30 Aralık 2008 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 27096
Meslekî Yeterlilik Kurumundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; ulusal meslekî yeterlilik sisteminin kurulması ve işletilmesi için; teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin belirlenmesi, ulusal yeterlilik çerçevesinin oluşturulması, sınav ve belgelendirme esaslarının belirlenmesi, belgelendirme kuruluşları ile eğitim akreditasyon kuruluşlarının ulusal meslekî yeterlilik kapsamında yetkilendirilmesi ve eğitim ve öğretim kurumlarının akreditasyonuna ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterlilik sisteminin kurulması ve işletilmesi, eğitim ve öğretim kurumlarının akreditasyonu, sınav ve belgelendirme kuruluşları ile eğitim akreditasyon kuruluşlarının yetkilendirilmesine ilişkin hususları kapsar.
(2) Bu Yönetmelik, tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan ve en az lisans düzeyinde öğrenim gerektiren meslekleri kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 21/9/2006 tarihli ve 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanununun 4, 22 ve 23 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aday: Bu Yönetmelik hükümlerine göre bir ulusal yeterliliğe göre belgelendirilmek üzere başvuran ve sınava giriş şartlarını taşıyan kişiyi,
b) Akreditasyon: Yetkili bir kurum tarafından; belgelendirme veya eğitim kuruluşlarının ulusal veya uluslararası kabul görmüş teknik ölçütlere göre değerlendirilmesi, yeterliğinin onaylanması ve düzenli aralıklarla denetlenmesini,
c) Akredite eğitim kuruluşu: Meslekî Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilen kuruluşlarca yeterlikleri incelenerek akredite edilen örgün, yaygın, resmî ya da özel eğitim ve öğretim kurum ve kuruluşlarını,
ç) Belgelendirme programı: Belirli standartlar ve kurallar ile aynı usul ve esasların uygulandığı, belirli bir yeterlilik ile ilgili özel belgelendirme şartlarını,
d) Daire Başkanlığı: Meslekî Yeterlilik Kurumu Sınav ve Belgelendirme Daire Başkanlığını,
e) Eğitim kuruluşlarının akreditasyonu: Eğitim ve öğretim kurum ve kuruluşlarının ilgili ulusal yeterlilikte tanımlanan eğitim programını ilgili yeterliliğin gerektirdiği bilgi, beceri ve yetkinliği kazandırmak üzere teorik ve uygulamalı yöntemlerle bu Yönetmelikte tanımlanan şartlara uygun oluşturulmuş sistem dâhilinde verildiğinin tespitini ve belgelendirilmesini,
f) Eğitim ve öğretim kurumları: Meslekî yeterlilik kazandıran, orta ve yüksek öğretim dâhil, tüm meslekî ve teknik, örgün ve yaygın, kamu ve özel eğitim kurumları ile bunların izniyle muhtelif programlar uygulayan kurumların tümünü,
g) Kanun: 21/9/2006 tarihli ve 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanununu,
ğ) Kurum: Meslekî Yeterlilik Kurumunu,
h) Meslekî Eğitimde Avrupa Kredi Transfer Sistemi: Bir yeterliliğin kazanılmasında öğrenme çıktılarının kaydını ve tanınmasını sağlayan bir araç olarak meslekî eğitim için Avrupa’da oluşturulan kredi taşıma ve biriktirme sistemini,
ı) Öğrenme çıktıları: Herhangi bir öğrenme sürecinin tamamlanmasından sonra bireyin bilmesi, anlaması, yapabilmesi ya da gösterebilmesi beklenen bilgi, beceri ve yetkinlikleri,
i) Sektör komiteleri: Meslekî Yeterlilik Kurumu sektör komitelerini,
j) Sertifika: Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca düzenlenen ve Meslekî Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanan meslekî yeterlilik belgelerini,
k) Seviye tanımlayıcı: Ulusal yeterlilik çerçevesinde yer alan seviyelere ait sahip olunması gereken bilgi, beceri ve yetkinlik tanımını,
l) Sınav: Adayların ulusal yeterliliklere göre bilgi, beceri ve yetkinliklerinin değerlendirilmesi amacıyla bu Yönetmelik çerçevesinde yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından teorik, uygulamalı ve benzeri yöntemlerle yapılan değerlendirme işlemini,
m) TS EN ISO/IEC 17024: Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı tarafından kabul edilen “Uygunluk Değerlendirmesi – Personel Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar için Genel Şartlar” standardını,
n) Ulusal meslek standardı: Bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için, Meslekî Yeterlilik Kurumu tarafından kabul edilen, gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normları,
o) Ulusal meslekî yeterlilik sistemi: Ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak teknik ve meslekî eğitim standartlarının ve yeterliliklerin geliştirilmesi, uygulanması ve bunlara ilişkin akreditasyon, yetkilendirme, denetim, ölçme, değerlendirme ve belgelendirmeye ilişkin kural ve faaliyetleri,
ö) Ulusal yeterlilik çerçevesi: Avrupa Birliği tarafından benimsenen yeterlilik esasları ile uyumlu olacak şekilde tasarlanan ve ilk, orta ve yüksek öğretim ile özel öğretim dâhil, tüm teknik ve meslekî eğitim/öğretim programları ile örgün, yaygın ve ilgili kurumların iznine dayalı programlarla kazandırılan yeterlilik esaslarını,
p) Ulusal yeterlilik: Meslekî Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca yapılan değerlendirmelerle tespit edilen ve Kurum tarafından onaylanarak ulusal yeterlilik çerçevesine yerleştirilen, bireyin sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetkinliği,
r) Uluslararası meslek standardı: Türkiye’nin üyesi olduğu ya da tanıdığı uluslararası kuruluşlar tarafından bir mesleğin icrasına ilişkin olarak onaylanmış, uluslararası kabul gören meslek standardı ya da yeterliliklerden Meslekî Yeterlilik Kurumu tarafından kabul edilen normları,
s) Yeterlilik: Bireye ait bilgi, beceri ve yetkinliğin ulusal yeterlilik çerçevesine uygunluğunun Meslekî Yeterlilik Kurumunun yetkilendirdiği belgelendirme kuruluşu tarafından teyit edilmesini,
ş) Yeterlilik birimi: Bir yeterliliği oluşturan, anlamlı ve ölçülebilir en küçük bilgi, beceri ve yetkinliği,
t) Yeterlilik seviyesi: Ulusal yeterlilik çerçevesinde yer alan; bireyin bilgi, beceri ve yetkinlik düzeyini gösteren sekiz seviyeden her birini,
u) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu: Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği ile çok taraflı tanıma anlaşması imzalamış akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş ve Meslekî Yeterlilik Kurumu tarafından sınav ve belgelendirme yapmak üzere yetkilendirilmiş olan personel belgelendirme kurum ve kuruluşlarını,
ü) Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşu: Meslekî Yeterlilik Kurumu tarafından bu Yönetmelik hükümlerine göre eğitim ve öğretim kurum ve kuruluşlarını akredite etmek üzere yetkilendirilen kurum ve kuruluşları,
v) Yönetim Kurulu: Meslekî Yeterlilik Kurumu Yönetim Kurulunu,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmelikte kısaltma olarak geçen;
a) ECVET: Meslekî Eğitimde Avrupa Kredi Transfer Sistemini,
b) MEB: Millî Eğitim Bakanlığını,
c) MYK: Meslekî Yeterlilik Kurumunu,
ç) TÜRKAK: Türk Akreditasyon Kurumunu,
d) UYÇ: Ulusal Yeterlilik Çerçevesi,
e) YÖK: Yükseköğretim Kurulunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ulusal Meslekî Yeterlilik Sisteminin Esasları
Ulusal meslekî yeterlilik sisteminin amaçları
MADDE 5 – (1) Ulusal meslekî yeterlilik sisteminin amaçları şunlardır:
a) Eğitim ile istihdam ilişkisini güçlendirmek.
b) Öğrenme çıktıları için ulusal standartlar oluşturmak.
c) Eğitim ve öğretimde kalite güvencesini teşvik etmek.
ç) Yatay ve dikey geçişler için yeterlilikleri ilişkilendirmek, ulusal ve uluslararası kıyaslanabilirlik altyapısını oluşturmak.
d) Öğrenmeye ulaşmayı, öğrenmede ilerlemeyi, öğrenmenin tanınmasını ve kıyaslanabilirliğini sağlamak.
e) Hayat boyu öğrenmeyi desteklemek.
Temel ilkeler
MADDE 6 – (1) Ulusal meslekî yeterlilik sisteminde esas alınan ilkeler şunlardır:
a) Ulusal kalkınma planlarına uyum sağlamak.
b) Ulusal ve uluslararası alanda tanınırlık ve değer ifade etmek.
c) İlke ve prensiplere dayalı güven veren bir belgelendirme altyapısı oluşturmak.
ç) Yatay ve dikey geçişlere imkân veren esnek bir sistem oluşturmak.
d) Ulusal ve uluslararası meslek standartları yoluyla ilgili tarafların mutabakatını sağlamak.
e) İlgili tarafların tam katılımını sağlamak.
f) Kanunla getirilmiş sınırlamalar dışında hiçbir kısıtlayıcı engel koymaksızın tüm ilgililerin yararlanmasına ve erişimine açık olmak.
g) Eğitim ve deneyim yoluyla kazanılan kişisel öğrenme çıktılarının öğrenim görülen yer ve çalışılan işyerinden bağımsız olarak taşınabilirliğini ve belgelendirilmesini sağlamak.
ğ) Farklı yollarla bireylerin önceden öğrendikleri bilgi ve becerileri tanımak.
Ulusal yeterlilik çerçevesi
MADDE 7 – (1) UYÇ ve UYÇ’deki seviyeler; Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından 23/4/2008 tarihinde kabul edilen “Hayat Boyu Öğrenmede Avrupa Yeterlilik Çerçevesi”ne uyumlu olarak MEB, YÖK ve diğer ilgili tarafların görüşü alınarak Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
Krediler
MADDE 8 – (1) UYÇ’de tanımlanan yeterlilik ve yeterliliği oluşturan birimler için, ECVET’e uyumlu olarak yeterliliğin kavramsal öğrenme miktarını ifade etmek üzere bir kredi değeri belirlenir.
(2) Kredi değerleri aşağıdaki ölçütler temel alınarak belirlenir:
a) Bilgi, beceri ve yetkinlikler ile tanımlanan yeterlilik veya yeterlilik birimleri unsurlarının içeriği,
b) Yeterliliği kazandıran programın yaklaşık süresi,
c) Bireyin öğrenme aşamasında harcadığı kabul edilen yaklaşık iş yükü veya kavramsal öğrenme faaliyeti miktarı.
(3) Ulusal yeterliliklerde kullanılacak kredi değerlerinin tespitinde ve kredilerin değerlendirilmesinde uygulanacak usul ve esaslar MEB, YÖK ve diğer ilgili tarafların görüşü alınarak Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ulusal Yeterliliklerin Tanımlanması ve Geliştirilmesi
Ulusal yeterliliklerin kaynağı
MADDE 9 – (1) Ulusal yeterlilikler, ulusal meslek standardının bulunduğu alanlarda söz konusu ulusal meslek standardı esas alınarak, bulunmadığı alanlarda ise uluslararası meslek standardı esas alınarak oluşturulur. Uluslararası meslek standartları, içeriğinde tanımlanan uygulama yönteminde herhangi bir değişiklik yapılmadan bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre ulusal yeterlilik olarak kabul edilir.
Yeterlilikleri tanımlayan unsurlar
MADDE 10 – (1) UYÇ’ye yerleştirilen yeterlilikler aşağıdaki unsurlarla tanımlanır:
a) Yeterliliğin adı ve seviyesi,
b) Yeterliliğin amacı ve gerekçesi,
c) Yeterliliğin ilgili olduğu sektör,
ç) Yeterlilik için gerekli olan; şekli, içeriği, süresi gibi özellikleri belirtilen eğitim ve deneyim şartları,
d)Yeterliliğe kaynak teşkil eden meslek standardı, meslek standardı birimleri/görevleri veya yeterlilik birimleri,
e) Yeterliliğin kazanılması için sahip olunması gereken öğrenme çıktıları,
f) Yeterliliğin kazanılmasında uygulanacak değerlendirme usul ve esasları, değerlendirmede ihtiyaç duyulan asgari sınav materyali ile değerlendirici ölçütleri,
g) Yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi, yenilenme şartları, gerekli görülmesi halinde belge sahibinin gözetimine ilişkin şartlar.
(2) Ulusal yeterliliklerde akredite eğitim programını tamamlayanlar için, ilgili eğitim programı dikkate alınarak, teorik sınavdan muaf tutma dâhil sınavların kapsamı daraltılabilir.
(3) UYÇ’de aynı adı taşıyan ve aynı meslek standardını esas alan birden fazla yeterlilik bulunamaz.
Belgelendirme programları
MADDE 11 – (1) Bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen yeterlilik unsurları, TS EN ISO/IEC 17024 standardına göre oluşturulan belgelendirme programlarını karşılayacak biçim ve içerikte oluşturulur.
(2) TS EN ISO/IEC 17024 standardında ifade edilen “program komitesi”nin, yeterliliklerin incelenip değerlendirilmesi ile ilgili görevi sektör komitesi tarafından, belgelendirme programlarının ve sınav materyalinin değerlendirilmesi ile ilgili görevi ise, yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının ilgili organı tarafından yerine getirilir.
Ulusal yeterlilik taslaklarının hazırlanması ve UYÇ’ye yerleştirilmesi
MADDE 12 – (1) Ulusal yeterlilik taslakları, örgün ve yaygın eğitim ve öğretim kurumları, yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları, ulusal meslek standardı hazırlamış kuruluşlar, meslek kuruluşları ile personel belgelendirmesi yapan ve Kuruma yetkilendirilmek üzere ön başvuru yapmış kuruluşlar ya da bunlardan birkaçının müşterek çalışmasıyla bu Yönetmelikte belirtilen esaslara uygun olarak hazırlanır.
(2) Kurumdan herhangi bir ücret ve başka bir hak talep etmeksizin ulusal yeterlilik taslağı hazırlayan veya geliştiren kuruluşlar, hazırladıkları bu taslakları ulusal yeterlilik olarak kabul edilmesi için Kuruma iletebilirler. Taslaklar en az 30 gün süreyle Kurum internet sitesinde kamuoyunun görüşleri alınmak üzere yayınlanır. Taslağı hazırlayan kuruluş, kamuoyunun ve görüşünü aldığı ilgili kurum ve kuruluşların görüş ve önerileri doğrultusunda taslağa son şeklini vererek Kuruma gönderir. Bu taslaklar Daire Başkanlığınca usul yönünden incelenir ve uygun bulunanlar esastan incelenip değerlendirilmek üzere ilgili sektör komitesinin görüşüne sunulur.
(3) Kurum ihtiyaç duyduğunda hizmet bedeli ödeyerek ulusal yeterliliklerin geliştirilmesini sağlayabilir. Bunun için ihtiyaç duyulan hizmet alımı Kurumun tabi olduğu mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilir.
(4) Sektör komitesi, ulusal yeterlilik taslağını ve buna ilişkin Kurum tarafından yapılmış ilgili tüm çalışmaları inceleyerek değerlendirmesini yapar. Sektör komitesinin toplanması, çalışması ve karar oluşturması ilgili mevzuata göre gerçekleştirilir.
(5) Yönetim Kurulu tarafından uygun bulunan taslaklar ulusal yeterlilik olarak kabul edilir ve UYÇ’ye yerleştirilir.
(6) Ulusal yeterlilik taslaklarının hazırlanması, değerlendirilmesi, geçerli kılınmasına ilişkin usul ve esaslar Yönetim Kurulunca belirlenir.
Ulusal yeterliliklerin kullanımı
MADDE 13 – (1) Ulusal yeterlilik çerçevesinde yer alan yeterlilikler Kurumun tasarrufundadır. Ulusal yeterliliklerin yayınlanmasına ve belgelendirme kuruluşlarınca kullanımına ilişkin kurallar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir ve Kurumun internet sitesinde yayınlanır.
(2) Kurum tarafından yetkilendirilen belgelendirme kuruluşları, sınav ve belgelendirme işlemlerini UYÇ’deki yeterlilikleri kullanarak ve bunlara atıfta bulunarak yapar. Kurum tarafından yetkilendirilmemiş hiçbir kişi, kurum ya da kuruluş bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen geçiş dönemi dışında UYÇ’ye atıfta bulunarak sınav ve belgelendirme yapamaz.
(3) UYÇ’de yer alan yeterliliklere göre yetkilendirilme talebinde bulunan ve ilgili yeterlilikte akredite olmamış kuruluşlar, akreditasyon sürecinde kullanmak üzere ilgili yeterliliklere atıf yaparak sınav ve belgelendirme faaliyetinde bulunmak için Kuruma yetkilendirilme ön başvurusu yapar. İlgili kuruluşun yeterliliklere atıf yapabilmesine ilişkin şartlar Kurum tarafından belirlenir ve kuruluşla bu konuda bir sözleşme imzalanır.
(4) Kurum tarafından yetkilendirilmediği veya izin verilmediği halde UYÇ’ye atıfta bulunarak sınav ve belgelendirme işlemi yaptığı tespit edilen kişi, kurum ve kuruluşlar hakkında Kurum tarafından genel hükümlere göre gerekli yasal işlem başlatılır.
Ulusal yeterliliklerin güncellenmesi, değiştirilmesi ve iptali
MADDE 14 – (1) Ulusal yeterliliklerin kaynağını oluşturan ulusal veya uluslararası meslek standartlarında değişiklik olduğunda, değişiklik tarihinden itibaren en geç bir yıl içerisinde bu değişiklikler yeterliliklere yansıtılır.
(2) Ulusal yeterlilik çerçevesindeki yeterliliklerle ilgili değişiklik önerisi yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları, yetkilendirme başvurusu yapmayı planlayan kuruluşlar, eğitim ve öğretim kuruluşları, meslek standardı hazırlayan kuruluşlar ve yeterliliğin etkilediği diğer gerçek ya da tüzel kişiler tarafından gerekçeleriyle birlikte Kuruma iletilir. Daire Başkanlığı öneriyi Sektör Komitesine sunar ve yeterliliğin onaylanmasındaki süreç işletilerek değişiklik önerisi sonuçlandırılır.
(3) Ulusal yeterliliklerde değişiklik yapıldığında yapılan değişikliğin mevcut belgeli kişilere etkisi değerlendirilir; bu kişilerin durumuna ilişkin gerekirse düzenleme yapılır ve bu düzenleme ilgililere herhangi bir yükümlülük getiriyorsa bu durum düzenlemenin uygulanmaya başlanacağı tarihten en az iki ay önce tüm ilgili taraflara yazılı olarak bildirilir, Kurumun ve yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının internet sitelerinde yayımlanır.
(4) Ulusal yeterlilikler, ilgili tarafların talebi üzerine ya da Kurumun tespitiyle;
a) İlgili ulusal yeterliliğe göre 4 yıl süreyle hiçbir yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu bulunmadığında,
b) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu bulunmasına rağmen 3 yıl süreyle hiç belgelendirilme yapılmadığında,
c) İlgili ulusal veya uluslararası meslek standardı yürürlükten kaldırıldığında ya da iptal edildiğinde,
ç) Yeterliliğin geliştirilmesinde öne sürülen gerekçe ortadan kalktığında,
ulusal yeterliliğin askıya alınması, yürürlükten kaldırılması, yeterliliğe göre belgelendirmenin durdurulması ya da yeterliliğin iptal edilmesi teklifiyle işleme alınır. Bu işlemler yeterliliğin onaylanmasına ilişkin sürece tabidir. Yeterliliğin iptali durumunda, iptal edilen yeterliliğe göre verilmiş olan yeterlilik belgelerinin durumu iptal kararında ayrıntılı olarak belirtilir ve Kurumun alması gereken tedbirler belirlenir. UYÇ’den iptal nedeniyle çıkarılan yeterliliklere göre belge sahibi olan ve belgelerinin geçerlilik süresi dolmayan kişilerin, geçerliliği devam eden yeterlilik birimleri bu birimleri içeren başka yeterliliklere göre yapılacak belgelendirmede değerlendirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sınav Değerlendirme Materyali
Belgelendirme için gerekli materyal
MADDE 15 – (1) UYÇ’de yer alan yeterliliklere göre belgelendirme yapılabilmesi için yapılacak sınav ve değerlendirmelerde kullanılacak sınav ve değerlendirme materyali; teorik sınav soruları ve cevapları, pratik sınav soruları ve değerlendirme rehberleri, sınavlarda adayların kullanacağı cevaplandırma-çözüm formları, değerlendirme formları, kontrol listeleri, sözlü sınav soruları ve cevapları, proje hazırlama soruları ve değerlendirme anahtarları, yazılım ve donanım uygulama soruları ve değerlendirme rehberi, vak’a analiz soruları ve çözümleri, hesaplama soruları ve çözümleri; bunlara ilişkin puanlama kılavuzu, şekil, grafik, tablo, resim, görüntü, ses kaydı; iş yeri pratik değerlendirme formları ve rehberleri ve benzeri sınav ve değerlendirmelerin uygulanmasında kullanılacak materyalleri ile uygulama sınavları için gerekli alet, makine ve teçhizata ilişkin bilgileri kapsar.
(2) Her bir yeterlilikte uygulanacak sınav ve değerlendirme yöntemine göre bunlardan hangilerine ihtiyaç duyuluyorsa, gerekli materyal belirlenerek yeterli miktarda hazırlanır.
Sınav materyalinin hazırlanması
MADDE 16 – (1) Belgelendirme için yapılacak sınavlarda kullanılacak sınav ve değerlendirme materyali UYÇ’de yer alan her bir yeterlilik için yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca hazırlanır. Sınav ve değerlendirme materyallerinin tamamı yetkilendirme öncesinde Kuruma teslim edilir ve Kurum tarafından yeterliliklere göre gruplandırılarak ve gizliliği sağlanarak muhafaza edilir. Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları bu materyallere yetkilendirmeden sonra yapacağı eklemeleri ya da iptal ve değişiklikleri sınavlarda kullanıma almadan önce Kuruma iletir.
(2) Kurumun soru bankası Kurumca hazırlanan ya da temin edilen soru ve cevaplar ile yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının akreditasyon sürecinde kullandıkları soru ve cevaplarından oluşur. Yetkilendirilen kuruluşlar akredite oldukları her bir yeterlilik için gerekli olan asgari sayıdaki soru ve cevaplarını Kurum soru bankasına dâhil edilmek üzere Kuruma verir. Kurum tarafından hazırlatılan sınav materyali de ilave edilerek tüm materyal Kurum soru bankasına aktarılır.
(3) Kurum gerekli gördüğünde yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından geliştirilmiş sınav materyalini karşılaştırma, gözlem, kalite kontrol, denetim ve benzer amaçlarla değerlendirmeye alır. Bu değerlendirme Sınav Materyali Değerlendirme Komisyonu tarafından gerçekleştirilir. Sınav Materyali Değerlendirme Komisyonu söz konusu meslek ya da meslek grubuyla ilgili uzmanlığı olan kamu kurum ve kuruluşları, işçi ve işveren örgütleri, meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları veya konuya ilişkin deneyim sahibi kişilerden oluşturulur. Komisyona hangi kurum ve kuruluşlardan kişilerin dâhil olacağı ile çalışmasına ilişkin usul ve esaslar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
(4) Sınav Materyali Değerlendirme Komisyonu değerlendirmesi sonucunda tespit, görüş ve önerilerini Kuruma rapor eder; raporun tamamen veya kısmen uygulamaya konulmasına Yönetim Kurulu karar verir.
(5) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının sınav materyallerinde yetkilendirmeden sonra yaptıkları ilaveler ve değişiklikler, Sınav Materyali Değerlendirme Komisyonunda incelenir. Bu incelemede yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının temsilcileri de bulunur, gerektiğinde sınav materyali üzerinde düzeltme ve geliştirme yapılarak Kurum soru bankasına aktarılır.
(6) Kurum soru bankasından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının yararlanma şartları Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Kurum sınav materyalinin yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının kullanabilmeleri için Kurumda gerekli bilgi-işlem ve donanım altyapısı oluşturulur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Belgelendirme Yapacak Kurum ve Kuruluşların Yetkilendirilmesi
Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun özellikleri ve ölçütleri
MADDE 17 – (1) UYÇ’de tanımlı ulusal yeterliliklere göre verilecek yeterlilik sertifikalarının verilmesinde yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları Kurum tarafından belirlenir. Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu, bir personel belgelendirme kuruluşu olarak UYÇ’de tanımlı ulusal yeterliliklere göre sınav ve belgelendirme faaliyetlerini yürüten, TÜRKAK ya da Avrupa Akreditasyon Birliği bünyesinde çok taraflı tanıma anlaşması imzalamış başka akreditasyon kurumlarınca ilgili yeterliliklerde TS EN ISO/IEC 17024 standardı şartlarına uygun oluşturulmuş sistem dâhilinde akredite edilmiş ve Kurum tarafından yapılan inceleme, denetim ve değerlendirme sonucunda bu Yönetmelikte tanımlanan şartları sağladığı tespit edilen tüzel kişiliğe sahip kurum ve kuruluşlardır.
(2) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun;
a) Yapısının görevlerini yerine getirmeye elverişli olması, akreditasyon için gerekli sisteme, insan kaynaklarına ve teknik, malî ve fizikî özelliklere sahip olması,
b) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarında;
1) Gerçek kişi ya da tüzel kişilik olarak kanunlarda belirtilmiş şirketlerde kurucu, ortak, idareci, müdür veya temsilcilerin,
2) Anonim şirket statüsünde tüzel kişilik kazanmış olan ticari şirketlerde ise, şirket yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür, temsil ve ilzama yetkili yöneticilerin,
3) Dernek, vakıf, birlik, kooperatif, oda, federasyon, konfederasyon, sendika, sektör kuruluşları ve benzeri tüzel kişiliklerde yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile tüzel kişilikleri temsil ve ilzama yetkili yöneticilerin,
4) Yukarıda sayılan tüm gerçek ve tüzel kişilik sahibi kuruluşların belgelendirme süreçlerinde yer alacak yönetici ve uzman personelin,
26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda düzenlenen; devletin güvenliğine, anayasal düzene, milli savunmaya karşı işlenen suçlar ile kaçakçılık, dolandırıcılık, hileli iflas, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hırsızlık, rüşvet, zimmet, irtikâp, ihaleye fesat karıştırma, mal varlığı değerlerini aklama, tefecilik suçları ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununa giren suçlardan hürriyeti bağlayıcı ceza ile hüküm giymemiş olmaları, iştigal ettiği; ticari, meslekî ve sanatsal alanlarda meslek ve sanatının icrasından yasaklanmamış olmaları,
c) Belgelendirme süreçlerinde yer alacak yönetici veya uzman personeli arasında, Kurum tarafından yetkilendirilmiş herhangi bir kuruluşun bu Yönetmeliğin 25 ve 48 inci maddelerine göre son iki yıl içerisinde yetkisinin iptaline kusurlu eylemi ile neden olmuş kişilerin bulunmaması,
ç) Yetkilendirileceği yeterliliklerle ilgili belgelendirme süreçlerini gerçekleştirecek, insan kaynaklarına ve fizikî, malî ve diğer alt yapı imkânlarına sahip olması,
d) Yetkilendirileceği yeterliliklerle ilgili yasal düzenleme bulunuyorsa ilgili düzenlemelerdeki özel şartları taşıması,
gerekir.
(3) Kuruluş yetkilendirileceği kapsamdaki tüm faaliyetlerini başvuru esnasında beyan ettiği adres veya adreslerde gerçekleştirir. Kuruluşa ait yetkilendirileceği yeterliliklerden gezici sınav birimleri bulunanlar, bu birimlerin çalışma ortamına ve koşullarına ilişkin şartlarla birlikte başvuru esnasında beyan edilir. Yeni faaliyet yeri eklenmesi, faaliyet yeri değişikliği ve faaliyet yeri kapatma hallerinde Kuruma 15 gün içinde yazılı bildirimde bulunulur.
(4) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu belgelendirme sürecinin Kurumca uygun görülen bölümünü dışarıdan hizmet alımı ile gerçekleştirebilir. Bu durumda dışarıdan hizmet sağlayan kuruluşun, bu Yönetmelik hükümlerine ve akreditasyon şartlarına uygunluğuna ilişkin kanıtlar başvuru dosyasıyla Kuruma sunulur. Ayrıca yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun dışarıdan hizmet alımı yapılan kuruluşla hizmetin içeriğine ilişkin yaptığı sözleşme başvuru dosyasına eklenir. Dışarıdan hizmet sağlayan kuruluş, akreditasyon kuruluşunun denetimine tabi olmasının yanı sıra yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından da periyodik olarak denetlenir ve denetime ilişkin kayıtlar Kuruma ibraz edilir. Kurumun yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşuna dışarıdan hizmet sağlayan kuruluş üzerinde her türlü denetim yetkisi saklıdır.
Yetkilendirme süreci
MADDE 18 – (1) Yetkilendirilme şartlarını haiz istekli kuruluş Kurumun belirleyeceği usullere göre gerekli bilgi, belge ve yetkilendirilmeyi talep ettiği yeterlilikleri içeren başvuru dosyasını Kuruma sunar. Dosya Kurumca incelenir ve Kurum, gerekli görmesi halinde kuruluşun şartları karşıladığına ilişkin yeterli delil sağlamak üzere istekli kuruluşun yerinde denetime karar verir ve denetim planı hazırlayarak istekli kuruluşa bildirir. Mutabık kalınan programa göre denetim gerçekleştirilerek raporlanır.
(2) Yetkilendirme şartlarından akreditasyon şartını sağlayamayan personel belgelendirme kuruluşları yeterlilik taslağı geliştirme ya da UYÇ’deki yeterliliklere atıf yaparak belgelendirme yapmak amacıyla Kuruma yetkilendirme ön başvurusu yapabilirler. Ön başvuruların değerlendirme işlemleri akreditasyon süreci tamamlandıktan sonra gerçekleştirilir.
(3) Başvuru dosyası, akreditasyon denetim raporları, yapılmışsa Kurum denetim raporu ve tüm bulgular ışığında istekli kuruluşun başvurduğu kapsamda yetkilendirilebilmesine yönelik şartları karşılamadaki yeterliğine ilişkin değerlendirmeler Yönetim Kuruluna sunulur.
(4) Yönetim Kurulu yapacağı değerlendirmeyle başvuruya ilişkin kararını verir. Yönetim Kurulunun yetkilendirmenin uygun olduğuna karar vermesi halinde ilgili kuruluşla sözleşme yapılarak kuruluş yetkilendirilir.
(5) Kurum yetkilendireceği kuruluşlardan bu Yönetmeliğin 54 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde tanımlanan bedeli geçmemek üzere teminat isteyebilir.
(6) Yetkilendirilen kuruluşlar sınavlarda görev alacakların listesini yetkilendirme esnasında Kuruma başvuru evrakı ile birlikte sunar ve listede değişiklik olması durumunda güncel listeyi değişikliği müteakip ilk sınavın yapılmasından önce Kuruma iletir.
Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun yükümlülükleri
MADDE 19 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının uymaları gereken düzenlemeler Kurum tarafından belirlenir. Kuruluş, belgelendirilmek üzere başvuran adaylara yetkilendirildiği kapsamda bu Yönetmelik ve akreditasyon şartlarına uygun hizmet vermekle yükümlüdür. Bu kapsamda kuruluşlar;
a) Her zaman yetkilendirme şartlarına uygun faaliyette bulunmak,
b) Kurum tarafından yetkilendirildiği kapsamdaki belgelendirmeye yetkili olduğunu, Kurumun yetkilendirdiği kapsam dışındaki varsa diğer faaliyetlerinin ise Kurum yetkilendirme kapsamı dışında olduğunu açıkça belirtmek,
c) Kuruma karşı malî yükümlülüklerini zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirmek,
ç) MYK logosunu Kurumca belirlenecek şartlara uygun kullanmak,
d) Yetkilendirilmişlik halini reklam, ilan ve yayınlarında bu Yönetmeliğe ve Kurumca belirlenen şartlara uygun ifade etmek, bu konuda Kurumca yapılabilecek uyarının gereğini gecikmeksizin yerine getirmek,
e) Yetkilendirmenin iptali ya da askıya alınması durumunda yetkilendirildiğine ilişkin her türlü basılı, görsel materyalin kullanımını durdurmak,
zorundadır.
Kuruluşla ilgili değişiklikler
MADDE 20 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu;
a) Bünyesinde gerçekleşen kanuni, ticari ve kurumsal değişiklikler,
b) Yönetim kadrosunda gerçekleşen değişiklikler,
c) Belgelendirme ile ilgili uygulama usul ve esaslarında yapılan değişiklikler,
ç) Yetkilendirilen hizmetlerin kapasitesini, kapsamını ve hizmet sunma kabiliyetini, yetkilendirme şartlarına uyma yeteneğini etkileyen değişiklikler,
d) Yetkilendirildiği faaliyetlerle ilgili personel, teçhizat ve yerleşim değişiklikleri,
e) Varsa sınav ve belgelendirmeyle ilgili dışarıdan hizmet alımı yaptığı kuruluşların değişmesi ya da bu kuruluşlarda yukarıda sıralanan değişikliklerin,
meydana gelmesi halinde bu değişikliğin olduğu tarihten itibaren 15 gün içinde Kuruma yazılı olarak bilgi verir.
(2) Değişiklikle ilgili yetkilendirmenin askıya alınmasını gerektirebilecek bir incelemenin yapılıp yapılmayacağına ilişkin karar Kurum tarafından 15 gün içinde ilgili kuruluşa bildirilir. Bu süreçte kuruluş yetki kapsamındaki faaliyetlerine ara verir. Kurum tarafından yetkilendirmenin askıya alınmasına ilişkin inceleme yapılması kararı alınması halinde yetkilendirme kapsamındaki faaliyete ara verme, inceleme ve değerlendirme sonuçlanıncaya kadar devam eder.
(3) Yukarda belirtilen inceleme ve değerlendirme kuruluşun bildiriminden itibaren 30 gün içinde sonuçlandırılır.
Yetkilendirme süresi
MADDE 21 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu, yetkilendirmeye ilişkin şartları koruduğu ve sözleşme ile belirlenen şartlar yürürlükte olduğu sürece yetkilidir.
Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun izlenmesi
MADDE 22 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun, ilgili akreditasyon kuruluşu tarafından yapılan periyodik denetimlerine ilişkin raporlar denetim tarihinden itibaren en geç bir ay içinde, varsa düzeltici faaliyet kayıtları, düzeltici faaliyetin tamamlanmasından itibaren bir ay içinde Kuruma sunulur. Bu raporlarda, kuruluşun yetkisiyle ilgili Kurum tarafından yetkilendirmeye ilişkin tedbir alınmasını gerektiren hususlar tespit edildiğinde, durum Yönetim Kuruluna sunulur. Tespit yapabilmek için gerektiğinde Kurum tarafından ilave araştırma ve inceleme yapılır ve tedbir alınması gerektiği sonucuna varıldığında, konu Yönetim Kuruluna sunulur.
(2) Kurum, yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun yetkilendirme kapsamındaki faaliyetlerinin, kayıtlarının ve düzenlediği belgelerin izlenmesine ilişkin programlı veya programsız denetimler yapar ya da yaptırır. Programlı denetimler en geç iki yılda bir yapılır. Denetimlere ilişkin usul ve esaslar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir ve ilgili kuruluşla yapılan yetkilendirme sözleşmesine eklenir. Denetim sonucunda hazırlanan raporlarda yetkilendirmeyle ilgili tedbir önerilmiş ise rapor Yönetim Kuruluna sunulur.
ALTINCI BÖLÜM
Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşlarında Sözleşmenin İhlali, Yetkinin
Askıya Alınması, İptali, Sona Ermesi ve Kişisel Sorumluluk
Sözleşmenin ihlali
MADDE 23 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun bu Yönetmelikte tanımlanan şartları ihlal etmesi durumunda, bu Yönetmeliğin 24, 25 ve 26 ncı maddelerinde yer alan yaptırımlar uygulanır.
Yetkinin askıya alınması
MADDE 24 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarına verilen yetkinin askıya alınma nedenleri şunlardır:
a) Kuruluşun akreditasyonunun ilgili akreditasyon kuruluşu tarafından askıya alınmış olması,
b) Yazılı ikaza rağmen logo kullanım usulüne uyulmaması,
c)Kurumun re’sen ya da herhangi bir şikâyet üzerine yaptığı denetimlerde; kuruluşça beyan edilenden farklı bulgulara ulaşılması, yetkinin askıya alınmasını gerektiren hallerin tespit edilmesi ya da 17 nci maddede belirtilen özelliklerden en az birini yitirmesi,
ç) Eğitim/öğretim-belgelendirme ayrımında bu Yönetmeliğin ve akreditasyon kurallarının ihlali,
d) Kuruluşun kasıt olmadan yetki kapsamı dışında Kurum belgeleri vermesi ya da vermeyi taahhüt etmesi,
e) Sınavların şeffaflığını ve güvenilirliğini etkilemeyen kural ihlallerinin tespiti,
f) Ulusal yeterliliklerde yapılan değişikliklerin sınav materyaline zamanında yansıtılmaması,
g) Kuruma verilmesi gereken bilgilerin üst üste en az iki kez zamanında verilmemesi,
ğ) Kuruluşun sözleşmede belirtilen malî veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi,
h) Kurum tarafından planlı denetim için belirlenen tarihin yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından bu denetim programı için üç defa kabul edilmemesi veya planlanan denetim tarihinin yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşundan kaynaklanan nedenlerle iki aydan fazla ertelenmesi,
ı) Kuruluşun, Kurum tarafından yapılmak istenen habersiz denetimi reddetmesi,
i) Kuruluşun kendi isteği ile yetkisinin askıya alınmasını istemesi.
(2) Kurum tarafından yukarıda sıralanan hususlarla ilgili askıya almayı gerektirebilecek bir tespit yapıldığında ilgili kuruluştan söz konusu tespitle ilgili açıklama talep edilir; kuruluştan gelen açıklama ve daha önceki tespitler Daire Başkanlığınca değerlendirilerek askı nedeni oluştuğuna ilişkin kanaate varılması halinde tespit, kuruluşun açıklaması ve değerlendirme Yönetim Kuruluna sunulur.
(3) Yönetim Kurulu konuyla ilgili sunulan belgeleri inceleyerek tespitlerin askıya alma nedeni olup olmadığını değerlendirir ve askı nedeni olduğuna karar verdiğinde kuruluşun yetkisi askıya alınır. Yönetim Kurulunun kararında; asgarî ve azamî askı süresi, askının kaldırılması için gerekli düzeltici faaliyetlerin neler olduğu belirtilir. Askı kararı, kuruluşun yetkilendirildiği tüm yeterlilikleri kapsayabileceği gibi sadece kuruluşun yetkisinin askıya alınmasına neden olan yeterlilik alanları için de uygulanabilir.
(4) Askı süresi; askı nedeninin mahiyetine ve askı nedeninin düzeltilmesi için gerekli süreye göre, en az dört ay en çok on iki aydır. Belirlenen süre sonunda gerekli düzeltici önlemler başlatılmakla birlikte tamamlanamamış ise, ilgili kuruluşun talebi üzerine askı hali Yönetim Kurulunun belirlediği ek süreye kadar devam eder. Yetkisi askıya alınan kuruluşun askıya alındığı yeterlilikler ile askı süresine ilişkin bilgiler Kurumun internet sitesinde askı süresince yayınlanır.
Yetkinin iptali ve sona ermesi
MADDE 25 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarına verilen yetkinin iptal edilme nedenleri şunlardır:
a) Kuruluşun akreditasyonunun ilgili akreditasyon kuruluşu tarafından iptal edilmesi,
b) Kuruluşun sahte belge düzenlemesi,
c) Sınav ve belgelendirme kayıtlarında tahrifat yapması,
ç) Kuruluşun kasten yetki kapsamı dışında Kurum belgeleri vermesi ya da vermeyi taahhüt ettiğinin tespiti,
d) Kurum tarafından yapılan denetimlerde yetkilendirmenin iptaline neden olacak önemde yanıltıcı beyanda bulunduğunun tespiti,
e) Kurumun re’sen ya da herhangi bir şikâyet üzerine yaptığı denetimlerde yetkilendirmenin iptalini gerektiren hallerin tespit edilmesi,
f) Kuruluşun sınav, belgelendirme ve eğitim kayıtlarında sahtecilik ve usulsüzlük tespiti,
g) Sınavların şeffaflığını ve güvenilirliğini etkileyen kural ihlallerinin tespiti,
ğ) Kurum tarafından yapılacak planlı denetim talebinin gerekçe olmaksızın reddedilmesi ya da planlanan denetim tarihinin kuruluştan kaynaklanan nedenlerle 6 aydan fazla ertelenmesi,
h) Kuruluşun iki yıl içinde 24 üncü maddenin birinci fıkrasının (i) bendinde belirtilen husus dışında aynı nedenden dolayı iki kez yetkisinin askıya alınması,
ı) Kuruluşun kendi isteği ile yetkisinin iptal edilmesini istemesi,
i) Kuruluşun faaliyetlerine son vermesi, iflası, kapanması,
j) Kuruluşun yetkisi askıya alındıktan sonra belirlenen düzeltici faaliyetleri yerine getirememesi veya verilen ek süreye rağmen tamamlayamaması.
(2) Kurum tarafından yukarıda sıralanan hususlarla ilgili yetki iptalini gerektirebilecek bir tespit yapıldığında ilgili kuruluştan söz konusu tespitle ilgili açıklama talep edilir; kuruluştan gelen açıklama ve daha önceki tespitler Daire Başkanlığınca değerlendirilerek iptal nedeni oluştuğuna ilişkin kanaate varılması halinde tespit, kuruluşun açıklaması ve değerlendirme Yönetim Kuruluna sunulur.
(3) Yönetim Kurulu konuyla ilgili sunulan belgeleri inceleyerek tespitlerin iptal nedeni olup olmadığını değerlendirir ve iptal nedeni olduğuna karar verdiğinde kuruluşun yetkisi iptal edilir. İptal kararı, kuruluşun yetkilendirildiği tüm yeterlilikleri kapsayabileceği gibi sadece kuruluşun yetkisinin iptal edilmesine neden olan yeterlilik alanları için de uygulanabilir.
(4) Kurum tarafından yetkisi iptal edilen kuruluşun yeni yetkilendirme başvurusu iptal tarihinden itibaren en az iki yıl geçmeden değerlendirmeye alınmaz.
Kişisel sorumluluk
MADDE 26 – (1) Kuruluşun yetkisinin iptal edilmesine 25 inci maddenin birinci fıkrasının (b), (c), (ç) ve (f) bentleri kapsamında kasıtlı eylemi ile neden olan kişiler MYK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşların sınav, belgelendirme ve eğitim akreditasyon süreçlerinde görev almaktan süresiz olarak menedilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Belgelendirme Başvurusu, Sınav, Değerlendirme, Belgelendirme Kararı ve
Sertifika Düzenlenmesi
Başvuru
MADDE 27 – (1) UYÇ’deki yeterliliklere göre yeterliğini belgelendirmek ve Kurum belgelerini edinmek isteyen kişiler, Kurum tarafından yetkilendirilmiş bir belgelendirme kuruluşuna başvurur. Yeterliliklere göre yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının güncel listesi Kurumun internet sitesinde yayınlanır. Adaylar, belgelendirilmek istedikleri yeterliliğe göre istediği yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunu seçebilir.
(2) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları ilgili yeterlilikte yer alan başvuru şartlarına göre belgelendirme başvurularını değerlendirir ve uygun olanları kabul eder. Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları kişilerin başvuru için ihtiyaç duyabileceği bilgileri içeren basılı veya görsel materyalleri hazırlar ve ilgililerin erişimi için gerekli altyapıyı oluşturur.
Kayıtlar
MADDE 28 – (1) Kabul edilen başvurulara ilişkin kayıtlar yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından saklanır. Başvuru listesi ve başvuranlara ilişkin bilgiler sınavdan önce elektronik ortamda Kuruma iletilir. Kuruma iletilen listede bilgileri bulunmayan kişiler ilgili sınava kabul edilemez.
Sınavın kapsamı
MADDE 29 – (1) Sınavlar, ilgili yeterlilik için geliştirilmiş belgelendirme programında tanımlanan kapsam ve yöntem dâhilinde gerçekleştirilir.
Soru seçimi
MADDE 30 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu teorik ve uygulama sınavlarında kullanacağı soruları, ulusal yeterlilikte tanımlanan dağılıma uygun olacak şekilde, kendi soru bankasından ve gerektiğinde Kurum soru bankasından yararlanarak belirler.
Sınav programı ve sınav
MADDE 31 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları sınav programlarını sınavdan en geç bir hafta önce Kuruma bildirirler. Sınav programlarında; hangi yeterliliklerden sınav yapılacağı, yeterliliklerin seviyesi, teorik ve uygulama sınavlarının yeri, sınavların saati, sınav görevlileri ve gözlemcileri, sınava katılacak aday sayısı ve gerekli diğer bilgiler yer alır. Bu bilgilerde değişiklik olması halinde, değişiklikler en geç sınavdan iki iş günü öncesine kadar Kuruma bildirilir.
(2) Teorik ve uygulama sınavları, yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca ilgili ulusal yeterlilikte belirtilen usul ve esaslara göre, Kuruma bildirilen sınav programına uygun olarak gerçekleştirilir.
Sınav sonuçları
MADDE 32 – (1) Sınav sonuçları yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun görevlendirdiği sınav heyeti tarafından değerlendirme kriterlerine göre belirlenir. Sınav sonucunda adayların sınavın her bir bölümünden aldığı puan, puanın başarı şartlarını sağlayıp sağlamadığına ilişkin tespit ile sınava ilişkin diğer kayıtlar yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun belgelendirme kararını verecek organına sunulur.
Belgelendirme kararı
MADDE 33 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun belgelendirme konusunda yetkili organı sınav heyetinin raporunu ve diğer kayıtları inceleyerek belge almaya hak kazanan adayları belirler. Belge almaya hak kazananların listesi ile sınava ilişkin diğer bilgiler Kuruma elektronik ortamda iletilir.
(2) Belge almaya hak kazananların listesi her sayfası yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu adına belgeleri imzalamaya yetkili kişi tarafından imzalanmış olarak Kuruma iletilir. Bu listelerde yer alanlara MYK yeterlilik sertifikası verilmesi için Yönetim Kurulu onayına sunulur. Yönetim Kurulu onayının ardından MYK sertifikaları düzenlenir.
Sertifika düzenlenmesi
MADDE 34 – (1) Sertifika düzenlenmesi kararı verilen adaylara, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından listenin Kuruma iletilmesinden itibaren en geç 30 gün içinde Kurum tarafından onaylanmış belgelendirildiği yeterliliği, seviyesini, belge tarihini, geçerlilik süresini ve diğer gerekli bilgileri içeren ve şekli Kurumca belirlenen sertifika düzenlenir. Gerekli görülen ulusal yeterliliklerde cüzdan tipi kart ya da başka biçimlerde ilave belgeler düzenlenebilir. Sertifikaların benzersiz numaralarla ve gerekli diğer önlemler ile güvenliği sağlanır. Verilecek sertifikalar yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu adına sertifikaları imzalamaya yetkili kişi ve Kurum adına Kurum Başkanı veya Kurum Başkanının bu konudaki yetkisini devrettiği Kurum yetkilisi tarafından imzalanır. Sertifikalar Kurum tarafından onaylandıktan sonra yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu aracılığıyla ilgili kişilere ulaştırılır.
(2) Başarılı olan adaylara verilen her bir yeterlilik belgesi için geçerli olan “MYK Sertifika Masraf Karşılığı” yeterlilik belgelerinin düzenlenmesine ilişkin Yönetim Kurulunun onayından önce Kurum hesaplarına aktarılır.
Kayıtların tutulması
MADDE 35 – (1) MYK yeterlilik sertifikası düzenlenen adayların başvuru, sınav ve belgelendirilmesine ilişkin kayıtlar yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından kayıtların saklanması uygulama usul ve esasları doğrultusunda sertifikaların geçerlilik süresinin en az iki katı kadar saklanır.
(2) Başvuran ya da belgelendirilen adayların kişisel bilgilerinde olabilecek değişiklikler yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunca güncellenir ve değişiklikten itibaren 15 gün içinde yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından Kuruma iletilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Eğitim ve Öğretim Kurumlarının Akreditasyonu
Akredite eğitim ve öğretim
MADDE 36 – (1) Akredite eğitim ve öğretimler, akredite eğitim kuruluşlarınca verilir.
Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşu
MADDE 37 – (1) Akredite eğitim kuruluşu olmak isteyen eğitim ve öğretim kuruluşları, Kurum tarafından belirlenmiş eğitim akreditasyon kuruluşları tarafından akredite edilir.
(2) Akredite eğitim şartı bulunan ulusal yeterliliklere ilişkin eğitim ve öğretim kuruluşlarının akreditasyonunda yetkilendirilecek eğitim akreditasyon kuruluşu; varsa bu konudaki kanun veya uluslararası sözleşme hükümlerine göre tespit edilir.
(3) Kamu eğitim ve öğretim kurumlarının akreditasyonunda yetkilendirilmek üzere ilgili bakanlıklar, kurumlar ile işçi, işveren ve meslek örgütleri temsilcilerinden bir kurul oluşturulur. Bu kurulun oluşturulmasına ve çalışmasına ilişkin usul ve esaslar; ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşların birlikte düzenleyecekleri bir protokolle belirlenir.
Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşu için temel şartlar
MADDE 38 – (1) Kurum tarafından yetkilendirilecek eğitim akreditasyon kuruluşunun;
a) Gerçek kişi ya da tüzel kişilik olarak kanunlarda belirtilmiş şirketlerde kurucu, ortak, idareci, müdür veya temsilcilerin,
b) Anonim şirket statüsünde tüzel kişilik kazanmış olan ticari şirketlerde ise, şirket yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür, temsil ve ilzama yetkili yöneticilerin,
c) Dernek, vakıf, birlik, kooperatif, oda, federasyon, konfederasyon, sendika, sektör kuruluşları ve benzeri tüzel kişiliklerde yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile tüzel kişilikleri temsil ve ilzama yetkili yöneticilerin,
ç) Yukarıda sayılan tüm gerçek ve tüzel kişilik sahibi kuruluşların belgelendirme süreçlerinde yer alacak yönetici ve uzman personelin,
Türk Ceza Kanununda düzenlenen; devletin güvenliğine, anayasal düzene, milli savunmaya karşı işlenen suçlar ile kaçakçılık, dolandırıcılık, hileli iflas, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hırsızlık, rüşvet, zimmet, irtikâp, ihaleye fesat karıştırma, mal varlığı değerlerini aklama, tefecilik suçları ile Terörle Mücadele Kanununa giren suçlardan hürriyeti bağlayıcı ceza ile hüküm giymemiş olmaları, iştigal ettiği; ticari, meslekî ve sanatsal alanlarda meslek ve sanatının icrasından yasaklanmamış olmaları gerekir.
(2) Akreditasyon süreçlerinde yer alacak yönetici veya uzman personeli arasında, Kurum tarafından yetkilendirilmiş herhangi bir kuruluşun bu Yönetmeliğin 25 ve 48 inci maddelerine göre son iki yıl içerisinde yetkisinin iptaline kusurlu eylemi ile neden olmuş kişilerin bulunmaması gerekir.
(3) Yetkilendirileceği alanla ilgili akreditasyon süreçlerini gerçekleştirecek insan kaynaklarına ve fizikî, malî ve diğer altyapı imkânlarına sahip olması gerekir. Yetkilendirileceği yeterliliklerle ilgili yasal düzenleme bulunuyorsa ilgili düzenlemelerdeki özel şartları taşımak zorundadır.
(4) Kuruluş yetkilendirileceği kapsamdaki tüm faaliyetlerini başvuru esnasında beyan ettiği adres veya adreslerde gerçekleştirir. Yeni faaliyet yeri eklenmesi, faaliyet yeri değişikliği ve faaliyet yeri kapatma hallerinde Kuruma 15 gün içinde yazılı bildirimde bulunulur.
(5) Kuruluş dışından hizmet alımı yapılması durumunda hizmet alımı yapılan kuruluşun bu Yönetmelik hükümlerine, yetkilendirme şartlarına uygunluğuna ilişkin kanıtlar başvuru esnasında Kuruma sunulur. Dışarıdan hizmet sağlayan kuruluşla hizmet alımına ilişkin bir sözleşme yapılır ve bu sözleşme de Kuruma sunulur. Dışarıdan hizmet sağlayan kuruluş yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşu tarafından düzenli aralıklarla denetlenir ve denetime ilişkin kayıtlar Kuruma sunulur. Kurumun dışarıdan hizmet sağlayan kuruluş üzerinde her türlü denetim yetkisi saklıdır. Kurum gerekli gördüğünde akreditasyona ilişkin bazı süreçlerin hizmet alımını sınırlandırabilir.
(6) Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşu veya kuruluşun ait olduğu tüzel kişilik, akreditasyon hizmeti vereceği kuruluşlarla aynı hizmetleri veremez ve bu kuruluşlara akreditasyon konusunda danışmanlık yapamaz.
Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşunun teknik ve sistem ölçütleri
MADDE 39 – (1) Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşunun, asgari aşağıda belirtilen hususları ihtiva eden ve Kurum tarafından belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde teknik ve sistem alt yapısına sahip olması gerekir:
a) Kuruluşun, Kurum tarafından, denetim ve gözlem yapılmasına imkân verecek şekilde; gerekli olan dokümantasyon ve kayıt sistemine sahip olması,
1) Kuruluşun, üst yönetiminin ve akreditasyon hizmetinin kalitesini etkileyecek diğer personelin görevlerini, sorumluluklarını ve yetkilerini belirten yapının tamamını yazılı hale getirmesi,
2) Kuruluşun, akreditasyon işlemine katılacak olan personelinin çalışma esaslarına, görev ve sorumluluklarına ilişkin bağlayıcı kuralları olması ve bu kuralların yazılı hale getirilmesi,
3) Akredite edilecek eğitim ve öğretim kurumlarıyla yapılan her türlü sözleşmenin kayıt altına alınması ve muhafaza edilmesi,
4) Eğitim ve öğretim kurumlarına ilişkin, akreditasyon sürecini ve sonucunu olumsuz etkileyebilecek dokümanların kayıt altına alınması,
5) Akreditasyonlara ilişkin şikâyetlerin kayıt altına alınması ve değerlendirilmesi.
b) Akreditasyona tabi olacak eğitim ve öğretim kuruluşunun hangi yeterliliklere göre akredite edildiğinin net olarak ortaya konması; akreditasyon kuruluşunun, ilgili standartlara, MYK kılavuzlarına veya diğer dokümanlara atıfta bulunarak akreditasyon faaliyetlerini net bir şekilde açıklaması,
c) Kuruluşun, akredite edeceği eğitim ve öğretim kurumlarının gözetim ve denetimi ile başvuru dosyalarının teknik olarak incelemesini yapabilecek uzman kadroya sahip olması,
ç) Kuruluşun bir yönetim sistemi oluşturması, uygulaması, sürdürmesi ve etkinliğini sürekli iyileştirmesi,
d) Kuruluşun politikaları ile usul ve esaslarının ayırımcı olmayan bir şekilde uygulanması; akreditasyonun, eğitim ve öğretim kurumunun büyüklüğü veya herhangi bir birlik ya da gruba üyelik şartına bağlı olmaması,
e) Kuruluş tarafından akreditasyon sırasında uygulanacak plan ve usul ve esasların akredite olmak isteyen kuruluşların erişimine açık olması,
f) Kuruluşun, ilgili taraflarla ilişkilerini tanımlaması, analiz etmesi, yazılı hale getirmesi, menfaat çatışması riski bulunan durumlarda uygun tedbirlerin alınması,
g) Kuruluşun, faaliyetlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli olan malî kaynaklara sahip olması, bunu kayıtlarla veya dokümanlarla göstermesi; gelir kaynaklarını beyan etmesi,
ğ) Kuruluşun faaliyetlerinden kaynaklanacak sorumlulukları karşılayacak düzenlemelere sahip olması,
h) Kuruluşun, yapılan işlerin tipine, kapsamına ve hacmine uygun bir yönetim sistemi uygulaması, akreditasyon işlemlerinin uygulanabilir bütün şartlarının el kitabında veya ilgili dokümanlarda ele alması; dokümanların bütün personel için erişilebilir olması ve sistem usul ve esaslarının etkin olarak uygulanmasının sağlanması.
Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşlarının belirlenme süreci
MADDE 40 – (1) Gerekli şartları haiz istekli kuruluş Kurumun belirleyeceği usul ve esaslara göre gerekli bilgi, belge ve yetkilendirilmeyi talep ettiği eğitim ve öğretim alanlarını içeren başvuru dosyasını Kuruma sunar. Dosya Kurumca incelenir ve Kurum kuruluşun şartları karşıladığına ilişkin yeterli delil sağlamak üzere istekli kuruluşun yerinde denetimi ile ilgili plan hazırlayarak istekli kuruluşa bildirir. Mutabakata varılan tarihlerde Kurum personelince ya da konuya ilişkin uzmanlığı olan TÜRKAK gibi ilgili kurum ve kuruluşların uzman personelince denetim gerçekleştirilerek, denetim sonucunda rapor hazırlanır ve Kuruma iletilir.
(2) Daire Başkanlığı başvuru dosyası, denetim raporu ve tüm bulgular ışığında istekli kuruluşun başvurduğu kapsamda yetkilendirilebilmesine yönelik şartları karşılamadaki yeterliğine ilişkin görüş ve değerlendirmelerini Yönetim Kuruluna sunar.
(3) Yönetim Kurulu yapacağı değerlendirmeyle başvuruya ilişkin kararını verir. Yönetim Kurulunun yetkilendirmenin uygun olduğuna karar vermesi halinde ilgili kuruluşla sözleşme yapılarak kuruluş yetkilendirilir.
(4) Yetkilendirilen kuruluşlar akreditasyon denetimlerinde görev alacak denetçilerinin listesini Kuruma başvuru evrakı ile birlikte sunar ve listede değişiklik olması durumunda güncel listeyi, değişikliği müteakip ilk denetimin yapılmasından önce Kuruma iletilir.
(5) Kurum, yetkilendireceği eğitim akreditasyon kuruluşlarından bu Yönetmeliğin 54 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde tanımlanan bedeli geçmemek üzere teminat isteyebilir.
Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşunun yükümlülükleri
MADDE 41 – (1) Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşlarının uymaları gereken düzenlemeler Kurum tarafından belirlenir. Kuruluş bu kapsamda;
a) Her zaman yetkilendirme şartlarına uygun faaliyette bulunmak,
b) Sadece yetkilendirildiği kapsamda Kurum tarafından akreditasyon için yetkili olduğunu beyan etmek,
c) Akredite edeceği kuruluşlarla aynı hizmeti vermemek, akredite edeceği kuruluşlara akreditasyon konusunda danışmanlık yapmamak,
ç) Kuruma karşı malî yükümlülüklerini zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirmek,
d) MYK logosunu Kurumca belirlenecek şartlara uygun kullanmak,
e) Yetkilendirilmişlik halini reklâm, ilan ve yayınlarında bu Yönetmelik ve Kurumca belirlenen şartlara uygun ifade etmek, bu konuda Kurumca yapılabilecek uyarının gereğini gecikmeksizin yerine getirmek,
f) Yetkilendirmenin iptali ya da askıya alınması durumunda yetkilendirildiğine ilişkin her türlü basılı, görsel materyalin kullanımını durdurmak,
zorundadır.
Güncel listelerin oluşturulması
MADDE 42 – (1) Yetkilendirilen eğitim akreditasyon kuruluşları ile bu kuruluşlar tarafından akredite edilen eğitim ve öğretim kuruluşlarının güncel listeleri Kurumun internet sitesinde ilgililerin erişimine açık olarak tutulur.
Kuruluşla ilgili değişiklikler
MADDE 43 – (1) Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşu;
a) Bünyesinde gerçekleşen kanuni, ticari ve kurumsal değişiklikler,
b) Yönetim kadrosunda gerçekleşen değişiklikler,
c) Yetkilendirildiği faaliyetlerle ilgili usul ve esaslarında yapılan değişiklikler,
ç) Yetkilendirildiği faaliyetlerle ilgili personel, yerleşim ve mekân değişiklikleri,
d) Varsa akreditasyonla ilgili dışarıdan hizmet alımı yaptığı kuruluşların değişmesi ya da bu kuruluşlardaki yukarıda sıralanan değişikliklerin gerçekleşmesi,
e) Yetkilendirildiği hizmetlerin kapasitesini, kapsamını ve hizmet sunma kabiliyetini, bu Yönetmelik şartlarına uyma yeteneğini etkileyen değişikliklerin,
meydana gelmesi halinde değişikliğin olduğu tarihten itibaren 15 gün içinde Kuruma yazılı olarak bilgi verir.
(2) Değişiklikle ilgili yetkilendirmenin askıya alınmasını gerektirebilecek bir incelemenin yapılıp yapılmayacağına ilişkin karar Kurum tarafından 15 gün içinde ilgili kuruluşa bildirilir. Bu süreçte kuruluş yetki kapsamındaki faaliyetlerine ara verir. Kurum tarafından yetkilendirmenin askıya alınmasına ilişkin inceleme yapılması kararı alınması halinde yetkilendirme kapsamındaki faaliyete ara verme, inceleme ve değerlendirme sonuçlanıncaya kadar devam eder.
(3) Bahse konu inceleme ve değerlendirme kuruluşun bildiriminden itibaren 30 gün içinde sonuçlandırılır.
Yetkilendirme süresi
MADDE 44 – (1) Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşu, yetkilendirmeye ilişkin şartları koruduğu ve sözleşme ile belirlenen şartlar yürürlükte olduğu sürece yetkilidir.
Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşunun izlenmesi
MADDE 45 – (1) Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşu periyodik olarak Kurum tarafından belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde denetlenir.
(2) Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşu akreditasyon denetim programlarını denetimlerden en geç iki hafta önce Kuruma bildirirler. Denetim programında denetçiler, denetlenen eğitim ve öğretim kuruluşu hakkında bilgiler, denetim kapsamı, denetim tarih ve planlaması belirtilir. Değişiklik olması halinde denetimden önceki gün mesai saati sonuna kadar Kuruma bildirilir.
(3) Kurum, yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşlarının akreditasyonla ilgili tüm faaliyetlerini ve kayıtlarını programlı ve programsız olarak denetleyebilir veya denetletebilir. Denetimlere ilişkin usul ve esaslar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir ve ilgili kuruluşla yapılan sözleşmeye eklenir. Denetim sonucunda hazırlanan raporlarda yetkilendirmeyle ilgili tedbir önerilmiş ise rapor Yönetim Kuruluna sunulur.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Yetkilendirilmiş Eğitim Akreditasyon Kuruluşlarında Sözleşmenin İhlali, Yetkinin
Askıya Alınması, İptali, Sona Ermesi ve Kişisel Sorumluluk
Sözleşmenin ihlali
MADDE 46 – (1) Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşlarının bu Yönetmelikte tanımlanan şartları ihlal etmesi durumunda, bu Yönetmeliğin 47, 48 ve 49 uncu maddelerinde yer alan yaptırımlar uygulanır.
Yetkinin askıya alınması
MADDE 47 – (1) Yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşlarının yetkilerinin askıya alınma nedenleri şunlardır:
a) Kurumun re’sen ya da herhangi bir şikâyet üzerine yaptığı denetimlerde; kuruluşça beyan edilenden farklı bulgulara ulaşılması, yetkinin askıya alınmasını gerektiren hallerin tespit edilmesi ya da 38 ve 39 uncu maddelerde belirtilen özelliklerden en az birini yitirmesi,
b) Yazılı ikaza rağmen logo kullanım usulüne uyulmaması,
c) Kuruluşun kasıt olmadan yetki kapsamı dışında akreditasyon yapması,
ç) Kuruluşun sözleşmede belirtilen malî veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi,
d) Akredite ettiği veya edeceği kuruluşlara akreditasyon konusunda danışmanlık hizmeti sağladığının tespit edilmesi,
e) Kuruma verilmesi gereken bilgilerin üst üste en az iki kez zamanında verilmemesi,
f) Kuruluşun, Kurum tarafından yapılmak istenen habersiz denetimi reddetmesi,
g) Kurum tarafından planlı denetim için belirlenen tarihin bu denetim programı için üç defa kabul edilmemesi veya planlanan denetim tarihinin yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşundan kaynaklanan nedenlerle iki aydan fazla ertelenmesi,
ğ) Kuruluşun kendi iradesi ile yetkisinin askıya alınması talebi.
(2) Kurum tarafından yukarıda sıralanan hususlarla ilgili askıya almayı gerektirebilecek bir tespit yapıldığında ilgili kuruluştan söz konusu tespitle ilgili açıklama talep edilir; kuruluştan gelen açıklama ve daha önceki tespitler Daire Başkanlığınca değerlendirilerek askı nedeni oluştuğuna ilişkin kanaate varılması halinde tespit, kuruluşun açıklaması ve değerlendirme Yönetim Kuruluna sunulur.
(3) Yönetim Kurulu konuyla ilgili sunulan belgeleri inceleyerek askıya alma nedeni olup olmadığını değerlendirir ve askı nedeni olduğuna karar verdiğinde kuruluşun yetkisi askıya alınır. Yönetim Kurulunun kararında; asgari ve azami askı süresi, askının kaldırılması için gerekli düzeltici faaliyetlerin neler olduğu belirtilir. Askı kararı, kuruluşun yetkilendirildiği tüm yeterlilikleri kapsayabileceği gibi sadece kuruluşun yetkisinin askıya alınmasına neden olan yeterlilik alanları için de uygulanabilir.
(4) Askı süresi; askı nedeninin mahiyetine ve askı nedeninin düzeltilmesi için gerekli süreye göre, en az dört ay en çok on iki aydır. Belirlenen süre sonunda gerekli düzeltici önlemler başlatılmakla birlikte tamamlanamamış ise, ilgili kuruluşun talebi üzerine askı hali Yönetim Kurulunun belirlediği ek süreye kadar devam eder. Yetkisi askıya alınan kuruluşun askıya alındığı yeterlilikler ile askı süresine ilişkin bilgiler Kurumun internet sitesinde askı süresince yayınlanır.
Yetkinin iptali ve sona ermesi
MADDE 48 – (1) Eğitim akreditasyon kuruluşlarına verilen yetkinin iptal edilme nedenleri şunlardır:
a) Kuruluşun sahte akreditasyon belgesi düzenlemesi,
b) Akreditasyon kayıtlarında tahrifat yapması,
c) Kuruluşun kasten yetki kapsamı dışında akreditasyon yapması,
ç) Kurumun re’sen ya da şikâyet üzerine yaptığı denetimlerde yetkinin iptalini gerektiren hallerin tespit edilmesi,
d) Kuruluşun akreditasyon kayıtlarında sahtecilik ve usulsüzlük,
e) Kurum tarafından yapılacak planlı denetim talebinin gerekçe olmaksızın reddedilmesi ya da planlanan denetim tarihinin kuruluştan kaynaklanan nedenlerle 6 aydan fazla ertelenmesi,
f) Kuruluşun kendi isteği ile yetkisinin iptal edilmesini istemesi,
g) Kuruluşun faaliyetlerine son vermesi, iflası, kapanması,
ğ) Kuruluşun iki yıl içinde 47 nci maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendinde belirtilen husus dışında aynı nedenden dolayı iki kez yetkisinin askıya alınması.
(2) Kurum tarafından yukarıda sıralanan hususlarla ilgili yetki iptalini gerektirebilecek bir tespit yapıldığında ilgili kuruluştan söz konusu tespitle ilgili açıklama talep edilir; kuruluştan gelen açıklama ve daha önceki tespitler Daire Başkanlığınca değerlendirilerek iptal nedeni oluştuğuna ilişkin kanaate varılması halinde tespit, kuruluşun açıklaması ve değerlendirme Yönetim Kuruluna sunulur.
(3) Yönetim Kurulu konuyla ilgili sunulan belgeleri inceleyerek tespitlerin iptal nedeni olup olmadığını değerlendirir ve iptal nedeni olduğuna karar verdiğinde kuruluşun yetkisi iptal edilir. İptal kararı, kuruluşun yetkilendirildiği tüm yeterlilikleri kapsayabileceği gibi sadece kuruluşun yetkisinin iptal edilmesine neden olan yeterlilik alanları için de uygulanabilir.
(4) Kurum tarafından yetkisi iptal edilen kuruluşun yeni yetkilendirme başvurusu iptal tarihinden itibaren en az iki yıl geçmeden değerlendirmeye alınmaz.
Kişisel sorumluluk
MADDE 49 – (1) Kuruluşun yetkisinin iptal edilmesine 48 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (d) bentleri kapsamında kasıtlı eylemi ile neden olan kişiler Kurum tarafından yetkilendirilmiş kuruluşların sınav, belgelendirme ve eğitim akreditasyon süreçlerinde görev almaktan süresiz olarak menedilir.
ONUNCU BÖLÜM
Eğitim ve Öğretim Kuruluşlarının Akredite Edilmesi, Eğitim/Öğretim ve
Belgelendirme Faaliyetlerinin Ayrımı
Akreditasyon için gerekli standartların tespit edilmesi
MADDE 50 – (1) Eğitim ve öğretim kuruluşlarının akreditasyonunda esas alınacak değerlendirme ölçütleri, MEB, YÖK, eğitim akreditasyon kuruluşları ve işçi, işveren ve meslek kuruluşlarının görüşleri alınarak Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Bu ölçütler Kurumun internet sitesinde yayınlanır.
Eğitim ve öğretim kuruluşlarının akredite edilme süreci
MADDE 51 – (1) Eğitim ve öğretim kuruluşlarının akreditasyonunda uygulanacak süreçler eğitim akreditasyon kuruluşları, diğer ilgili taraflar ve Kurumun ortak çalışması ile belirlenir.
Akredite eğitim ve öğretim kuruluşlarının izlenmesi
MADDE 52 – (1) Akredite eğitim ve öğretim merkezlerinin periyodik denetimi eğitim ve öğretim kurumlarının akreditasyonunda yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşunca yapılır. Eğitim ve öğretim kuruluşlarının periyodik denetimine ilişkin yıllık planları Kuruma bildirilir. Bu denetimlerde Kurum gerekli görmesi halinde temsilci bulundurabilir; Kurum ayrıca ihtiyaç duyduğunda eğitim ve öğretim kurumlarının akreditasyonunda yetkilendirilmiş eğitim akreditasyon kuruluşlarını ve akredite edilmiş eğitim ve öğretim kuruluşlarını planlı ya da plansız olarak denetleyebilir, izleyip değerlendirebilir.
Eğitim/öğretim ve belgelendirme faaliyetlerinin ayrımı
MADDE 53 – (1) Akreditasyon kuralları gereği yetkilendirilecek sınav ve belgelendirme kuruluşları sınav ve belgelendirme ile ilgili süreçlerinde bu faaliyetlerin tarafsızlığını ve güvenilirliğini sağlayacak önlemleri alır.
(2) Adayın eğitim veya öğretiminde görev alan eğitici veya öğreticiler, eğitim veya öğretiminde görev aldığı adayın sınavında ve değerlendirmesinde yer alamaz. Ancak eğitici veya öğretici, adayın eğitim/öğretimini tamamlamasından itibaren en az iki yıl geçmiş olması ve sınav ve değerlendirmenin bir heyet tarafından yapılması şartıyla; eğitim veya öğretiminde görev aldığı adayın sınav heyetinde bulunabilir.
(3) Eğitim veya öğretim hizmeti veren kuruluş ile sınav veya belgelendirmeyi yapan yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının farklı kuruluşlar olması esastır. Ancak eğitim veya öğretim yapan birim ile sınav yapan birim ve bu birimlerde görev yapanlar arasında ast üst ilişkisinin olmaması ve değerlendirme heyetinde tüzel kişilik mensupları dışından üye bulunması halinde aynı tüzel kişiliğe bağlı birimlerde eğitim/öğretim ve sınav faaliyetleri gerçekleştirilebilir.
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Malî Hükümler
Kurum faaliyetleriyle ilgili bedeller
MADDE 54 – (1) Kurum faaliyetleriyle ilgili aşağıda tanımlanan bedeller uygulanır. Bu bedeller Yönetim Kurulu tarafından yıllık olarak belirlenir:
a) Belge masraf karşılığı: Kurumun yetkilendirdiği kuruluşların düzenlediği sınava katılarak başarılı olan adaydan alınan ve belgenin türü ve seviyelerine göre belirlenen masraf karşılığıdır.
b) Yetkilendirme başvuru masraf karşılığı: Sınav ve belgelendirme faaliyetleri ile eğitim ve öğretim kuruluşlarının akreditasyonu konusunda Kurumdan yetkilendirme talebinde bulunan kuruluşların başvurularının değerlendirilmesi için müracaatçı kuruluştan alınan masraf karşılığıdır.
c) Yıllık aidat: Kurumun sınav ve belgelendirme alanında yetkilendirdiği kuruluşlar ile eğitim ve öğretim kuruluşlarının akreditasyonunda yetkilendirilen kuruluşlardan yıllık olarak alınan aidatlardır. Yıl içindeki yetkilendirmelerde ve yetkinin yıl tamamlanmadan sona ermesi hallerinde yıllık aidat kıst olarak belirlenir.
ç) Denetim bedeli: Sınav ve belgelendirme faaliyetleri ile eğitim ve öğretim kuruluşlarının akreditasyonu konusunda Kurumdan yetkilendirme talebinde bulunan kuruluşların ilk uygunluk değerlendirmesi ile yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının periyodik denetimi amacıyla ilgili müracaatçı kuruluşların merkezlerinde ve faaliyette bulunduklarını beyan ettikleri tesislerde Kurum personelinin ya da Kurum adına görevlendirilenlerin yerinde yaptıkları inceleme ve denetimleri ile düzenledikleri rapor karşılığında alınan bedeldir. Adam-gün üzerinden belirlenir ve raporlama ve ön hazırlık dâhil gerçekleşen süre kişi sayısı ile çarpılarak her bir denetim sonunda hesaplanır.
Bedellerin sınırları ve yıllık olarak belirlenmesi
MADDE 55 – (1) 54 üncü maddede tanımlanan masraf karşılığı ve diğer bedeller, üst sınırları ikinci fıkrada belirlenen miktarları aşmamak kaydıyla, 16 yaşından büyükler için ilgili yılın ocak ayında geçerli olan brüt asgari ücret temel alınarak Yönetim Kurulunca belirlenir ve ilan edilir.
(2) 54 üncü maddede tanımlanan masraf karşılığı, aidat ve diğer bedellerin üst sınırları (a) bendi için asgari ücretin onda biri, (b) bendi için dörtte üçü, (ç) bendi için iki katıdır.
(3) 54 üncü maddenin (c) bendinde belirtilen yıllık aidat ise ek gösterge dâhil en yüksek devlet memuru aylığının otuz katını aşmamak üzere Yönetim Kurulunca belirlenir.
(4) Belge masraf karşılığı ilgili belgeler verilmeden önce, başvuru masraf karşılığı başvurudan önce, denetim bedeli denetimlerden önce, yıllık aidat ise ilgili yılın haziran ayı sonuna kadar ödenir.
Ücret tarifelerinin belirlenmesi
MADDE 56 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilen sınav ve belgelendirme ile eğitim akreditasyonuna ilişkin ücret miktarları ve tarifeleri yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca sağladıkları hizmetler ve diğer giderlerine, gelişmelerine de imkân verecek yatırım ve hizmetlere göre belirlenir. Belirlenen ücretleri yılda en çok iki kez olmak üzere giderlerindeki ve Tüketici Fiyat Endeksindeki değişimleri dikkate alarak güncelleyebilirler. Tarifeler, yürürlüğe konulmadan önce Kurumun bilgisine sunulur. Kurum, bu tarifeleri diğer kuruluşların ücret tarifeleri, günün ekonomik ve sosyal koşulları dâhilinde fahiş ya da aşırı düşük olduğuna karar vermesi halinde açıklama isteyebilir.
Belgelendirme ücretlerinin ödenmesi
MADDE 57 – (1) Başvuru sahipleri başvuracağı yeterliliğe göre başvuru ve diğer belgelendirme ücretleri ile Kurum masraf karşılıklarını Kurum tarafından belirlenen hesaplara yatırırlar. Belirlenen hesaplardaki ücretler, belgelendirme işlemlerinin tamamlanmasından sonra Kurum masraf karşılıkları düşülerek ilgili kuruluş hesaplarına aktarılır. Ücretlerin verilen hizmete göre alınması esastır, sınavdan başarılı olamayanlardan belge ücreti alınmaz. İlk girdiği sınavda başarısız olan adayın ilave sınav ücreti ödemeden en az bir kez daha sınava girebilmesi sağlanır.
Akreditasyon ücretlerinin ödenmesi
MADDE 58 – (1) Akredite edilmek üzere başvuran eğitim ve öğretim kuruluşları akreditasyon için başvurduğu kuruluşun belirlediği ücretleri ilgili kuruluşun hesaplarına yatırırlar.
ONİKİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Belgelerin yenilenmesi
MADDE 59 – (1) Geçerlilik süreleri dolan MYK Belge sahipleri belgelerini yenilemek için daha önce belge aldığı kuruluşa veya başka yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarına başvurabilir; başvuru ilgili yeterlilikte belirtilen yönteme göre ilgili yetkilendirilmiş kuruluş tarafından sonuçlandırılır. İlgili kuruluşun yenileme tarihinde faaliyetine devam etmemesi ya da yetkisinin iptali veya askıya alınması durumunda Kurumun girişimiyle başka alanlarda yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarından Kurumca belirlenecek bir ya da birkaç kuruluşun sertifika yenileme sürecini gerçekleştirmesi sağlanarak adayın sertifikası hazırlanır.
(2) Geçerlilik süresi içinde MYK belgelerinin kaybedilmesi veya belgede yer alan kişisel bilgilerde değişiklik olması durumunda belgeli kişi Kuruma başvurur. Kurum, kayıtlarında yer alan bilgileri esas alarak yeni belge düzenler. Bu işlem için kişiden 54 üncü maddede belirtilen belge masraf karşılığı talep edilir.
Yeterlilik birimlerinin belgelendirilmesi
MADDE 60 – (1) Bireylerin sahip oldukları UYÇ’de yer alan ancak tam bir yeterliliği oluşturmayan yeterlilik birimleri için MYK yeterlilik sertifikaları düzenlenmez. Ancak yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca yapılacak bir sınav ile bu yeterlilik birimlerinin değerlendirilmesi sonucunda yeterlilik birimi başarı belgesi verilebilir. Bu belgeler adayın sahip olabileceği diğer yeterlilik birimleri ile birleştirilerek UYÇ’de yer alan bir yeterliliği oluşturması halinde aday yetkilendirilmiş kuruluşlarca belgelendirilebilir ve adına MYK yeterlilik belgesi düzenlenebilir.
Yabancı dilde belge basılması
MADDE 61 – (1) UYÇ’de yer alan yeterliliklere göre MYK belgesi sahibi kişiler yabancı dillerde belge almak istemeleri halinde Kuruma başvurur. Kurum, kayıtlarında yer alan bilgileri esas alarak talep edilen dilde ilgili adına belge düzenler. Bu işlem için kişiden 54 üncü maddede belirtilen belge masraf karşılığı talep edilir.
Belgelerde kullanılacak logolar
MADDE 62 – (1) Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenecek MYK belgelerinde yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşunun, akreditasyon kuruluşunun ve Kurumun logoları Kurum tarafından belirlenecek usul ve esaslara göre kullanılır.
Özel ihtiyaçların karşılanması ve ayrımcılıktan kaçınma
MADDE 63 – (1) Belgelendirme süreçlerinde ve programlarında açık ya da gizli ayırımcılık unsurları bulunamaz. Ancak, sınav organizasyonlarında engelli veya diğer itina gösterilmesi gereken kişiler için özel ihtiyaçların karşılanması için gerekli tedbirlerin alınması zorunludur.
İtiraz ve şikâyetler
MADDE 64 – (1) Kurum tarafından bu Yönetmelikle ilgili konularda verilen kararlara ve Kurum uygulamalarına yetkilendirilmiş veya yetkilendirilmek üzere başvuran kuruluşlar, belgelendirilmiş ya da belgelendirilmek üzere başvuran adaylar ya da diğer taraflar yazılı olarak başvurarak itiraz edebilirler.
(2) İtiraz ve şikâyetlerin alınması, incelenmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin usuller Yönetim Kurulunca belirlenir.
(3) Yetkilendirilmiş kuruluşların yürüttüğü işlemlere ilişkin itiraz ve şikâyetlerin öncelikle kuruluşların kendi düzenlemeleri doğrultusunda ele alınması esastır. Başvuru sahibi, kuruluşun başvurusuna ilişkin işlemlerinden veya kararından yeterli sonuç alamaması halinde, ayrıca Kuruma başvurabilir. Kurum tarafından verilen karar kesindir.
İlk yeterliliklerin geliştirilmesi
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren 90 gün içinde ilk yeterliliklerin geliştirilmesi çalışmalarına Kurumun öncülüğünde personel belgelendirmesi konusunda TÜRKAK ya da Avrupa Akreditasyon Birliği ile çok taraflı tanıma anlaşması imzalayan akreditasyon kurumlarından akredite olmuş ve Türkiye’de faaliyette bulunan personel belgelendirme kuruluşlarından istekli olanların ve Kurumca belirlenen diğer kuruluşların katılımıyla başlanır. Aynı kuruluşlarca ulusal ya da uluslararası meslek standartları esas alınarak ulusal yeterliliklerin geliştirilmesi amacıyla çalışmalar yapılır.
Akredite eğitim şartının yürürlüğü
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Eğitim akreditasyonu konusunda yetkilendirme ve yetkilendirilen kuruluşların ilk eğitim ve öğretim kuruluşlarını akredite etmelerinin üzerinden bir yıl geçinceye kadar yeterliliklerde akredite eğitim şartları uygulanmaz. İlgili sektör komitesinin tavsiyesi ve Yönetim Kurulu kararıyla bu süre en fazla iki yıla kadar uzatılabilir.
Yürürlük
MADDE 65 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 66 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Meslekî Yeterlilik Kurumu Başkanı yürütür.
