20 Eylül 2025 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 33023
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; deniz yetki alanlarımızda gerçekleşen deniz taşımacılığında kullanılan gemilerin, taraf olduğumuz uluslararası mevzuat kapsamında seyir, can, mal ve çevre emniyeti açısından uygunluğu ile gemide görevli gemi adamlarının yaşam ve çalışma koşullarının uygunluğunun denetlenmesi ve uygun olmayanlar hakkında gerekli yaptırımların yapılması ile denetimleri gerçekleştirecek liman devleti denetim görevlilerinin yetkilendirilmesine ve görevlendirilmesine yönelik usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik; liman tesisine ve açık deniz tesislerine gelen veya buralarda demirleyen yabancı bayraklı gemilere ve personeline uygulanır.
(2) Balıkçı gemileri, savaş gemileri ve yardımcı savaş gemileri, ticari amaçla kullanılmayan devlet gemileri, ilkel yöntem ve tekniklerle inşa edilmiş ahşap tekneler ile ticari faaliyette bulunmayan özel yatlara bu Yönetmelik uygulanmaz.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik; 10/6/1946 tarihli ve 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 478 inci ve 490 ıncı maddelerine, 11/7/1997 tarihinde imzalanan Akdeniz Liman Devleti Denetimi Mutabakat Muhtırası ile 7/4/2000 tarihinde imzalanan Karadeniz Liman Devleti Denetimi Mutabakat Muhtırası hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Açık deniz tesisi: Türk karasularında faaliyet gösteren sabit veya yüzen tesisi,
b) Açık gerekçe: Uluslararası Denizcilik Örgütünün yürürlükteki güncel liman devleti denetimi prosedürü kararında belirlenen; geminin, ekipmanının veya mürettebatının ilgili sözleşmelerin gerekliliklerini sağlamadığına veya kaptanın veya gemi mürettebatının geminin emniyeti veya kirliliğin önlenmesi ile ilgili prosedürlere aşina olmadığına dair kanıtı,
c) Akdeniz Liman Devleti Denetimi Mutabakat Muhtırası: 11/7/1997 tarihinde Malta’da imzalanan Liman Devleti Denetimi konusunda varılan anlaşmanın güncellenmiş son halini,
ç) Bakanlık: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,
d) Denetim: Geminin; ilgili belge ve dokümanlarının geçerliliğini, teçhizatının ve personelinin genel durumunu, uluslararası sözleşmelere uyumu ile personelinin yaşam ve çalışma koşullarını kontrol etmek için gemide yapılan incelemeyi,
e) Detaylı denetim: Geminin, teçhizatının ve personelinin, 15 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen koşullar dahilinde, bir bütün veya ayrı olarak tabi olduğu, geminin yapısı, teçhizatı, gemi adamı donatımı, yaşam ve çalışma koşulları ve faaliyet usullerinin uygunluğunu kapsayan denetimi,
f) Faaliyetin durdurulması: Tespit edilmiş eksikliklerin tek başına veya birlikte bir faaliyetin devamını tehlikeye attığı durumda geminin bu faaliyetine devam etmesinin eksiklikler giderilene kadar yasaklanmasını,
g) Gemi: Bir veya daha fazla uluslararası sözleşme kapsamına giren, yabancı bayraklı her türlü deniz aracını,
ğ) Genişletilmiş denetim: Taraf olunan mutabakat muhtırası hükümlerine göre genişletilmiş denetim kapsamına giren gemilere yapılan denetimi,
h) Hedef gemi: Taraf olunan mutabakat muhtırası veya İdarenin talimatları ile belirlenen öncelikle denetlenmesi gereken gemiyi,
ı) IMO: Uluslararası Denizcilik Örgütünü,
i) İdare: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğünü,
j) Karadeniz Liman Devleti Denetimi Mutabakat Muhtırası: 7/4/2000 tarihinde İstanbul’da imzalanan Liman Devleti Denetimi konusunda varılan anlaşmanın güncellenmiş son halini,
k) Liman başkanlığı: Bakanlık bölge liman başkanlıkları ile liman başkanlıklarını,
l) Liman devleti denetim görevlisi: İdare tarafından liman devleti denetimi yapmak üzere yetkilendirilmiş ve taraf olduğumuz uluslararası sözleşme hükümlerine göre denetim yaparak sonucuna ilişkin rapor düzenleyen, Bakanlıkta görevli ve sadece Bakanlığa karşı sorumlu olan kamu görevlisini,
m) Liman tesisi: Sınırları İdare tarafından belirlenen, gemilerin güvence içinde yük ve yolcu alıp verebilecekleri veya yatabilecekleri, barınabilecekleri, rıhtım, iskele, şamandıra demir yerleri ve yaklaşma alanları ile kapalı ve açık depolama alanlarını, atık alım tesislerini, idari ve hizmet amacıyla kullanılan bina ve yapıları veya bunların bazı kısımları ve bu bölümlerin hepsine girişin kontrollü olduğu yerleri, diğer tüm yapıları, kullanımlı veya boş sahaları içine alan bölümleri içeren doğal ya da yapay deniz yerlerini,
n) Öncelik faktörü: Taraf olunan mutabakat muhtırası veya İdare tarafından belirlenen, gemiyi hedef gemi haline getiren eksikliği, raporu, şikâyeti veya kanıtı,
o) Tutulma: Tespit edilmiş eksikliklerin tek başına veya birlikte bir gemiyi denize elverişsiz hale getirmeleri durumunda geminin sefere çıkmasının yasaklanmasını,
ö) Uluslararası sözleşme: Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeleri ve bu sözleşmelerin protokollerini, yapılan değişiklikleri ve zorunlu statüdeki ilgili kodları ile beraber Türkiye’de geçerli güncel şekillerini,
p) YDS/e-YDS: Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavını/Elektronik Yabancı Dil Sınavını,
r) Yetkilendirilmiş kuruluş: IMO Tanınmış Kuruluşlar Kodu kapsamında bayrak idaresi tarafından yetkilendirilen klas kuruluşunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İdarenin Yükümlülüğü ve Liman Devleti Denetim Görevlisi
Liman devleti denetim yükümlülüğü
MADDE 5- (1) Bakanlık, bu Yönetmelik kapsamındaki denetimleri ve belirlenen yükümlülükleri yerine getirmek ve deniz emniyetini sağlamak üzere gerekli tüm tedbirleri alır. Bu yükümlülük çerçevesinde; nitelikli ve yeterli sayıda liman devleti denetim personeli ile bu personelin kullanması için gerekli araç, teçhizat, doküman ve iş sağlığı ve güvenliği kıyafetlerini sağlar.
Liman devleti denetim görevlisinde aranacak şartlar
MADDE 6- (1) Liman devleti denetim görevlilerinde aşağıdaki şartlar aranır:
a) Denizcilikle ilgili lisans düzeyinde eğitim veren fakülte veya yüksekokulların;
1) Deniz ulaştırma işletme mühendisliği veya güverte,
2) Gemi makineleri işletme mühendisliği veya gemi makineleri mühendisliği,
3) Gemi makinaları veya gemi makineleri,
4) Gemi inşaatı ve gemi makineleri,
5) Gemi inşaat ve gemi makineleri mühendisliği,
6) Gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisliği,
7) Gemi inşaatı mühendisliği,
8) Gemi inşaatı ve denizcilik teknolojileri,
9) Deniz teknolojisi mühendisliği veya gemi ve deniz teknolojisi mühendisliği,
bölümlerinden veya yurt içi ve yurt dışındaki bunlara denkliği/eşdeğerliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yükseköğretim kurumlarından mezun olmak.
b) İngilizce dili yeterliliğine ilişkin, geçerlilik süresi dolmamış, YDS/e-YDS’den en az (E) düzeyinde veya uluslararası geçerliliği bulunan ve Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığınca eşdeğerliği kabul edilen sınavlardan buna denk düzeyde başarılı olduğunu gösterir belge sunmak.
c) Uluslararası sözleşmelerin hükümleri ve liman devleti kontrolü ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmak.
ç) İdarece belirlenen teorik ve pratik eğitimleri tamamlamak ve aşağıdaki şartlardan en az birini taşımak:
1) Uzakyol birinci zabiti veya üstü yeterliliğe sahip olmak.
2) Uzakyol ikinci mühendisi/makinisti veya üstü yeterliliğe sahip olmak.
3) Uzakyol vardiya zabiti veya mühendisi/makinisti olarak 1 yıl deniz hizmetine sahip olmak ve bayrak devleti sörveyörü olarak gemilerin uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuat uyarınca denetlenmesi ve sertifikalandırılması konusunda bir yıllık hizmeti tamamlamış olmak.
4) Gemi inşaatı ve gemi makineleri, gemi inşaat ve gemi makineleri mühendisliği, gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisliği, gemi inşaatı mühendisliği, gemi inşaatı ve denizcilik teknolojileri, deniz teknolojisi mühendisliği veya gemi ve deniz teknolojisi mühendisliği bölümlerinden veya yurt içi ve yurt dışındaki bunlara denkliği/eşdeğerliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yükseköğretim kurumlarından mezun olarak; 3 yıl tersanede veya klas kuruluşlarında hizmete sahip olmak veya en az 1 yılı tersanede veya klas kuruluşlarında, geri kalanı ise bayrak devleti sörveyörü olarak gemilerin uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuat uyarınca denetlenmesi ve sertifikalandırılması konusunda olmak şartıyla toplamda 3 yıl hizmete sahip olmak.
5) Birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen bölümlerden mezun olmak kaydı ile bayrak devleti sörveyörü olarak gemilerin uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuat uyarınca denetlenmesi ve sertifikalandırılması konusunda 3 yıllık hizmeti tamamlamış olmak.
