Ticari Alacak (Kredi) Sigortası Genel Şartları
Ticari Alacak (Kredi) Sigortası Genel Şartları 1 Ekim 2022 Tarihinde Yürürlüğe Girmek Üzere Onaylandı
TİCARİ ALACAK (KREDİ) SİGORTASI GENEL ŞARTLARI
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Teminatlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Genel Şartların amacı, ticari alacak sigortası sözleşmesine ilişkin temel esaslar ile tarafların sözleşmeden doğan haklarının ve yükümlülüklerinin düzenlenmesidir.
(2) Bu Genel Şartlar, sigortanın konusu, coğrafi sınırı, süresi, teminat kapsamında olan ve olmayan hâlleri, alıcı limiti tesisi ve değiştirilmesi, sözleşme ile teminat altına alınabilecek hâlleri, tarafların hakları ve yükümlülükleri ile yükümlülüklerin ihlalinin hukuki sonuçları, zararın ve sigorta tazminatının belirlenmesine ilişkin esaslar, bildirim ve tebliğler, yetkili mahkeme ve tahkim, zamanaşımı gibi diğer hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Genel Şartlar, 03/06/2007 tarih ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 11 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Genel Şartların uygulanmasında,
a) Alacak: Alıcı ile yapılan satış sözleşmesi uyarınca alıcının sigortalıya ödemekle yükümlü olduğu ve azami faturalama döneminde satıcı tarafından düzenlenmiş bir veya birden fazla faturada belirtilen mal veya hizmet bedeli alacağını,
b) Alıcı: Ticari faaliyeti kapsamında satıcı ile akdettiği satış sözleşmesi gereği satıcının sattığı malın veya verdiği hizmetin bedelini ödemekle yükümlü olan gerçek veya tüzel kişiyi,
c) Alıcı limiti: Sigorta konusu satış sözleşmesinin tarafı alıcının mal veya hizmet bedeli borcu için sigortacı tarafından verilen azami teminat tutarını,
ç) Azami faturalama dönemi: Yurt dışına satışlarda malların şevkinden ve yurt içi satışlarda malların alıcıya tesliminden itibaren, yurt dışında veya yurt içinde hizmet verilmesinde hizmetlerin verilmesinden itibaren başlayan ve satıcı tarafından mal veya hizmet bedeli faturasının düzenlenip gönderilmesi için geçen azami süreyi,
d) Azami vade: Sigortalının sigorta sözleşmesine konu satışa ilişkin olarak poliçede belirtilen azami süreyi aşmamak koşulu ile alıcıya mal veya hizmet bedeli borcunu ödemesi için tanıyabileceği süreyi,
e) Bekleme süresi: Alıcının mal veya hizmet bedeli ödeme borcunda temerrüde düşmesi durumunda, sigorta tazminatının ödenmesi yükümlüğünün doğduğu ana kadar geçen ve işleyişi ile sınırı özel şartlarda belirtilen süreyi,
f) Belge karşılığı satış: Satış şartları doğrultusunda, ancak söz konusu mal ile bağlantılı ödemelerin tam ve eksiksiz olarak yapılması sonrasında, efektif ödeme dokümanlarının alıcıya ulaşmasından sorumlu bankaya veya diğer yetkili aracıya verilmesine kadar malın üzerinde satıcının kontrol hakkının sürdüğü satış işlemini,
g) Borçlu alıcıdan yapılan tahsilatlar: Tazminat ödemesi öncesinde veya sonrasında, aralarında sınırlama olmaksızın alıcının sigortalıya veya sigorta şirketine yaptığı ödemeler; geç ödeme sonrasında sigortalının veya sigortacının aldığı faiz ödemeleri, sigortalının veya sigortacının elindeki teminatların çözülmesinden veya paraya çevrilmesinden elde edilen gelirler; alıcının, sigortalı bilgisi ve kabulü doğrultusunda düzenlediği her türlü iade faturası; alıcı ile satıcı veya sigortalı tarafından takas beyan edilmiş olması sonucunda elde edilen değer; malın satış faturasında belirtilen değerinin özel şartlarda belirtilen orandan az olmamak kaydı ile sigortalının geri alabileceği veya elden çıkarmayabileceği malların paraya çevrilmesinden elde edilen tutar da dâhil, alıcı veya üçüncü taraflardan alınan miktarları,
ğ) Kalıcı veri saklayıcısı: Sigorta ettirenin, sigortalının veya sigortadan faydalanacak kişilerin gönderdiği ya da kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, disk, CD, DVD, hafıza kartı ile Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi üzerinden veya e-Devlet üzerinden kurulacak yapı ve benzeri her türlü araç veya ortamı,
h) Müdahale talebi: Sigortalının, muhtemel zarar hâllerinden biri veya birden fazlasının mevcudiyetini öğrenmesi hâlinde bu Genel Şartlara uygun olarak poliçede belirtilen usulde ve sürede bu durumu sigortacıya bildirmesini,
ı) Satıcı: Sigorta sözleşmesine konu satış işlemlerinde alıcıya mal veya hizmet sağlayan gerçek veya tüzel kişiyi,
i) Satış: Sigorta sözleşmesine konu mal veya hizmete ilişkin alıcı ve satıcı arasındaki vadeli işlemi,
j) Satış sözleşmesi: Alıcı ve satıcı arasındaki satış işleminin dayandığı ve sigorta sözleşmesi ile teminat altına alman alacağın kaynağı olan sözleşmeyi,
k) Sevkiyat: Satış sözleşmesinin konusu olan malın, belirlenen teslim yerine taşınması için taşıma işini üstlenen kişiye teslim edilmesini,
1) Sigortalı: Sigorta sözleşmesine konu satış sözleşmesinin satıcı konumundaki tarafı veya bir satış sözleşmesinden doğan alacağın devredildiği tarafı,
m) Teslimat: Malın veya hizmetin alıcı veya yetkili temsilcisine satış sözleşmesinde kararlaştırılan yerde ve şekilde teslim edilmiş veya karşılanmış olmasını, belge karşılığı satışlarda ise malla ilgili dokümanların teslim yerine ulaşmasını,
n) Ticari uyuşmazlık: Satış sözleşmesinden doğan, sigortalının mal veya hizmet bedeli alacağının mevcudiyeti veya miktarını etkileyen şekilde satıcı ile alıcı arasında ortaya çıkan, takas ileri sürülmesinden kaynaklananlar dâhil, her türlü uyuşmazlığı,
o) Uzatılmış vade tarihi: Vade tarihinin uzatıldığı yeni ödeme tarihini,
ö) Vade tarihi: Satış sözleşmesinde veya alıcının itiraz etmediği faturada, alıcı tarafından taahhüt edilen mal veya hizmet bedeli borcunun ödeme zamanı olarak gösterilen tarihi,
p) Vadesi geçmiş borç: Satış sözleşmesinde veya faturada belirtilen vade tarihinde veya uzatılmış vade tarihinde ödenmemiş mal veya hizmet bedeli borcunu,
ifade eder.
Sigortanın teminatının konusu ve teminat kapsamındaki hâller
MADDE 4- (1) Bu Genel Şartlara tabi olarak akdedilen sigorta sözleşmesinin konusu, sigortalının vadeli satış işlemlerinde azami faturalama döneminde faturalandırılan veya devralman alacaklarının teminat kapsamındaki bir hâl sebebiyle ve varsa bu hâl için poliçede belirlenen bekleme süresi sonunda tahsil edilememesi nedeniyle uğradığı bedel alacağı zararının, alıcı limiti ile sınırlı olarak teminat altına alınmasıdır.
(2) Aksi kararlaştırılmadıkça, sigorta konusu satış sözleşmelerinde alıcı ile satıcı arasındaki tüm satış işlemlerinin sigorta teminatına dâhil edilmesi esastır.
(3) Bu Genel Şartlara tabi olarak akdedilen sigorta sözleşmesiyle aşağıda sayılan hâllerin birinin veya birden fazlasının gerçekleşmesi sonucu oluşan bedel alacağı zararı alıcı limiti ile sınırlı olarak teminat altına alınır:
a) Alıcı hakkında mahkemece iflas kararı verilmesi,
b) Tüzel kişi alıcı hakkında fesih veya tasfiye kararı alınması,
c) Alıcının borçlarının ödenmesi ile ilgili olarak bir mahkeme veya yetkili bir resmi merci tarafından tüm alacaklıları bağlayan kısıtlayıcı bir karar alınması,
ç) Alıcı hakkında yapılan icra takibinin kısmen veya tamamen sonuçsuz kalması ve bu durumun geçici yahut kesin aciz belgesi ile veya sigortacı tarafından kabul edilecek kanıtlanması,
d) Alıcının borçları ile ilgili konkordatonun mahkemece tasdiki veya konkordato prosedürü içinde geçici veya kesin mühlet kararı verilmesi,
e) Hukuken yukarıdaki bentlerde belirtilen durumlara eşdeğer görülen diğer hâller sonucu Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yapılan satışların bedelinin kısmen veya tamamen tahsil edilememesi,
f) Sigorta sözleşmesinde ayrıca belirtilmesi koşuluyla, yukarıda sayılan hâllerin dışında alıcının satış sözleşmesinde kararlaştırılan şartlarla ödemede temerrüde düşmesi.
(4) Üçüncü fıkrada belirtilen ve sigortalı açısından ticari risk teşkil eden hâl veya hâllerden hangileri için teminat verildiği poliçede veya alıcı limiti tesisine ilişkin zeyilnamede belirtilir.
(5) Sigorta teminatı, bu madde uyarınca sigortacının onayladığı alıcılarla yapılmış veya yapılacak olan satış sözleşmeleri bakımından geçerlidir. Aksi sigorta sözleşmesinde kararlaştırılmadıkça, sigortalının bu satış sözleşmelerinden doğan alacakları,
a) mal satışına ilişkin satış sözleşmesi sigorta süresinin başlangıcından önce kurulmuş olsa dahi, satış konusu malların yurt içine teslimatının veya yurt dışına sevkiyatının sigorta süresi içinde yapılmış ve mal bedeline ilişkin faturanın da sigorta süresi içinde ve azami faturalama döneminde düzenlenmiş olması,
b) sigorta süresinin başlangıcından önce hizmet verilmesine ilişkin satış sözleşmesi kurulmuş veya bu sözleşme uyarınca hizmet verilmeye başlanmış olsa dahi, hizmet bedeli alacağına ilişkin faturanın sigorta süresi içinde ve azami faturalama döneminde düzenlenmiş olması,
koşulu ile teminat kapsamındadır. Satış sözleşmesinin kurulduğu tarihin, alacağının vadesinin ya da uzatılmış vadesinin sigorta süresi içinde olması aranmaz.
(6) Poliçede yazılı özel şart uyarınca konsinye satış, gümrük antreposunda satış, serbest bölgede ve ticari fuarda tanıtım esnasındaki satışlar teminat altına alınmışsa, satılan malın Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında bulunması ve satışın özel şartla sigortanın coğrafi sınırına dâhil edilmiş yabancı bir ülkede mukim alıcıya yapılması hâlinde, alacak, faturanın sigorta süresi içinde düzenlenmiş olması koşulu ile teminat kapsamındadır.
Alıcı limiti tesisi ve değiştirilmesi
MADDE 5 – (1) Sigortalı, satış sözleşmesi akdedilen belirli bir alıcının onaylanması ve bu alıcıya vadeli olarak yapılacak teslimat veya sevkiyat ile verilecek hizmetler için alıcı limiti tesis edilmesi talebi ile sigortacıya başvurmak zorundadır. Sigortacı, sigortalının bu talebini kabul ettiği takdirde, onayladığı alıcı için onayını ve bu alıcıya tahsis ettiği alıcı limitini, teminatı, teminat kapsamındaki hâller ile teminat şartlarını ve varsa sigortalı tarafından alınmasını talep ettiği önlemleri içeren bir zeyilname düzenleyerek sigortalıya bildirir.
(2) Belirli bir alıcıya yapılacak mal teslimatları ve sevkiyatları ile verilecek hizmetlerden kaynaklanan alacaklar, sigortacının bu alıcıyı onaylamış ve alıcı limiti tahsis etmiş olması koşuluyla zeyilnamede belirtilen rizikolara karşı teminat kapsamındadır. Limit tahsis edilerek teminat kapsamına alman alıcıya teslimatı veya sevkiyatı yapılan malların veya verilen hizmetlerin bedeli için zeyilnamede belirtilen hâllere karşı sigorta himayesi, başvurunun sigortacıya ulaşmasından itibaren başlar.
(3) Sigortalı, onaylanmış belirli bir alıcı için tahsis edilmiş teminat limitinin artırılmasını sigortacıdan talep edebilir. Bu talebin kabulü hâlinde, yeni teminat limiti, sigortacının teminat limitinin arttırılması talebini kabul ettiğini yazılı olarak bildirdiği tarih itibariyle geçerli olur.
(4) Bu maddenin birinci fıkrasında öngörüldüğü şekilde onaylanması ve alıcı limiti tahsisi için başvurulmadığından sigortacı tarafından henüz onaylanmamış alıcıların mal veya hizmet bedeli borçları; sigortacının o alıcı için yapılmış onay başvurusunu daha önce reddetmemiş ve daha önce yapılan satışlarda veya verilen hizmetlerde alıcının, her bir teslimat veya sevkiyat karşılığında, poliçe veya özel şartlarda belirlenen vadede veya uzatılmış vadede ödeme yapmış olması koşulu ile teminat kapsamındadır.
(5) Bu maddenin dördüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, sigortalının sigortacıya onay ve limit tahsisi başvurusunda bulunulmadığı alıcılar için geçerli olacak alıcı limiti, teminatı, teminata dâhil rizikolar ve teminat şartları ayrıca belirlenir ve poliçede belirtilir.
(6) Sigortalının alacağının alıcı limitini aşan ve sigortacı tarafından teminata dâhil edilmemiş kısmının tahsil edilememesi riski sigortalıya aittir; bu kısımlar tekrar sigorta ettirilemez.
Ek sözleşme ile teminat kapsamına dâhil edilebilecek hâller
MADDE 6 – (1) Aşağıdaki hâller dolayısıyla meydana gelen tüm zararlar sigorta teminatının dışındadır. Ancak ek sözleşme ile bu Genel Şartlara göre teminat kapsamı içine alınabilirler:
a) Deprem ve deprem sonucu oluşan dev dalga (tsunami) veya yanardağ püskürmesi, sel ve su baskını, yer kayması, fırtına gibi doğal afetler,
b) Sigortacının muhtemel riziko hâli nedeniyle teminatı azaltmasına veya kaldırmasına dair zeyilname düzenlediği tarihten önceki altı ay içinde yapılmış olan satış sözleşmeleri uyarınca poliçede belirlenecek bir süre içinde yapılması zorunlu teslimatlar veya sevkiyatlar ya da verilmesi zorunlu hizmetler için, daha önce yürürlükte olan teminatın, sigortacının alıcı limitini azalttığı veya kaldırdığı alıcıya ilişkin olarak 4 üncü maddede sayılan hâllerden birinin söz konusu olmaması kaydıyla devam ettirilmesi,
c) Yurt dışına mal satışlarında ve yurt dışında hizmet verilmesinde doğrudan veya dolaylı olarak politik riskler nedeniyle ortaya çıkan zararlar,
Kaynak: Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu
