Merkezi Yönetim Bütçesinden AR-GE Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar, 2023
Merkezi yönetim bütçesinden üniversitelere aktarılan ödenek ya da harcamalarının Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) payı, Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması kapsamında tahmin edilen tutarlardır. Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, 2015-2021 yılları için revize edilmiştir. Revize edilen değerler, Merkezi Yönetim Bütçesinden Araştırma Geliştirme Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar çalışmasının bülten ve istatistik tablolarına yansıtılmıştır. Konu ile ilgili detaylı metodolojik açıklama Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, 2021 haber bülteni ekinde yer almaktadır.
Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge harcaması 2022 yılında 53 milyar 844 milyon TL oldu
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak hesaplanan tahmini sonuçlara göre; 2023 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için 76 milyar 101 milyon TL tahsis edildi.
Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için yapılan harcamaların GSYH ve merkezi yönetim bütçesi içindeki payı, 2008-2022
Dolaylı Ar-Ge desteği 25 milyar 722 milyon TL oldu
Ar-Ge faaliyetlerine yönelik vergi indirimi ve istisnalarının toplamı 2022 yılında 25 milyar 722 milyon TL oldu.
Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge harcamaları ile dolaylı Ar-Ge destekleri, 2008-2022
En fazla fonlama genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı
Ar-Ge için merkezi yönetim bütçesinden yapılan harcamalar sosyo-ekonomik hedeflere göre sınıflandırıldığında 2022 yılında en fazla Ar-Ge fonlaması %63,3 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı. Bu sosyo-ekonomik hedefi; sırasıyla %10,9 ile savunma, %6,1 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %4,9 ile genel bilgi gelişimi Ar-Ge (diğer kaynaklardan finanse edilen) ve %3,7 ile eğitim takip etti.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan hesaplamalara göre, 2023 yılında Ar-Ge için en fazla ödeneğin %65,5 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere ayrılacağı tahmin edildi. Savunma %13,0 ile sosyo-ekonomik hedefler arasında ikinci sırada yer aldı. Bu hedefleri %4,6 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %4,3 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) ve %3,5 ile tarım izledi.
En fazla harcamanın yapıldığı ilk beş sosyo-ekonomik hedef, 2022
AÇIKLAMALAR
Devletin (merkezi yönetim kurum/kuruluşlarının) ilgili yılda bütçe başlangıç ödeneklerine (tahmini) ve harcamalara (nihai) göre gerçekleştirdiği Ar-Ge finansmanının hesaplanması Ar-Ge faaliyetleri için devlet desteğini ölçme açısından önemlidir. Ar-Ge için devletin ayırdığı ödenek/harcama sadece kamu kurum/kuruluşlarında gerçekleştirilen Ar-Ge’yi değil, aynı zamanda diğer üç ulusal sektörde (mali ve mali olmayan şirketler, kar amacı olmayan kuruluşlar ve yükseköğretim sektörü) ve yurt dışında (uluslararası kuruluşlar dahil) devlet tarafından finanse edilen Ar-Ge’yi de kapsamaktadır.
Bütçe verilerine dayalı hesaplamalarda, 2021 yılına kadar Analitik Bütçe Sınıflandırması kullanılırken 2021 yılı ve sonrasında Merkezi Yönetim Bütçesinin Program Bütçeye uygun olarak hazırlanması nedeni ile Program Sınıflandırması kullanılmıştır.
Dolaylı Ar-Ge destekleri ise 193, 5520, 4691, 5746 ve 3065 sayılı kanunlarda yer alan Ar-Ge’ye ilişkin indirim ve istisnaları kapsamakta olup Hazine ve Maliye Bakanlığı verileri kullanılarak hesaplanmaktadır.