İndirimli Kurumlar Vergisi Hesaplanırken Yatırım Katkı Tutarının Hesabında Hangi Harcamalar Dikkate Alınmaz? Yasin TOPAL, Vergi Müfettişi

Yasin Topal

6 ay önce

Yasin TOPAL
Vergi Müfettişi
Yazar Hakkında

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun (KVK) 32/A maddesinde yatırımlara destek sağlamak amacıyla indirimli kurumlar vergisi uygulaması bulunmaktadır. Gerekli koşul ve şartlara göre yatırıma katkı tutarı ve vergi indirim oranı belirlenir. Vergi indirimi uygulanmak suretiyle belirlenen yatırıma katı tutarı kadar eksik kurumlar vergisi tahsil edilerek yatırımlar desteklenmektedir.

Yatırım teşvik belgesinde yer alan yatırım tutarı üzerinden yatırım katkı tutarı hesaplanacaktır. Fakat yatırım teşvik belgesinde yer alan her yatırım tutarı yatırım katkı tutarı hesabında dikkate alınamayacaktır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “İndirimli Kurumlar Vergisi” başlıklı 32/A maddesinde; “…Cumhurbaşkanı…

ç) Yatırım harcamaları içindeki arsa, bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve know-how bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca sınırlandırmaya,

yetkilidir…” Hükmü yer almaktadır.

2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararında sabit yatırım tutarı; Arazi-arsa, bina-inşaat, makine ve teçhizat ile diğer yatırım harcaması kalemlerinin toplamı olarak tanımlanmıştır.

2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın “Vergi İndirimi” başlıklı 15/6’ncı maddesinde; “Arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tâbi olmayan diğer harcamalar ile 5520 sayılı Kanun gereği finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap- İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar ve rödovans sözleşmesine bağlı olarak yapılan yatırımlar vergi indirimi desteğinden yararlanamaz.” Hükmü yer almaktadır.

2012/1 No.lu Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğin “Teşvik Belgesi Kapsamında Değerlendirilmeyen Harcamalar” başlıklı 8’inci maddesinde; “(1)Müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmez.

(2) Teşvik belgesi kapsamında;

a) Kararın 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilenler hariç olmak üzere ham madde, ara malı ve işletme malzemesi,

b) Kullanılmış yerli makine ve teçhizat,

c) Karayolu nakil vasıtaları ve her türlü binek araçları (sağlık ve belediye hizmetlerinde kullanılan araçlar, trafiğe çıkamayacak nitelikte olup apron veya limanda kullanılan araçlar ve madencilik ve hazır beton yatırımlarında kullanılan araçlar ile Kararın 9 uncu maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen araçlar hariç),

ç) Havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar dışındaki diğer yatırımlar için uçak ve helikopter,

d) Porselenden, seramikten ve camdan mamul sofra ve mutfak eşyası,

e) Güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yatırımları kapsamında yurt dışından temin edilecek güneş paneli ve güneş paneli taşıyıcı konstrüksiyon sistemleri,

f) Lisanssız faaliyet kapsamında ve bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla rüzgâr enerjisine dayalı elektrik üretimi yatırımları kapsamında yurt dışından temin edilecek kanat, jeneratör ve türbinler.

(3) Bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilenler dışında, teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecek harcamalar sektörel özellikler dikkate alınarak proje bazında belirlenir.

(4) Teşvik belgelerine ait ithal ve yerli makine ve teçhizat listelerinde inşaat malzemelerine yer verilmez.” Hükmü yer almaktadır.

Kararın “Gümrük Vergisi Muafiyeti” başlıklı 9’uncu maddesinde; “(1)Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizatın ithali, otomobil ve hafif ticarî araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak kaydıyla monte edilmemiş haldeki (CKD) aksam ve parçaların ithali, gemi ve elli metrenin üzerindeki yat inşa yatırımlarında tekne kabuğu ithali yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaftır.

…

(7) Otomobil üretimine yönelik olarak asgari yüzbin adet/yıl kapasiteli yeni bir yatırım yapılması veya mevcut tesislerin kurulu kapasitelerinin en az yüzbin adet/yıl artırılması halinde, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yirmisinin gerçekleştirilmesini müteakip, yatırım süresi içerisinde olmak kaydıyla gümrük vergisine tabi olmaksızın yatırımcılara motor silindir hacmi 1.600 cm3’e kadar olan otomobil ithaline izin verilebilir. Ayrıca, hibrit ve/veya elektrikli olmak koşuluyla otomobil ve/veya ticari araç üretimine yönelik yatırımlarda asgari yüzbin adet/yıl kapasiteli yeni bir yatırım yapılması veya mevcut tesislerin kurulu kapasitelerinin en az yüzbin adet/yıl artırılması halinde, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yirmisinin gerçekleştirilmesini müteakip, yatırım süresi içerisinde olmak kaydıyla gümrük vergisine tabi olmaksızın yatırımcılara ilave kapasitenin yüzde 2,5’ine kadar ve motor silindir hacmi 2.500 cm3’e kadar olan otomobil ve/veya brüt ağırlığı 5 tonu geçmeyen eşya taşımaya mahsus motorlu araç ithaline yatırım süresi içerisinde olmak kaydıyla izin verilebilir. Teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilen toplam araç sayısı, belgede kayıtlı ilave kapasitenin yüzde onbeşini aşamaz. Ancak, belge kapsamında motor üretiminin de yer alması halinde, motor üretim kapasitesinin yüzde onbeşi kadar daha (Motor üretim kapasitesinin, otomobil üretim kapasitesinden fazla olması durumunda otomobil kapasitesi dikkate alınır.) silindir hacmi 1.600 cm3’e kadar olmak üzere ilave otomobil ithaline izin verilebilir. Bu fıkra kapsamında izin verilen gümrük vergisine tabi olmaksızın yapılacak ithalat, otomobil üretimine yönelik teşvik belgesi için otomobil, elektrikli ya da hibrit ticari araç üretimine yönelik teşvik belgesi için ticari araç ithali ile sınırlıdır…” Hükmü yer almaktadır.

Tebliğin “Kullanılmış Makine ve Teçhizat İthali” başlıklı 12’nci maddesinde; “(1)Kullanılmış makine ve teçhizat temininde, Karar hükümleri ve sektörel kısıtlamalar göz önüne alınarak;

a) İthalat Rejimi Kararı uyarınca yayımlanan Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilebilecek Bazı Maddelere İlişkin Tebliğ hükümleri uyarınca ithali mümkün olan makine ve teçhizat (karayolu nakil vasıtaları hariç),

b) İthalat Rejimi Kararının 7 nci maddesi uyarınca ithaline izin verilen makine ve teçhizat, teşvik belgesi kapsamında ithal edilebilir.

(2) Kullanılmış komple tesislerin (karayolu nakil vasıtaları hariç) ithaline yönelik talepler, Genel Müdürlükçe proje bazında değerlendirilir. Teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilen bu tesisler, yatırım konusuna bağlı olarak yardımcı tesislerden bağımsız, bir mal veya hizmeti üretebilecek komple bir hattan veya teşvik belgesinde kayıtlı üretimi yapabilecek bir veya birden fazla makine ve teçhizattan da oluşabilir. Ancak, farklı firmalardan temin edilen münferit makine ve teçhizat ile tesis oluşturulamayacağı gibi, söz konusu tesislerin revizyon ve ticareti ile iştigal eden firmalardan da teşvik belgesi kapsamında ithalat yapılamaz.

…”

Hükmü yer almaktadır.

İthalat Rejimi Kararının “Özel Nitelikli Eşya” başlıklı 7’nci maddesinde; “(1) Eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu (defolu) ve yatık (zamanla dayanıklılığını yitirmiş) eşyanın ithali izne tabidir.” Hükmü yer almaktadır.

Söz konusu harcamaları tek tek değerlendirirsek;

-Arazi ve Arsa Harcamaları

Arazi ve arsa yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınmayacak fakat yatırım teşvik belgesinde yer alması ve belgedeki tutarla sınırlı olmak üzere bina ve inşaat harcamaları dikkate alınacaktır.

-Royalti Harcamaları

Royalti; patent, dizayn, know-how, model, marka, lisans, tescilli tasarım gibi fikri ve sınai haklar olup bu kapsamda yapılan harcamalar yatırım katkı tutarı hesabında dikkate alınmayacaktır.

-Yedek Parça Harcamaları

İktisadi kıymetin maliyetine eklenmeden doğrudan gider yazılan yedek parçalar yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınmayacaktır.

-Amortismana Tabi Olmayan Harcamalar

Yatırıma katkı tutarının hesabında amortismana tabi iktisadi kıymetlerin maliyet bedeli dikkate alınacaktır. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Maliyet bedeli” başlıklı 262’nci maddesinde; “Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade eder…” hükmü yer almaktadır. Maliyet bedeli yatırım teşvik belgesinde yer alması ve belgedeki tutarla sınırlı olmak üzere yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınabileceği düşünülmektedir. Bu kapsamda maliyet bedeline dahil edilmeyen müteferrik giderler yatırım katkı tutarı hesabında dikkate alınmayacaktır.

-Yazılım Harcamaları

Yatırım teşvik belgesinde yer alması ve belgedeki tutarla sınırlı olmak üzere yazılım harcamaları yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınmasında engel bulunmamaktadır.

-Kullanılmış Makine ve Teçhizat Harcamaları

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılmış yerli makine ve teçhizat temin edilemez. Ancak Tebliğin “Kullanılmış Makine ve Teçhizat İthali” başlıklı 12’nci maddesi kapsamında ithal kullanılmış yerli makine ve teçhizat temin edilebilir. Bu kapsamda kullanılmış yerli makine ve teçhizat temin edilmesi durumunda yatırıma katkı tutarının hesabında dikkate alınmaz. İthal kullanılmış yerli makine ve teçhizat temin edilmesinde şartlar dahilinde yatırıma katkı tutarının hesabında dikkate alınabilir.

-Yatırım Kapsamında Satın Alınan Binanın Yıkılarak Yeniden Yapılması Durumunda Binanın Satın Alınması İçin Yapılan Harcama

Binalar yatırım teşvik belgesinde yer alması ve belgedeki tutarla sınırlı olmak üzere yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınabilecektir. Yukarıda belirtildiği üzere arazi ve arsa yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınmayacaktır. Söz konusu binanın yıkılarak yeniden yapılması halinde bina arsa vasfına dönüşeceği için bina bedeli yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınmaması gerektiği düşünülmektedir. Yatırım teşvik belgesinde yer alması ve belgedeki tutarla sınırlı olmak üzere binanın yıkılması, arsanın tesviyesi ile bina ve inşaat harcamaları yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınacaktır.

-Yatırım Kapsamında İşletmenin Aktifinde Yer Alan Binanın Yıkılarak Yeniden Yapılması Durumunda Yapılan Harcama

Binalar yatırım teşvik belgesinde yer alması ve belgedeki tutarla sınırlı olmak üzere yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınabilecektir. Yukarıda belirtildiği üzere arazi ve arsa yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınmayacaktır. Söz konusu binanın yıkılarak yeniden yapılması halinde bina arsa vasfına dönüşeceği için binanın itfa edilmemiş değerinin yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınmaması gerektiği düşünülmektedir. Yatırım teşvik belgesinde yer alması ve belgedeki tutarla sınırlı olmak üzere binanın yıkılması, arsanın tesviyesi ile bina ve inşaat harcamaları yatırım katkı tutarının hesabında dikkate alınacaktır.

-Finansman Gider (Faiz ve Kur Farkları) Harcamaları

Yatırım Teşvik Belgesinde Yer Alan Yatırımın Finansmanı İçin Katlanılan Faiz ve Kur Farkları İndirimli Kurumlar Vergisi Hesaplamasında Dikkate Alınır mı? Başlıklı yazımızdan detayına ulaşabilirsiniz.

Link; https://www.alomaliye.com/2023/10/25/yatirimin-finansmani-icin-katlanilan-faiz-ve-kur-farklari/

-Finansal Kiralama Harcaması

Finansal Kiralama Yoluyla Temin Edilen Makine Teçhizat İndirimli Kurumlar Vergisi Hesaplamasında Dikkate Alınır mı? Başlıklı yazımızdan detayına ulaşabilirsiniz.

Link; https://www.alomaliye.com/2023/10/11/finansal-kiralama-makine-techizat-indirimli-kurumlar-vergisi/

-Avanslar

Yatırım Teşvik Belgesine Kapsamında Yatırım Harcamaları İçin Verilen Avanslar İndirimli Kurumlar Vergisi Hesaplamasında Dikkate Alınır mı? Başlıklı yazımızdan detayına ulaşabilirsiniz.

link; https://www.alomaliye.com/2023/09/25/yatirim-tesvik-belgesine-kapsaminda-yatirim-harcamalari-icin-verilen-avanslar/

-Teşvik Belgesi Alınmadan Yapılan Yatırım Harcamaları