İstanbul Finans Merkezi Yönetmeliği (Karar Sayısı: 7364)
07 Temmuz 2023 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 32241
Karar Sayısı: 7364
Ekli “İstanbul Finans Merkezi Yönetmeliği”nin yürürlüğe konulmasına, 7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanununun 3 üncü, 4 üncü ve 10 uncu maddeleri gereğince karar verilmiştir.
6 Temmuz 2023
Recep Tayyip ERDOĞAN
CUMHURBAŞKANI
İSTANBUL FİNANS MERKEZİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Türkiye Cumhuriyeti’nin finansal rekabet gücünü uluslararası alanda artırmak, finansal piyasalar ile ürün ve hizmetlerin gelişmesine ve derinleşmesine katkıda bulunmak, uluslararası finans ve sermaye piyasalarına entegrasyonu güçlendirmek için kurulan İstanbul Finans Merkezinin yönetilmesi, işletilmesi, katılımcı belgesi verilmesi ve tek durak büronun işleyişi ile 22/6/2022 tarihli ve 7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanununun uygulanmasına dair usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik;
a) 22/6/2022 tarihli ve 7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanununun uygulanmasına,
b) İstanbul Finans Merkezinin, ofis alanlarının ve kapsam dışı alanların yönetilmesi ve işletilmesine,
c) Katılımcı belgesine,
ç) Tek durak büronun işleyişine, ilişkin iş ve işlemleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 22/6/2022 tarihli ve 7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanununun 3 üncü, 4 üncü ve 10 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Altyapı: İFM’de; yangın, güvenlik, enerji, aydınlatma, temizlik, tadilat, tezyinat, tamirat, iletişim, internet, telekomünikasyon, veri merkezi, peyzaj, akıllı bina ve çatı yönetim sistemi dâhilinde olan hizmetlere özgülenmiş tesis ve yapıların tümünü ve onların çevre donanımları dâhil İFM’nin işletilmesi için gerekli olan tüm altyapı hizmetlerini,
b) Bölgesel hazine ve finansal yönetim merkezi: Tüzel kişilerin yatırım ve yönetim stratejilerini oluşturan ve/veya bu tüzel kişilerin finansal yatırım operasyonlarını gerçekleştiren yönetim merkezini,
c) Finansal faaliyetler:
1) 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun,
2) 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu,
3) 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu,
4) 23/2/2006 tarihli ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu,
5) 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu,
6) 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu,
7) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu,
8) 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun,
kapsamında belirtilen faaliyetleri, hizmetleri ve işlemleri,
ç) Finansal kuruluşlar: Finansal faaliyette bulunan tüzel kişileri, bunların şubelerini, irtibat bürolarını, temsilciliklerini ve ulusal varlık fonlarını,
d) Finansal hizmet ihracatı: Katılımcı belgesi alarak finansal faaliyet gösteren kuruluşların yurt dışında yerleşik kişilere sundukları ve nihai olarak yurt dışında faydalanılan finansal hizmetleri,
e) Finans Ofisi: Cumhurbaşkanlığına bağlı Finans Ofisi’ni,
f) Giriş kartı: Ofis alanına giriş yapabilmek için kullanılacak olan kartı,
g) İFM: İstanbul Finans Merkezi ile 7412 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı koordinatlı kroki ve liste ile tespit edilen İstanbul Finans Merkezi Bölgesini,
ğ) İFM portalı: Katılımcı belgesi başvuru süreçleri ile tek durak büro işleyişi için geliştirilen ve Finans Ofisi tarafından işletilen çevrimiçi platformu,
h) Kanun: 22/6/2022 tarihli ve 7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanununu,
ı) Kapsam dışı alan: İFM sınırları içerisinde yer alan, ofis alanı dışında kalan ve ofis kullanım amacı dışına özgülenmiş alışveriş merkezi, otel ve benzeri yerlerden oluşan alanı,
i) Katılımcı: Katılımcı belgesi alarak ofis alanında faaliyet gösterecek gerçek ve tüzel kişileri, bunların şubeleri ile temsilciliklerini, adi ortaklıkları, irtibat bürolarını, bölgesel hazine ve finansal yönetim merkezlerini ve ulusal varlık fonlarını,
j) Katılımcı adayı: Ofis alanında faaliyet göstermek üzere katılımcı belgesi başvurusunda bulunanları,
k) Katılımcı belgesi: Katılımcıya, ofis alanında yer alan ilgili bağımsız bölüm ve ortak alanlardan yararlanma imkânı veren, başvurusuna, düzenlenmesine, askıya alınmasına ve iptal edilmesine ilişkin usul ve esasların bu Yönetmelikle belirlendiği belgeyi,
l) Kira sözleşmesi: İFM’de bulunan ofis alanı ya da kapsam dışı alanda faaliyet gösterecekler ile yönetici şirket arasında imzalanacak olan kira sözleşmesini,
m) Kiracı: İFM’de bulunan ofis alanı ya da kapsam dışı alandaki taşınmazları kiralayan gerçek veya tüzel kişileri,
n) Ofis alanı: İFM sınırlan içerisinde yer alan ve sadece katılımcıların kullanımına özgülenmiş bağımsız bölümlerden her birini,
o) Ortak kullanım alanları: İFM içinde yer alan yollar, altyapı ve enerji hatları, su, doğalgaz, elektrik tesisattan, kanalizasyon, yol, yeşil alan, arıtma tesisi, su deposu, otopark, idare binası gibi ortak amaca hizmet eden yerler ve tesisler ile bu surette belirlenmiş olmasa bile niteliği gereği yahut korunma, yararlanma veya birlikte kullanma yönlerinden ortak alan sayılacak mekan, tesis ve sair unsurlar dâhil olmak üzere yönetici şirketin tasarrufunda bulunan sosyal alanlar, idari ve teknik altyapı alanları, hizmet alanları, park alanları, kira sözleşmesine dâhil olmayan alanlar ve bağımsız bölümler dışındaki tüm alanları,
ö) Tek durak büro: Katılımcıların faaliyetlerine ilişkin izin, ruhsat, lisans ve benzeri onay başvurulan ile bunların çalışanlarına ve bu çalışanlara bakmakla yükümlü olduğu kişilere ilişkin izin ve onay gibi başvurulara yapılabilmesi ve bu başvuru süreçlerinin
hızlandırılması amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili birimlerinin görev alacağı büroyu,
p) TVF: Türkiye Varlık Fonu’nu,
r) Üstyapı: İFM’de yer alan altyapı kapsamı dışında kalan her türlü yapıyı,
s) Yönetici şirket: 7412 sayılı Kanunla verilen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak üzere Türkiye Varlık Fonu tarafından 19/8/2016 tarihli ve 6741 sayılı Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında kurulan ve özel hukuk hükümlerine tabi olarak faaliyet gösteren TVF İFM Gayrimenkul İnşaat ve Yönetim Anonim Şirketini,
ş) Yönetim payı: Yönetici şirket tarafından İFM’nin yönetilmesi ve işletilmesi amacıyla katılımcılardan veya kiracılardan alınacak bedeli,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İFM’nin Yönetimi ve İşletilmesi
Yönetici şirketin görev ve yetkileri
MADDE 5- (1) Yönetici şirketin görev ve yetkileri şunlardır:
a) İFM’nin kuruluş amacına uygun olarak işleyişini sağlamak için gerekli tedbirleri ve kararlan almak.
b) İFM’de ofis alanında ve kapsam dışı alanda faaliyet gösterenlerin tasfiye ve tahliyesi dâhil olmak üzere İFM’de yürütülecek tüm faaliyet ve uygulamalara ilişkin usul ve esasları içeren ve İFM’de yer alan tüm gerçek ve tüzel kişilerin uymakla yükümlü olduğu yönetim planı ve işletme projesini hazırlamak, tapu siciline tescil ettirmek, uygulanmasını sağlamak ve gerektiğinde değiştirmek.
c) İFM’deki tüm altyapı ve üstyapının işletilmesi ve yönetilmesi ile bu kapsamdaki hizmetlerle ilgili her türlü iş ve işlemleri yürütmek.
ç) İFM’deki taşınmazların ve ortak kullanım alanlarının yönetimi ve işletilmesi ile ortak alanların bakımı ve gerektiğinde onarımını sağlamak.
d) İFM’de kamuya ait olan ve imar planında belirlenen fonksiyonlar doğrultusunda ilgili kuramlara tahsis edilmiş alanlar hariç olmak üzere umumi hizmetlere ayrılmış yol, meydan, yeşil alan, park ve benzeri yerlere dair her türlü yönetim faaliyetini yerine getirmek.
e) İFM’de bulunan taşınmazlara yönelik olarak 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamında kat malikleri kurulu, ada temsilciler kurulu ve toplu yapı temsilciler kuruluna ait yetkileri kullanmak.
f) Yeme, içme, eğlenme, dinlenme, ibadet yeri ve barınma gibi ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçların karşılanması için gerekli ortak kullanım alanları oluşturmak ve işletmek.
g) İFM’deki taşınmazların ve ortak kullanım alanlarının amaçlan doğrultusunda kiralanmasına, işletilmesine veya başka surette kullanılmasına ilişkin şartlan belirlemek, bu şartlara uygun olarak taşınmazları ve ortak kullanım alanlarını yönetmek ve işletmek, kira veya kullanım bedellerinin tahsili ile maliklerle akdedilecek protokol çerçevesinde ilgili taşınmaz maliklerine ödenmesini sağlamak.
ğ) İFM’deki proje bütünlüğünün sağlanması amacıyla;
1) Taşınmaz malikleri tarafından yapılacak olan sadece bina dış cephesini veya İFM’nin ortak alan, altyapı ve üstyapısını ilgilendiren tadilat projelerini,
2) Kiracılar tarafından yapılacak olan her türlü tamirat, tezyinat, inşaat, yapım, yıkım, onarım, dekorasyon, iyileştirme ve benzeri tadilat projelerini,
incelemek ve uygun gördüğü takdirde ön izin vermek.
h) Bedelleri katılımcılardan, kiracılardan veya kullanıcılarından tahsil edilmek üzere sadece ortak alanlarda gerekli olan temizlik, elektrik, içme ve kullanma suyu, doğal gaz, akaryakıt, elektrik şarj istasyonları, ısıtma ve havalandırma, dağıtım şebekeleri, kanalizasyon, atık su, bölge içi yollar, ulaşım, peyzaj, bahçe bakımı, ses ve veri iletişimi, internet hizmetleri, güvenlik ve diğer hizmetleri sağlamak, kesintisiz olarak sürdürülmesi için gerekli önlemleri almak, bunların çalışma ve işletilme esaslarını belirlemek, fiyatlandırmaları ve hesaplamalarım yapmak, bakım ve onarım hizmetlerini sağlamak.
ı) Katılımcıların talep etmesi ve mali konularda anlaşılarak protokole bağlanması kaydıyla, katılımcılara ofis alanlarına ilişkin olarak temizlik, güvenlik ve diğer hizmetleri vermek.
i) Finans sektörünün ve katılımcıların nitelikli personel ihtiyacını karşılamak amacıyla bu alana ilişkin eğitim faaliyetlerinde bulunmak.
j) Ofis alanları ve kapsam dışı alanların giderlerine ilişkin yapılan işletme projelerini gerektiğinde değiştirmek, ek bütçe çıkarmak ve bu kapsamda gerekli tüm tedbirleri almak.
k) Katılımcılardan, kiracılardan ve taşınmaz maliklerinden tahsil edilecek yönetim payı ve ortak kullanım alanlarına dair giderler ile diğer yönetim giderlerinin kapsamını ve miktarını belirlemek.
1) Gelirlerinin etkin bir şekilde tahsilini sağlayıcı tedbirleri almak.
m) Giriş ve çıkışlarla ilgili tedbirler almak ve gerekli düzenlemeleri yapmak.
n) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 23 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince iş sağlığı ve güvenliği konusundaki koordinasyonu sağlamak, yönetim ve işletme sorumluluğu kapsamında kontrolünde olan alanlara ilişkin iş sağlığı ve güvenliğini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almak.
o) İFM’deki taşınmazların dış cepheleri ile çatılarının yönetimi ve işletilmesini sağlamak.
ö) Yukarıdaki bentlerde belirtilen görev ve yetkiler kapsamında her türlü sözleşme ile belgeyi tanzim ve imza etmek.
Yönetici şirketin gelirleri
MADDE 6- (1) Yönetici şirketin bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerine ilişkin gelirleri şunlardır:
a) İFM’deki ofis alanı ve kapsam dışı alanların malikleri adına kiralanması veya işletilmesiyle elde edilen komisyon ve diğer gelirler.
b) Yönetim payı.
c) Ortak kullanım alanlarına ilişkin su, elektrik, doğalgaz, sosyal tesis, arıtma ve benzeri işletme gelirleri.
ç) Yönetici şirkete ait İFM’de bulunan taşınır ve taşınmazlardan elde edilen gelirler.
d) Gelirlerin değerlendirilmesinden elde edilen gelirler.
e) İlan, sponsorluk ve reklam gelirleri.
f) Hizmet, finansman ve benzeri gelirler.
g) Diğer gelirler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İFM’deki Taşınmazlar, Ortak Kullanım Alanları ve Kiralama
Taşınmazlarla ilgili genel esaslar
MADDE 7- (1) İFM’deki taşınmazlar, işletme projesinde ve yönetim planında belirlenen amaçlar dışında kullanılamaz.
(2) İFM’de her tür ve ölçekteki mekânsal plan, parselasyon planı, arsa ve arazi düzenlemesi, jeolojik ve jeoteknik etüt, mikro bölgeleme, harita ve kentsel tasarım projeleri yapmaya, yaptırmaya ve onaylamaya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkilidir.
(3) İFM’de;
a) Taşınmaz malikleri tarafından yapılacak olan ve bina dış cephesi ile ortak alan, altyapı ve üstyapısını ilgilendiren tadilatlar,
b) Kiracılar tarafından yapılacak olan her türlü tamirat, tezyinat, inşaat, yapım, yıkım, onarım, dekorasyon, iyileştirme ve benzeri tadilatlar,
proje hazırlanmadan ve yönetici şirketin ön izni olmadan gerçekleştirilemez. Bu fıkra kapsamındaki ön izin başvurusu ve tadilatlara yönelik tüm iş ve işlemler taşınmaz malikince yerine getirilir.
(4) İFM’deki altyapı tesislerinin, eklentileri ile bütünleyici parçalarının kurulumu ve işler vaziyette bulundurulmasına dair her türlü yükümlülük yönetici şirkete aittir. Malikler, kendi alanlarında yer alan altyapı tesislerinin, eklentileri ile bütünleyici parçalarının kurulumu ve işler vaziyette bulundurulması için yapılması gereken çalışmalara izin vermekle yükümlüdür.
Ortak kullanım alanları
MADDE 8- (1) 634 sayılı Kanun kapsamında İFM’deki ortak kullanım alanları, yönetim planında ortak kullanım alanı olarak belirtilen ve ortaklaşa kullanma veya faydalanmaya yarayan ortak peyzaj alanı, otopark, ibadet alanı, merdivenler gibi yerler ile tek durak büronun kullanımı için ayrılan alanların bakım, onarım ve işletme giderleri, 634 sayılı Kanun kapsamındaki gider payı ve avans payından karşılanır.
(2) İFM’de katılımcılara kira sözleşmesi kapsamında kullandırılmayan yerler ile İFM imar planı hudutları içindeki yollar, kaldırımlar, otoparklar, açık alanlar ve rekreasyon alanları gibi ortak kullanım alanlarının yönetimi ve işletilmesi, yönetim planında yer alması kaydıyla yönetici şirketin yetki ve tasarrufundadır.
Kiralama
MADDE 9- (1) İFM’de bağımsız bölümlerin ve alanların kiralanmasına yönelik iş ve işlemler, yönetici şirket tarafından yapılır.
(2) Yönetici şirket, İFM’deki taşınmazların kiralanması, bu hususlara dair sözleşmelerin müzakeresi, hazırlanması, akdedilmesi ve tadili, kira bedelleri ile güvence bedellerinin tahsili ve tahsil olunan bedellerin ilgili taşınmaz maliklerine ödenmesi konusunda münhasıran yetkilidir. Ancak İFM’deki taşınmazların malikleri, kamu kurum ve kuruluşları ile katılımcı belgesine başvurmaları kaydıyla kendi iştirak ve ortaklarına ofis alanı tahsisi yapabilir veya bunlara yönetici şirket tarafından belirlenen bedel üzerinden doğrudan ofis alanı kiralayabilir. Bu durumda malikler, kamu kurum ve kuruluşları ile kendi iştirak ve ortaklarına yapacakları ofis alanı kiralamaları ile yer tahsislerini yönetici şirkete bildirmekle yükümlüdür.
(3) Ofis alanı, 11 inci maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla sadece katılımcılar tarafından kiralanabilir ve kullanılabilir.
(4) Kiracının kira sözleşmesine, yönetim planına ve işletme projesine aykırı hareket ettiğinin tespit edilmesi hâlinde yönetici şirket; ilgili malikin haklan saklı kalmak kaydıyla, kira sözleşmesini sona erdirme veya feshetme, sona erme ve feshe bağlı her türlü hak ve yetkiyi kullanma, taşınmazların tahliyesi için gerekli her türlü iş ve işlemi yürütme, masrafları ilgilisinden karşılanmak üzere hukuki işlemde bulunma konusunda yetkilidir.
(5) Katılımcı belgesinin herhangi bir sebeple iptal edilmesi durumunda, katılımcıların İFM’de faaliyette bulunmak üzere yaptıkları kira sözleşmesi de kendiliğinden sona erer. Kira sözleşmesi tapuya şerh edilmişse yönetici şirketin talebiyle şerh terkin edilir. Bu şekilde sona eren kira sözleşmelerine konu taşınmazların tahliyesi hakkında yönetici şirketin ya da ilgili malikin başvurusu üzerine 4/12/1984 tarihli ve 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
(6) Herhangi bir sebeple kira sözleşmesi feshedilen ve sonra erenlerin, verilmişse İFM’ye giriş kartlan iptal edilir.
(7) Kiralamalarda 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri gereğince yönetici şirketin veya ilgili malikin hapis, fesih, sözleşmenin sona erdirilmesi ve tahliye hakkı saklıdır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Katılımcı Belgesi, Katılımcı Adayları ve Katılımcılara İlişkin Usul ve Esaslar
Katılımcı belgesi
MADDE 10- (1) İFM ofis alanında faaliyet göstermek ve 7412 sayılı Kanun ile ilgili diğer mevzuat hükümlerinden faydalanabilmek için katılımcı belgesi alınması zorunludur.
(2) Katılımcı adaylarının katılımcı belgesi başvurularının değerlendirilmesi, değerlendirmeye ilişkin yeni yöntemler geliştirilmesi, başvurusu uygun bulunanlara katılımcı belgesi verilmesi, başvurusu uygun bulunmayanların başvurularının reddedilmesi, katılımcı belgesinin askıya alınması ve/veya iptal edilmesi, katılımcı belgesinin şekli ve içeriğinin belirlenmesi ve değiştirilmesi hususlarında Finans Ofisi yetkili ve görevlidir.
(3) İFM’de kapsam dışı alanda faaliyette bulunan kişi, kurum ve kuruluşlara katılımcı belgesi düzenlenmez.
Katılımcı belgesi başvurusu
MADDE 11- (1) İFM ofis alanında faaliyette bulunmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, şubeler, temsilcilikler, adi ortaklıklar, irtibat büroları, bölgesel hazine ve finansal yönetim merkezleri ve ulusal varlık fonları, katılımcı belgesi almak üzere Finans Ofîsi’ne katılımcı adayı olarak başvuru yapar.
