Sosyal Koruma İstatistikleri – 2024
Sosyal korumaya 2024’te 4,96 trilyon TL: En büyük pay emekli/yaşlı harcamalarında
“Sosyal Koruma İstatistikleri, 2024” verilerine göre sosyal koruma harcamaları 2024’te bir önceki yıla kıyasla %84,1 artarak 4 trilyon 964 milyar 532 milyon TL’ye yükseldi. Harcamaların GSYH içindeki payı %11,1 olurken, yardımların en büyük kısmı emekli/yaşlılar ile hastalık/sağlık bakımı kalemlerinde toplandı.
Öne çıkanlar
- Toplam sosyal koruma harcaması: 4,964 trilyon TL (%84,1 artış)
- Sosyal koruma yardımları: 4,876 trilyon TL (toplamın %98,2’si)
- En büyük harcama kalemleri (yardımlar içinde):
- Emekli/yaşlı: 2,277 trilyon TL
- Hastalık/sağlık bakımı: 1,529 trilyon TL
- GSYH payı: Harcamalar %11,1, yardımlar %10,9
- Yardımların niteliği: %11,3’ü şartlı, %62,5’i nakdi
- Gelirlerin kaynağı: %41,8 devlet, %29,4 işveren, %21,6 birey katkısı
- Maaş alan kişi sayısı: 17 milyon 477 bin (2023’e göre %3,5 artış)
Harcamanın neredeyse tamamı “yardım” kaleminden
2024’te sosyal koruma harcamasının %98,2’si, yani 4 trilyon 875 milyar 751 milyon TL’lik kısmı sosyal koruma yardımlarından oluştu. Bu yapı, idari/operasyonel giderlerden çok doğrudan transferlerin ağırlıkta olduğuna işaret ediyor.
Emeklilik ve sağlık ilk iki sırada
Sosyal koruma yardımlarında en büyük harcama 2 trilyon 276 milyar 594 milyon TL ile emekli/yaşlılara yapıldı. İkinci sırada 1 trilyon 528 milyar 756 milyon TL ile hastalık/sağlık bakımı harcamaları yer aldı.
GSYH içindeki pay %11,1
Sosyal koruma harcamalarının GSYH içindeki payı 2024’te %11,1 oldu. Risk/ihtiyaç gruplarına göre GSYH payında en yüksek oran %5,1 ile emekli/yaşlı, ardından %3,4 ile hastalık/sağlık bakımı ve %1,1 ile dul/yetim harcamaları geldi.
Şartlı yardımda aile/çocuk öne çıkıyor
Sosyal koruma yardımlarının %11,3’ü şartlı olarak verildi. Şartlı yardımların dağılımında aile/çocuk yardımları %51,2 ile ilk sırada yer alırken, engelli/malul %19,3 ve hastalık/sağlık bakımı %12,3 ile takip etti.
Yardımların %62,5’i nakdi
Yardımların %62,5’i nakdi (doğrudan para transferi) olarak verildi. Nakdi yardımlar içinde en büyük pay %74,2 ile emekli/yaşlı grubunda; bunu %16,1 ile dul/yetim ve %4,1 ile aile/çocuk izledi.
Finansmanda devlet payı %41,8
Sosyal koruma gelirlerinde devlet katkısı %41,8 ile en büyük kaynak olurken, işveren sosyal katkıları %29,4 ve birey katkıları %21,6 olarak kaydedildi.
Maaş alan kişi sayısı 17,5 milyona yaklaştı
Sosyal koruma kapsamında emekli/yaşlı, dul/yetim ve engelli/malul maaşı alan kişi sayısı 2024’te 17 milyon 477 bin oldu. Bu sayı 2023’te 16 milyon 893 bin düzeyindeydi. Maaş yardımı sayısı ise 17 milyon 719 binden 18 milyon 344 bine yükseldi.