Mera Yönetmeliği

Mera Yönetmeliği

31 Temmuz 1998 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 23419

Tarım ve Köyişleri Bakanlığından:

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar

Amaç

Madde 1 – Bu Yönetmeliğin amacı, 25/02/1998 ve 4342 sayılı Mera Kanunu ile 11/06/1998 tarihli ve 4368 sayılı Mera Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’un uygulanmasının usul ve esaslarını düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2 – Bu Yönetmelik, mera, yaylak ve kışlak alanları ile umuma ait çayır ve otlak alanlarını kapsar.

Hukuki Dayanak

Madde 3 – Bu Yönetmelik 25/02/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu’nun; 31 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Madde 4 – Bu Yönetmelikte geçen;

a) Amenajman planı: Mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlaklardan en elverişli bir şekilde yararlanmanın sağlanması için, bakım, ıslah, otlatma, dinlendirme, tohumlama, ilave yemleme ve yapılması gereken benzeri işleri sıralayan uygulama planını,

b) Otlatma planı: Mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlakların düzenli bir şekilde otlatılması ile ilgili olarak otlatma mevsimini, otlatma kapasitesini, otlatma sistemini, otlatılacak hayvan cins ve miktarını, otlatmaya başlama ve son verme tarihleri gibi ayrıntıları belirleyen uygulama planını,

c) Islah: Mera, yaylak, kışlak il umuma ait çayır ve otlakların yem verimini ve kalite yönünden yükseltmek için sulama, gübreleme, zararlı ot mücadelesi, tohumlama ve benzeri biyolojik tekniklerle birlikte, otlatmayı ve kolaylaştırıcı tesislerin yapılması, toprak ve su muhafaza gibi çeşitli fiziksel ve teknik tedbirlerin alınarak uygulanmasını,

d) Göçer: Belirli bir otlatma alanına sahip olmayan, yılın her mevsiminde aile bireyleri ve hayvanları ile birlikte başka yerlere geçici olarak konaklayarak hayvancılık yapan insanları,

e) Mera, yaylak, kışlak ile umuma ait otlak ve çayır durum ve sınıfları: Mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlaklarda üzerinde bulunan iyi cins mera bitkilerinin ağırlık olarak bitki örtüsündeki yüzde miktarlarına dayanan bir sınıflandırma sistemini,

f) Çiftçi ailesi: Çiftçilik işlerini sürekli ve doğrudan doğruya yapan aileyi,

g) Aile: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında karı-koca ve varsa reşit olmayan çocuklar ile reşit olup evli olmayan ve aile reisi ile birlikte oturan çocukları,

h) Kanun: 4342 sayılı Mera Kanunu’nu,

i) (Mülga:RG-3/5/2025-32889)

j) Komisyon ve Teknik Ekipler: Mera Kanunu’nun 6 nci maddesi uyarınca oluşturulan Komisyon ve Teknik Ekipleri,

k) (Ek:RG-25/2/2011-27857)Jeotermal kaynaklı teknolojik sera: Jeolojik yapıya bağlı olarak yerkabuğu ısısının etkisiyle sıcaklığı sürekli olarak bölgesel atmosferik yıllık ortalama sıcaklığın üzerinde olan, çevresindeki sulara göre daha fazla miktarda erimiş madde ve gaz içerebilen, doğal olarak çıkan veya çıkarılan su, buhar ve gazlar ile yeraltına insan düzenlemeleri vasıtasıyla gönderilerek yerkabuğu veya kızgın kuru kayaların ısısı ile ısıtılarak elde edilen su, buhar ve gazları kullanarak sulama, gübreleme, iklimlendirme ve bakım gibi faaliyetlerini sürdüren seraları,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Uygulama Esasları

Komisyon ve Teknik Ekiplerin Çalışma Esas ve Usulleri

Madde 5 – Kanun’un 6 nci maddesi uyarınca oluşturulan Komisyon ve Teknik Ekiplerde görev yapmak üzere kurumlarınca bir asil ve bir yedeği olmak üzere iki üye ismi bildirilir.

(Değişik fıkra: RG-25/04/2001-24383) Komisyon, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile, Teknik Ekipler ise üye tam sayısının salt çoğunluğundan az olmamak kaydıyla yapılan işin niteliğine göre mesaisine ihtiyaç duyulan üyelerle toplanır. Yapılacak çalışmanın niteliğine göre teknik ekip başkanı tarafından çalışmaya katılacak kuruluş temsilcileri belirlenir. Toplantıya katılması mutlak gereken ancak katılmayan üyenin yerine kurumunca teklif edilen yedek üye katılır.

Komisyon ve Teknik Ekipler kararları (Değişik ibare:RG-3/5/2025-32889) üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alır.

Komisyon ve Teknik Ekipler açık oylama usulü ile karar alırlar. Her üye bir oy hakkına sahip olup, oyların eşitliği durumunda başkanın tarafı üstün sayılır.

Konu uzmanı ziraat mühendisinin Komisyona başkanlık ettiği toplantılarda, yerine Komisyona üye olarak yedeği olan ziraat mühendisi katılır.

Teknik Ekiplere, il veya ilçe müdürlüğünde görev yapan ve mera konusunda Bakanlıkça yetiştirilmiş ziraat mühendisleri başkanlık eder.

(Değişik fıkra: 25/04/2001 – 24383 S. R.G. Yön./1. md.) Komisyonlar, her haftanın son çalışma gününde toplanarak, Kanunla öngörülen görevlerle, tespit, tahdit ve tahsisle ilgili işlemleri görüşür ve gerekli kararları alır. Bu işlemler tamamlandıktan sonra veya iklim şartlarının çalışma imkanı vermediği dönemlerde komisyon, Kanunla verilen görevler çerçevesinde kararlar almak ve gerekli çalışmalar yapmak amacıyla, her ayın ortasında ve sonunda olmak üzere iki kez toplanır. Komisyon Başkanı gerekli durumlarda Komisyonu ayrıca toplantıya çağırabilir. Alınan kararlar, sürekli olarak tutulan bir karar defterine işlenir.

Teknik Ekipler tespit, tahdit ve tahsis işlemleri tamamlanıncaya kadar her gün; işlemlerin tamamlanmasından sonra, komisyonun belirleyeceği gün ve sürelerde çalışmalarına devam ederler.

Uygulama Normları

Madde 6 – Bu Yönetmeliğe göre yapılacak uygulamalarda dikkate alınacak normlar aşağıda gösterilmiştir.

a) (Değişik: RG-25/04/2001-24383)Büyük baş hayvan birimi;

1 – Bir kültür ırkı süt ineği 1 Büyük Baş Hayvan Birimidir

2 – Kültür melezi                                0.75 Büyük Baş Hayvan Birimidir

3 – Yerli inek                                      0.50 Büyük Baş Hayvan Birimidir

4 – Dana-düve (kültür ırkı)               0.60 Büyük Baş Hayvan Birimidir

5 – Dana-düve (kültür melezi)         0.45 Büyük Baş Hayvan Birimidir

6 – Dana-düve (yerli)                         0.30 Büyük Baş Hayvan Birimidir

7 – Koyun                                            0.10 Büyük Baş Hayvan Birimidir

8 – Keçi                                                0.08 Büyük Baş Hayvan Birimidir

9 – Manda (erkek)                              0.90 Büyük Baş Hayvan Birimidir

10 – Manda (dişi)                                0.75 Büyük Baş Hayvan Birimidir

11 – Öküz                                             0.60 Büyük Baş Hayvan Birimidir

12 – Kuzu-Oğlak                                 0.04 Büyük Baş Hayvan Birimidir

13 – Boğa                                             1.50 Büyük Baş Hayvan Birimidir

14 – At                                                  0.50 Büyük Baş Hayvan Birimidir

15 – Katır                                              0.40 Büyük Baş Hayvan Birimidir

16 – Eşek                                              0.30 Büyük Baş Hayvan Birimidir

ile çarpılarak belirlenir.

b) Günlük yedirilecek ot miktarı

Hayvanlara günlük, canlı ağırlığının %2.5’i kuru ot veya %10’u kadar yeşil ot yedirileceği esas alınır.

c) Mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlak durumu ve sınıfları;

1 – Çok iyi; Bitki örtüsünün ağırlık olarak % 76-100’ü kaliteli bitkilerden oluşan mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlakları,

2 – İyi; Bitki örtüsünün ağırlık olarak % 51-75’i kaliteli bitkilerden oluşan mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlakları,

3 – Orta; Bitki örtüsünün ağırlık olarak % 26-51’i kaliteli bitkilerden oluşan mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlakları,

4 – Zayıf; Bitki örtüsünün ağırlık olarak % 0-25’i kaliteli bitkilerden oluşan mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlakları,

ifade eder.

d) (Değişik: RG-25/04/2001-24383)Mera, yaylak, kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlakların otlatma kapasitelerinin belirlenmesi :

1 – Mera, yaylak ve kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlakların otlatma kapasiteleri İl Müdürlüğünce görevlendirilen en az iki ziraat mühendisi tarafından belirlenir.

2 – Mera, yaylak ve kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlakların otlatma kapasitelerinin belirlenmesinde, Komisyon ve Teknik Ekiplerde görev alan ziraat mühendisleri ile daha önce bu konu ile ilgili olarak Bakanlıkça yapılan eğitimlere katılmış ziraat mühendislerinin görevlendirilmesine öncelik verilir.

3 – Otlatma kapasitesinin belirlenmesi için, Komisyonun ihtiyaç duyması halinde, konu uzmanı veya Bakanlıkça yetiştirilmiş diğer ziraat mühendislerinden faydalanılır.

4 – Otlatma kapasitesini saptamak için uygulanacak objektif ölçme yöntemleri Bakanlıkça hazırlanacak talimatlarla belirlenir.

5 – Tespit, tahdidi ve tahsisi yapılan mera, yaylak ve kışlağın belirli bir otlatma mevsimi içerisinde ne kadar büyük baş hayvan birimini otlatabilecek güçte olduğu, otlatma kapasitesini bu konuda görevli kişilerce hazırlanacak olan müşterek bir raporla Komisyona iletilir.

Mera, yaylak ve kışlakların kiralanması

Madde 7 – (Değişik: RG-29/11/2013-28836)

Mera, yaylak ve kışlakların kiralanmalarında uyulması gereken usul ve esaslar şunlardır:

a) Kadimden beri mera, yaylak ve kışlak olarak kullanılan yerler ile aynı amaçla kullanılmak üzere köy veya belediyelere tahsis ya da terk edilen yerler, Devletin hüküm ve tasarrufunda veya hazinenin mülkiyetinde bulunan arazilerden etüt sonucu mera, yaylak ve kışlak olarak yararlanılabileceği anlaşılan yerler, mera, yaylak ve kışlak olarak kullanılmak amacıyla kamulaştırılacak yerlerden çalışmalar sonucu ihtiyaç fazlası olarak belirlenen mera, yaylak, kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlak alanları, öncelikle en yakın köy veya belediyeye, o köy veya belediyede oturan ve hayvancılık yapan çiftçilere veya bu amaçlı kuruluşlara, bunun mümkün olmaması halinde hayvancılık yapan veya hayvancılık işletmesi kurmak isteyenlere ıslah etmek koşulu ile yirmi beş yıla kadar ihale ile kiralanabilir. Ancak kiralama köy ve belediyelerin hayvan varlığındaki değişim dikkate alınarak her beş yılda bir, Komisyon tarafından yeniden değerlendirilir.

b) Komisyon, kayıtlarda mera, yaylak ve kışlak ile umuma ait çayır ve otlak olarak görülen, ancak ıslah etmek koşulu ile mera, yaylak, kışlak ile umuma ait çayır ve otlak olarak kullanılacak yerleri, öncelikle o köy veya belediyede oturanlar ile bunların kurdukları kooperatif, birlik veya tüzel kişiliklere, bunun mümkün olmaması halinde büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık yapan veya yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilere uygun görülecek proje ile yirmi beş yıla kadar ihale ile kiralayabilir. Kiralama durumu sözleşme hükümlerine uygunluğu yönünden her beş yılda bir, Komisyon tarafından yeniden değerlendirilir. Uygulamaya yönelik usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

c) Mera, yaylak ve kışlakların kiralanması, Bakanlıkça hazırlanacak tip sözleşme esaslarına göre yapılır. Kira süresi, sözleşmenin imzalandığı tarihte başlar.

Islah projesi kapsamında yapılacak işlerin yıllara göre dağılımı ve tahmini giderler sözleşmede özel hükümler bölümünde yer alır.

Kiralanan alan, üzerindeki bina, koruyucu çit, duvar ve buna benzer tesislerin fiili durumları hazırlanan bir tutanakla kiralayana Komisyonca teslim edilir.

Bu alanları kiralayanlar, Komisyonlarca uygun bulunan ıslah projesine uymakla yükümlüdürler. Komisyonlar, yükümlülüklerine uymayanlar hakkında Kanunun ilgili maddelerini uygulamakla görevli ve yükümlüdürler.

Kira artışları, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 344 üncü maddesinde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenir.

d) Kiralama ücreti her yıl kiralama dönemi başlamadan önce peşin olarak, ıslah faaliyetlerinde bulunanlardan ise masraflar çıktıktan sonra kalan tutar, tahsil edilerek mera gelirleri olarak genel bütçeye gelir kaydedilir. Yaptıkları masrafların miktarı aynı yılın kiralama ücretini geçtiği takdirde, kiralama ücretinin yapılan masrafları karşılama süresine kadar kira ücreti tahsil edilmez.

e) Kiracı tarafından kira bedelinin yapılan ihtara rağmen süresinde ödenmemesi ya da sözleşmede belirtilen diğer hususlara uyulmaması halinde, sözleşme tek taraflı olarak fesh edilir ve kiracı tarafından kiralanan alanlara ve teslim tutanağı ile teslim edilen tesislere zarar verilmiş ise kiracıdan bu zarar tahsil edilir. Ayrıca 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi uyarınca Komisyonun talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince taşınmaz mal en geç on beş gün içinde tahliye ettirilerek Komisyona teslim edilir. Bunun mümkün olmaması halinde genel hükümlere göre tahliyesi sağlanır.

Köy veya belediyede ikamet eden ve mera, yaylak ve kışlaklardan otlatma hakkına sahip olan çiftçiler veya çiftçi aileleri bu hakkını başka birine devredemez. Ancak Komisyon bu hakları, başka bir çiftçi ailesi veya çiftçilere bedeli karşılığı devredebilir.

Kiracı tarafından ödenmeyen kira bedeli, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

f) Kiralanacak alanda hayvancılık için gerekli bakım, barınma ve su ihtiyaçlarını karşılayacak zorunlu hayvancılık tesisleri kurulması durumunda;

Bu alana, hayvancılık faaliyetlerinde kullanılmak üzere ahır, ağıl, kaba ve kesif yem depo ve siloları, yem hazırlama üniteleri, sağım ünitesi, silaj ve gübre çukurları, alet ve ekipman deposu, su deposu ile bakıcı evi gibi birincil üretimde ihtiyaç duyulan ve projede yer alan zorunlu tesisler kurulabilir. Kiralanacak alanda entegre ve endüstriyel tesisler kurulamaz.

Kiralanan mera, yaylak ve kışlaklar üzerine kurulacak tesis ve yapıların yerleri bu alanın kullanım bütünlüğü, bitki örtüsü, topografyası, konumu, taban suyu seviyesi, ulaşım durumu, alanın büyüklüğü gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenir.

Kiracı sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren bu alanda kurmak istediği tesisler için konu uzmanına hazırlattığı projeyi Komisyona sunar.

Komisyonca projenin uygun bulunması halinde kira sözleşme süresi sonunda bu alanın tekrar mera vasfına getirilmesi amacıyla, Komisyonca belirlenecek teminata esas olmak üzere kiracı mera geri dönüşüm projesini Komisyona sunar.

Kiracı tarafından teminatın yatırılması veya banka teminat mektubu verilmesi ile bu tesislerin kurulması ve kullanılmasına ilişkin sözleşme hazırlanır ve imzalanır.

Kiracı hayvancılık için gerekli bakım, barınma ve su ihtiyaçlarını karşılayacak zorunlu tesislerin kurulması için gerekli izinleri ilgili kuruluşlardan almakla yükümlüdür.

Kiralanan alan üzerinde kamu yatırımı yapılmasının zaruri olduğu hallerde, Komisyon tarafından zaruret durumuna göre kira sözleşmesi yeniden değerlendirilir.

Tahsis Amacının Değiştirilmesi

Madde 8 —  (Değişik: RG-12/04/2005-25784)

Mera, yaylak ve kışlak alanları ile umuma ait çayır, otlak ve kamu orta mallarının tahsis amacı; zaruri olan hallerde ilgili müdürlüğün Bakanlık İl Müdürlüğüne talebi, Komisyonun ve defterdarlığın uygun görüşü üzerine, talep edilen alanın tamamının veya bir kısmının tahsis amacı valilikçe değiştirilebilir. Tahsis amacı değiştirilen alanların tescilleri Hazine adına, vakıf meralarının tescilleri ise vakıf adına yaptırılır.

İlgili müdürlüğün tahsis amacı değişikliği başvurularında, talebin amacını ve büyüklüğünü belirten belgelerle birlikte, istenen diğer belgelerin, asılları veya onaylı suretleri eklenir. Komisyon ilgili müdürlükten, gerekli gördüğü hallerde ek bilgi ve belge isteyebilir. Valiliğin kararına esas olacak rapor Komisyonca hazırlanarak, karar defterine geçirilir ve üyelerce imzalanır. İnceleme raporları Komisyona sunulmak üzere teknik ekipler vasıtasıyla hazırlanır. Tahsis amacı değişikliği talep edilen alan için teknik ekip tarafından hazırlanan rapor olumlu ise yirmi yıllık ot geliri de bir raporla tespit edilerek Komisyona teslim edilir.

Teknik Ekip; inceleme raporunu istenen bilgi ve belgelere göre hazırlar, talep ile ilgili kesin görüşünü de belirterek raporu imzalar ve Mera Komisyonuna teslim eder.

Teknik ekipçe hazırlanacak inceleme raporu; bölgedeki hayvan sayısı, hayvanın cinsi,  kaba yem kaynakları, kaba yem üretimi,  kaba yem açığı, üretilen kaba yemin ihtiyacı karşılama oranı ile tahsis amacının değiştirilmesi halinde kaba yem ihtiyacının nereden karşılanacağı, meranın vasfı, topografyası, toprak yapısı, vejetasyonun yapısı, otlatma kapasitesi, yatırım için talep edilen alanın dışında başka uygun alan olup olmadığı, yatırımın hangi parasal kaynaktan yapılacağı, köyün toplam merası, teknik ekibin kesin görüşü, çiftçi hane  sayısı, çiftçi görüşü  gibi bilgileri içerir.

Teknik ekip Komisyona sunmak üzere, gerekli gördüğü hallerde ilgili kurum veya kuruluştan ek bilgi ve belge isteyebilir, inceleme raporuna bulunmasını istediği ek bilgi ve belgeleri ekler. Raporun sonuç bölümünde yapılacak yatırımın mera bütünlüğünü bozup bozmadığı, köyün kaba yem açığının mevcut olup olmadığı ve miktarı, açık var ise nasıl karşılanacağı, alternatif alanın olup olmadığı ile birlikte teknik ekibin kesin görüşü yer alır.

a)  Tahsis amacı değişikliğinde istenecek bilgi ve belgeler:

1) (Değişik cümle:RG-3/5/2025-32889) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının talebi üzerine, 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu, 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu ile 3/6/2007 tarihli ve 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu hükümlerine göre, arama faaliyetleri sonunda rezervi belirlenen maden ve petrol faaliyeti ile jeotermal kaynak ve doğal mineralli sular için zaruri olan alanların tahsis amacı değişikliği aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir:

Arama ruhsatı alınan alanlar için, 6326 sayılı Petrol Kanunu ve 3213 sayılı Maden Kanununa göre arama ruhsatı verilen yerlerin tamamı veya bir kısmının mera, yaylak, kışlak alanları içerisinde kalması halinde, bu alanlarda arama yapılabilmesi için ilgili müdürlük veya Genel Müdürlük, Bakanlık İl Müdürlüğünden koordinat değerleri belli;  varsa 1/5000,  yoksa 1/25000 ölçekli harita, vaziyet planı, arama ruhsatının onaylı örneği ile Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeleri ekleyerek talep eder.

(Değişik paragraf: RG-29/11/2013-28836) Bu talepler Bakanlık İl Müdürlüğünce, Komisyona gönderilir. Ruhsat sahibince yönetmelik kapsamında istenen bilgi ve belgeler Bakanlık İl Müdürlüğüne sunulur, Komisyonca teknik ekip görevlendirmesi yapılır ve konu ile ilgili Defterdarlık görüşü istenir. Teknik ekibin görevlendirilmesi, teknik ekipçe mera inceleme raporunun tanzimi ve bu raporun Komisyona sunulması en geç 30 gün içinde tamamlanır. Bu sürede çalışmaların tamamlanamaması halinde; sebebi ve çalışmalara başlanacağı tarih bir yazı ile ruhsat sahibi ve ilgili müdürlük veya genel müdürlüğe bildirilir. Defterdarlık görüşü Bakanlık İl Müdürlüğüne ulaştıktan sonra Komisyon 15 gün içerisinde inceleme raporu ve Defterdarlık görüşü ile birlikte kararını oluşturur ve kararı Valilik onayına sunar. Vali, Komisyonun görüşünü esas alarak talebi değerlendirir; izin verir veya red eder.

Arama ruhsatı süresi Petrol Kanunu ile Maden Kanununa göre belirlenen süredir. Arama ruhsatı süresi bitiminde, ruhsat sahibi aradığı yeri terk edecekse, arama yapılan alanları eski vasıf ve kapasitesine getirmekle yükümlüdür. Ruhsat sahibi çalışmalara başlayabilmek için Komisyonca öngörülen teminatı yatırmış ve sözleşmeyi imzalamış olmalıdır.

Arama ruhsat sahibi bir yıl içerisinde söz konusu alanları eski vasıf ve kapasitesine getirmediği taktirde, Komisyon alınan teminatı kullanarak bu görevi yerine getirir. Yapılan tüm masraflarla birlikte, geçen sürede meydana gelen ot kaybının değerini de tahsil eder.

Arama ruhsatı süresi içerisinde üretim yapılmasının planlanması halinde, işletme ruhsatı alınan alanlar için uygulanan tahsis amacı değişikliği işlemi gerçekleştirilir. Arama ruhsatı için alınan izin süresince gerekli prosedür uygulanmaksızın üretim yapıldığının tespiti halinde verilen izinler iptal edilerek, zarar verilen alanların eski vasıf ve kapasitesine getirilmesi için 4342 sayılı Mera Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

İşletme ruhsatı alınan alanlar için, 6326 sayılı Petrol Kanunu ve 3213 sayılı Maden Kanunu hükümlerine göre işletme ruhsatı alınan yerlerin, mera, yaylak, kışlaklar içinde kalması halinde ilgili müdürlük veya Genel Müdürlük tarafından; onaylı işletme projesi, işletme ruhsatı, işletme izin alanlarını gösterir 1/1000 veya 1/2000 ölçekli imalat haritaları, rezerv durumu, vaziyet planı ile Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler eklenerek Bakanlık İl Müdürlüğüne başvuru yapılır.

Ruhsat sahibi, tahsis amacı değiştirilen alanın Hazine adına tescil edilmesi için ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) olumlu belgesini faaliyete başlamadan vermelidir.

İşletme süresi 6326 sayılı Petrol Kanunu ve 3213 sayılı Maden Kanununda öngörülen süre ile sınırlıdır. Ruhsat sahibi işletme süresi bitiminde, çalışma yapılan alanlar ile zarar verdiği alanları eski vasıf ve kapasitesine getirmekle yükümlüdür. Ruhsat sahibi çalışmalara başlayabilmek için Komisyonca öngörülen teminatı yatırmış ve sözleşmeyi imzalamış olmalıdır. Arama ruhsatı aşamasında üretim yapılması amacıyla tahsis amacı değiştirilmişse işletme ruhsatı alınması halinde aynı alan için tahsis amacı değişikliği işlemi uygulanmaz, ancak eksik olan bilgi ve belgeler tamamlanarak sözleşme Komisyonca yenilenir.

İşletme ruhsatı sahibi üç yıl içerisinde söz konusu alanları eski vasıf ve kapasitesine getirmediği takdirde, Komisyon alınan teminatı kullanarak bu görevi yerine getirir, yapılan tüm masraflarla birlikte, geçen sürede meydana gelen ot kaybının değerini de tahsil eder.

(Ek paragraf:RG-3/5/2025-32889) 5686 sayılı Kanun kapsamında arama izni talebinde büyükşehir belediyesi olan illerde valilik yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, diğer illerde il özel idareleri arama ruhsatı, arama projesi, 1/1000 veya 1/5000 ölçekli harita, arama yapılacak alanın koordinat değerli alan hesabı, vaziyet planı, Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeleri ekleyerek bu alanlarda arama yapılabilmesi için Komisyondan izin talep eder. Arama taleplerine arama süresince ot kayıp bedeli ve geri dönüşüm projesi ve teminat bedeli alınması şartıyla valilikçe izin verilebilir.

(Ek paragraf:RG-3/5/2025-32889) Tahsis amacı değişikliği yapılabilmesi için büyükşehir belediyesi olan illerde valilik yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, diğer illerde il özel idareleri jeotermal kaynak veya doğal mineralli sular işletme ruhsatı, 1/1000 veya 1/5000 ölçekli harita, koordinat değerli alan hesabı, işletme projesi, gerekçeli rapor, vaziyet planı, koruma alanları etüt raporu, jeotermal akışkanın kullanım sonrası nasıl uzaklaştırılacağına ilişkin belge, fizibilite raporu, Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler ile başvuru yapılır.

(Ek paragraf:RG-3/5/2025-32889) Jeotermal kaynak işletme ruhsatının; elektrik enerjisi üretimi amaçlı olması halinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından düzenlenmiş ‘önlisans’ veya ‘lisans’ belgesini, termal turizm amaçlı olması halinde Kültür ve Turizm Bakanlığının uygun görüş yazısının Komisyona sunulması gerekir. Valilikçe tahsis amacı değişikliği uygun görüldüğü taktirde Hazine adına tescil öncesi Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu veya gerekli değildir belgesi, ot bedeli yatırıldığına dair belge, mera geri dönüşüm projesi ve teminat bedelinin yatırıldığına dair dekont Komisyona sunulur.

(Ek paragraf:RG-3/5/2025-32889) İşletme ruhsatına göre verilen tahsis amacı değişikliği süresi sonunda bir ay içerisinde başvuru yapılması ve aynı amaç ve koordinatlarda olması şartıyla ot bedeli alınmaksızın geri dönüşüm projesi ve teminat bedeli güncellenerek yeni ruhsat süresince uzatılır.

2) (Değişik:RG-3/5/2025-32889) Kültür ve Turizm Bakanlığının talebi üzerine 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgesi veya turizm merkezi olarak sınırları tespit ve ilan edilen yerlerin tahsis amacı değişikliğinde; talep edilen yerin kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgesi veya turizm merkezi olarak ilan edildiğine dair bilgi ve belgeler, 1/5000 veya 1/25000 ölçekli harita, koordinat değerli alan hesabı ile birlikte Komisyona başvurulması gerekir.

Valilikçe tahsis amacı değişikliği uygun görüldüğü taktirde ‘sadece turizm amaçlı kullanılabilir ve şerh kaldırılmadığı sürece araziye fiili müdahale edilmez’ ibaresiyle birlikte Hazine adına, vakıf meraları ise vakıf adına şerhli olarak tescil edilir. Taşınmazın, Kültür ve Turizm Bakanlığınca turizm yatırımcılarına tahsisi aşamasında Komisyonca güncellenen yirmi yıllık ot bedeli yatırımcı tarafından ödenir. Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu veya gerekli değildir belgesi, yatırımın onaylı projesi, fizibilite raporu, 1/1000 veya 1/5000 ölçekli haritası, koordinat değerli alan hesabı, vaziyet planı ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler yatırımcılara tahsisi takip eden iki yıl içerisinde Komisyona sunulduğunda şerh kaldırılır. Aksi takdirde tahsis amacı değişikliği iptal edilerek taşınmaz özel sicile kaydedilir ve durum ilgili müdürlüğe bildirilir.

3) Kamu yatırımları yapılması için gerekli bulunan yerlerin tahsis amacı değişikliği talebinde istenecek bilgi ve belgeler;

Kamu yatırımı olduğunu belirten belgeler, yatırımın projesi ve Komisyonun gerekli gördüğü hallerde fizibilite raporu, finansman kaynağı, ÇED ( Çevresel Etki Değerlendirme ) raporu gerektiren yatırımlar için ÇED olumlu belgesi, yatırım için gerekiyorsa çevreye zarar verilmeyeceğine dair taahhütname, kadastro tekniğine uygun harita, yatırımın vaziyet planı, Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.

4) Köy yerleşim yeri ile uygulama imar planı veya uygulama planlarına ilave imar planlarının hazırlanması, toprak muhafazası, gen kaynaklarının korunması, millî park ve muhafaza ormanı kurulması, doğal, tarihî ve kültürel varlıkların korunması, sel kontrolü, akarsular ve kaynakların düzenlenmesi için ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği talebinde  istenecek bilgi ve belgeler;

(Değişik ibare:RG-3/5/2025-32889) Köy yerleşim yerleri yapılması için gerekli bulunan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde; il özel idaresince bu alanlar için köy yerleşme alanı tespit komisyonu tutanağı, 1/1000 ölçekli köy yerleşme planı, talep edilen yerlerin konumu ve alanını gösterir 1/1000 veya 1/5000 ölçekli harita, koordinat değerli alan hesabı, köy ihtiyar heyeti kararı, plan yapılmasına dair il genel meclisi kararı, valilik onayı ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgelerle başvuru yapılır ve ayrıca plan mevcut yerleşim yeri ve genişleme alanı ile bütünlük arz edecek şekilde hazırlanmış olmak zorundadır.

(Değişik paragraf:RG-3/5/2025-32889) Köy tüzel kişiliği sona ermiş mahalleler için kırsal yerleşik ve gelişim alanı planı hazırlanması için ihtiyaç duyulan yerlerin bağlı olduğu belediyesince, onaylı imar planı, talep edilen yerlerin konumu ve alanını gösterir 1/1000 veya 1/5000 ölçekli harita, koordinat değerli alan hesabı, planın yapılmasına dair belediye meclis kararları, askı ilan tutanakları, itiraz olmadığına dair tutanak ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgelerle birlikte başvuru yapılır. Plan mevcut yerleşim yeri ve genişleme alanı ile bütünlük arz edecek şekilde hazırlanmış olmak zorundadır.

(Değişik paragraf:RG-3/5/2025-32889) Onaylı uygulama imar planı bulunan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde; talep edilen yerler belediye sınırları içerisinde ise ilgili belediye veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca kesinleşmiş imar planı, talep edilen yerlerin konum ve alanını gösterir 1/5000 ölçekli harita, imar planının yapılması ve kesinleştiğine dair belediye meclis kararları veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının karar ve onayı, askı ilan tutanakları, Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler Komisyona sunulur. Talep edilen yerler belediye sınırları dışında ise il özel idaresi veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca kesinleşmiş imar planı, talep edilen yerlerin konum ve alanını gösterir 1/5000 ölçekli harita, imar planı yapılması ve kesinleştiğine dair il genel meclis kararları, valilik onayı veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının kararı ve onayı, askı ilan tutanakları, ilave imar planı ise mevcut uygulama imar planı ile bağlantısını gösterir pafta ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler Komisyona sunulur.

(Ek paragraf:RG-3/5/2025-32889) İmar planları yeni hazırlanacaksa talep edilen yerlerin işaretli olduğu kadastro tekniğine uygun 1/5000 ölçekli harita, plan yapılmasına dair ilgisine göre il genel meclisi/belediye meclisi veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının kararı, plan yapılacak yerin sınırlarını gösterir uygun ölçekte kadastro tekniğine uygun harita, Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgelerle başvuru yapılır. Tahsis amacı değişikliği valilikçe uygun görüldüğü takdirde yirmi yıllık ot geliri yatırıldıktan sonra kesinleşmiş planın Komisyona sunulması için iki yıl süre verilir. Bu süre sonunda kesinleşmiş plan, planın kesinleştiğine dair ilgisine göre il genel meclisi kararı/belediye meclis kararları veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı onayı Komisyona sunulduğunda Hazine adına, vakıf meraları ise vakıf adına tescil edilir. Aksi takdirde tahsis amacı değişikliği iptal edilir.

Toprak muhafazası, gen kaynaklarının korunması için gerekli bulunan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde, toprak muhafazası için gerekçeli rapor, kadastro tekniğine uygun harita, vaziyet planı, gen kaynaklarının korunması için Üniversite veya Araştırma Kuruluşlarınca hazırlanacak ve gen kaynağının korunmasının mutlak gerekli olduğunu belirtir rapor ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.

Milli park ve muhafaza ormanı kurulması istenilen yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde, söz konusu yerin milli park ilan edildiğine dair belgeler, muhafaza ormanı kurulması için 17/8/1984 tarihli ve 18492 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Muhafaza Ormanlarının Ayrılması ve İdaresi Hakkında Yönetmelik uyarınca gerekli belgeler, kadastro tekniğine uygun harita, vaziyet planı ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.

Doğal, tarihi ve kültürel varlıkların korunması kapsamında gerekli yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde, söz konusu yerlerin nitelikleri hakkında, Üniversite veya Araştırma Kuruluşlarınca hazırlanacak rapor ve belgelerle birlikte bu alanların sit alanı ilan edilip edilmediğini gösteren belgeler, vaziyet planı, kadastro tekniğine uygun harita, Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.

Sel kontrolü, akarsular ve kaynakların düzenlenmesi için ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde, ilgilileri tarafından hazırlanacak olan rapor ve proje, kadastro tekniğine uygun harita, finansman kaynağı ile ilgili belgeler, vaziyet planı ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.

(Ek paragraf: RG-29/11/2013-28836) Kanun kapsamındaki alanlarda su ürünleri yetiştiriciliği tesisi kurulması amacıyla alanın tamamının veya bir kısmının talep edilmesi durumunda ilgili müdürlük veya genel müdürlük tarafından; 1/25000 ölçekli koordinat değerleri belirli harita ve 1/1000 ölçekli haritası üzerinde vaziyet planı ile birlikte Bakanlık İl Müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir. Söz konusu talebin Kanunun 14 üncü maddesi hükümleri gereği uygun görülmesi halinde yirmi yıllık ot geliri yatırıldıktan sonra yatırımın onaylı projesi ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler iki yıl içerisinde Komisyona getirildiği takdirde, mera alanının Hazine adına tescili yapılır. Aksi takdirde tahsis amacı değişikliği iptal edilir.

(Ek paragraf: RG-29/11/2013-28836) Ayrıca başvuru sahibi, tahsis amacı değiştirilen alanın Hazine adına tescil edilmesi için çevresel etki değerlendirmesi olumlu kararı, çevresel etki değerlendirmesi gerekli değildir kararı veya 3/10/2013 tarihli ve 28784 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğine göre muafiyet yazısını faaliyete başlamadan verir.

(Ek paragraf: RG-29/11/2013-28836) Geri dönüşümlü yatırımlarda çalışmalara başlayabilmek için Komisyonca öngörülen teminatın yatırılması ve sözleşmenin imzalanmış olması gerekir.

5) 442 sayılı Köy Kanununun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği talebinde istenecek bilgi ve belgeler;

Konu ile ilgili alınan Köy İhtiyar Heyeti kararı, mülki idare amiri onayı, finansman kaynağı ile ilgili belgeler, kadastro tekniğine uygun harita, vaziyet planı ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler.

6) (Değişik:RG-3/5/2025-32889) 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun kapsamında genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen yerlerde yerleşim yeri için ihtiyaç duyulan yerlerin Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca tahsis amacı değişikliği talebinde, söz konusu yerin afet bölgesi ilan edildiğine dair Cumhurbaşkanı kararı veya Başkanlık oluru, vaziyet planı ve Komisyonca talep edilecek diğer bilgi ve belgeler istenir.

16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında riskli alanlarda ve riskli yapılarda yaşayanların nakledilmesi için Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca ihtiyaç duyulan taşınmazların tahsis amacı değişikliği taleplerinde, Cumhurbaşkanınca riskli alan ilan edildiğine dair karar ve eki kroki, talep edilen alan sınırlarının işlendiği 1/5000 ölçekli kadastro haritası, koordinat değerli alan hesabı ile Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler istenir.

7) (Ek:RG-25/2/2011-27857) (Değişik:RG-3/5/2025-32889) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun talebi üzerine, 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ve 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu hükümlerine göre elektrik ve doğal gaz piyasası faaliyetleri ile petrol iletim faaliyetleri için gerekli bulunan mera, yaylak ve kışlakların zorunlu hallerde ilgili müdürlük veya Genel Müdürlükten yatırım projesi, gerekçeli rapor, önlisans veya lisans, talep edilen alanın 1/5000 ölçekli harita üzerine işlenmiş vaziyet planı ve komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler ile tahsis amacı değişikliği yapılabilir.

Geri dönüşümlü yatırımlarda çalışmalara başlayabilmek için mera geri dönüşüm projesinin hazırlanması ve Komisyonca belirlenen teminatın yatırılması ve geri dönüşüm sözleşmesinin imzalanmış olması gerekir.

‘Önlisans’ belgesi ile tahsis amacı değişikliği valilikçe uygun görüldüğü taktirde yirmi yıllık ot bedelinin yatırıldığına dair dekont, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporuna başvuru yapıldığına dair belge, geri dönüşüm projesinin hazırlanması ve teminatın yatırıldığına dair belgenin Komisyona sunulup geri dönüşüm sözleşmesi imzalandıktan sonra Hazine adına, vakıf meraları ise vakıf adına ‘önlisans süresince araziye fiili müdahale edilmez’ şerhi ile tescil edilir. Önlisans süresi sonunda üretim lisansının Komisyona sunulmaması durumunda tahsis amacı değişikliği iptal edilir.

‘Lisans’ belgesi ile tahsis amacı değişikliği valilikçe uygun görüldüğü taktirde yirmi yıllık ot bedeli yatırıldığına dair dekont, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu veya gerekli değildir belgesi, geri dönüşüm projesinin hazırlanması ve teminat yatırıldığına dair belgeler Komisyona sunulup geri dönüşüm sözleşmesi imzalandıktan sonra Hazine adına vakıf meraları ise vakıf adına tescil yapılır.

Rüzgâr enerji santralleri/güneş enerji santrallerinin ölçüm istasyonu kurulması taleplerine, ölçüm süresince ot kayıp bedeli ve teminat bedeli alınması ile geri dönüşüm projesi hazırlanması şartıyla valilikçe izin verilebilir.

8) (Ek:RG-25/2/2011-27857) (Değişik cümle:RG-30/7/2020-31201) Jeotermal kaynaklı teknolojik seralar için ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde; jeotermal kaynak ruhsat sahası içerisinde kalan mera, yaylak ve kışlaklarda kurulacak jeotermal kaynaklı teknolojik seralar ile mera, yaylak ve kışlak alanları dışında bulunan jeotermal kaynağın teknolojik seralara taşınması veya iletilmesi için ihtiyaç duyulan yerlerin, zorunlu hallerde, ilgili müdürlük veya Genel Müdürlükten gerekçeli rapor, jeotermal kaynak kullanım izni veya ruhsat, talep edilen alanın 1/5000 ölçekli harita üzerine işlenmiş vaziyet planı, ÇED raporu, koruma alanları etüt raporu, jeotermal akışkanın kullanım sonrası nasıl uzaklaştırılacağına ilişkin belge, fizibilite raporu ile komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler ile tahsis amacı değişikliği yapılabilir.

