20 Nisan 2023 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 32169
Karar Sayısı: 7140
Ekli “Kamu Hizmeti Yükümlülüğü Kapsamında Desteklenecek Demiryolu Yolcu Taşıma Hatları ile Kamu Hizmeti Yükümlüsü Tren İşletmecisinin Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik”in yürürlüğe konulmasına, 6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince karar verilmiştir.
19 Nisan 2023
Recep Tayyip ERDOĞAN
CUMHURBAŞKANI
KAMU HİZMETİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ KAPSAMINDA DESTEKLENECEK DEMİRYOLU YOLCU TAŞIMA HATLARI İLE KAMU HİZMETİ YÜKÜMLÜSÜ TREN İŞLETMECİSİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; belirli bir hat üzerinde herhangi bir demiryolu yolcu tren işletmecisinin ticari şartlarda veremediği demiryolu yolcu taşımacılığı hizmetinin verilmesini sağlamak amacıyla kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında, ulaştırma politikaları esas alınarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bütçesine bu amaçla tahsis edilen ödenek çerçevesinde sözleşmeye dayalı olarak desteklenecek olan demiryolu yolcu taşıma hatlarının belirlenmesine dair kriterler ile kamu hizmeti yükümlüsü tren işletmecisinin tespitine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında desteklenecek ve Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenecek olan yolcu taşımacılığı hizmeti verilecek demiryolu hatları ile bu hatlardaki yolcu taşımacılığı hizmetlerini ve kamu hizmeti yükümlüsü tren işletmecisinin belirlenmesine ilişkin iş ve işlemleri kapsar.
(2) Ulusal demiryolu altyapı ağına bağlı olmayan hatlarda verilen şehir içi toplu yolcu taşımacılığı hizmetleri, tarihi ve turistik amaçla verilen yolcu taşımacılığı hizmetleri ile banliyö yolcu taşımacılığı hizmetleri bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik; 24/4/2013 tarihli ve 6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Ana hat yolcu taşımacılığı: Birden fazla coğrafi bölge arasında gerçekleştirilen ve 160 km/s’ye kadar hız yapılabilen uzun mesafeli yolcu taşımacılığı hizmetlerini,
b) Bakanlık: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,
c) Banliyö yolcu taşımacılığı: Ulusal demiryolu altyapı ağına bağlı olan hatlarda 120 km/s’ye kadar hız yapabilen demiryolu yolcu taşımacılığı araçları ile verilen, kalkış ve varış noktası ile güzergâhı aynı ilin sınırlan içinde kalan ya da mücavir il sınırları içerisinde seferi biten, çok sayıda duraktan yolcu iniş-binişinin sağlandığı, günlük sefer sayısı çok fazla olan, kısa mesafeli toplu yolcu taşımacılığı hizmetlerini,
ç) Demiryolu yolcu taşımacılığı aracı: Yolcu taşımacılığında kullanılan her türlü çeken ve çekilen araçlar ile tren setlerini,
d) Demiryolu yolcu tren işletmecisi: Ulusal demiryolu altyapı ağı üzerinde yolcu taşımacılığı yapmak üzere Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kamu tüzel kişileri ile şirketleri,
e) Dizel tren işletmeciliği: Dizel lokomotif veya set tarafından çekilerek yapılan tren işletmeciliğini,
f) Elektrikli tren işletmeciliği: Elektrikli lokomotif veya set tarafından çekilerek yapılan tren işletmeciliğini,
g) Hat/Hat kesimi: Kalkış-varış istasyonları ve bunlarla bütünleşik demiryolu altyapısına göre teknik olarak yolcu taşımacılığı hizmeti verilmesi mümkün olan belli bir demiryolu güzergâhını,
ğ) Hazırlık çalışmaları: Kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamına alınacak hatların ve kamu hizmeti ihtiyacının kapsamının belirlenebilmesine yönelik Bakanlık tarafından öncelikle tamamlanması gereken çalışmaları,
h) Hızlı yolcu taşımacılığı: Coğrafi bölgesi fark etmeksizin 200 km/s’ye kadar hız yapılabilen kısa veya uzun mesafeli yolcu taşımacılığı hizmetlerini,
ı) Hizmet grubu: Yüksek hızlı, hızlı, ana hat ve bölgesel yolcu taşımacılığı hizmetlerinden her birini,
i) İhale: Kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında ihtiyaç duyulan demiryolu yolcu taşımacılığı hizmetlerinin, istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip kamu hizmeti sözleşmesinin taraflarca imzalanması ile tamamlanan işlemleri,
j) İhale yetkilisi: Bakanlığın sorumlu hizmet biriminin ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlisini,
k) İptal yüzdesi: Sefer yapılan her bir hat için kamu hizmeti yükümlüsünden kaynaklanan sebeplerle iptal edilen sefer sayısının, ödemeye esas dönem içerisinde planlanan sefer sayısına oranını,
l) İstekli: Kamu hizmeti yükümlülüğü hizmet alımlarının ihalesine veya doğrudan teminine teklif veren demiryolu yolcu tren işletmecisini veya iş ortaklığını,
m) İstekli olabilecek: Açık ihale usulü ile yapılacak ihalelerde, ihale dokümanı satın almış demiryolu yolcu tren işletmecisini veya iş ortaklığım ya da doğrudan temin yöntemiyle yapılacak hizmet alımlarında teklif vermeye davet mektubu gönderilen demiryolu yolcu tren işletmecisini veya iş ortaklığını,
n) Kamu hizmeti bedeli: Kamu hizmeti yükümlülüğünün sunulduğu süre boyunca her bir hat için belirlenen net maliyet tutarına eşit olan veya altında kalan ve Bakanlık bütçesinden karşılanan miktarı,
o) Kamu hizmeti sözleşmesi: Bir demiryolu yolcu tren işletmecisi tarafından sağlanacak kamu hizmeti yükümlülüğünün kapsam ve içeriğini tanımlayan ve Bakanlık ile kamu hizmeti yükümlüsü demiryolu yolcu tren işletmecisi arasında yapılan sözleşmeyi,
ö) Kamu hizmeti yükümlülüğü: Belirli bir hat üzerinde herhangi bir demiryolu tren işletmecisinin ticari şartlarda veremediği demiryolu yolcu taşımacılığı hizmetinin verilmesini sağlamak amacıyla, Bakanlıkla yapılacak sözleşmeye uygun olarak yerine getirilen demiryolu yolcu taşımacılığı hizmet yükümlülüğünü,
p) Kamu hizmeti yükümlüsü: Belirli bir hat üzerinde herhangi bir demiryolu yolcu tren işletmecisi tarafından ticari olarak verilemeyen bir hizmeti, Bakanlıkla yapılan sözleşme ile yetki verilerek kamu yararına gerçekleştiren kamu tüzel kişileri ile şirketleri,
r) Kapasite kullanım oranı: Yolcu-km değerinin koltuk-km değerine bölünmesiyle bulunan oranı,
s) Makul kâr oranı: Kamu hizmeti yükümlülüğü için planlanan sermayenin kârlılık oranı anlamında değerlendirilen ve jeopolitik yapının tren işletmeciliğine etkisi ile demiryolu tren işletmecilerinin işletmecilik sürecinde maruz kalacağı riskler dikkate alınarak tahmini maliyetler tutarının, doğrudan temin usulü ile belirlenmesi hâlinde % 10’u, diğer ihale usullerinde ise azami % 20’si olarak ihale komisyonunca belirlenen oranı,
ş) Net maliyet: Bir trenin çalıştırılması için hesaplanan tahmini maliyetlerden, trenden elde edilmesi beklenen bilet gelirlerinin çıkarılması sonucu bulunan miktar üzerine makul kâr eklenmesi suretiyle ihale komisyonunca belirlenen kamu hizmeti bedelini,
t) Şebeke bildirimi: Demiryolu altyapı işletmecileri tarafından hazırlanan, altyapı kapasite tahsis başvurularını mümkün kılmak için ücretlendirme ve kapasite tahsis planlarına yönelik genel kurallar, süreler, prosedürler ve kriterler de dâhil olmak üzere gerekli diğer tüm bilgileri ayrıntılarıyla belirleyen ve Bakanlık tarafından onaylanarak yayımlanan bildirimi,
u) Şehir içi raylı toplu taşıma hizmetleri: Ulusal demiryolu altyapı ağına bağlı olmayan şehir merkezi veya şehirleşmiş bölge, il ve civar bölgeleri arasındaki ulaşım ihtiyaçlarının karşılanması için sunulan metro, tramvay ve benzeri raylı sistem taşımacılık hizmetlerini,
ü) Şirket: 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre tutulan ticaret siciline kayıtlı şirketi,
v) Tahmini gelir: Bir trenin işletilmesi ile elde edilen bilet gelirlerini,
y) Tahmini maliyet: Bir trenin işletilmesi için gerekli olan enerji, tren üstü personel, demiryolu araçlarının bakım, amortisman veya kiralama, altyapı kullanım, biletleme ve genel yönetim maliyetlerinin toplamım,
z) Teklif: Bu Yönetmeliğe göre yapılacak ihalelerde veya doğrudan temin yönteminde isteklinin Bakanlığa sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri,
