yapılandırılmasından sonra hesaplanan taksit tutarları toplamını aşan kısmı, ilgili mevzuat hükümleri ve 6183 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 88 inci maddesinin onaltıncı fıkrası göz önünde bulundurularak nakden iade edilebilecektir. (7256 sayılı Kanun Tebliği II/F-5 Bölümü)
Bir diğer ifadeyle; mahsuben iadesinden vaz geçilen alacaklar, mahsubundan ödenmesinden vaz geçilen ilgili borçlar yapılandırılmış olsa bile, taksitlendirilmiş toplam borç tutarı ödenmedikçe nakden iadeye konu edilemeyecektir. Ancak toplam borç tutarını aşan, mahsuben iadeden vaz geçilen alacaklar ilgili mevzuatına göre nakden iade edilebilecektir.
5- Yapılandırılan Vergi Ve SGK Borcu Bulunan Mükelleflerin 31.12.2020 Tarihine Kadar Yaptıkları Nakden İade Talepleri Yerine Getirilir mi?
İade talebinin 7256 sayılı Kanunun başvuru süresinin bitiminden (31 Aralık 2020) önce olması hâlinde mükellefin talebine bağlı kalınmaksızın 7256 sayılı Kanuna göre ödenmesi gereken taksitlere (vadesi gelmemiş olanlar da dâhil olmak üzere) mahsup edilecek ve kalan bir tutarın bulunması durumunda ise 6183 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesinin onaltıncı fıkrası göz önünde bulundurularak red ve iade edilecektir. (7256 sayılı Kanun İç Genelgesi (C) Bölümü)
6- Yapılandırılan Vergi Ve SGK Borcu Bulunan Mükelleflerin 31.12.2020 Tarihinden Sonraki Nakden İade Talepleri Yerine Getirilir mi?
İade talebinin 7256 sayılı Kanunun başvuru süresinden (31 Aralık 2020) sonra olması hâlinde öncelikle mükellefin muaccel hale gelmiş (7256 sayılı Kanuna göre ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süresi başlamış olanları dâhil) amme borçlarına, 5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesinin onaltıncı fıkrasına göre Sosyal Güvenlik Kurumu alacaklarına mahsup edilmesi sağlanacak ve kalan bir tutarın bulunması durumunda ise mükellefin talebi çerçevesinde işlem yapılacaktır. (7256 sayılı Kanun İç Genelgesi (C) Bölümü)
7- Yapılandırılan Vergi Borçlarına İade Alacağından Mahsup Nasıl Talep Edilir?
İade alacağının ilgili mevzuatına göre mahsuben iadesi için aranılan bilgi ve belgelerin dilekçe tarihi itibariyle tamamlanmış olması teminat, yeminli mali müşavir raporu veya vergi inceleme raporu da aranan durumlarda, bunların da aynı süre içinde vergi dairesine intikal etmiş olması) halinde, sistem üzerinden verilecek mahsuben iade talebine ek olarak, ayrıca mahsup istenilecek borcun taksit süresi içinde Tebliğe ekli (Ek:2/E)’ de yer alan dilekçe ile başvurulması halinde yapılandırılmış kendi borçlarına mahsup talep edilebilecektir. (7256 sayılı Kanun Tebliği (II/C-4) Bölümü)
Yapılandırma kapsamındaki taksitlerin kısmen mahsup, kısmen nakit ödenmesine engel bir durum görülmemektedir.
8- Mahsup Talep Edilen Alacaklardan Yapılacak Kesintiler Nedeniyle Alacağın Taksit Tutarını Karşılamaması Durumunda Ne Yapılacak?
Mahsup talebine konu tutardan daha az tutarda mahsubun yapılması hâlinde, mahsuben ödeme suretiyle tahsil edilemeyen taksit tutarının 1 ay içerisinde ödenmesi hususunda borçluya bildirimde bulunulacak, eksik ödenen taksit tutarının, ödenmesi gerektiği tarihten ödendiği tarihe kadar gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte 1 aylık ödeme süresi içerisinde ödenmesi hâlinde eksik ödenen tutar için yapılandırma hükümlerinin ihlal edilmiş sayılmayacaktır. (7256 sayılı Kanun Tebliği (II/C-4) Bölümü)
Yapılandırılan borç taksitleri için yapılan mahsup talebinin, vergi dairesi tarafından kısmen veya tamamen yapılamayacak olması durumunda, bunun yazılı olarak mükellefe bildirilmesi gerekmektedir. Yazının tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde mahsuben ödenemeyen taksit tutarının gecikme zammı ile birlikte ödenmesi halinde taksit ihlali sayılmayacaktır.
9- Yapılandırılan Borçların İade Alacağından Mahsup Yoluyla Ödenmesinden Sonra İade Alacağının Haksız Alındığının Tespit Edilmesi Halinde Ne Yapılır?
Mükellefin mahsup talebi üzerine mahsup işlemleri yapıldıktan sonra, fazla veya yersiz mahsup yapıldığının tespiti hâlinde, haksız alınan iade tutarı için vergi mevzuatı gereği gerekli tarhiyatın yapılacaktır. Bu durumda, Kanun kapsamında mahsup yoluyla yapılmış olan tahsilatlar için herhangi bir düzeltme işlemi yapılmayacaktır. (7256 sayılı Kanun Tebliği (II/C-4) Bölümü)
10- Yapılandırılmış SGK Borçlarına İade Alacaklarından Mahsup Talep Edilebilir mi?
SGK borçlarının tecil edildiğine dair ilgili Kurumdan alınacak belgenin ilgili mevzuatına göre mahsup edilecek alacağın bulunduğu vergi dairesine ibrazı halinde, muaccel hale gelmiş kendi vergi borcunun bulunmaması kaydıyla, tecilli SGK borçlarına/taksitlerine mahsup talep edilebilecektir. Ancak bu durumda; vergi dairesindeki iş ve işlemlerin alacağı süre dikkate alınarak, SGK borcunun taksit süresi sonu beklenilmeden, mahsuben iadeye konu evrakların önceden vergi dairesine verilmesi, mahsup talebinin ise mümkün olan en erken sürede, vadeden en az 15 gün önce yapılması gerekmektedir. Yapılan mahsup talebinin vade sona ermeden ilgili vergi dairesinden mutlaka takip edilmesi, tespit edilen eksikliklerin ivedi olarak tamamlanması, mahsubun çeşitli sebeplerden dolayı eksik yapılacak olması durumunda, fark tutarın vade sona ermeden ilgili SGK Müdürlüğüne nakit ödenmesinin sağlanması gerekmektedir. KDV Risk Analiz Raporunun oluşması, iş yoğunluğu ve pandemi süreci olumsuzluğunun da dikkate alınması önem arz etmektedir. (Bu konuyla ilgili SGK ve Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ayrıca belirleme yapması durumunda, yapılacak bu belirlemeye göre hareket edilmesi yararlı olacaktır.)
KAYNAKÇA
— 7256 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
— Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7256 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 1)
— Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7256 Sayılı Kanun İç Genelgesi (2020/1)