Geri dönüşümlü yatırımlarda çalışmalara başlayabilmek için Komisyonca öngörülen teminatın yatırılması ve sözleşmenin imzalanmış olması gerekir.

9) (Ek:RG-25/2/2011-27857) Komisyon, köy ve belediyelerde küçük parçalı meraların toplulaştırma projelerini yaptırabilir veya uygulatabilir.

Toplulaştırma projeleri, 22/11/1984 tarihli ve 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu, 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ve 9/5/1985 tarihli ve 3202 sayılı Köye Yönelik Hizmetler Hakkında Kanun kapsamında yapılacak toplulaştırma için ihtiyaç duyulan yerlerde Bakanlar Kurulu kararı, 1/5000 ölçekli harita veya bu haritanın olmadığı durumlarda 1/25000 ölçekli harita,  toplulaştırma yapılacak alanların eski ve yeni durumlarını gösterir paftalar ve Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgeler ile birlikte toplulaştırma Bakanlıktan talep edilir. Bakanlıkça uygun görülen talepler, uygulanmak üzere valiliğe gönderilir.

10) (Ek:RG-30/10/2015-29517)   Bakanlar Kurulunca kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak ilan edilen alanlardan Kanun kapsamındaki mera, yaylak ve kışlak olarak tahsis edilmiş olan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan arazilerin tahsis amacı değişiklik işlemleri Kanunun 14 üncü maddesi ve bu Yönetmeliğin 8 inci maddesi genel hükümlerine tabidir. Durumu ve sınıfı çok iyi veya iyi olan mera, yaylak ve kışlaklarda tahsis amacı değişikliği yapılamadığından, Bakanlar Kurulu kararı alınmadan önce oluşabilecek kamu zararını önlemek için öncelikle kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak ilan edilmesi düşünülen alanın 1/5000 ölçekli haritası ile Mera Komisyonuna başvurularak uygun görüş alınmalıdır.

Tahsis amacı değişiklikleri müracaatlarında, Bakanlar Kurulu kararı ve ilgili kentsel dönüşüm ve gelişim alanı krokisi, belediye meclis kararı, kentsel dönüşüm ve gelişim alanı içerisinde kalan Kanun kapsamındaki taşınmazların, çevre parsellerini de gösterir kadastro tekniğine uygun 1/5000 ölçekli haritası ile komisyonca talep edilen diğer bilgi ve belgeler müracaat dosyasına eklenir.

Tahsis amacının valilikçe değiştirilmesini müteakip yirmi yıllık ot gelirinin yatırılması sağlanır. Ot bedeli yatırıldıktan sonra iki yıllık süre zarfında kesinleşmiş uygulama imar planının komisyona sunulması gerekmektedir. Bu süre zarfında söz konusu planların sunulmaması durumunda tahsis amacı değişikliği iptal edilir. İmar planlarının tahsis amacı değişikliğine uygun olarak kesinleşmesi durumunda söz konusu yerlerin tescilleri Hazine adına, vakıf meralarının tescilleri  ise vakıf adına yaptırılır.

11) (Ek:RG-3/5/2025-32889) 9/1/2002 tarihli ve 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu kapsamında ilan edilen endüstri bölgeleri, 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında ilan edilen teknoloji geliştirme bölgeleri, 12/4/2000 tarihli ve 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu kapsamında kurulan organize sanayi bölgeleri ile ihtisas organize sanayi bölgeleri ve 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu kapsamında kurulan serbest bölgelerin kuruluş ve genişleme aşamalarında ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde aşağıdaki bilgi ve belgeler istenir:

Endüstri bölgeleri ve teknoloji geliştirme bölgeleri için ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişiklik taleplerinde; bölgelerin kurulması veya alan ilavesine dair Cumhurbaşkanı kararı ve eki kroki veya haritası, talep edilen parselleri ve çevre parselleri gösterir 1/1000 veya 1/5000 ölçekli harita ve koordinat değerli alan hesabı ile Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgelerle başvuru yapılır.

Serbest bölgelerin kuruluş ve genişleme aşamalarında ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde; serbest bölgenin kuruluş veya genişlemesine Cumhurbaşkanı kararı ve eki kroki veya harita, talep edilen parselleri ve çevre parselleri gösterir 1/1000 veya 1/5000 ölçekli haritası ve koordinat değerli alan hesabı ile Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgelerle başvuru yapılır.

Organize sanayi bölgeleri (OSB) kurulması için ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde; OSB Yer Seçim Komisyonu kararı ve krokisi, talep edilen parselleri ve çevre parselleri gösterir 1/1000 veya 1/5000 ölçekli haritası ve koordinat değerli alan hesabı ile Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgelerle başvuru yapılır.

Talep valilikçe uygun görüldüğü taktirde OSB kuruluş onayı ve onaylı imar planları Komisyona sunulana kadar ‘araziye fiilen müdahale edilmemesi ve vasfının bozulmaması’ şerhi ile Hazine adına, vakıf meraları ise vakıf adına tescil edilir. OSB kuruluş onayı ve onaylı imar planının Komisyona sunulması için iki yıllık süre verilir. Bu süre içerisinde söz konusu belgeler ve onaylı imar planları Komisyona sunulması halinde tescildeki şerh kaldırılır. Aksi taktirde tahsis amacı değişikliği iptal edilir.

Tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgelerinin kuruluşu veya genişletilmesi amacıyla ihtiyaç duyulacak yerler için tahsis amacı değişikliği talepleri için Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından OSB Yer Seçim Komisyonu kararı ve krokisi, talep edilen parselleri ve çevre parselleri gösterir 1/1000 veya 1/5000 ölçekli harita ve koordinat değerli alan hesabı ile Komisyonca istenecek diğer bilgi ve belgelerle başvuru yapılır.

Endüstri bölgesi, ihtisas organize sanayi bölgesi, teknoloji geliştirme bölgesi ve serbest bölge kurulması veya genişletilmesi amacıyla yapılan tahsis amacı değişikliği taleplerinin Valilikçe uygun görülmesi halinde, müteakiben ‘Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu veya gerekli değildir belgesi ve onaylı imar planları Komisyona sunulana kadar araziye fiilen müdahale edilmemesi ve vasfının bozulmaması’ şerhi ile Hazine adına, vakıf meraları ise vakıf adına tescil edilir. Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu veya gerekli değildir belgesi ve onaylı imar planlarının Komisyona sunulması için iki yıllık süre verilir. Bu süre içerisinde söz konusu belgeler ve onaylı imar planlarının Komisyona sunulması halinde tescildeki şerh kaldırılır. Aksi taktirde tahsis amacı değişikliği iptal edilir.

12) (Ek:RG-3/5/2025-32889) 16/6/2005 tarihli ve 5369 sayılı Evrensel Hizmet Kanunu kapsamında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı veya Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunca kurdurulacak veya 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında yetkilendirilmiş işletmeciler tarafından kurulacak veya kurdurulacak elektronik haberleşme altyapıları için ihtiyaç duyulan yerlerin tahsis amacı değişikliği taleplerinde; ilgili genel müdürlük/il müdürlüğünün talep yazısı, talep edilen alanın kadastro tekniğine uygun 1/1000 veya 1/5000 ölçekli haritası ve koordinat değerli alan hesabı, yatırımın vaziyet planı, talep edilen alanın kadastro paftasına işlenmiş haritası, Komisyonca talep edilecek diğer bilgi ve belgeler ile başvuru yapılır.

b) Geri dönüşüm sözleşmesi:

Talep uygun görüldüğü takdirde arama, işletme ruhsat sahipleri ve geri dönüşümü olan kamu yatırımı kapsamında başvuranlarla, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde sözleşme yapılır.

