Kolaylaştırılmış Birleşme
Caner SAMANCI
Vergi Müfettişi
canersamanci@gmail.com
İşletmelerin güçlü rekabet koşullarına ayak uydurabilmesi, bilançolarını büyüterek kredibilitelerini yükseltmeleri vb. nedenlerle birleşme yoluna başvurduklarına rastlamaktayız. Birleşme işlemleri ile ilgili aşılması gereken yasal prosedürler ve/veya bu işlem için yasal mercilerde geçen süreler beklenen amacı ulaşılmasında ya da yakalanması gereken fırsatta gecikmeye yol açtığı için çoğu zaman birleşme işlemi askıya alınabilmektedir.
Aynı şekilde çeşitli sebeplerle kurulan; ana firmanın tam iştiraki konumunda olan veya yönetim yapısı itibarıyla kontrolünde bulunan firmalar için, kuruluş misyonunu tamamlandıktan sonra yukarıda değinilen yasal prosedürlerden kaçınıldığı için birleşme yerine tasfiye sürecine gidildiği görülmektedir.
Tam da bu noktada Türk Ticaret Kanununun 154. maddesinde düzenlenen “kolaylaştırılmış birleşme” mekanizması çözüm olarak devreye girmektedir.
Bu mekanizmanın sağladığı kolaylığı anlamak adına önce olağan birleşme işlemiyle ilgili atılacak adımlara değinilecek; ardından kolaylaştırılmış birleşme işleminin sağladığı avantajlar ile yazımız sonlandırılacaktır.
Olağan birleşme işleminde, şahıs şirketleri ile tüzel kişiliğe haiz şirketler tamamlamaları gereken birçok işlem bulunuyor.
Bunlar;
1. Devrolunan şirket ortaklarının devralan şirketteki payları ve oy haklarının itinayla hesaplanması
2. Ortaklıktan ayrılma durumunda ayrılma akçesinin hesaplanması
3. Devralma yoluyla birleşmede sermaye artırımı yapılması
4. Ara bilanço ve esas bilançonun hazırlanması
5. Birleşme sözleşmesinin hazırlanması
6. Birleşme raporunun hazırlanması,
7. Ortaklara birleşme sözleşmesi ve birleşme raporuna inceleme hakkı tanınması
8. Genel kurulun birleşme sözleşmesini onaylaması,
9. Birleşmenin ticareti siciline tescili ve sicil gazetesinde ilanı
10. Alacaklılara çağrı yapılması
olarak özetlenebilir.
Bu işlemler uzun ve meşakkatli bir süreç oluşturabilmektedir.
Bununla birlikte, Türk Ticaret Kanununun kolaylaştırılmış birleşmeye imkân tanıdığı durumlarda birleşme işlemini çok daha hızlı şekilde ve daha az maliyetle tamamlamak mümkündür.
Kolaylaştırılmış Birleşme Tesis Etmenin Koşulları
1. İşletme hisselerin Borsa İstanbul’da işlem görmemesi
2. İşletmelerin sermaye şirketi olması
3. Birleşmeye tabi şirketler arasında belirli bir hakimiyet ilişkisi bulunması.
Bu hakimiyet ilişkisinin 3 farklı durumda tezahür etmesi gerekiyor:
3.1. Devrolunan şirketin oy hakkı sağlayan tüm paylarına devralan şirketin sahip olması.
3.2. Aynı hâkimiyet altında bulunan iki sermaye şirketinin (grup şirketlerinin) birleşmesi.
3.3. Devralan sermaye şirketinin, devrolunan sermaye şirketinin oy hakkı veren paylarının en az yüzde doksanına sahip olması
Buradan yola çıkarak; sermaye şirketlerinin birleşmesinde (Paylar BİST’te işlem görmüyorsa) planlanan birleşme işleminin daha hızlı ve daha az maliyetle tamamlanması bakımından öncesinde ve öncelikle;
Devralınacak şirketin %100 ortağı olacak şekilde hisselerinin devralan şirket tarafından alınması isabetli bir karar olacaktır.
Şirket paylarının devir işleminin tamamlanmasının ardından kolaylaştırılmış birleşme müessesinden faydalanmak artık mümkün hale gelmektedir.
Kolaylaştırılmış Birleşme İşleminin Sağladığı Avantajlar
1. TTK 146. maddede sayılan 9 şarttan sadece 3’ünü sağlamak yeterli olmaktadır.
2. TTK 147 nci maddede öngörülen birleşme raporunu düzenlemeyle yükümlülük ortadan kalkmaktadır.
3. TTK 149 uncu maddede düzenlenen ortaklara inceleme hakkının sağlanması yükümlülüğü ortadan kalkmaktadır.
* Ortakların, menfaati bulunan kişilerin ve diğer ilgililerin incelemesine sunmakla yükümlü olunan dokümanlar:
a) Birleşme sözleşmesi,
b) Birleşme raporu,
e) Ara bilançolar
4. Birleşme sözleşmesini TTK 151 inci madde uyarınca genel kurulun onayına da sunmayabilirler.
5. Payların tamamına sahip olunması dolayısıyla sermaye artırımına gerek bulunmamaktadır.
6. Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 7. md’si gereği Kuruldan izin alınmasına gerek bulunmamaktadır.
Kaynak:
– 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu