Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı 2024 Yılı Genel Faaliyet Raporu
Başkan Sunuşu
Türkiye ekonomisi, öngörülebilir ve eşgüdümlü bir şekilde yürütülen ekonomi politikaları doğrultusunda, fiyat istikrarının tesisi, mali disiplinin korunması ve sürdürülebilir büyümenin sağlanması yönünde kayda değer ilerlemeler kaydetmiştir. Makroekonomik istikrarı temel alan dengeli büyüme stratejisi, ülkemiz ekonomisinin dayanıklılığını ve uzun vadeli kalkınma hedeflerine yönelik kararlı duruşunu açık biçimde yansıtmaktadır. Önümüzdeki dönemde dezenflasyon sürecinin kesintisiz şekilde sürdürülmesini sağlamak temel öncelik olmaya devam ederken; yatırımı teşvik eden, istihdamı ve üretim kapasitesini artırarak ihracatı destekleyen politikalarla büyümenin niteliğinin ve sürdürülebilirliğinin daha da artırılması hedeflenmektedir.
2023 yılında yaşadığımız asrın felaketi olan depremin yaralarını hızla saran ülkemiz, 2024 yılında da küresel ekonomide yaşanan belirsizliklere ve bölgemizdeki çatışmalara rağmen pek çok makroekonomik göstergede olumlu bir performans sergilemeyi başarmıştır. Sağlanan güven ve istikrar ortamının etkisiyle gayri safi yurt içi hasılamız 18 çeyrektir kesintisiz büyümeye devam ederek 2024 yılı genelinde yüzde 3,2 düzeyinde artış göstermiştir. Makroekonomik göstergelerdeki olumlu seyirde, cari işlemler dengesindeki iyileşme, sürdürülebilir ve dengeli büyümenin sağlanmasında kritik bir öneme sahiptir. Cari işlemler açığı 2024 yılında bir önceki yıla göre 30 milyar doların üzerinde iyileşme kaydederek 10 milyar doların altına gerilemiş, cari işlemler açığının milli gelire oranı 2024 yılı itibarıyla yüzde 0,8 seviyesine kadar inmiştir. 2024 yılında işsizlik oranı da yüzde 8,7 seviyesine gerileyerek Orta Vadeli Program hedefinin ötesinde bir iyileşmeyle 2012 yılı sonrasındaki en düşük seviyesinde kaydedilmiştir. Diğer taraftan 2024 yılı bütçe açığının milli gelire oranı, yüzde 4,9 olarak gerçekleşmiştir. Bu oran, Orta Vadeli Program (OVP) hedefi ile uyumlu olup, deprem harcamalarının geçici bütçe yüküne rağmen mali disiplinin sürdürüldüğünü ve yapısal bir bozulma olmadan kamu maliyesinde öngörülen hedeflere yaklaşılmaya devam edildiğini göstermektedir. 2023 yılında yüzde 29,3 seviyesinde gerçekleşen AB tanımlı genel yönetim borç stokunun milli gelire oranı ise 2024 yılında yüzde 24,7’ye gerilemiştir. Böylece yüzde 60 olarak belirlenen Maastricht kriterlerinin oldukça altında bir borçluluk seviyesiyle önemli bir başarı sağlanmıştır.
Bütçe disiplinini önceleyen ve etkin şekilde uygulanan kamu maliyesi politikaları sayesinde mali dengede kayda değer kazanımlar sağlanmıştır. Bütçe uygulamaları, kamu kaynaklarının öncelikli amaç ve hedeflere yönlendirilmesini esas alan, azami tasarruf yaklaşımıyla bütçe gelir-gider dengesini sağlıklı bir şekilde yürütecek şekilde gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 17/5/2024 tarih ve 32549 sayılı Resmî Gazete’de kamu kaynaklarının tasarruf prensiplerine riayet edilerek kullanılmasını temin etmek amacıyla “Tasarruf Tedbirleri” konulu 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yayımlanmış ve tasarruf tedbirleri kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarının yaptığı harcamalar düzenli olarak izlenerek gerekli tedbirler alınmıştır.
Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da maliye politikası çerçevesi; mali disiplini temel alan, nitelikli büyümeye destek veren, kaynakları itibarıyla sürdürülebilirliğe, kullanımı itibarıyla etkinliğe ve verimliliğe dayalı bir kaynak harcama yaklaşımıyla yürütülecektir. Ayrıca vatandaşlarımızın refahını ve alım gücünü korumak, üreticilerimizi desteklemek ve fiyat istikrarını sağlamak için gerekli her türlü tedbir alınmaya devam edilecektir. Bu çerçevede 2021 yılında uygulamaya başladığımız performans esaslı program bütçe sistemi, kamu kaynakları ile kamu hizmetleri arasındaki bağlantının güçlü bir şekilde kurulmasını sağlamakta, harcama önceliklerini geliştirerek sonuç odaklı bir yaklaşımla performansın bütçe süreçlerine dahil edilmesini mümkün kılmaktadır. Sade, anlaşılır ve değerlendirilebilir yapısı sayesinde bütçe yönetim sisteminde önemli bir rol üstlenen program bütçe uygulamasının önümüzdeki dönemde Sosyal Güvenlik Kurum Başkanlığı, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü ve mahalli idarelerde yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
Kamu idarelerinin faaliyetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve kamuoyuyla paylaşılması, mali saydamlığın ve hesap verebilirliğin sağlanmasında temel unsurlardan biri olarak öne çıkmaktadır. Bu çerçevede hazırlanan Genel Faaliyet Raporu, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ve sosyal güvenlik kurumlarının ilgili mali yıldaki faaliyet sonuçları ile mahalli idarelerin bütçe gerçekleşmelerine ilişkin değerlendirmelere yer vermektedir. 2024 yılına ait Genel Faaliyet Raporunun, kamuoyunun bilgilendirilmesine katkıyı sağlayacağı inancıyla, Raporun hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür ederim.
İbrahim ŞENEL
STRATEJİ VE BÜTÇE
BAŞKANI
| Rapor İçin Tıklayınız – Dışarı Link |
Kaynak: T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı