T.C.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
Sayı : E-77888587-010.06[14]-104364
Tarih: 30.12.2024
Konu : 2863 sayılı Kanun kapsamında yapılacak onarım ve restorasyon işlerine ilişkin düzenlenen kağıtlara ait damga vergisi hk.
DAMGA VERGİSİ KANUNU İÇ GENELGESİ SERİ NO: 2024/1
1- GİRİŞ
Başkanlığımıza intikal eden olaylardan, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında yapılan onarım ve restorasyon işlerine ilişkin ihale kararı, sözleşme ve hakediş ödemeleri nedeniyle düzenlenen kağıtlara ait damga vergilerinin düzeltme başvurularına konu edildiği ve bu başvuruların reddi üzerine yargıda ihtilaf konusu edildiği anlaşılmakta olup söz konusu kağıtlara ilişkin damga vergisi yönünden aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
2- YASAL DÜZENLEME
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği; 8 inci maddesinde, bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı hüküm altına alınmıştır.
Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “I. Akitlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin, A/9 fıkrasında, resmi dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin yaptıkları ihalelerde, ihaleyi yapan idare ile düzenlenen sözleşmelerin; “II. Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünün 2 nci maddesinde, İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının; “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün 1/a fıkrasında ise resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtların nispi damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 6552 sayılı Kanunla değişik 21 inci maddesinde,
“(Mülga birinci fıkra)
(Mülga ikinci fıkra)
Tapu kütüğüne “korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır” kaydı konulmuş olan taşınmaz kültür varlıkları ile arkeolojik sit alanı ve doğal sit alanı olmaları nedeniyle üzerlerinde kesin yapılanma yasağı getirilmiş taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları olan parseller her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Ancak, büyükşehir belediyesi sınırları içinde yer alan ve yukarıda nitelikleri belirtilen taşınmazlardan basit usulde vergilendirilenlerin dışında ticari faaliyetlerde kullanılanlar hakkında emlak vergisinin yarısı ve çevre temizlik vergisinin tamamına ilişkin bu muafiyet hükmü uygulanmaz.
Getirilen kesin yapılanma yasağına aykırı olarak tesis edilen yapılar, bu yapıların yapıldığı parseller ve kanunlara aykırı eklentileri bulunan taşınmaz kültür varlıkları hakkında bu yapılar yıkılıncaya veya aykırılıklar giderilinceye kadar yukarıdaki fıkradaki muafiyet hükmü uygulanmaz. 18/11/1983 tarih ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanununa göre Boğaziçi Sahil Şeridi veya Öngörünüm Bölgesinde konut veya işyeri olarak kullanılan taşınmaz kültür varlıkları yukarıdaki fıkradaki muafiyetten yararlanamazlar.
Kültür varlıklarının korunması maksadıyla tespit, proje, bakım, onarım, restorasyon ve kazı ile müzelerin güvenliği için kullanılmak şartıyla, Cumhurbaşkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Milli Savunma Bakanlığı, Bakanlıkça ve Vakıflar Genel Müdürlüğünce dışardan getirilecek her türlü araç, gereç, makine, teknik malzeme ve kimyevi maddeler ile altın ve gümüş varak, her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.
Koruma bölge kurulları kararına uygun olarak bu taşınmaz kültür varlıklarında yapılan onarım ve inşaat işleri Belediye Gelirleri Kanunu gereğince alınacak vergi, harç ve harcamalara katılma paylarından müstesnadır.
Bu Kanun kapsamında tescil edilen taşınmaz kültür varlıkları için 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz.”
hükümleri yer almaktadır.
3- DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Bilindiği üzere, 2863 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde yer alan söz konusu muafiyet hükmünün uygulanmasına ilişkin olarak, tapu kütüğüne “korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır ” kaydı konulmuş olan taşınmazların onarım ve restorasyonu ile ilgili işlemlerin anılan maddenin altıncı fıkrası uyarınca sadece Belediye Gelirleri Kanunu gereğince alınacak vergi, harç ve harcamalara katılma paylarından müstesna olduğu, gerek 2863 sayılı Kanunda gerekse 488 sayılı Kanunda söz konusu taşınmazların onarım ve restorasyon işlemlerine yönelik damga vergisi istisnasına ilişkin bir hüküm bulunmadığından, onarım ve restorasyon işlerine ilişkin düzenlenen kağıtların damga vergisine tabi tutulması gerektiği yönünde uygulamaya yön verilmişti.
Bu şekilde yürütülen uygulamanın mükelleflerce yargı mercilerinde ihtilaf konusu yapılması üzerine verilen ve aleyhimize müstekar hale gelen yargı kararlarında, 2863 sayılı Kanunun 21 inci maddesi kapsamında tapu kütüğüne “korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır” kaydı konulmuş olan taşınmazların onarım ve restorasyon işlerine ilişkin düzenlenen kağıtların da aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre damga vergisi istisnasından yararlanması gerektiğine hükmedilmektedir.
Buna göre, müstekar hale gelen yargı kararları çerçevesinde ihtilafların sonlandırılması ve oluşan maliyetlerin azaltılması amacıyla, 2863 sayılı Kanun kapsamında yapılacak onarım ve restorasyon işinin, tapu kütüğüne “korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır” kaydı konulmuş olan taşınmazlara ilişkin olması ve Kanunun 21 inci maddesinde sayılan diğer şartları da taşıması halinde, söz konusu taşınmazların onarım ve restorasyonuna ilişkin düzenlenen ihale kararı, sözleşme ve hakediş ödemelerine dair kağıtlara 2863 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde düzenlenen damga vergisi istisnasının uygulanması uygun görülmüştür.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Mehmet ARABACI
Başkan a.
Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı
