İlgili Kişinin kişisel Verisinin Eski Eşi Tarafından Sorgulanarak Elde Edilmesi
“İlgili kişinin kişisel verisinin kamu kurumu personeli olarak görev yapan eski eşi tarafından sorgulanarak elde edilmesi ve adli makamlar ile paylaşılması” hakkında Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 11/03/2021 tarihli ve 2021/230 sayılı Karar Özeti
| Karar Tarihi | : | 11/03/2021 |
| Karar No | : | 2021/230 |
| Konu Özeti | : | İlgili kişinin kişisel verisinin kamu kurumu personeli olarak görev yapan eski eşi tarafından sorgulanarak elde edilmesi ve adli makamlar ile paylaşılması |
Kuruma intikal eden şikâyet dilekçesinde özetle; ilgili kişinin kamu kurumu personeli olarak görev yapan, boşanma sürecinde olduğu eşi tarafından görevi kötüye kullanmak suretiyle kendisine erişim yetkisi verilen bir sistem üzerinden, maaş bilgilerinin sorgulandığı, boşanma davasına ilişkin yargılama sürecinde talep edilmemesine rağmen bu bilginin mahkeme ile paylaşıldığı, belirtilen bu program ya da sistemle T.C. kimlik numarası bilinen kişilerin maaşlarının öğrenilmesinin hem 4A/4B bilgisinin kişiselliğine hem de özel şirketlerdeki maaş gizliliğinin ihlaline sebebiyet verdiği hususları ifade edilerek Kanun kapsamında gereğinin yapılması talep edilmiştir.
İlgili kişinin şikâyeti hakkında Kurumca başlatılan inceleme çerçevesinde veri sorumlusu kamu kurumunun açıklamalarına başvurulmuş olup, alınan cevabi yazıda özetle;
- Konu ile ilgili olarak …. İl Müdürlüğünden bilgi ve belge talep edildiği,
- Tabi olunan mevzuat kapsamında, Kurumları ile Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) görev-yetki alanına giren iş ve işlemlerin ilintili olması nedeniyle tüm personel tarafından ilgili Kurum Portalına erişim sağlanabildiği ve “kontrol arayüzü” üzerinden sınırlı şekilde iş ve işlemler gerçekleştirebildiği,
- Bu sınırlı erişim içerisinde kişilerin kimlik numaraları ile çeşitli sorgulamalar yapılabildiğinden, adı geçen personel de dahil olmak üzere tüm personel tarafından hem rutin işler için hem de günlük rutin dışı talepler nedeniyle söz konusu sorgulamanın sürekli yapıldığı,
- Öte yandan anılan İl Müdürlüğünce, Kanun ile ilgili Kurumun tüm personelinin defaten bilgilendirildiği ve talimatlandırıldığının bildirildiği,
- Şikayete konu veri işleme faaliyetini gerçekleştiren personelin konuya ilişkin açıklamalarının alındığı, yapılan açıklamada söz konusu kişi tarafından rutin işinin bir parçası olarak bahsi geçen sorgulamaları sıkça yaptığı, eşinin memur maaş zammına ilişkin kendisini haberdar etmesi üzerine ve kendisinin bilgisi dâhilinde bahsi geçen bilgileri sorguladığı, söz konusu zaman diliminde evliliğin aynı çatı altında sürdüğü, Kanunen aynı konutta yaşayanların istisna kapsamında olduğu ve bahsi geçen bilgilerin eşin bilgisi dahilinde sorgulanmasının sakınca teşkil etmediğini düşündüğü, boşanma davasında eşinin iddiasının aksine maaş bilgisinin paylaşılmadığı, bu bilgileri eşi dışında hiç kimse ile paylaşmadığı ve bu hususta mahkemeden bilgi talep edilebileceği ayrıca söz konusu Portaldan sehven kişisel sorgulama yapması hasebiyle Hizmet Merkezlerince “yazılı olarak” uyarıldığının belirtildiği
ifade edilmiştir.
Konuya ilişkin olarak yapılan incelemede Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 11/03/2021 tarihli ve 2021/230 sayılı Kararı ile;
- Kanunun “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinde “kişisel veri”nin, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi, “veri sorumlusu”nun, kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişi, “kişisel verilerin işlenmesi”nin ise kişisel verilerin tamamen veya kısmen otomatik olan ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla elde edilmesi, kaydedilmesi, depolanması, muhafaza edilmesi, değiştirilmesi, yeniden düzenlenmesi, açıklanması, aktarılması, devralınması, elde edilebilir hale getirilmesi, sınıflandırılması ya da kullanılmasının engellenmesi gibi veriler üzerinde gerçekleştirilen her türlü işlem olarak tanımlandığı,
- Kanunun, kişisel verilerin işlenmesine ilişkin “Genel İlkeler”i düzenleyen 4 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasında, “Kişisel veriler, ancak bu Kanunda ve diğer kanunlarda öngörülen usul ve esaslara uygun olarak işlenebilir.” hükmü yer almakta olup bahse konu maddenin (2) numaralı fıkrasında ise kişisel verilerin işlenmesinde uyulması zorunlu olan ilkelerin;
a) Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olma,
b) Doğru ve gerektiğinde güncel olma,
c) Belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenme,
ç) İşlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma,
d) İlgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilme
şeklinde sayıldığı,
- Kanunun “Kişisel Verilerin İşlenme Şartları” başlıklı 5 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında kişisel verilerin ilgili kişinin açık rızası olmaksızın işlenemeyeceği, (2) numaralı fıkrasında ise Kanunlarda açıkça öngörülmesi, fiili imkansızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda bulunan veya rızasına hukuki geçerlilik tanınmayan kişinin kendisinin ya da bir başkasının hayatı veya beden bütünlüğünün korunması için zorunlu olması, bir sözleşmenin kurulması veya ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması kaydıyla, sözleşmenin taraflarına ait kişisel verilerin işlenmesinin gerekli olması, veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olması, ilgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olması, bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işlemenin zorunlu olması ve ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesinin zorunlu olması şartlarından birinin varlığı halinde, ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın kişisel verilerin işlenmesinin mümkün olduğu hükümlerinin yer aldığı,
- Somut olayda veri sorumlusu Kurum bünyesinde, kişilerin kimlik numaraları ile SGK Sorgulaması yapılması kapsamında kişisel verilerin işlenmesinin Kanunun 5 inci maddesinin 2 numaralı fıkrasının (ç) bendine göre veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olduğu, bununla birlikte veri sorumlusunun hizmetlerini elektronik ortamda sürdürmesine ilişkin mevzuatta “Kişisel Verilerin Korunması” başlıklı maddede sistemde yer alan kişisel verilerin kullanılmasında mevzuatta yer alan özel hayatın gizliliğine ilişkin hükümlerin esas alınacağı, ayrıca kullanıcılardan alınan bilgilerin, tanımlanmış hizmetler ve yasal mükellefiyetlerin yerine getirilmesi dışında başka bir amaçla kullanılamayacağının düzenlendiği,
- Bu doğrultuda ilgili kişinin kişisel verisinin, kendisi tarafından talep edilmeksizin görev yapan eski eşi tarafından Portal üzerinden sorgulanarak elde edildiği ve söz konusu kişisel verilerin mahkeme ile paylaşıldığı da dikkate alındığında, kişisel veri işleme faaliyetinde kişisel verilerin, hem üçüncü kişilere verildiği hem de görev yetkisi ve tanımlanmış hizmetin dışında bir işleme faaliyetinde işlendiği göz önünde bulundurulduğunda kişisel verilerin hukuka aykırı işlenmesi ve erişilmesini önlemek ile muhafazasını sağlamak amacıyla veri güvenliğine ilişkin yükümlülüklere uyulmadığı sonucuna varıldığı,
değerlendirmelerinden hareketle,
- İlgili kişinin kişisel verisinin, veri sorumlusu bünyesinde çalışan bir personel tarafından tanımlanmış hizmetlerin ve yasal mükellefiyetlerin yerine getirilmesi dışında başka bir amaçla kullanılması suretiyle işlenmesinin Kanunun 5 inci maddesinde yer alan işleme şartlarından birine dayanmaması nedeniyle hukuka aykırı olduğu ayrıca Kanunun 4 üncü maddesinin (2) numaralı fıkrasının (ç) bendinde yer alan kişisel verilerin işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak işlenmesi ilkesine aykırı bir veri işleme faaliyetinin gerçekleştiği, bu kapsamda söz konusu faaliyetinin Kanunun 12 nci maddesinin (1) numaralı fıkrasına aykırılık teşkil ettiği değerlendirildiğinden Kanunun 18 inci maddesinin (3) numaralı fıkrası uyarınca veri sorumlusu bünyesinde görev yapan söz konusu personel hakkında disiplin hükümlerine göre işlem yapılması, öte yandan kişisel verilere erişim yetkisi bulunan personelin söz konusu verilere amacı dışında erişmesinin önlenmesi hususunda 31/05/2018 tarih ve 2018/63 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kurulu İlke Kararı da dikkate alınarak gerekli tedbirlerin alınması ve yapılacak işlemlerin sonucundan Kurula bilgi verilmesi hususunda veri sorumlusunun talimatlandırılmasına
karar verilmiştir.
