Katılım Esaslı Sigortacılık Türkiye Modeli (2021/6)
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:
Katılım Esaslı Sigortacılık Faaliyetleri Çerçevesinde Türkiye Modelinin Tanımlanmasına İlişkin Sektör Duyurusu (2021/6)
Bilindiği üzere, 19 Aralık 2020 tarih ve 31339 sayılı resmi gazetede yayımlanan ‘Katılım Esasları Çerçevesinde Sigortacılık ve Bireysel ile Emeklilik Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik’in “uygulamaya ilişkin genel esaslar” başlıklı 5 inci maddesi, katılım esaslı faaliyette bulunmak isteyen şirketlerin taşıması gereken asgari koşulları belirtmektedir. Kooperatif, anonim şirket veya farklı bir statüde faaliyet gösteren sigorta veya reasürans şirketleri özelinde söz konusu koşullar aşağıda özet olarak ifade edilmektedir.
1) Danışma komitesi kurulması,
2) Dinen meşru olmayan konu ve risklerin teminat altına alınmaması,
3) Finansal varlıkların katılım esasları çerçevesinde yönetilmesi.
Bu kapsamda, Türkiye modelinin asgari uygulama çerçevesi Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilmekte olup, söz konusu model esas itibarıyla, danışma komitesi nezaretinde dinen meşru olan konu ve risklerin teminat altına alındığı, finansal varlıkların katılım esasları çerçevesinde yönetildiği sigortacılık uygulamasını ifade etmektedir.
Diğer taraftan, mezkur Yönetmeliğin uygulamaya ilişkin özel esaslar başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan; “Şirket; dayanışma, yardımlaşma, fon veya hesapların ayırımı gibi esaslara dayalı farklı bir faaliyet modeli uygulayabilir. Söz konusu modelin danışma komitesince onaylanması ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık oluşturmayacak şekilde uygulanması zorunludur.” hükmü 5 inci maddede belirtilen asgari koşullara riayet etmek şartıyla farklı uygulama biçimlerine de imkân tanımaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri kapsamında Türkiye modelinin asgari çerçevesinde;
- sözleşmenin hibe esaslı olması,
- vekalet gibi ücretlendirme, mudaraba gibi kar paylaşım yöntemleri belirlenmesi,
- sermayedar fonlarının ayrıştırılması,
- tüzel kişiliği haiz fon kurulması,
- iade, bakiye veya borç (karz)
ve benzeri uygulamalar zorunluluk arz etmemektedir.
Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen üç koşulu taşımak kaydıyla kooperatif, anonim şirket veya farklı bir statüde faaliyet gösteren sigorta veya reasürans şirketlerinin;
- mevcut sözleşme yapıları ile (hibe veya yardımlaşma esaslı olması zorunlu değil)
- mevcut sermaye yapıları ile (sermayedar ve katılımcı fonu ayrımı zorunlu değil)
- mevcut kar zarar uygulamaları ile (iade, bakiye veya borç (karz) uygulaması zorunlu değil)
- mevcut organizasyonel yapıları ile (operatör veya işletmeci ayrımı zorunlu değil)
- mevcut muhasebe ve raporlama yapıları ile (katılım esasları çerçevesinde paranın zaman değeri ve özün önceliği kavramlarına riayet etmek şartıyla)
faaliyet gösterebilmesi mümkün bulunmakta olup, bu faaliyet biçimi Türkiye modeli kapsamında değerlendirilmektedir.