(2) Bayrak devleti sörveyörü olarak geçirilen sürede, gerçekleştirilmesi gereken gemi denetimine ilişkin asgari şartlar İdarece belirlenir.
Liman devleti denetim görevlilerinin yetkileri
MADDE 7- (1) Liman devleti denetimleri, gerekli nitelikleri haiz ve idari düzenlemeler kapsamında yetkilendirilmiş liman devleti denetim görevlileri tarafından yürütülür.
(2) Liman devleti denetim görevlisi, denetim raporlarını İngilizce dilinde hazırlar ve imzalar.
(3) Liman devleti denetim görevlisi, denetim sırasında gerek gördüğü teknik konularda gecikmeye sebep olmayacak şekilde konusunda uzman kişilerden destek alabilir.
(4) Gemi tutulma ve serbest bırakılma bildirim yazıları, denetimi gerçekleştiren denetim görevlisinin raporuna istinaden liman başkanı tarafından imzalanarak bayrak devletine ve klas kuruluşuna gönderilir.
(5) Liman devleti denetim görevlileri tarafından gerçekleştirilen denetimlerin mutabakat muhtıraları kapsamında kurulan elektronik sisteme girişleri, liman başkanı tarafından denetlenir. İdare, bu denetim haricinde kontroller yapmaya her zaman yetkilidir.
Liman devleti denetim görevlilerinin eğitimi
MADDE 8- (1) Denetimlerin taraf olunan uluslararası sözleşmelere uygun olarak yürütülmesi amacı ile liman devleti denetim görevlilerinin yetkilendirme ve yenileme eğitimleri, İdare tarafından düzenlenir. İdare, bu eğitimleri uzaktan çevrimiçi veya yüz yüze olarak düzenleyebilir.
(2) Denetim görevlilerinin yaptıkları denetimlerin ve eğitimlerinin takibi ile kayıt altına alınması, İdare tarafından sağlanır. İdare tarafından denetim ve eğitim kayıtlarının tutulabilmesi için kendi kaydında olmayan bilgi ve belgeler, liman başkanlığından talep edilir. İdare bu kayıtları, oluşturacağı elektronik sistemde tutabilir.
(3) İdare, denetim görevlisinin ilave eğitimler almasına karar verebilir.
(4) İdare düzenleyeceği eğitimlere ilişkin; ulusal veya uluslararası kurum ve kuruluşlar ile firmalardan eğitici, eğitim ekipmanı veya dokümanı ile eğitim modülleri temin edebilir.
Liman devleti denetim görevlisinin yükümlülükleri
MADDE 9- (1) Liman devleti denetimini gerçekleştiren denetim görevlileri; denetim limanı veya denetlenen gemiler ile ticari ilişki içinde olamazlar, gemi acentesi ile yasal belgeler ve klas sertifikası düzenleyen veya gemilere bu belgelerin verilmesi için gerekli incelemeleri yapan kuruluşlarca istihdam edilemezler ve bunlar adına iş yapamazlar.
(2) Liman devleti denetim görevlileri; klas kuruluşları, gemi acenteleri, malzeme sağlayıcıları ve gemi donatanları gibi denizcilikle ilgili kuruluşların faaliyet gösterdiği alanlarda kamu görevi haricinde faaliyette bulunamazlar ve başka bir şirket veya kuruluş adına gemi denetimi yapamazlar.
(3) Liman devleti denetim görevlileri, Bakanlık tarafından düzenlenen, liman devleti denetimlerini yapmaya yetkili olduklarını gösteren kimlik kartını taşırlar ve gemiye gittiklerinde bunu ilgililere ibraz ederler.
(4) Liman devleti denetim görevlileri; IMO’nun yürürlükteki güncel liman devleti denetimi prosedürleri ve eki liman devleti denetim görevlileri iyi uygulamalar kodunda belirtilen hususlara tam uyum içerisinde görevlerini gerçekleştirirler.
(5) Bu Yönetmelikte belirtilen gemilerin denetimi neticesinde geminin tutulması, denetimin askıya alınması veya geminin bakım tutum amaçlı tersaneye gönderilmesi hallerinde, denetimi yapan liman devleti denetim görevlisi denetim bulguları hakkında liman başkanını bilgilendirir.
Liman devleti denetim görevlilerinin görevlendirilme şartları
MADDE 10- (1) Bakanlık, mevcut gemi yoğunluğuna göre liman başkanlıklarında yeterli sayıda denetim görevlisi görevlendirir. Denetim görevlileri, ihtiyaca göre birbirine yakın birkaç liman başkanlığı idari sahasından sorumlu olacak şekilde de İdare tarafından görevlendirilebilir.
(2) Denetimlerin; gemi yaşı, cinsi ve tonajına bağlı olarak güverte, makine ve gemi inşa olmak üzere mümkün olduğu ölçüde farklı bölümlerden mezun en az iki denetim görevlisi ile yapılması esastır. Acil ve zaruri durumlarda denetim, liman başkanlığının yetkili personel durumuna göre tek denetim görevlisi ile de gerçekleştirilebilir ancak bu durum nedeni ile birlikte İdareye bildirilir.
(3) Denetimler, en az 2 saat olarak gerçekleştirilir. İşgücünün verimli kullanımı amacıyla, denetimler mesai saatleri içerisinde veya 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 2 nci maddesi kapsamında mesai saatleri dışında, en fazla sayıda gemiyi denetleyecek şekilde planlama yapılarak gerçekleştirilir. Bu verimli planlamadan liman başkanı sorumludur.
(4) Liman devleti denetim görevlileri, tecrübelerinin artırılması amacıyla veya ihtiyaç hasıl olan limanlarda liman devleti denetimlerini gerçekleştirmek üzere Bakanlık tarafından süreli olarak görevlendirilebilir, bu görevlendirmelerde süre 3 ayı geçemez.
Liman devleti denetim görevlilerinin yetkisinin askıya alınması ve yetkinin devamı
MADDE 11- (1) Liman devleti denetim görevlisinin yetkisinin devamı için, merkez teşkilatında veya liman başkanlıklarında çalışan denetim görevlilerinin bir takvim yılında en az 10 liman devleti denetimi gerçekleştirmesi veya denetime eşlik etmesi ve Bakanlığın düzenleyici işlemleri ile belirlenen yenileme eğitimlerini tamamlamış olması gereklidir.
(2) Liman başkanlığı, söz konusu denetimlerin yapılması amacıyla, denetim görevlilerini diğer liman başkanlıklarında geçici olarak görevlendirir.
(3) Birinci fıkra kapsamında denetim sayılarının ve eğitimlerin tamamlanamaması durumunda liman devleti denetim görevlisinin yetkisi askıya alınır. Bakanlık, yetkisi askıya alınan liman devleti denetim görevlisini, diğer liman başkanlıklarında görevlendirmeler de dahil olmak üzere personelin verimli kullanılması için her türlü tedbiri alabilir.
(4) Yetkisi askıya alınan liman devleti denetim görevlisinin, birinci fıkra kapsamında belirtilen eğitim şartını yerine getirmesi ve belirtilen sayıda denetime gözlemci olarak katılım sağlaması durumunda denetim yetkisi aktif hale getirilir.
Liman devleti denetimleri esnasında ihtiyaç duyulan vasıta, malzeme ve araç gereçlerin temini
MADDE 12- (1) Liman devleti denetim görevlilerinin denetim yapacakları gemilere ulaşımı Bakanlık tarafından sağlanır. Ulaşımın Bakanlık tarafından sağlanamadığı hallerde liman devleti denetim görevlilerinin harcırahları, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu esaslarına göre ödenir.
(2) Liman devleti denetim görevlilerinin denetim sırasında iş sağlığı ve güvenliği ile işin gereği açısından ihtiyaç duyacakları koruyucu giysi, baret, emniyet ayakkabısı, kontrol çekici, el feneri, fotoğraf makinesi, diğer teknik araç ve gereçler ile denetim faaliyetlerine ilişkin doküman ve yayınlar Döner Sermaye İşletme Dairesi Başkanlığı bütçesinden İdare vasıtasıyla karşılanır. İhtiyaçlar iki yılda bir yaz ve kış mevsimine uygun olarak tedarik edilir. İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili gereklilikler sağlanmadan denetim gerçekleştirilmez.
(3) Liman idari sınırları içinde kıyı tesislerinde bağlı bulunmayan veya demirleme sahalarında bulunan gemilere yapılacak denetimlerde, varsa Bakanlığa ait liman kontrol botu kullanılır. Liman kontrol botunun arızalı olması veya hava ve deniz şartlarının uygunsuzluğu gibi mücbir sebepler olması durumunda denetime, en uygun ulaşım vasıtası ile gidilir. Liman kontrol botunun tüm giderleri Döner Sermaye İşletme Dairesi Başkanlığı bütçesinden karşılanır. Liman kontrol botu bulunmayan liman başkanlıklarında bu ihtiyaç, varsa Bakanlığın bağlı, ilgili veya ilişkili kurum/kuruluşlarının deniz araçları vasıtası ile karşılanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denetime İlişkin Usul ve Esaslar
Asgari denetim yükümlülüğü
MADDE 13- (1) İdare tarafından yapılacak yıllık toplam denetim sayısı, öncelikle taraf olunan liman devleti denetimi mutabakat muhtıralarında belirlenen denetim yükümlülüğü hükümlerine göre belirlenir ancak İdare, belirlediği hedef gemi kriterlerine göre asgari denetim sayısını değiştirebilir.
Denetlenecek gemilerin tespiti
MADDE 14- (1) Gemilerin denetiminde;
a) Taraf olunan liman devleti denetimi mutabakat muhtıraları tarafından veya İdarenin talimatları ile belirtilen hedef gemilere,
b) Arıza yapan veya kazaya karışan gemilere,
c) Hakkında eksiklik/şikâyet bildirimi bulunan gemilere,
ç) Ülkemiz limanlarına ilk defa gelen veya en son gelişi üzerinden 12 aydan fazla süre geçmiş gemilere,
öncelik verilir.
(2) İdare tarafından yayımlanacak öncelik faktörleri ve denetlenecek geminin durumu göz önünde bulundurularak gemilerin denetim programı, liman başkanı tarafından hazırlanır ve onaylanır. Liman başkanı, bu yetkisini liman başkan yardımcısına devredebilir.
(3) Birinci fıkra kapsamına giren gemiler hariç olmak üzere;
a) Taraf olunan mutabakat muhtırasına üye devletler tarafından son 6 ay içerisinde denetlenen,
b) Denetim yapılması için herhangi bir açık gerekçe bulunmayan,
gemilerin denetimine öncelik verilmez.
(4) İdare, gemilerin denetimi için öncelik faktörleri ile ilgili kurallar oluşturabilir. Öncelik faktörlerinin belirlenmesinde, İdare tarafından öngörülen denetim gerekliliklerine karşılık gelecek şekilde ulusal önceliklendirme sistemi oluşturabilir; mutabakat muhtırası sistemi gibi bir sistem veya diğer uluslararası veya bölgesel sistemler kullanılabilir. İdare ayrıca, ülkemizde gerçekleştirilen liman devleti denetimi ile ilgili faaliyetler hakkında bu bilgi sistemlerine, başka devletlere, uluslararası veya bölgesel kurumlara bilgi ve istatistik gönderebilir.
(5) İdare denetimlerle ilgili veri tabanı oluşturur.
Denetim esasları
MADDE 15- (1) Liman devleti denetim görevlisi; yaptığı denetimde asgari olarak IMO’nun yürürlükteki güncel liman devleti denetimi prosedürlerinde yer alan bilgi ve dokümanları inceler, bu denetimlerde, hijyenik koşullar ile makine dairesi ve yaşam mahalli de dahil olmak üzere geminin genel durumunu; bu Yönetmelikte, liman devleti denetimi prosedürlerinde, Türkiye’nin taraf olduğu liman devleti denetimi mutabakat muhtıralarında ve uluslararası sözleşmelerde belirtilen usul ve esaslar ile İdarenin talimatlarını uygulayarak kontrol eder.
(2) Liman devleti denetim görevlisi, bu bilgi ve dokümanlar dışında uluslararası sözleşmeler gereği gemide bulunması zorunlu olan tüm ilgili bilgi ve dokümanları inceleme yetkisine sahiptir.
(3) Denetimlerden sonra geminin veya ekipmanının durumunun veya personelin, sözleşmelerin öngördüğü gerekleri karşılamadıklarına dair açık gerekçeler mevcut ise, gemideki faaliyetlerin uygunluğunun belirlenmesi için detaylı denetim yapılır.
(4) Liman devleti denetim görevlisinin mesleki yargısına göre geminin, ekipmanının veya personelinin daha detaylı denetlenmesini gerekli kılacak kanıtların mevcut olması halinde açık gerekçelerin var olduğu kabul edilir.
(5) Liman başkanlığının veya liman devleti denetim görevlisinin, ilgililere denetim yapılacağına dair önceden haber verme zorunluluğu yoktur.
(6) 500 groston altındaki gemilerin denetimlerinde, liman devleti denetim görevlisi yürürlükteki uluslararası sözleşmelerin uygulanabilir gerekliliklerinin ve uluslararası sözleşmelerin kapsamına girmeyen konularda geminin emniyet, sağlık veya çevreye açıkça tehlike oluşturmamasının sağlanması için gerekli faaliyetleri gerçekleştirir. Bu fıkranın uygulanmasında liman devleti denetim görevlileri, IMO’nun yürürlükteki güncel liman devleti denetimi prosedürleri ve eklerini rehber olarak kullanır.
(7) Uluslararası sözleşmelerden birisine taraf olmayan bir devletin bayrağını taşıyan bir gemi denetlenirken, liman devleti denetim görevlisi, söz konusu sözleşmeye taraf bir devletin bayrağını taşıyan bir gemiye uygulanan gereklilikleri eşdeğer halde uygular.
(8) Taraf olunan mutabakat muhtırası hükümlerine göre genişletilmiş denetim kapsamına giren gemiler, ilgili muhtıra prosedürleri uyarınca genişletilmiş denetime tabi tutulur.
(9) IMO’nun yürürlükteki güncel liman devleti denetimi prosedürleri ve ekleri, taraf olunan mutabakat muhtırası prosedürleri ve liman devleti denetimi ile ilgili İdarenin uygulama talimatları, İdarenin internet sayfasında veya İdare tarafından oluşturulan elektronik sistem üzerinden yayımlanır.
Gemilerin denetlenememesi halinde yapılacak işlem
MADDE 16- (1) Liman devleti denetim görevlisi, 14 üncü maddenin ikinci fıkrası kapsamında kendisine denetlenmek üzere bildirilen bir geminin denetimini yapamadığı hallerde, denetimin yerine getirilemediğini ve bunun nedenlerini derhal liman başkanlığına bildirir.
(2) Denetimi yapılamayan gemi, Türkiye’de bir başka limana uğradığında, liman devleti denetim görevlisi tarafından bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre denetlenir.
Gemi girişlerinin reddedilmesi tedbirleri
MADDE 17- (1) Geminin ülkemiz veya taraf olunan mutabakat muhtıralarına üye ülke limanlarında tutulma kararına rağmen izinsiz olarak limandan ayrılması halinde veya tamir görmek üzere uğrak yapacağını beyan ettiği tersaneye gitmemesi halinde gemiye Türk limanlarına 6 ay süre ile giriş yasağı uygulanır. Bu fıkra kapsamındaki giriş yasağının uygulanması ve kaldırılmasında, taraf olunan mutabakat muhtıralarında yer alan hükümler de dikkate alınır.
(2) Ülkemizde gerçekleştirilen liman devleti denetimleri neticesinde son 36 ay içerisinde üç veya daha fazla tutulması olan geminin Türk limanlarına girişine izin verilmez.
(3) Girişe izin verilmemesi tedbiri, geminin üçüncü defa tutulmuş olduğu limandan ayrılmasına izin verilmesinden sonra veya birinci fıkrada yer alan durumun gerçekleştiğinden haberdar olunmasından sonra derhal uygulanır. Yasaklama kararı, liman yönetimi bilgi sistemine nedeni belirtilerek işlenir ve İdarenin internet sayfasında duyurulur. Yasaklama kararının kaldırılması, ilgili geminin geldiği liman başkanlığı tarafından uygulanır ve İdareye bilgi verilir.
(4) İkinci fıkra kapsamında giriş yasağı uygulanan gemiye; ilk defa 12 ay, giriş yasağının bitiminden sonra 12 ay içinde Türk limanlarında tekrar tutulması halinde ise 24 ay süre ile Türk limanlarına giriş yasağı uygulanır.
(5) Bu maddede yer alan koşullar yerine geldiğinde, gemi kaptanı, donatanı ya da işleticisi ve acentesi geminin giriş yasağına ilişkin, liman başkanlığı tarafından bilgilendirilir.
(6) İkinci fıkra uyarınca giriş yasağı konulan gemiler, giriş yasağı süresinin bitmesi akabinde ilk Türk limanına gelişinde öncelikle denetlenir.
(7) İkinci defa giriş yasağı uygulanan bir geminin, Türk limanlarında tutulması halinde kalıcı giriş yasağı uygulanarak geminin Türk limanlarına girişine izin verilmez.
(8) Taraf olunan mutabakat muhtıraları uyarınca bölge genelinde gerçekleşen tutulma sayısından kaynaklı giriş yasağı tedbiri uygulanması yönünde hüküm getirilmesi halinde, giriş yasağı tedbiri ayrıca uygulanır.
(9) İdare, yapılan denetimler neticesinde mutabakat muhtıralarının kara listelerinde yer alan veya performans listelerinde hiç yer almayan bayrak devletlerine ait gemiler ile standart altı gemi listesinde yer alan gemilerin Türk limanlarına girişlerini kısıtlayabilir.
Denetim raporu düzenlenmesi
MADDE 18- (1) Denetimi müteakip liman devleti denetim görevlisinin hazırlayacağı, üye olunan mutabakat muhtıralarına uygun şekilde kaptan tarafından da imzalanmış denetim raporunun bir nüshası gemi kaptanına verilir. Gemi kaptanının düzenlenen rapora imza atmaktan imtina etmesi durumunda, raporun bir nüshası gemiye bırakılır veya geminin yetkili acentesine verilir. Düzenlenen rapora itiraz 20 nci maddede belirtilen usul ve esaslara göre yapılır.
(2) Denetim raporu düzenlenirken, tespit edilen eksiklik maddelerinin yazımında taraf olunan mutabakat muhtıralarının ilgili dokümanlarında belirtilen eksikliklere ait cümle/kelime kalıpları kullanılır. İdarece düzenlenen eğitimlerde, bu hususa ayrıca yer verilir.
Eksikliklerin tespiti, giderilmesi ve tutulma
MADDE 19- (1) Liman devleti denetim görevlisi, bu Yönetmelik uyarınca yapılan denetimler sonucu tespit edilen eksikliklerin düzeldiği veya düzeleceği hususundan emin olmak zorundadır.
(2) Liman devleti denetim görevlisi; tutulma maddeleri öncelikli olmak üzere, tespit ettiği eksikliklerde kural referansı belirtir, tutulmaya neden olan eksikliklere ait fotoğrafları, mutabakat muhtırası sistemine kaydeder. Eksikliklerin giderildiğine dair fotoğraflar ise liman başkanlığında saklanır. Bu fıkrada belirtilen hususlarda gerekli kontroller, İdare ve liman başkanlığı tarafından yapılır.
(3) Emniyet, sağlık veya çevre yönünden ciddi eksikliklerin bulunması halinde, liman devleti denetim görevlisi, geminin tutulmasını veya eksiklik tespit edilmiş olan faaliyetin durdurulmasını sağlar. Liman devleti denetim görevlisinin, eksiklik giderilinceye kadar veya yolcular ve mürettebatın emniyet ve sağlığına, diğer gemilere, deniz çevresine yönelik risk oluşturmadan geminin gerekli şartlara tabi olarak denize açılabileceğini veya operasyonun tekrar başlatılabileceğini tespit edinceye kadar tutulma/faaliyetin durdurulması kararı kaldırılmaz.
(4) Liman devleti denetim görevlisi, bir geminin tutulmasının gerekli olup olmadığı konusunda mesleki bilgi ve tecrübesine göre değerlendirme yaparken IMO’nun ve taraf olunan mutabakat muhtıralarının ilgili prosedürlerinde yer alan kriterleri göz önünde bulundurur. Tutulma kararının verilmesi durumunda, tespit edilen eksiklikler tutulma limanında kısa sürede düzeltilemiyor ise liman devleti denetim görevlisi, geminin, eksikliğin kısa sürede düzeltileceği en yakın uygun limana gitmesine müsaade edebilir veya eksikliğin belirli bir süre içinde düzeltilmesini isteyebilir. Bu konuda, 21 inci maddede öngörülen usuller geçerli olur.
(5) Liman devleti denetim görevlisi, denetim esnasında bir geminin genel durumunun standart altı olduğunu tespit ettiği istisnai hallerde, sorumlu taraflarca geminin uluslararası sözleşmelere uygunluğunu sağlamak için gerekli işlemler yapılıncaya kadar geminin denetimini askıya alabilir.
(6) Bu Yönetmelik uyarınca yapılan denetimlerde geminin tutulması durumunda, liman başkanı, yazılı olarak denetim raporunu da dahil etmek suretiyle geminin bayrak devleti idaresine, mümkün değil ise o devletin konsolosluğuna veya yokluğunda en yakın diplomatik temsilcisine geminin tutulduğunu derhal bildirir. Ayrıca, uluslararası sözleşmeler uyarınca bayrak devleti adına düzenlenen belgelerden sorumlu yetkilendirilmiş klas kuruluşu da bu hususta bilgilendirilir.
(7) Bu Yönetmelik hükümleri, liman devleti denetimi ile ilgili bildirim ve rapor hazırlama usullerine dair uluslararası sözleşmelerin verdiği ilave yükümlülükleri etkilemez.
İtiraz hakkı
MADDE 20- (1) Bir geminin sahibi, işleteni veya bayrak devleti, liman devleti denetim görevlisince verilen tutulma kararına itiraz etme hakkına sahiptir. Gemi acentesinin yaptığı başvuru dikkate alınmaz. İtiraz başvurusu, tutulmanın askıya alınması sonucunu doğurmaz.
(2) İtiraz başvurusu, geminin tutulma tarihinden itibaren en geç 1 ay içerisinde İdareye yapılır.
(3) İlgili liman devleti denetim görevlisi, itiraz hakkı konusunda gemi kaptanını bilgilendirir.
(4) Geminin gereksiz yere tutulması veya geciktirilmesi hallerinde geminin sahibi veya işleteni, yargı yoluna başvurabilir. Gereksiz yere tutulma veya geciktirme iddiası açısından ispat külfeti, gemi sahibine veya işletenine aittir.
Tutulma sonrası tamamlama denetimi
MADDE 21- (1) 19 uncu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen eksiklikler denetim limanında düzeltilemiyor ise liman devleti denetim görevlisi, bayrak devletinin yetkili makamınca belirlenen ve liman devleti denetim görevlisince kabul edilen koşullara uyulması şartıyla, geminin liman başkanlığınca da uygun görülen, gemi kaptanı tarafından seçilen en yakın onarım tersanesine gitmesine izin verebilir. Söz konusu koşullar, yolcuların veya gemi personelinin emniyet ve sağlığı ile diğer gemiler veya deniz ortamı bakımından risk oluşturmadan geminin onarım tersanesine gidebilmesini sağlamaya yeterli olmalıdır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen durumlarda liman devleti denetim görevlisi, onarım tersanesinin bulunduğu devletin yetkili makamına ve 19 uncu maddenin altıncı fıkrasında belirtilen taraflara yolculuk için öngörülen bütün koşulları bildirir. Ülkemizde böyle bir bildirimi alan ilgili liman başkanlığının denetim birimi, bildirimde bulunan liman başkanlığına yapılan işlem konusunda bilgi verir.
(3) İdare, birinci fıkrada belirtilen denetim limanındaki liman devleti denetim görevlisince belirlenmiş koşullara uymaksızın denize açılan veya belirtilen onarım limanına uğramayarak uluslararası sözleşmelerin gereklerine uymayan gemilere 17 nci madde kapsamında giriş yasağı uygular. Bu fıkra, taraf olduğumuz bir liman devleti denetimi mutabakat muhtırasına üye bir ülkenin limanında denetim sonucunda emniyet, sağlık veya çevre yönünden ciddi eksikleri olduğu belirlenerek tutulan gemiler için de uygulanır.
(4) Üçüncü fıkrada belirtilen durumun tespiti halinde, denetim limanındaki veya ilgili limandaki denetim birimi diğer ilgili devletlerin yetkili makamlarını derhal uyarır.
(5) Liman başkanlığı, emniyete ilişkin çok önemli gerekçelerle veya kirlenme riskini asgariye indirmek gibi mücbir sebeplerle eksikliklerin giderilmesi amacıyla, geminin limana girişine izin verebilir.
Eksikliklerin bildirimi
MADDE 22- (1) Kılavuz kaptanlar; gemilerin yanaşma ve ayrılmaları ile boğaz geçişleri ve kılavuz kaptan eşliğinde seyir yapılan diğer hallerde, görevleri esnasında kılavuzluk hizmeti vermiş oldukları geminin emniyetli seyrini engelleyecek veya seyir, can, mal ve çevre emniyeti açısından risk oluşturacak eksiklik veya uygunsuzluk gördüklerinde, derhal ilgili liman başkanlığına bilgi verirler. Bu hususları bildirmeyen kılavuz kaptanlar hakkında ilgili mevzuat kapsamında işlem tesis edilir.
(2) Liman başkanlıkları personeli, sahada görevli olduğu sırada, limanda veya demirde bulunan bir gemide seyir, can, mal ve çevre emniyetine ilişkin eksiklik veya uygunsuzluk gördüklerinde derhal liman başkanlığına bilgi verir. Liman başkanlığı eksiklikleri giderecek tedbirleri alır ve geminin denetlenmesi için personel görevlendirmesi yapar.
(3) Gemideki yaşam ve çalışma koşullarıyla ilgili meşru menfaatleri olan kişi ve kuruluşlardan gelen şikâyetler, taraf olunan uluslararası sözleşmeler kapsamında araştırılır. Şikâyette bulunan kişi ve kuruluşlar, şikâyetiyle ilgili yapılan işlemler hakkında bilgilendirilir.
(4) Liman tesisi yetkilileri ve diğer ilgililer, gemide bulunan eksiklik ve uygunsuzlukları liman başkanlığına bildirirler.
İş birliği
MADDE 23- (1) İdare, liman devleti denetim görevlilerinin limana gelen gemiler hakkında gerekli bütün bilgileri elde edebilmesini sağlamak amacıyla liman başkanlıkları ve ilgili diğer makamlar veya ticari kuruluşlar arasında iş birliğine yönelik düzenlemeler yapar.
(2) İdare, ilgili Türk makamları ve diğer ilgili devletlerin yetkili makamları arasında bilgi paylaşımı ve iş birliğine yönelik faaliyetler yürütür.
Denetim ücretleri
MADDE 24- (1) Gemiye iki veya daha fazla denetim yapılması halinde denetim ücretleri, gemiyi işleten firma veya temsilcisi tarafından karşılanır.
(2) 17 nci maddenin altıncı fıkrası kapsamında yapılan denetimin ücreti, gemiyi işleten firma veya temsilcisi tarafından karşılanır.
(3) Denetim ücreti, gemiye ikinci çıkış için 18.000 Türk lirası ve sonraki her çıkış için bir önceki miktarın yüzde yüz artırımlı olacak şekilde Döner Sermaye İşletme Dairesi Başkanlığı hesabına yatırılır. Bu miktar her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (B) fıkrası uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılır.
(4) Denetim masraflarının tamamı ödeninceye kadar geminin tutulma kararı devam ettirilir.
(5) Liman başkanlıklarında mesai dışında verilen hizmetlere ilişkin ücretler, Bakanlık tarafından yayımlanan mevzuat kapsamında gemiyi işleten firma veya temsilcisi tarafından ayrıca karşılanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yaptırımlar
MADDE 25- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin veya denetimler sonucunda sözleşme ihlallerinin tespit edilmesi halinde, 4922 sayılı Kanun hükümleri ile ilgili diğer mevzuatta belirtilen yaptırımlar uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 26- (1) 26/3/2006 tarihli ve 26120 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Liman Devleti Denetimi Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1- (1) 6 ncı maddede yer alan liman devleti denetim görevlisinin yetkilendirilmesine ilişkin şartlar, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yetkilendirilmiş olan kişiler açısından uygulanmaz.
Gemi girişlerinin reddedilmesi
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önceki tutulmalar, 17 nci maddenin ikinci fıkrasında düzenlenen giriş yasağının uygulanmasında dikkate alınmaz.
Yürürlük
MADDE 27- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 28- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma ve Altyapı Bakanı yürütür.