Evrensel Posta Hizmetleri Yönetmeliği

Evrensel Posta Hizmetleri Yönetmeliği

29 Şubat 2016 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 29639

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından:

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, evrensel posta hizmeti gelirlerinin tahsili ve giderlerinin yapılması ile evrensel posta hizmetinin sağlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, evrensel posta hizmeti gelirlerinin tahsili ve giderlerinin yapılması, net maliyetin belirlenmesi, ödeme şekli ile evrensel posta hizmet sağlayıcısının belirlenmesi, evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısının evrensel posta hizmetine ilişkin yükümlülükleri ve bu işlemlere ilişkin uygulama ve denetimleri kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (Değişik:RG-22/5/2025-32907)

(1) Bu Yönetmelik; 9/5/2013 tarihli ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununun 13 üncü ve 15 inci maddeleri ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 474 üncü ve 483 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (Değişik:RG-22/5/2025-32907)

(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 6475 sayılı Kanunun 3 üncü maddesindeki tanımlar yanında;

a) Bakanlık: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,

b) Diğer gelirler: Evrensel posta hizmet yükümlüsü veya sağlayıcısının, evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısı olması dolayısıyla elde ettiği tanıtım, reklam ve benzeri her türlü gelirleri,

c) Evrensel posta hizmeti: Belirlenmiş ilke ve kurallar çerçevesinde, bir posta hizmetinin coğrafi alan farkı gözetilmeksizin ülke sınırları içerisinde tüm kullanıcılar için karşılanabilir ücretlerle kesintisiz olarak sağlanmasını,

ç) Evrensel posta hizmet sağlayıcısı: Evrensel posta hizmetini yetki belgesi uyarınca yürütmekle yetkili kılınan hizmet sağlayıcısını,

d) Evrensel posta hizmet yükümlüsü: Evrensel posta hizmetini görev sözleşmesi uyarınca sağlamakla yükümlü kılınan hizmet sağlayıcısını,

e) Görev sözleşmesi: PTT’nin posta hizmetlerini sunmak üzere hak ve yükümlülüklerini belirleyen sözleşmeyi,

f) Hizmet sağlayıcısı: Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketini ve 6475 sayılı Kanun hükümlerine göre posta sektöründe faaliyet göstermek üzere yetkilendirilmiş 13/1/2011tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 124 üncü maddesinin ikinci fıkrasında sayılan sermaye şirketlerini,

g) Kanun: 9/5/2013tarihli ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununu,

ğ) Kurum: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunu,

h) Net satış: Hizmet sağlayıcısının belirli bir dönemde posta hizmetlerinden elde ettiği gelirlerden, yapılan indirimler ve iadeler düşüldükten sonra mali müşavir veya vergi dairesi onaylı gelir tablosundaki satışlar başlığında ayrıntılı olarak belirtilen, hesap ayrıştırması yapılamadığı durumda gelir tablosundaki net satışlar başlığı altında belirtilen tutarı,

ı) Posta işyeri: Posta hizmetleri sunan merkez, şube, acente ve mobil hizmet aracını,

i) PTT: Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketini,

j) Sözleşme: Bakanlık ile evrensel posta hizmet sağlayıcısı arasında imzalanan sözleşmeyi,

k) Yerleşim birimi: Belde, köy ile büyükşehir statüsünde olan illerde, ilçe belediye sınırları içinde kalan ve yerleşim özellikleri bakımından kaymakamlığın bulunduğu yer ile bütünlük arz etmeyen mahallelerin idari sınırlarını,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Evrensel Posta Hizmet Sağlayıcısının Belirlenmesi

Evrensel posta hizmet sağlayıcısının belirlenmesi

MADDE 5 – (1) Bakanlık, evrensel posta hizmet sağlayıcısını belirlemeye, buna ilişkin usul ve esaslar ile Sözleşme düzenlemeye yetkilidir.