Arama ve işletme ruhsat sahipleri ile kamu yatırımı kapsamındaki geri dönüşümü olan yatırımlarda yatırımı yapan kişi ve kurumlar, zarar verdiği alanları eski vasıf ve kapasitesine getirmek için Komisyonca belirlenecek teminatı yatırır ve sözleşmeyi imzalar.

Yatırımı yapan kişi ve kuruluşlar yirmi yıllık ot geliri ile öngörülen teminatları yatırmadan ve hazırlanan sözleşmeyi imzalamadan çalışmalara başlayamaz, başladığı takdirde verilen izinler veya tahsis amacı değişikliği iptal edilerek verdiği zararlar tazmin edilir. Tespit edilen ücretler yatırımı yapan kişi ve kuruluşlar tarafından Mera Gelirleri hesabına yatırılarak dekont Komisyona ibraz edilir. Söz konusu işlemler Hazine adına tescil işlemi gerçekleşmeden yerine getirilir. Ayrıca tahsis amacı değiştirilen yerlerin Hazine adına tescilleri şerhli olarak ruhsat süresince gerçekleştirilir. Komisyon yatırım süresi sonunda daha önce tahsis amacı değiştirilen yerlerle birlikte söz konusu yerlerin de yeniden mera özel siciline kaydının yapılmasını sağlar.

Yatırımı yapan kişi ve kuruluşlar tarafından belirtilen süre sonunda Komisyona bilgi verilir. Ruhsatın yenilenmesi talebinde aynı işlemler uygulanır.

Yatırımı yapan kişi ve kuruluşlar, talep edilen amaç için tahsis amacı değiştirilen yeri valiliğin bilgisi olmadan başka birine devredemez. Devrettiği zaman söz konusu alan özel sicile kaydedilmiş sayılır. Ancak devir alan kişi ve kurumlar noterde düzenlenecek taahhütname ve teminatlarını yatırmaları halinde devir alabilirler. Devir alan kişi ve kuruluşlar için ruhsat süresi aynı kalır.

Süresi biten teminat mektubu veya alınan teminat her yıl yenilenir. Alınan teminatın nakit olması durumunda teminat defterdarlıkta açılan emanet hesabına yatırılır.

Yatırımı yapan kişi ve kuruluşlar, sözleşmede belirtilen süre içinde işe başlar, aksi takdirde geçen süre ruhsat süresinden sayılır.

c) Tahsis amacının değiştirilmesi süresinin sona ermesi:

Tahsis amacı değişikliği arama izinleri, işletme ruhsatı ile kamu yatırımı kapsamında tahsis amacı değişikliği sonunda verilen iznin iptali ve bir ay içerisinde yenilenmemesi, sözleşme süresinin dolması, hak sahibinin vazgeçmesi veya hak sahibinin taahhütname veya sözleşme,  Kanun ve Yönetmelik hükümlerine uymadığının tespiti halinde Komisyonun uygun görüşü ile valilikçe iptal edilir.

Ayrıca belirlenen yirmi yıllık ot geliri ve teminat altı ay içerisinde yatırılarak Hazine adına tescil gerçekleştirilir. Yirmi yıllık ot geliri ve teminat altı ay içerisinde yatırılmadığı takdirde söz konusu gelir güncelleştirilerek ek altı aylık süre verilir. Bu süre sonunda da yatırılmadığı takdirde tahsis amacı değişikliği iptal edilir.

Tahsis amacı değişikliği talebine yönelik kullanılmayan yerlerle birlikte iki yıl içerisinde yatırım yapılmayan yerler özel sicile kaydedilir ve yirmi yıllık ot geliri özel gelir hesabına irat kaydedilir.

d)Yapılacak yapılar:

Ruhsat sahibi, arama ruhsatı süresince ruhsat aldığı alan içinde kalıcı yapı yapamaz. İşletme ruhsatı alan ruhsat sahibi ile geri dönüşümü olan kamu yatırımı kapsamında tahsis amacı değişikliği uygun görülen alanlarda, kurum ve kuruluşlar yapılacak işin gereği olan, geçici tesis yapılarını ancak Komisyonun uygun görüşü doğrultusunda Valilikten izin almak suretiyle yapabilir.

e)Tahsil edilecek bedeller:

Tahsis amacı değişikliği talebinde bulunan gerçek ve tüzel kişilerden, 4342 sayılı Mera Kanununun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e), (f), (g) bentleri ve vakıf meraları ile toprak muhafaza, sel ve taşkın kontrolü amacıyla yapılacak her türlü ağaçlandırma ve erozyon kontrolü çalışmaları ile ilgili tahsis amacı değişiklikleri hariç, tahsis amacı değiştirilen mera, yaylak ve kışlaklardan elde olunacak yirmi yıllık ot geliri esas alınarak, Komisyonca tespit edilecek miktarda alınacak ücret, tahsis amacının değiştirilmesinden sonra peşin olarak tahsil edilir.

Arazide inceleme yapacak Komisyon ve teknik ekip üyelerinin 6245 sayılı Harcırah Kanunu gereği her türlü yol gideri ve gündelikleri ile Komisyonca uygun görülen diğer giderler talep sahiplerince karşılanır. Tahsis amacı değişikliği işlemlerinin başlatılabilmesi için sayılan giderler tahsil edilmelidir.

f) (Ek:RG-25/2/2011-27857)Denetim

Yatırım yapan kişi ve kuruluşlar, tahsis amacı değişikliği talebine uygun olarak yatırım yaptığını Komisyonuna bildirir. Teknik ekip, yatırımın amaca uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetler. Geri dönüşüm sözleşmesi imzalanan yatırımlar, yatırımcının bu Yönetmelik ve sözleşme hükümlerine uygun çalışıp çalışmadığını tespit etmek amacıyla yılda bir kere teminatın yenilenmesinden bir ay önce il müdürlüklerince denetlenir.

Sınırların İşletilmesi

Madde 9 – Tespit, tahdit ve tahsis edilen mera, yaylak ve kışlakların çevrelerine teknik esaslara uygun olarak, değiştirilmeyecek bir şekilde belirlenecek sinir işaretleri konulur. Bu sinir işaretlerinin yeri 1/5000 ölçekli haritalarda gösterilir.

Mera Araştırma Bölümlerinin Kurulması

Madde 10 – Mera, yaylak ve kışlakların bakim, ıslah, koruma, kontrol ve uygun kullanımını sağlamak için araştırma, planlama, ıslah projeleri, otlatma zamanı, kullanma sistemi, koruma ve kontrol tedbirlerini tespit etmek ve yem bitkileri tarımı ile diğer yem kaynaklarını geliştirmek üzere; Üniversitelerde, Bakanlıkça uygun görülen yerlerde veya mevcut zirai araştırma enstitüleri bünyelerinde mera araştırma bölümleri kurulur ve mevcut bulunanlar yukarıdaki amaçlara hizmet edebilecek şekilde yeniden düzenlenebilir.

Mera Yönetim Birliklerinin Kuruluş, Çalışma Usul ve Esasları

Madde 11 – (Değişik birinci fıkra: RG-25/04/2001-24383) Mera Yönetim Birlikleri köy veya belediyede oturan hayvancılıkla uğraşan çiftçiler arasından, mera, yaylak ve kışlaklar ile umuma ait çayır ve otlakların tespit, tahdit ve tahsis işlemleri tamamlandıktan sonra, seçimle belirlenen beş asil ve beş yedek üyeden oluşur. Ayrıca, köylerde muhtar, ziraat odası temsilcisi, belediyelerde çiftçi mallarını koruma başkanları ve ziraat odası başkanları, köy veya belediyede bulunan tarımsal ve çevre ile ilgili sivil toplum örgütü temsilcilerinden en fazla üyeye sahip ilk ikisinin göstereceği iki üye Mera Yönetim Birlikleri’nin doğal üyesidir. Üç yılda bir yapılacak olan genel kurul ile asil ve yedek üyeler yeniden belirlenir. Seçilen beş asil üye ile doğal üyeler kendi aralarında başkanlarını seçer. Oyların eşit olması halinde başkan kura ile belirlenir. Mazeretsiz olarak üst üste iki kez toplantıya katılmayan seçilmiş üyelerin üyelikleri düşer. Boşalan üyenin yerine, seçimle gelen ilk sıradaki yedek üye görev yapar. Ekonomik arazi büyüklüğü mevcut olmayan mera, yaylak, kışlak ve umuma ait otlak ve çayır alanları için Mera Yönetim Birlikleri kurulması zorunlu değildir.

