Osman YEREBASAN
Vergi Dairesi Müdür Yardımcısı
[email protected]
Seda YEREBASAN
Vergi Dairesi Müdür Yardımcısı
Kuyumculuk sektöründe KDV uygulaması sektöre özgü bazı özellikler taşır. Yapılan mal teslimlerinin teslim bedeli üzerinden doğrudan KDV hesaplanmamakta istisnalar düşüldükten sonra birtakım hesaplamalar yapılmaktadır. Bahsettiğimiz istisnalar 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 17/4-g maddesi ile külçe altın, külçe gümüş, döviz, para, değerli kâğıtlar, hisse senedi, tahvil, varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikaları, Türkiye’de kurulu borsalarda işlem gören sermaye piyasası araçlarının tesliminin KDV’den istisna edilmesinden kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda makalemizde kuyumculuk sektörünün KDV yönünden vergilendirilmesi hususunda yaşanan tereddütlere ilişkin detaylı bir izahat yapılacaktır.
Öncelikle kuyumculuk sektöründe uygulanması gereken katma değer vergisi oranına değinmek gerekir. KDV oranı vergiye tabi her bir işlem için % 10’dur. Cumhurbaşkanı bu oranı, dört katına kadar artırmaya, %1’e kadar indirmeye, bu oranlar dahilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası ve inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve bulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkilidir.
Nitekim 7 Temmuz 2023 tarih 32241 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7346 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile KDV oranları %1- %10 ve %20 olarak güncellenmiştir. I ve II sayılı listede yer alanlar hariç olmak üzere, vergiye tabi işlemler için uygulanacak oran %20’dir. Bu kapsamda kuyumculuk sektöründe uygulanacak olan KDV oranı %20 olmalıdır.
Öte yandan altın ve gümüş sikkeler ile altından ve gümüşten mamul eşya teslimlerinde, KDV Genel Uygulama Tebliğinin (III/A-4.2.) bölümünde açıklandığı üzere, külçe miktarına isabet eden bedel düşüldükten sonraki tutar üzerinden KDV hesaplanır. Bu nedenle satılan mal içeresindeki külçe altının ayrıştırılması gerekmektedir. Bu hesaplama içinde milyem kavramı kullanılmaktadır.
Milyem altın saflığının binde olarak ifadesidir. Saf altın 24 ayardır ve 1000/1000 oranında saflık içerir, içerisinde hiçbir katkı maddesi içermez. (1) Dolayısıyla milyem hesaplamasında paydada her zaman 24 rakamı yer almalı ve pay kısmında da satılan altının ayarı yer almalıdır. Altın ayarları arasında en yaygın olanları 14 ve 22 ayardır. Bu nedenle bu iki ayar için milyem hesaplaması yapılacak olursa 14:24= 0,583 milyem ve 22:24=0,916 milyemdir. Milyem hesabı yapıldıktan sonra satılan altının fiyatından külçe altın bedelinde arındırmak gerekmektedir. Bu nedenle piyasada mevcut külçe altın fiyatının bilinmesi gerekmektedir.
Milyem oranı 1 gram külçe altın fiyatı ile çarpılmalı ve elde edilen tutar satılan ürününü gramı ile çarpılmalıdır. Bu işlem sonucunda satılan üründeki külçe altın bedeli tespit edilmiş olur. Bu bedel 17/4-g maddesi gereği KDV’den istisna olduğundan satış fiyatından bu bedelin çıkartılması gerekir. Kalan rakam KDV matrahını verecektir. Matrah üzerinden %20 oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.
Örnek 1: Sare Kuyumculuk işletmesi 28.06.2025 tarihinde 50.000 TL bedelle 10 gram ağırlığında 22 ayar bilezik satışı yapmıştır. 27.06.2025 tarihinde kapanışta Borsa İstanbul külçe altının gram fiyatı 4.238 TL. dir. Verilen bilgilere göre hesaplanması gereken KDV şu şekilde olmalıdır:
• 4.238 X 0,916 = 3.882 TL (22 ayar has gram altın bedeli)
• 10 gram X 3.882 TL = 38.820 TL (KDV’den istisna Külçe altın bedeli)
• 50.000 TL satış bedeli – 38.820 TL kültçe altın bedeli = 11.180 TL Matrah + KDV
• Matrah = 11.180 / 1,20 = 9.316,66 TL
• KDV = 1863,33 TL
Örnek 2: Zeynep Mücevherat işletmesi 24.06.2025 tarihinde 60.000 TL bedelle 15 gram ağırlığında 14 ayar kolye satışı yapmıştır. 23.06.2025 tarihinde kapanışta Borsa İstanbul külçe altının gram fiyatı 4.326 TL. dir. Verilen bilgilere göre hesaplanması gereken KDV şu şekilde olmalıdır:
• 4.326 X 0,583 = 2.522 TL (14 ayar has gram altın bedeli)
• 15 gram X 2.522 TL = 37.830,87 TL (KDV’den istisna Külçe altın bedeli)
• 60.000 TL satış bedeli – 37.830,87 = 22.169,13 TL Matrah + KDV
• Matrah = 22.169,13 / 1,20 = 18.474,27 TL
• KDV= 3.694,86 TL
Sonuç
Kuyumculuk sektöründe kültçe altın ve kültçe gümüş teslimleri KDV’den istisnadır. Bunun dışında kalan bedelin ise vergilendirilmesi gerekmektedir. Yapılan denetimlerde düzenlenen faturalarda satılan ürünler için tek tek milyem hesaplaması yapılmadığına, tahmini bir bedel üzerinden KDV hesaplandığına sıklıkla rastlanmaktadır. Ancak kanun metninde kültçe altının KDV’den istisna olduğu anlaşılmaktadır. Bunun dışında kalan tutarın vergilendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle külçe altın bedeli ayrıştırıldıktan sonra kalan bedel üzerinden %20 oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.
Dipnot:
(1) Tam saflıkta altın elde etmek imkânsız derecesinde zordur. Bu nedenle ülkemizde 0,995 milyem ve üzeri saf altın olarak kabul edilmektedir.
Kaynaklar
— 3065 sayılı KDV kanunu
— KDV Genel Uygulama Tebliği
— 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı
— Gelir İdaresi Başkalığı Özelge ve Sirküleri
