Gayrimenkullere Değer Biçme ve Satış Komisyonu
Yadigar ŞENÖZ
SMMM
yadigar.senoz@gmail.com
I- 7316 SAYILI KANUNLA SATIŞ KOMİSYONU İLE İLGİLİ YAPILAN DÜZENLEMELER
6183 sayılı Kanunun ÜÇÜNCÜ BÖLÜMÜ gayrimenkul malların haciz ve satışı başlığı ile düzenlenmiştir. Kanunun 90 ıncı maddesi 7316 sayılı Kanun [1] ile değişikliğe uğramıştır.
Buna göre, Gayrimenkuller, satış komisyonlarınca fiziki veya elektronik ortamda açık artırma ile satılır. Satış komisyonunun oluşumu alacaklı amme idarelerince belirlenir. Komisyonun çalışma usul ve esaslarını belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Tahsilat Genel Tebliği Seri: A Sıra No: 1’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri: A Sıra No: 13) [2] ile haczedilen gayrimenkul malların satışına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş ve satış komisyonunun teşekkülü ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.
6183 sayılı Kanunun 7316 sayılı Kanunla değiştirilen 90 ıncı maddesinde “Gayrimenkuller, satış komisyonlarınca fiziki veya elektronik ortamda açık artırma ile satılır. Satış komisyonunun oluşumu alacaklı amme idarelerince belirlenir. Komisyonun çalışma usul ve esaslarını belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Buna göre, tahsil dairelerince haczedilmiş olan gayrimenkullerin satılmalarına ilişkin olarak aşağıda yapılan açıklamaların dikkate alınması gerekmektedir.
√ 6183 sayılı Kanuna göre haczedilmiş olan gayrimenkuller satış komisyonları tarafından fiziki veya elektronik ortamda açık artırma usulüne göre satılabilecektir,
√ Elektronik ortamda satışa ilişkin hususlar bu Tebliğin İkinci Kısım, “Elektronik Ortamda Satış” başlıklı Dördüncü Bölümünde açıklanmış olup, alacaklı amme idarelerinin teknik alt yapılarının hazır olmasını müteakip gayrimenkul malların satışı elektronik ortamda da yapılabilecektir.
II- SATIŞ KOMİSYONLARININ TEŞEKKÜLÜ
6183 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesinde 7316 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonrasında satış komisyonlarının oluşumunun alacaklı amme idarelerince belirlenmesi gerekmektedir. Buna göre, Devlet, il özel idareleri ve belediyeler satış komisyonlarını kendi çalışanları arasından teşkil etmeye yetkilidir.
Bu kapsamda, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince haczedilen gayrimenkullerin satışlarında yetkili olacak satış komisyonları aşağıda belirtilen şekilde oluşturulacaktır.[3]
|
Alacaklı Tahsil Dairesi |
Satış Komisyonu | ||
|---|---|---|---|
| Başkan | Üye |
Üye |
|
| Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı | Tahsilattan Sorumlu Grup Müdürü | Tahsilat Müdürlüğünden Sorumlu Müdür | Tahsilat Müdürlüğünde Görevli Memur |
| Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığı | Tahsilattan Sorumlu Grup Müdürü | Satış Müdürlüğünden Sorumlu Müdür | Satış Müdürlüğünde Görevli Memur |
| Vergi Dairesi Müdürlüğü | Vergi Dairesi Başkanlığı;
a) Bulunan Yerlerde Tahsilattan Sorumlu Grup Müdürü |
Alacaklı/Niyabeten Takibi Yapan Vergi Dairesinin Müdürü | Alacaklı/Niyabeten Takibi Yapan Vergi Dairesinin Kovuşturma Bölümünden Sorumlu Müdür Yardımcısı |
| Malmüdürlüğü | Vergi Dairesi Başkanlığı;
a) Bulunan Yerlerde Tahsilattan Sorumlu Grup Müdürü |
Alacaklı/Niyabeten Takibi Yapan Malmüdürlüğünün
Müdürü |
Alacaklı/Niyabeten Takibi Yapan Malmüdürlüğünün
Gelir Servisi Şefi |
Satış komisyonu başkan veya üyelerinin görevlerinin başında bulunmaması veya belirlenen unvanlarda memur bulunmaması halinde bunlara vekâlet edenler başkan veya üye sıfatıyla komisyonda görev yaparlar.
Satış komisyonu başkanının birden fazla satış komisyonunda görev yapması gereken hallerde, vergi dairesi başkanları ve vergi dairesi başkanlığının bulunmadığı yerlerde defterdarlar, bu kişi yerine aynı unvana sahip memuru satış komisyonu başkanı olarak görevlendirebilirler.
6183 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesinde satış komisyonlarının çalışma usul ve esaslarının Bakanlıkça belirleneceği düzenlenmiş olup, bu komisyonların aşağıdaki şekilde çalışmaları uygun bulunmuştur.
Buna göre, satış komisyonları;
i) Başkan ve üyelerden oluşur.
ii) Başkanın daveti üzerine toplanır.
iii) Çalışmalarına üyelerin katılması zorunludur.
iv) Çalışmalarına mazereti olan üyelerin yerine yedek üyeler katılır.
v) Üye tam sayısıyla toplanır.
vi) Oybirliği ile karar alır.
vii) Başkan ve üyeleri 6183 sayılı Kanunun 108 inci maddesi hükmünü dikkate alarak görev yapar.
Satış Komisyonlarında çalışmalarının sekretarya hizmetleri alacaklı amme idaresince uygun görülen birimlerce yürütülür. Bakanlığa bağlı tahsil dairelerince takip edilen alacaklar için oluşturulan satış komisyonlarının sekreterya hizmetleri alacaklı tahsil dairesince yürütülür. Ancak, vergi dairesi başkanları ve vergi dairesi başkanlığının bulunmadığı yerlerde defterdarlar, gerek görmeleri halinde sekreterya hizmetlerini, ilgisine göre tahsilat grup müdürlüğüne bağlı müdürlüğe/gelir müdürlüğüne yaptırabilirler.
Sekreterya hizmetlerinin bu müdürlüklere verilmesi halinde komisyon üyesi olan “Alacaklı/Niyabeten Takibi Yapan Vergi Dairesinin Kovuşturma Bölümünden Sorumlu Müdür Yardımcısı” ve “Alacaklı/Niyabeten Takibi Yapan Malmüdürlüğünün Gelir Servisi Şefi” yerine ilgilisine göre tahsilat grup müdürlüğüne bağlı müdür/gelir müdürü görevlendirilebilir.”
III- GAYRİMENKULLERE DEĞER BİÇME
6183 sayılı Kanunun 91 inci maddesine göre de, gayrimenkulün rayiç değerinin belirlenmesi gerektiği bir yazı ile satış komisyonundan istenir. Bu yazıda satış komisyonundan değer biçmesine esas olmak üzere satışı istenecek gayrimenkulün özellikleri ile diğer bilgiler açık olarak belirtilir. Satışa çıkarılacak gayrimenkullere bilirkişinin mütalaası alınmak suretiyle satış komisyonu tarafından rayiç değer biçilir.
6183 sayılı Kanunun 90 ve 91 inci maddelere göre satış komisyonunca bilirkişi raporu ile gayrimenkule biçilen rayiç değerin bilirkişi mütalaası ve satış komisyonu kararının tebliğ edilmesi zorunlu değildir.[4]
Satışa çıkarılacak gayrimenkullere bilirkişinin mütalaası alınmak suretiyle satış komisyonu tarafından rayiç değer biçilmesi, bilirkişi raporunda satışa konu fabrika binası ve müştemilatı ile fabrikadaki makine ve mekanik aksamın günün rayicine göre her ünitenin değerlerinin ayrı ayrı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının birim fiyatları göz önünde bulundurularak yapılması uygundur.
Kaynakça:
1- Muharrem ÖZDEMİR. E. Defterdar, YMM. Vergi Tekniği Kitabı. 2021 Baskı.
2- 6183 sayılı Kanun
3- 7316 Sayılı Kanun
4- Tahsilat Genel Tebliği Seri: A Sıra No: 1’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri: A Sıra No: 13)
5- Danıştay Kararı
Dip Notlar:
[1] 22.04.2021 tarih ve 31462 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
[2] 08.06.2021 tarih ve 31505 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
[3] Tahsilat Genel Tebliği Seri: A Sıra No: 1’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri: A Sıra No: 13)
[4] Danıştay 4. Dairesinin 25.09.2002 tarih ve Esas No:2002/335, Karar No:2002/2997