Mera Yönetim Birlikleri her ay sonu çoğunlukla toplanır, yapılan çalışmaları değerlendirir. İhtiyaç duyulduğu zamanlarda üç üyenin talebi veya başkanın çağrısı ile Mera Yönetim Birlikleri olağanüstü toplanabilir. Mera Yönetim Birlikleri salt çoğunlukla toplanır ve katılımların salt çoğunluğu ile karar alır.

Alınan kararlar, karar defterine islenir ve üyelerce imzalanır.

Mera Yönetim Birliklerinin Görevleri

Madde 12 – Mera Yönetim Birliklerinin görevleri aşağıda gösterilmiştir.

a) Mera Yönetim Birlikleri, Komisyon tarafından saptanan otlatma mevsiminin başlamasından en az on beş gün önce toplanır. Komisyonca belirlenen otlatma planlarının uygulanması ve verilen diğer görevleri görüşerek gerekli kararları alır ve bu kararları alışılmış araçlarla, yazılı ve sözlü olarak ilgililere duyurulur.

b) çayır, mera, yaylak ve kışlaklar için Komisyonca yapılan otlatma planlarının en iyi şekilde uygulanmasını sağlar.

c) çayır, mera, yaylak ve kışlakların bakim, ıslah çalışmalarını organize eder, bu alanların otlatma planlarına uygun otlatılmalarını kontrol eder.

d) çayır, mera, yaylak ve kışlaklardan elde edilecek ihtiyaç fazlası ürünlerin satılmasını, gelirlerinin köy sandığına veya belediye bütçesinde ayrı bir hesaba yatırılmasını sağlar.

e) Otlatma hakkında doğan gelirlerin yani otlatma ücretlerinin toplanması, köy sandığına veya belediye bütçesine ayrı bir hesaba yatırılmasını ve bunların mevzuata uygun olarak harcanmasını sağlar. Komisyonca belirlenecek ayni ve nakdi katkıların toplanarak mera ıslah ve geliştirme işlerinde kullanımını gerçekleştirir.

f) Köy veya belediyeye tahsis edilen mera, yaylak ve kışlakların bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen işaretlenmiş sınırların korunması, tecavüzlerin önlenmesi, bu tecavüzlerin ilgililere bildirilmesi ile yükümlüdür.

g) Mera, yaylak ve kışlakların, sınırlarının muhafazası, korunması, tecavüzlerin önlenmesi, ve benzeri hizmetler için görevlendirilen korucuları denetler.

h) Komisyonlarca Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine göre verilen görevlerin yerine getirilmesini sağlar.

Göçerlerin Mera Yaylak ve Kışlaklardan Yararlanma Usul ve Esasları

Madde 13 – (Değişik: RG-29/11/2013-28836)

Göçerlerin mera, yaylak ve kışlaklardan yararlanmalarının esasları aşağıda belirtilmiştir:

a) Komisyon, göçerlerin talepleri ile mera, yaylak ve kışlakların tahsisleri ve mevcut durumlarını dikkate alarak kiralanacak mera, yaylak ve kışlakları belirler. Kiralamalardan yararlanma şartları ve başvuru zamanı gibi hususlar Bakanlıkça belirlenir.

b) Mera, yaylak ve kışlaklar otlatma mevsimi dikkate alınarak ihale ile göçerlere kiralanır. Kiralamada öncelik aynı il nüfusuna kayıtlı göçerlere verilir. Onların talepleri karşılandıktan sonra, başka il nüfusuna kayıtlı göçerlerin talepleri karşılanır.

c) Göçerler, kendilerine tahsis edilen alanlarda Komisyonca belirlenen otlatma planına uymakla yükümlüdürler.

d) Otlatma bedellerinin (Değişik ibare:RG-30/9/2021-31614) % 75’iköy sandığına veya belediyede açılacak hesaba gelir olarak kaydedilir. Kalan kısmı ise otlatma izni verildiğini belirten sözleşmenin yapılması sırasında mera gelirleri olarak genel bütçeye gelir kaydedilir. (Değişik üçüncü cümle:RG-30/9/2021-31614) Otlatma bedelinden köy sandığına veya belediyede açılacak hesaba gelir olarak kaydedilen tutarlar ilgili köy veya belediyelerde İl Mera Komisyonunca uygun görülen mera ıslah ve geliştirme işleri haricinde kullanılamaz.

e) Göçerler kendi aralarında birlik, kooperatif veya ortaklık şeklinde örgütlenmiş ise, kiralama talebi yönetim kurullarınca yapılır. Sözleşme yine aynı yönetim kurullarınca gerçekleştirilir. Ancak yönetim kurulları, bu konuda yetkili olduklarını belirtir belgeleri Komisyona sunmakla yükümlüdürler.

f) Göçerler tarafından kira bedelinin yapılan ihtira rağmen süresinde ödenmemesi ya da sözleşmede belirtilen diğer hususlara uyulmaması halinde, sözleşme tek taraflı olarak iptal edilir ve kiralanan alanlara ve teslim tutanağı ile teslim edilen tesislere zarar verilmiş ise, bu zarar kiracıdan tahsil edilir. Ayrıca Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi uyarınca Komisyonun talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince taşınmaz mal en geç on beş gün içinde tahliye ettirilerek Komisyona teslim edilir.

Kiracı tarafından ödenmeyen kira bedeli Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

Aşırı Otlatmanın Önlenmesi

Madde 14 – Mera, yaylak ve kışlağa, Komisyonca tahsis kararında belirtilen miktardan fazla hayvan sokulamaz. Köy ve belediyede bu miktardan fazla hayvan varsa, bu hayvanların yem ihtiyacı hayvan sahiplerince karşılanır, ayrıca Bakanlıkça, çiftçi katılımları temin edilerek, Yem Bitkileri Üretimini Geliştirme Projeleri hazırlanarak kaba yem üretimi teşvik edilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Devlet İhale Kanununun Uygulanacağı Haller

Madde 15 – Bu yönetmelik hükümlerine göre yapılacak, her türlü alım satım, kiralama, hizmet, mülkiyetin gayri ayni hak tesis ve taşıma işleri ile ihaleler 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre gerçekleştirilir.

Talimat hazırlanması

Madde 16 – Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak, kolaylaştırmak, tamamlamak ya da açıklamak maksadıyla talimat çıkarmaya yetkilidir.

Dönem raporları

Madde 17— (Ek: RG-12/04/2005-25784) Bakanlık tarafından gönderilecek olan cetveller, belirlenecek tarihlerde İl Müdürlüklerince doldurularak istatistik amaçlı olarak Bakanlığa gönderilir.

Tahsis amacında değişiklik

EK MADDE 1 – (Ek:RG-25/2/2011-27857)

4342 sayılı Mera Kanununun geçici 3 üncü maddesine göre yapılacak olan tahsis amacı değişikliği talepleri, il müdürlüklerine yapılır.

Geçici Madde 1— (Ek: RG-12/04/2005-25784) 4342 sayılı Mera Kanununun geçici 3 üncü maddesinde belirtilen yerlerin tahsis amacı değişikliği talepleri, bu Yönetmeliğin Resmî Gazete’de yayımı tarihinden itibaren en geç iki yıl içerisinde il müdürlüklerine yapılır.

Yürürlük

Madde 18⁽¹⁾ – Sayıştay ve Maliye Bakanlığının görüşleri alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 19⁽¹⁾ – (Değişik: RG-29/11/2013-28836)

Bu Yönetmelik hükümlerini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.

____________________________

⁽¹⁾ 12/04/2005 tarihli ve 25784 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesinden sonra gelmek üzere 17 nci madde eklenmiş ve diğer maddeler buna göre teselsül ettirilmiştir.

	Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
	Tarihi	Sayısı
	31/7/1998	23419
	Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin
	Tarihi	Sayısı
1.	30/9/2021	31614
2.	3/5/2025	32889