(2) Evrensel posta hizmet sağlayıcılığına talip olan hizmet sağlayıcılar; posta hizmetlerine ilişkin mevcut ve planlanmış posta şebekesi alt yapısına, hizmet türlerine, maliyetlerine, tarifelerine, planlanmış gelirleri ve bunların toplam gelirler içindeki dağılımına, hizmet kalitesine ve evrensel posta hizmetine dayalı olarak planladığı iş kapsamı ile ilgili mali ölçütlere ve benzeri hususlara ilişkin bilgi ve belgeleri Bakanlığa verir.

(3) İkinci fıkrada belirtilen bilgi ve belgeler dışında, Bakanlık gerekli gördüğü diğer hususlara ilişkin bilgi ve belgeleri de isteyebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Evrensel Posta Hizmetinin Kapsamı, Yürütülmesi ve Gelirleri

Evrensel posta hizmetinin kapsamı

MADDE 6 – (1) Evrensel posta hizmeti;

a) İki kilograma kadar olan posta gönderilerinin,

b) Yirmi kilograma kadar olan posta koli veya kargolarının,

c) Basılmış kâğıtların,

ç) Görme engellilere özgü yazıların,

kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimini kapsar.

(2) Evrensel posta hizmetinin kapsamı, Türkiye’nin coğrafi, sosyal, kültürel, ekonomik ve ticari şartları göz önünde bulundurularak Kurumun görüşlerini alarak Bakanlıkça yapılacak teklif üzerine (Değişik ibare:RG-22/5/2025-32907) Cumhurbaşkanınca yeniden belirlenebilir.

(3) Görme engellilere özgü yazı içeren gönderiler ile askerî öğrencilerin, sözleşmeli erbaş ve erler ile uzman erbaşlar hariç erbaş ve erlerin 100 grama kadar ağırlıktaki gönderileri,(Ek ibare:RG-2/6/2017-30084) çocuk hükümlü ve tutukluların, devlet güvencesi altındaki çocukların gönderileri özel hizmet ücretleri hariç, posta ücretinden muaftır.

Evrensel posta hizmetinin sunumu

MADDE 7 – (1) (Ek:RG-22/5/2025-32907)[1] PTT, evrensel posta hizmet yükümlüsü olarak evrensel posta hizmetini Kurum ile imzalanan görev sözleşmesi ve ilgili mevzuat çerçevesinde yürütür.

(2) Bakanlık, evrensel posta hizmetinin sunumuna ilişkin hususları bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmayacak şekilde evrensel posta hizmet sağlayıcısı ile imzalayacağı sözleşmede belirler.

(3) (Değişik:RG-2/6/2017-30084)  Evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısı, evrensel posta hizmetinin sağlanmasına ilişkin Kabul ve Dağıtım Yönergesini Bakanlık onayına sunar.

(4) Bakanlık, ilgili kurum ve kuruluşların da görüşünü alarak sosyal desteğe ihtiyacı olanları belirlemek suretiyle Kurumun görüşünü alarak bu gruplara hizmetin uygun ve indirimli fiyatlarla sunulmasını sağlayabilir.

(5) (Ek:RG-2/6/2017-30084) Evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısı bir sonraki yıla ait gelir-gider öngörüsü ile gün içerisinde hizmet sunulacak yerleşim birimleri planlamasını Aralık ayı sonuna kadar Bakanlığa sunar. Bakanlık gerekli gördüğü diğer hususlara ilişkin bilgi ve belgeleri de isteyebilir.

Evrensel posta hizmetinin sunum kriterleri

MADDE 8 – (1) Evrensel posta hizmeti kapsamında posta kabul ve dağıtım işleri aşağıdaki şekilde yürütülür:

a) Büyükşehir statüsünde olan illerde, ilçe belediye sınırları içinde kalan ve yerleşim özellikleri bakımından kaymakamlığın bulunduğu mahal ile bütünlük arz eden yerler ile büyükşehir olmayan illerde, il belediyesi ve ilçe belediyeleri sınırları dâhilindeki yerlerde kabul ve dağıtım hizmetleri posta işyerleri vasıtasıyla haftada en az beş iş günü mesai saatleri içerisinde sunulur.

b)(Değişik:RG-2/6/2017-30084)Kabul işleri, (c) bendinde öngörülen dağıtım hizmetleri ile aynı gün olacak şekilde, dağıtım hizmetini ifa eden personel tarafından gerçekleştirilir. Evrensel posta hizmet yükümlüsü veya sağlayıcısı tarafından özelliğine göre posta işyeri açılmasında yarar görülen ve Bakanlıkça onaylanan nüfusu 2001 ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde ise posta işyeri vasıtasıyla haftada en az beş iş günü verilir.

c) Dağıtım işleri, nüfusu 2000 (dâhil)’e kadar olan yerleşim birimlerinde haftada en az bir iş günü, nüfusu 2001 ila 5000 arasında olan yerleşim birimlerinde haftada en az iki iş günü, nüfusu 5000’den fazla olan yerleşim birimlerinde ise haftada en az üç iş günü gerçekleştirilir.

ç) (Ek:RG-2/6/2017-30084) Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği takvim yılı sonu itibariyle, posta işyeri bulunan yerleşim birimlerinde, posta işyeri vasıtasıyla hizmet verilmeye devam olunur. Ancak, bu yerleşim birimlerindeki işyerlerinin herhangi bir nedenle hizmete kapatılması halinde, kabul hizmeti (b) bendinde belirtilen hükümlere göre yürütülür.

(2) Nüfus bilgileri olarak, Türkiye İstatistik Kurumu verileri dikkate alınır.

(3) Yıl içerisinde, mücbir sebep veya turizm, göç, mevsimsel ve benzeri sebepler nedeniyle nüfus değişikliklerinin olduğu yerleşim birimlerinde, birinci fıkrada belirtilen dağıtım veya kabul günlerinde değişiklik gerekmesi durumunda, evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da evrensel posta hizmet sağlayıcısı, sunulacak hizmete ilişkin önerisini gerekçesi ile birlikte Bakanlık onayına sunar.

(4) Bu maddenin uygulanması sırasında, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan yerleşim birimi tanımı ile ilgili tereddüt oluşması durumunda Bakanlık görüşü esas alınır.

Evrensel posta hizmetinin aksaması hali

MADDE 9 – (1) Kurumca, evrensel posta hizmetinin belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yürütülmemesi/yürütülememesinin tespit edilmesi ve idari yaptırım uygulanmasına rağmen sorunun devam etmesi halinde durum Bakanlığa bildirilir. Bakanlık, evrensel posta hizmet sağlayıcısı tarafından sunulmakta olan evrensel posta hizmetinin tamamını veya bir kısmını başka bir hizmet sağlayıcısına işlettirebilir veya Sözleşmenin iptaline karar verebilir.

(2) Kurum, evrensel posta hizmetinin denetimine ilişkin raporu Bakanlığa sunar.

Evrensel posta hizmeti gelirleri ve tahsil esasları

MADDE 10 – (1) (Değişik:RG-22/5/2025-32907) Evrensel posta hizmeti gelirleri ve tahsil esasları aşağıda belirtilmiştir:

a) Hizmet sağlayıcılarınca kurumlar vergisi beyannameleri ekinde yer alan gelir tablosunun net satışlar kısmında belirtilen tutardan şirketin posta hizmetlerinden elde ettiği net satış hasılatınaisabet eden miktarın yüzde 2’si kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar,

b) Kurumca, Kanun uyarınca posta hizmetlerine ilişkin verilen idari para cezalarının yüzde 20’si tahsil edildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar,

Bakanlığa bildirilir. Bu meblağlar aynı süre içinde, Bakanlığın merkez muhasebe birimi hesabına aktarılır ve bütçeye evrensel posta hizmeti gelirleri adı altında gelir olarak kaydedilir. Ayrıca, Kurumca Kanun kapsamında yapılan yetkilendirme nedeniyle merkez muhasebe birimi hesabına yatırılan yetkilendirme ücretinin yüzde 25’i yatırıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar bütçeye evrensel posta hizmeti gelirleri adı altında gelir olarak kaydedilir.

(2) (Değişik:RG-22/5/2025-32907) Hizmet sağlayıcıları tarafından birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen katkı payının tahakkukuna esas bildirimlerin süresinde yapılmaması veya eksik ya da yanlış yapılması veyahut anılan bentte belirtilen süre içinde katkı payının ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde Bakanlık tarafından hizmet sağlayıcısına yapılacak tebliğ ile bildirimin ve/veya ödemenin, yazının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yapılması istenir. Bu şekilde verilen ek süre içinde;

a) Katkı payının tahakkukuna esas bildirimin eksiksiz ve doğru yapılmaması, katkı payının ödenmemesi veya eksik ödenmesi hallerinde Bakanlığın bildirimi üzerine Kurum tarafından hizmet sağlayıcısının yetkilendirmesi iptal edilir. Evrensel posta hizmet yükümlüsü olan hizmet sağlayıcısı hakkında bu bent hükmü uygulanmaz.

b) Katkı payının ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde ödenmeyen alacağın birinci fıkranın (a) bendine göre oluşan vade tarihinden itibaren gecikme zammı ile birlikte 21/7/1953tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsili için ilgili vergi dairesine bildirimde bulunulur. Bildirimde alacağın vade tarihine ve katkı payı tutarına yer verilir. Vergi dairelerince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsili yapılan katkı payları ertesi ayın sonuna kadar Bakanlığın merkez muhasebe birimi hesabına aktarılır.

(3) (Değişik ibare:RG-22/5/2025-32907) Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada belirtilen oranları iki katına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye veya kanuni oranlarına getirmeye yetkilidir.

(4) Evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısının evrensel hizmet sağlama yükümlülükleri nedeniyle ortaya çıkan evrensel posta hizmetinin net maliyeti ile bu kapsamda yapılacak diğer harcamaları karşılamak için Bakanlık bütçesinde her yıl evrensel posta hizmet gelirleri tahmini kadar ödenek öngörülür. Evrensel posta hizmetleri için ödenek (Değişik ibare:RG-22/5/2025-32907) ihtiyacı bu hizmet gelirleri tahmininden fazla olması hâlinde yeterli ödenek Bakanlık bütçesinde öngörülür. Bu amaçla konulan ödenek münhasıran Kanunla Bakanlığa verilen görevlerin yerine getirilmesi için kullanılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Evrensel Posta Hizmetlerinin Net Maliyeti, Net Maliyetin Hesaplanması,

Bildirimi ve Ödenmesi

Net maliyet

MADDE 11 – (1) Evrensel posta hizmetinin net maliyeti; evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısının, hizmetleri evrensel posta hizmeti kapsamında karşılamadığı zaman ile evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısı olarak karşıladığı zamanki net maliyetleri arasındaki fark esas alınarak hesaplanır.

Net maliyetin hesaplanma usulü

MADDE 12 – (1) Evrensel posta hizmet yükümlülüğünün veya sağlayıcılığının getirdiği ilave maliyet yükünü ortaya çıkaran hesaplama net maliyetler üzerinden yapılır.

(2) (Değişik cümle:RG-2/6/2017-30084)  Evrensel posta hizmetinin net maliyeti, 6 ncı maddenin üçüncü fıkrası kapsamındaki gönderilerin kabul, dağıtım ve teslimi nedeniyle oluşacak maliyet de dikkate alınarak, 8 inci maddenin birinci fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan yerleşim birimlerinde sunulan evrensel posta hizmeti için hesaplanır. Net maliyet hesabında, söz konusu bentlerde ifade edilen asgari gün sayıları ve bu yerleşim birimlerinde evrensel posta hizmeti kapsamında sunulan hizmetler için yapılan gelir-giderler dikkate alınır.

(3) Evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısı, evrensel posta hizmeti kapsamında yürüttüğü işlemler için ayrı hesap tutar. Ayrıca, evrensel posta hizmet yükümlüsü tekele tabi ve tekel dışı gönderiler için ayrı hesap tutmak zorundadır.

(4) Evrensel posta hizmetinin net maliyetinin hesaplanmasında, evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısının evrensel posta hizmeti kapsamındaki gönderilerden elde edeceği gelirler ile evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısı olması dolayısıyla elde edeceği diğer gelirler göz önüne alınarak değerlendirme yapılır.

(5) Bakanlık, evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısına, evrensel posta hizmeti için ödenecek net maliyeti belirlemek amacıyla Kurumdan evrensel posta hizmeti ile ilişkilendirilen maliyet kalemleriyle ilgili görüş alabilir.

Net maliyetin bildirimi

MADDE 13 – (1) Evrensel posta hizmet yükümlüsü veya sağlayıcısı (Değişik ibare:RG-22/5/2025-32907) aylık dönemler itibarıyla evrensel posta hizmeti kapsamındaki hizmetleri karşılamanın net maliyetini Bakanlığa bildirir.

(2) Evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısı, sunduğu evrensel posta hizmetinin mevcut ve planlanmış alt yapısı, türleri, maliyetleri ve bu maliyetlerin toplam maliyet içindeki payı, evrensel posta hizmeti ile doğrudan ilişkilendirilebilen ortak ve genel maliyetler dâhil dağılımı, uyguladığı tarifeler ve hizmet miktarları, elde ettiği gelirler, bu gelirlerin toplam gelirleri içindeki dağılımı ve benzeri hususlar ile ilgili bilgi ve belgeleri içeren (Değişik ibare:RG-22/5/2025-32907) raporu aylık dönemler itibarıyla Bakanlığa teslim eder.

(3) (Ek:RG-22/5/2025-32907) Net maliyet bildirimlerinin, takip eden ayın 10 uncu gününe kadar yapılması esastır. Ayın 10 uncu gününden sonra yapılan bildirimler bir sonraki ay yapılmış sayılır.

Avans ve net maliyetin ödenmesi

MADDE 14- (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-22/5/2025-32907)

 (1) Bakanlık, net maliyetin gerçekleşip gerçekleşmediğine dair evrensel posta hizmet yükümlüsü ve sağlayıcısını, evrensel posta hizmet yükümlüsü veya sağlayıcısının sunduğu rapor, belge ve faturaları dikkate almak suretiyle denetler veya masrafları evrensel posta hizmeti gelirlerinden karşılanmak üzere bağımsız denetçiler tarafından denetlenmesini sağlar, evrensel posta hizmetinin net maliyetini onaylar ve gerçekleşen net maliyeti, harcamanın yapıldığına ilişkin bilgi ve belgelerin sunulduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar öder.

(2) Evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısının talep etmesi halinde, evrensel posta hizmetinin net maliyeti için, bir önceki yıl net maliyet ödeme tutarının, Türkiye İstatistik Kurumunca Ocak ayında yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksinin on iki aylık ortalamalara göre yüzde değişim oranı ile çarpımı sonucu bulunan tutar kadar artırımı ile oluşan tutarın yüzde otuzunu geçmemek üzere avans ödenebilir. Evrensel posta hizmet yükümlüsü veya sağlayıcısı avans talebini yılda bir defa en geç Mart ayı sonuna kadar Bakanlığa bildirir. Avansla ilgili teminat alınması ile uygulanacak faize ilişkin hususlarda 14/3/2025 tarihli ve 9600 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin bütçe dışı avansa ilişkin hükümleri uygulanır. Avans mahsubu, avansın ödendiği aydan sonraki ilk net maliyet ödeme döneminde başlar ve verilen avans kapatılıncaya kadar evrensel posta hizmet yükümlüsü veya sağlayıcısına ödeme yapılmaz. Avans her halükârda mali yılsonuna kadar kapatılır. Mali yılsonuna kadar kapatılamayan avans tutarı evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısı tarafından Bakanlık merkez muhasebe birimine iade edilir.

(3) Bakanlık, konuya ilişkin olarak evrensel posta hizmet yükümlüsü ve/veya sağlayıcısından her türlü bilgi ve belgeyi isteyebilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlük

MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini (Değişik ibare:RG-22/5/2025-32907) Ulaştırma ve Altyapı Bakanı ve (Değişik ibare:RG-22/5/2025-32907) Hazine ve Maliye Bakanı birlikte yürütür.

Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
Tarihi	Sayısı
29/2/2016	29639
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin
Tarihi	Sayısı
1.	2/6/2017	30084
2.	22/5/2025	32907

^[1] 22/5/2025 tarihli ve 32907 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan değişiklikle maddeye birinci fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.