İkinci El Otomobilde KDV Uygulaması
Birol GÜVEN
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
birolguven9@hotmail.com
Yazar Hakkında
Binek Otomobillerde KDV uygulaması hem satın alıp kullananları olduğu kadar hem de bunları satanları doğrudan etkilemektedir. Sıfır olsun ikinci el olsun hep tartışmaya müsaittir.
1-ÖNCEDEN BERİ GELEN UYGULAMA:
3065 Sayılı KDV Kanununun 30/b maddesine göre faaliyetleri kısmen tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekilde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisinin indirilemeyeceği hükmü bulunmaktadır.
Kanun koyucu Katma Değer Vergisini indirim hakkını tanımayan bu işletmelerin binek araçlarını satması durumunda, Katma değer vergisi kanununa ekli 1/b listesinin 9.uncu bendine göre ikinci el binek otomobillerinin satışında %1 KDV uygulamasını hükmetmektedir.
Özetle, KDV’yi indirim hakkı olmayanın aracı satarken KDV’yi %1 hesaplayarak satması gerekir. KDV’yi indirim hakkı varsa satarken de KDV’yi %18 hesaplayarak satması gerekecektir.
Örnek bir sürücü kursu veya araç kiralama işletmesi veya gerçek usulde taksi işletmesi KDV’yi indirim konusu yapabilir ancak satarken de %18 KDV hesaplayacaktır. Diğer taraftan bu işletmelerin dışında bir tekstil veya inşaat firması alışlarında KDV’yi indirim konusu yapamaz, gider veya maliyet unsuru yapabilir. Satarken de KDV’yi %1 olarak hesaplayarak, beyan eder.
Aslında kanun koyucu vergi adaletini kendi içinde sağlamaya çalışmaktadır.
Buraya kadarki düzenleme öteden beri böyle gelmekteydi. Sonradan ne oldu, kronolojik olarak açıklamaya çalışacağız.
2-7104 SAYILI KANUNLA 01.06.2018 TARİHİNDEN SONRA GETİRİLEN ÖZEL MATRAH UYGULAMASI:
7104 Sayılı Kanunun 6.ncı maddesi ile KDV Kanununun 23.üncü maddesine eklenen f bendi ile Özel matrah uygulaması 01.06.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Buna göre KDV mükellefi olmayanlardan alışlar ile KDV’den istisna işlemler sebebiyle yapılan vergisiz alışlar dahil (aracın vasfında esaslı değişiklik olmaması gerek) satın alınan ikinci el aracın satışında matrah; alış bedeli düşüldükten sonra kalan kısım üzerinden KDV hesaplanacaktır. Yani özel matrah şekli getirilmiştir.
Şöyle ki; vergi mükellefi olmayan kişi veya kurumdan alınan 100.000,-TL bedelindeki binek otomobili, 110.000,-TL.sına satıldığında ; alış bedeline KDV hesaplanmayacak, sadece aradaki fark olan 10.000,-TL için KDV hesaplanacaktır.
3-01.04.2022 TARİHİNDEN -5359 SAYILI CUMHURBAŞKANI KARARI İLE İTİBAREN GETİRİLEN UYGULAMA :
29.03.2022 tarihli 5359 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 3.üncü maddesi getirilen düzenleme ile ikinci el kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce %18 KDV oranı uygulanarak satın alınan araçların teslimi ile özel matrah uygulanmak suretiyle yapılan teslimlerde KDV oranı %1 yerine %18 uygulaması getirilmiştir. 01.04.2022 tarihinden itibaren yürürlüğe giren uygulamaya göre ;
– %18 KDV oranı uygulanarak satın araçlar satılırken %18 KDV’ye tabi tutularak satışa konu edilecektir.
– Özel matrah uygulanmak suretiyle satılan araçların tesliminde ise özel matraha yani brüt kâra; KDV %1 yerine %18 uygulanacaktır.
4-SONUÇ :
Otomotiv sektöründe sıfır araç ve ikinci el araçlarda KDV uygulaması önemli bir ivme kazanmıştır. Fiyatların astronomik bir şekilde artması ve yapılan hatalı bir uygulama mükellefleri büyük zararlara uğratabilmektedir. Hem alım yaparken hem de satım sırasında araç finans maliyetleri ve vergi yükünü iyi hesaplamak gerekecektir.
– Faaliyetleri kısmen tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekilde işletilmesi olanların satın aldıkları araçlara ait KDV’lerini indirim konusu yapmaya devam edecekleri gibi satarken de bu araçlar için %18 KDV hesaplayacakları tabidir.
– İkinci el araç ticareti yapanlar; vergi mükellefi olmayanlardan alışlar ile KDV’den istisna işlemler sebebiyle alınan araçlar için satarken özel matrah düzenlemesine uygun olarak alış bedeli düşüldükten sonra kalan özel matraha %18 KDV uygulayacaklardır.
– İkinci el araç ticareti yapanlar; yukarıdaki açıklananların dışında %1 KDV’li alış yaptığı ikinci el binek araçları için ikinci el aracı satarken %1 KDV hesaplamaya devam edeceklerdir.
– Uygulamada özellikle van tipi, kapalı kasa, camsız, camlı, kısmen kamyonet, kısmen binek otomobil, koltuklu, koltuksuz, ruhsatta ticari veya hususi veya kamyonet yazılı araçlarda netlik bulunmadığından uygulamada birçok çelişkiyi barındırmaktadır. Bunu çözmenin yolu gümrük, trafik ve mali idare; tanımları yeniden belirlemeleri trafiğe göre kamyonet maliyeye göre binek, gümrük idaresine GTİP No.su farklı uygulamalardan vazgeçilmelidir. Bu durum aynı zamanda ÖTV, KDV ve MTV mevzuatı ile çelişki içermektedir.
SAĞLIKLI VERGİ ALMANIN YOLU SAĞLIKLI VE NET MEVZUATTAN GEÇER.
Yararlanılanlar:
– 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
– 7104 Sayılı Kanun
– 5359 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı
– 29 Mart 2022 tarihli GİB Duyurusu